1 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

B UGÜN 2 nci sahifede: Siyasî icmal 3 üncü sahifede: Troçki suikasdcilerle alâkasını inkâr ediyor. 5 inci sahifede: Dostluğu perçinliyen şenlik V. Birson. 6 ncı sahifede: Spor haberleri Tahlil ve tenkid. «I C9W M1Q JSTANBÜL CAGALOĞLÜ . . . . Jfll ooflı «1413 Telgraf re mektub adresl: Cumtrarlyet, İstanbul Posta kutusu: îstahtnıl, No 246 u3ll ] tjflUI Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tanrir heyetl: 24298 tdare ve matbaa tasmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şlrketl 24299 . 24290 umhuri İ M ISÜD Filikadaki yolcu kan koca Hani uykumuz ağırdır da ne olur ne olmaz halır bulunalım dedik! Üçüncü Türk Dili Kurultayı dün sergisi bugün büIzmir mesaisini bitirerek dağıldı yük merasimle açılıyor Başvekilimiz dün Izmire gitti Sergilerin fazilet Ve f aydalarına dair ugün Başbakan Ismet Inönünün îzmirde açacağı sergi arsıulusal dır, orada ulusal istihsal maddelerimiz teşhir olunacağı gibi sergiye işti rak eden dış memleketler mallan dah; mevki alacaktır. Ekonomi Bakanı Celâ Bayann 29 ilkteşrinde Cumhuriyet bay ramı günü Ankarada açtırmak üzere ha zırlatmakta bulunduğu ev ve küçük san'atlar sergisi de münhasıran ulusal olacak, yani burada yalnız Türk ailelerin<de ve Türk san'atkârlan tarafından cude getirilmiş olan eserler görülecektir. Celâl Bayar pek yerinde bir takdir olpıak üzere küçük san'atlar sergisine fazla ehemmiyet vermektedir. Orada teşhir olunacak mallardan beğenilen eserler mükâfatlarla taltif olunacağı gibi onlann Bıemleket dahilinde yaygın bir rağbete tnazhar olması için aynca himayelerine de ehemmiyet verilecektir. Bizde sergiciliğin bu iki örneğı üzerinde bir parçacık durarak sergilerden hangi fayda ve menfaatlerin elde edilmeKurultayın son celsesinden intıbalar: Sağda Sekreter ttmtril Müştah Mayakon raporları okuyor, ortada ei istenildiğin: bir nebze anlamağa ve anazalardan bir grup, tolda Maarif Vekilimiz Arıkan kapantf nut kunu söylüyor... }atmağa çahşacağız. Uçüncü Dil Kurultayı, dün son topKurultaya sunulmuş olan tezlerden, Memleketimizde kurulmalanna gittiklantısını yaptı ve gündemindeki bütün Dil Kurumu adına olanlann müdafaa ve £e mütezayid bir ehemmiyet verilen sermaddeleri bitirdiğinden, saat on beş bu izahı geçen celselerde yapılmış, ecnebi gilerin gayesi, oralarda teşhir olunacak eçukta Maarif Vekili ve Kurultay başkanı bilginlerin dil çahşmalarırnız karşısmdaki 6erleri mümkün olduğu kadar çok kişiye Saffet Arkanın bir nutkile kapandı. Sa sitayişkâr mütalealarile, tezleri geçen celtanıtmak ve onlann dahilde ve haricde on gene hmcahınc dolu idi. Başvekil Is sede dinlenılmişti. Geriye, bir iki tezin revac kazanmasmı temin eylemektir. Her met fnönü de, ReisicıSnhur locasmdan tetkiki kalmıştı; fakat mevzu tamamen istihsal maddesi gözler önüne konularak Kurultay çalışmalannı takib ediyordu. tenevvür etmiş olduğundan, ruznamenin «Dünyanin en maruf jumuma tanıttınlmadıkça fazla yayılabilCelse açılıyor bu maddesinden sarfınazar edilmesi ileri tnek kabiliyet ve mazhariyetinden bizzadil âlimlerini bu kadar Celse on>dörtte, Saffet Arıkanın baş sürüldü. Hasan £emil Çambbelle müterure mahrum kalır. İstihsal rnaddeieriiM »alâhıyetle münakaşaherkese tanıtmak için şimdiye kadar bu kanlığmda açıldı. Zerrin Dilmen ve ts addid arkadaşlarının imzasını tafiyajf*t>rr~ ya çeken Atatürke karJunabilen muhtelif çareler arasında sergi mail Müştak Mayakon sekreterlik mev takrirle bu madde için müzakerenin kifakiindeydiler. Ecnebi dil alimlerinin ko yeti ve gündemin diğer maddelerine geşı hayranlığımtzı saklılerin bunlann en müessirlerinden biri olduğu üzerinde bütün dünyanm ittifakı nuştuğu cumartesi celsesinin zabıtlan o çilmesi teklif ediliyordu. yamadık» diyor. [Arkast Sa. 7 sütun 1 de] yardır, ve yeni yeni istihsal maddelerini kundu. Kabul edildi. Küşad Komisyonlann çalışmaları neticeleri yapacakresmini bizzat İsmet İnönüİ ve bir nutuk söyliyecek alındı ve raporları ittifakla kabul edildi Yeni hazırlanan ana tüzük ve çalışma programlan da tasvib edildi. Maarif Vekili bir nutuk söyliyerek dil faaliyetimize iştirak eden ecnebi alimlere teşekkürde bulundu Bugün açılacak olan beynelmilel îzmir sergisinin küşad resmini yapa cak olan Başvekil Ismet Inönü saat 15,50 de îzmir vapurile şehrimiz den hareket etmiş tir. îkbsad Vekili Celâl Bayar, Maliye Vekili Fuad Ag ralı, Sıhhiye Veki li Refik Saydam, Trakya umumî müfettişi Kâzım Di Ismet Inönü, Vekillerle vedala&ırken... rik, Umum Sanayi Müdürii Reşad, fş Bankası umum mü kara Valisi Nevzad ve bazı meb'uslar dürü Muammer Eriş, Sümer Bank umum Başvekile refakat etmektedirler. müdürii Nurullah Esad, gazeteciler, An[Arkast Sa. 3 sütun 3 te] Sa Majeste yaklaşırkgn Ingiliz Dil alimi Sir Denisen Roz Heyetimiz bu akşam Çanakkaleye gidiyor Orgeneral Fahreddinin riyasetindeki heyet bu akşam hareket ediyor. Kralın yatı hafif bir kaza geçirdi yalnız onlann müstahsilleri teşhir ile kaltnaz, dünyada neler yapılmakta olduğunu bilmek ihtiyacında olan mutavassıtlarla müstehlikler dahi sergilere pek fazla ehemmiyet vererek onlan görmeğe koşarJar. Herhangi bir sergiye iştirak edip te bundan ergeç istifade etmiyen amil ve pıüstahsil yoktur denilebilir. Yerli mallarımız için her yıl Istanbuljcla açılan ve gene her yıl Ankarada tertib olunan sergilerde gördüklerimizden her 2aman mütehayyir olmuşuzdur: Memlekette neler yapılıyor da bılmiyormuşuz diye. Sergilerde gördükleri alâka müstahsillerimizi, kendilerini ve mallannı daha Bükreş 31 (A.A.) Yeni Dış Ba bilhassa Roma, Berlin, Varşova ve Mosziyade tanıtmak için diğer vasıtalara ve ezcümle her türlü ilân yollanna teşvik e kanının bugün ilk işi Tituleskonun adamı kova elçilerinin değiştirileceği haber vedecektir. İstihsal hayatında tanıtmanın lan Dış Bakanlık genel sekreterini de rilmektedir. yapmak ve yetiştirmek kadar ehemmiye ğiştirmek olmuştur. Macar gazetelerinin mütaleaları Diğer taraftan yakında sefirler ara jti olduğu yavaş yavaş bizde de takdir eBudapeşte 31 (A.A.) Titulesko[Arkası Sa. 6 sütun 6 da] dilmeğe başhyor artık, ve bu işin hergün unda da mühim tebeddülât yapılacağı ve Uaha ziyade böyle olması bilhassa temenfciye pek lâyıkbr. Bu vesile ile son gayretlere göre memleketin ulusal ve arsıulusal ekonomisi üzerinde pürüzsüz, kesin fikirlerimiz olpıak lâzımdır. Istihsalimizin gerek ziraat Bahasında olsun, gerek sanayi âleminde olsun daha pek çok düzeltilmeğe ve artırılmağa ihtiyacı vardır. Ezcümle memlekette asgarî bir hadde olsun sanayi kurumlan vücude getirmeği modern bir milİet olmanm zarurî şartlan olarak biliyoruz. Bu noktada dahilde ve haricde yanIış düşüncelere meydan vermemek üzere Türkiyenin bütün ihtiyaclannı kendi dahilinden tedarik ederek harice yalnız eatmak işile uğraşacağı gibi bir siyasetin asla mevcud olmadığmı ve asla mevcud olamıyacağmı tebarüz ettirmek lâzımdır. Harice mal satbğımız kadar haricden de tnal satm alıyoruz ve alacağız. Zaten bunun başka türlü olmasına ihtimal de Jroktur. IIUMIIIIIMII • IM1II )l IIII •• I Mt III l l i l l l l l i l l l l l l l I IIIIIIKtl l l l | HlUlllllllllllltdl IIIII Tituleskonun vaziyeti Bu büyük nazırın kabine dışında bırakılması şiddetli akisler yapb Romen hariciyesinde yeni tadilâta intizar ediliyor. Fransada bulunan eski Hariciye Nazırı Titulesko çok ağır hasta Timesin Is tanbul muha biri 27 ağustos tarihile bildiriyor: «Dolmabah çe sarayında Maarif Vekili Ankan tara fmdan açılan Üçüncü Dil Kurultayma bir çok memleket Sir Denisen Roz lerden mümtaz Orientalist ve Türkologlar iştirak etmektedirler. Türk Tarihi Araştırma cemiye[Arkast Sa. 6 sütun 2 de] 5a ftfajestenin yatım karşılıyacak torpitolarımız ve Türk heyeti reisi Orgeneral Fahreddin Altay Muhterem misafirimiz Ingiliz Kralı catepe torpitolanmız bugün saat 14 te HSa Majeste Edvardı Çanakkalede karşı manımıza geleceklerdir. Bunlardan biri lıyacak olan heyetimiz, bu gece şehrimiz Haydarpaşa önünde, dığeri de Dolma lArkast Sa. 4 sütun 4 tel den hareket edecektir. Adatepe ve KoııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııiMiıiıtııııııııııııııııiHMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııınıııııııııııııııııııuıııııı<ı<ıı»ııııııı<ııııı>*ı<"<H> İnanılmıyacak bir haber Berlin Zinovyefle arkaaşlarının idam edilmediklerini iddia ediyor Berlin 31 (Hususî) Moskovadan alınan bir ha bere göre geçen hafta idama mah kum edilen Zinov yef, Kamenefle 14 arkadaşı idam edilmeyip Rusyanın uzak bir köşesine şürülmüşlerdir. 16 suikasdcinin sürüldükleri meçhul Zinovyef yerde sıkı askerî muhafaza altında bulunduklan ilâve edilmektedir. Ispanyada mütareke Büyük Avrupa Anketi Cumhuriyetin Yazan : Peyami Safa 9 .••••••ı«r htimaller kuvvetlendi, iki taraf bunun için müzakereye giriştiler Aragon cephesinde 15000 yaralı ve hasta doktor bekliyor. Binlerce millicinin sığınmış olduğu meşhur Elkasar sarayı tahrib edildi Bir muharririn evinde Bir sessizlik banyosu Yirmi üç dakika beklerken... Faşizm aleyhine broşürler ve beyannameler M. Leon PierreQuint ve M. Georges Bonnean ile konuşmalar Zilini çaldığım kapıcı dairesinden bir cevab çıkıncıya kadar, Parisin ortasındaki bu güzel sessizliğin banyosunda, iki gündür beynimin içine damlıyan bütün yeni gürültülerin lekelerini yıkıya rak temiztameğe başlamıştım. Nihayet karşıma çıkan bir kadın bana Fransız dostumuzun numarasını haber verdi ve kayboldu. Asansörlerin önünde, içinde, merdivenlerde, katlarda hiçbir insan gölgesi ve hiçbir ses yok. M. Leon Pierre Quintin dairesinde, beni duvarlan boydan boya kitablarla dolu, sade bir odaya alan hizmetçi de ismimi haber vermek için kaybolduktan sonra, muayyen bir zamanda randevum olmasına rağmen yirmi üç dakika süren bir yalnızlık içinde kaldım. Kendine göre bir iklim ve kendine göre bir muaşeretle bütün Paristen aynlmak istediğini zannettiren bu insan[Arkast Sa, 5 sütun 1 de] Ekonomik hayahnjia ve tekâmül ihtiJraclarında Türkiyenin harice ihtiyacı, gimdiki terakki devrinde, belki her zatnandan daha fazla olacağına şüphe yoktur. Umumî kaide olarak bir memleket Ihrac ettiği kadar ithal edebilir ve ithal ettiği de ancak ihrac ettiğile karşılanabilir. Haricden satınalma ihtiyacımız hergün daha çoksa ki öyledir satma imkânlanmız da ona göre çoğalmak ve arhnak lArkast Sa. 3 sütun 3 ie] YUNUS NAD1 Avenue Rodinin yüksek apartımanları arasında kalıplanmış biçimli ve köşeli bir darlık halinde kalarak, temiz, geniş ve aydınhk bir kule içini andıran bu şakulî sokakta Parisin iki meşhur spesyalitesi yoktur: Gürültü ve kalabalık. Tenhahğın ve sessizliğin taşlaşmış hulâsalan gibi [Arkast Sa. 5 sütun 3 tel yükselen apartımanlann dümdüz ve sarı cephelerine yatarak uyuklıyan sakin bir güneş, bütün sokağa bir manastır avlusu içindeki süzgün, duru ve temiz aydınlığı dolduruyor. Kapılann önünde, bomboş, hususî otomobiller. Numaralara bakmak için birkaç dakikadanberi kaldırım üstünMilliyetçilere iltihak etmek üzere Fastan gelen hpanyol LejyoH de gezindiğim halde sokağa benden başEtranjer askerleri tspanyol sahillerine çtktyorlar ka bir gireni görmedim. Aradığım ve Viyana 31 (A.A.) Havas Ajansı bulduğum apartımanın kapıcı dairesinde Madrid 31 (A.A.) Hükumet îhtilâlin başlagmcında, Vali Jose Vekuvvetlerinin bombardımanı, 1300 asinin ga, Havas Ajansı muhabirine §u beya bildiriyor: de kimseler yok. M. Leon Pierre QuinM. Gömböşün sıhhî vaziyeti bir katahassun etmiş bulunduğu Toledodaki natta bulunmuştur: tin hangi numarada oturduğunu bana habine buhranının yakın olduğunu tahElkasr saraymın en büyük cephesini ta ber verecek nadir insanın kıymeti gittik« Asilerin erzakı yoktur ve asi tay min ettirmektedir. mamen harab etmiştir. [Arkası Sa. 6 sütun 1 te\ lArkası Sa. 5 sütun Z tej çe arüyor. Gömböş çekiliyor Gene/al «Yeni hâdiseler cereyan edecektir» dedi