27 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 11

—— 97 .6- 035 RADYO İSTANBUL RADYOSUNDA istanbul Radyosunda Kadın Spiker mi? Bugünlerde sundan ilk defa olarak bir ka- dın sesi işidiyoruz. Radyonun kıymetli spikeri Sadullah yanyana fotoğrafisini — çekt miz bayan Rebia şimdilik bazı anonsları yapmakla — kalıyor. İlkinde güçlük çeken, fakat gün den güne mikrofona — alışan bu genç kızın spikerlik işini üzeri- ne alması benüz kararlaşmış de- ğîldir. Yalnız başardığı takdir- İstanbul radyo- | de kısmen spikerlikte kullanıla- rak birçok radyo dinleyicilerinin arzuları yerine getirilmiş ola- caktır. Ancak şurasını bilmek ge- | rektir ki bir spikerin işi pek ko- lay olmadığından — ve erkekleri bile yormakta olduğu — için her vakit için ve temamile bir kadı- na yüklenmesine imkân görmü- yoruz. ılHER HA'FTA'BıR OGUT Son senelerde yapılan radyo | rir, hem de mi makinalarının üzerlerinde sesi azaltıp çoğaltan düğmeden baş- ka ikinci bir ayar düğmesi var- dır ki bu düğme sesi ne azaltır, ne de çoğaltır. Yalnız kalınlaş- tırır ve inceleştirir veya tizleşti- rip boğar ve ancak bu tertibatın ilâvesile gerek içeride, gerek dı- şarıda, kusursuz bir hoparlör sesi elde edilmek kabildir. Ses kulağı çok aldattığı için her kulak bir çeşit sesten hoş- lanmaz. | Bazı kimseler gayet ve tiz sesten, bazrları, ikisi a- rası birçokları da fazla boğuk seslerden hoşlanırlâr. Fakat her oda ve salonda ayni boğuk veya tizlikte çalman hoparlör sesi her kulığx okşamaz. Her yere göre sesin değiştirilmesi lâzım- dır. Büyük oda ile küçük oda- da çalmacak ses ayarı ayni o- hursa peck ai ..ı.ı Seleril ....ş.u..ı gider. p Umumiyetle şu yolda ses a- jyarı yapılmalıdır. Küçük bir apartman veya ev odasında sesin tiz çalımması hem insan sadasını keskin berrak ve- | SES ÇEŞİTLERİ. n ince nota- larını meydana çıkarır. Daha bü yük bir odada sesin biraz boğul- ması gerektir. Boğulmiyacak o- lursa yüksek notalar madeni gelir. Buna karşı alcak notalar biraz kaybolur fakat oda içeri- sinde ne kadar kaybolsa kulak- tan uzaklaşmaz. En güç iş çok büyük salonlar- larla açık yerlerde çalınan hopar lör müziğinin — ayarıdır. Böyle yerlerde sesin biraz fazla, fakat haddini aşmamak ve hoparlö- rün ses çıkışını taşırmamak şar- tile ses ayarı epeyce boğulma- lıdır. Yoksa ses çok madeni ge- lir. Büyük salonlarda sesin ayni tarzda ayarı doğru olur. Salon- da ağır perdeler, çok mobilya ve halı gibi eşya var ise ses biraz daha tiz ayar — edilehilir. Her halde ayar — edildikten sonra makinanın yanından u- zaklaşarak sesi oda veya salonun diğer taralmdan dinliyerek ses tekrar biraz — doğrultulmalıdır. Çünkü ses makinanım yanında iken başka, uzaklaşımnca * başka elir. KÜÇÜK DALGALAR Yazı : 6 İspanyayı yüksek ve orta dal galı istasyonlar ile gdinlemek imkânsızdır. Bunun için bu u- zak ulusu radyo ile dinlemeği radyo meraklıları bir nimet sa- yarlar. Buna kısa dalgalar izin vererek 30,43 metre dalga uzun luklu Madrid istasyonu ile ori- jinal İspanyol müziğini bize dinletir. EAO — işaretli Madrid istasyonunun anten enerjisi 20 kilovattır. Amerikadan da iyi işidilen Macdirid hafta günlerin- de geç saatte çalışır. Burası ge- ce yarısını bir çeyrek geçe baş- lar ve 2 saat yayımda bulunur. Bizim için Madridi — ancak cu- martesi günleri saat 20 den 22 ye kadar dinlemek kabildir. Bu dalgayaen yakın posta 80,67 metreli Romadır. Kud- retçe komşusu gibi 20 kilovatla program yayan Roma şimdilik hiç çalışmamaktadır. Romanın komşusu 31,25 metre dalgalı Lisbon'dur. Lisbon'un vaziyeti de buradaki dinleyiciler tıpkı İspanya gibidir. Hiç bir Portekiz orta ve yüksek dalga istasyonu dinlenemez. “CT 1 AA” işaretini taşıyan iki kilo- vat anten enerjili Lisbon gayet iyi işidilir. Çalışma günleri her hafta salı, perşembe, cumartesi saat 23,30 dan 2 ye kadardır. Anonsör fransızca da konuşur. Yayımları hoş olan bu istas- yonu geride brrakınca önümü- ze uluslar kurumu - kısa dalgası çıkar. Dalga uzunluğu 31,27 metre olan ve siyasal yayım- larda bulunan 20 kilovat anten enerjili bu istasyon uluslar ku- rumunda geçen haftalık işleri Fransız dilile her cumartesi gecesi saat — 12.30 ile 1.15 ara- sında dünyaya yayılır. İstasyo- na H.B. L. işareti verilmiştir. Bu işaretle beraber “Sosyete de Nasyon” (Soci&t€ des Nations) cümlesi de söylenir. (Bitmedi| aha için | TAN Haftanın Programı Radyo - Plâk Savaşı Gramofon plâklarmın radyo istasyonları tarafından yayıl- ması yüzünden gramofon plâk fabrikaları ile radyo şirketleri arasında sürekli bir. cenkleşme olmaktadır. Ufaktan ufağa baş- lıyan bu savaş iki seneye yakın bir vakitten beri süre gitmekte- dir. İki tarafın arası- gün geç- tikçe daha biraz gerginleştiğin- den iş her kesin ağzına düşmüş- tür. Gramofon plâk — firmalarının iddialarıma göre bazı radyo şir- ketleri proğramlarının büyük bir kısmını gramofon plâğı yay- makla geciriyorlarmış. Bundan dolayı radyo şirketleri plâk fab- rikalarına para vermeleri ge- rekmiş. Plâkcılara göre radyo- larda plâk yayımı ziyade plâkların satılmamasına kü radyo sahibleri plâkları rad- yolarile dinledikleti için satın almak ihtiyacını duymuyorlar- mış. Halbuki iki sene evveli bunun aksisi düşünülüyordu. İşin doğrusu şudur ki şimdi- ye kadar bütün radyo proğram- larında plâk yayımlarına bü bir yer ayrılmıştı. Yalnız Al- man radyolarında bir sene için- de 80000 plâk — çalındığı söyle- niyor. Radyo şirketleri ise başka görüştedirler. Gramofon plâk- ları ancak radyonun icadı üzeri- ne rağbet bulmuştur. Mikrofon yardımile elektrik plâkları an- rejistre edilmezden önceki plâk- lar dinlenecek bir halde değil- dir. Radyoda işidilen iyi bir plâkı her radyosu olan satın a- labilir, Çünkü her radyo makinasına konulacak ufak bir yardımcı makina mükemmel bir plâk ça- lman alet olur. Her iki taral birbirine uyma- yan böyle görüşlerdedir. Gramofon fabrikaları birçok mermleketlerde radyo şirketleri- ne karşı dava açmış bulunu- yorlar. Fakat radyoların çoğu hükümetlerin idare veya koru- maları altında — bulunduğun- dan plâk fabrikalarının uğraş- maları boşa çıkmakta ve dava- larını kaybetmektedirler. Bu- dapeşte mahkemesi — radyoda plâk çalmamak için kanunca bir sebeb göremeyerek Peşte rad- yosunun piyasadan istediği plâk satın alarak çalmakta serbest olduğuna karar vermiştir. Bu- nunla beraber - kendilerine rek- lâm olduğuna inanan plâk tüc- carlarının Peşte radyosunda ça- lınmak üzere gizlice plâk ver- dikleri de söylenmektedir. Başka bir bakımdan gramo- fon plâklarmın radyolarda kon- ser veren orkestra — takımları- nn işsiz kaldığı söyleniyor. Fakat radyo idarcleri de bü- tün yayımlarını plâksız yapa- cak olursa epeyce pahalıya ge- leceğine inanmak gerektir. Alman radyolarile * İngiliz radyoları şimdilik hiç gramofon çalmamaktadırlar. Yayımları- nn çok pahalıya gelmemesi i- çin de bif çare bulmuşlardır ki bir istasyonda verdikleri büyük konser öbür istasyonlar tarafın- dan da kablo ile naklediliyor. Bunun için orkestra takımları- na eskisinden daha çok iş veril- miş olmuyor. Bundan başka Alman radyo idaresi hususi bir plâk atelyesi hazırlamakta ve böylelikle plâk — firmalarına re- kabet için hem piyasaya satılık plâk çıkartacak, hem de bun- lardan kendi radyolarile yaya- caktır. Sonunda kimin kârlı çı- kacağı henüz bilinmemekte ise de daha az zararın radyo şirket- lerine düşeceğini sanıyoruz. Tusant REFNA reklâmdan | daha fazla yardım edermiş.Çün- | 80 Haziran Pazar 18STANBUL 12.80: Plâk meşriyatı 18.30: Dans mu- sikisi (Plâk), 19.30: Çocuk saati. Hikâye- ler. Mesat Cemil. 20: Konferans. 20-30: Bayan Birsen, türkçe sözli ve tango örkestraları, ler, borsalar. 21 n örkestraları. Bıyııı Bırbı. 22: Popol idaresinde çigan romans. BÜKREŞ Koro konseri. 12.30; Radyo orkes- trası. 13.40: Sözler. 15.40: Plâk. — 14. Sözler. 14,35: Plük. 17:Köylü yayamı. 1 Badilza orkestrası 19: Duyumlar. 19.1 Plâk. 20: Sözler. 20.20: Romen türküleri, 20.40: Plük, 21 21.15: Radyo or- kestrası, (Türkülü) Spor duyumları. 22.10: Konserin süreği. 23: Duyumlar. 23.15: Plük, Mayistro VARŞ$OVA 19.15: Piyano cazı. 10.20: Soılev 1045 Sörler. 20.25: Trio konter, ZLIĞ: Seticnik konser 7148: 22: Piyano birliğiyle türküler. 22.20: Sör« ler, 22.65: Plâk. 23: Spor duyumları 23. 20; Konser (röle). 24.085: Plâk, PARİS : Öpera müziği .21.30: Gazete hava- 214$: Alezandre Dumas'nın “Un sous Lowis XV. adlı . Dane müziği, MÜNİH 20.40: Spor. 21: Konferans. Sudan ma- ceraları, 21.20: "Die Sclimeider von Sehö- Ban, adlı. öpera, 23: — Duyümlar. 23.30: Dans müziği. MOSKOVA 17.30: “Şen barb., ağlı radyo piyesi. 18.30: Edebiyat ve müzik, 21: Sözler. 22: Almanca yayım, 23,05: İngilizce, 24.05: a. BUDAPEŞTE 19.30: Bertha orkestramı 20 21.10: “Güzellik kraliçesi, adlı yesi. 24.10: Çingene müziği, ROMA 20.30: Spor duyumları. » Plik. 21.40: Viyolomnist Artaro Bonuççinin birliğiyle senfonik örkestra konseri. 23.20: Dane mü- ziğl 24: Duyamlar. —- PRAG 20.15: Sen sücl popuri, 21.20: İşçi ya- yanı, 2135 Radye carı, 2205: Sözler. 22.25: Popüler örkestra Duyumlar. 2335: Plâk. 23.40: Almanca son duyumlar. 2345: Cazband. BELGRAD 20.40: Ulusal yayım. 21: Sırb türküleri ve dans havaları. 23: — Düuyumlar. 23.20: Radyo örkestrası. 24: Konser (röle). 24 30: Dans plâkları. piyesi> 1 Temmuz Pazartı BÜKRE$ 13-15: Plâk ve ı!ıımılır 18: Radyo Pın. 20.50: Tn tarafmdan türki 3 müziği. 22.30: Duyum'ar. 752$0: Dane mür ziği. 2315: Duyumlar, 23,35: Konser (rö- VARSOVA 21.10; Viyana türküleri. 21.48: Duyum- lar. 21.55: Konferans. 22: Senfonik orkes- tra könseri. 23; Spor duüyümları. 2310: Küçlük radyo orkestrası. PARİS : Org könseri. 2130: Akşam garete- #i havadisleri. 21.45: Oda müziği.Duyum- har. » Dans müziği, MÜNİH 20.0$: Bando mızıka, 21: Duyamlar. 21. 10: 1800 kişilik koro kotseri. 23: Duyum. lar. 23.20: Program arası. 24; Gece mü- Fiği (türkülü). MOSKOVA 18.30: Rut besteleri. 22: Almanca ya- yam. 23.0$: İngilizce yayım. 24: Macarca yayım. BUDAPEŞTE 20.35: Radyo piyesi, 22: Viyolonsel müziğl 22.30: Duyumlar. 22.50: — Bach- mann örkesirası 23.50: Almanca konut- malar. 24: Plâk.. Son duyumlar, ROMA 20.1$: Plâk. - Sözler. 204$: Karışık müzik, Sözler, 21.1$: Duyumlar. 21. n için yayım. 21.30: İ şoltimbancki * adlı Lulgi ©e'nin eperası. PRAG 20.10: Plâk. 201$6: Duyumlar. . 2030: Prag operasından röle. Dvorak'ın “Rusal- *ka.. operanı, 22.20: Duyumlar. 23.35: Plâk. Z34$: Almanca duyumlar. BELGRAD 20.30: Ulusal yayım. 21 tarafından konser 2315; Radyo örkestrası. pera üyeleri. umlar. 23.30: 2 Temmuz Salı BÜKRE$ 15.15: Plâk ve duyumlar, 18: Plâk. 19: t. 19.15: Plük. 20: Sözler. 20.20: Plâk. (Chopin). — 20.50: Sözler. 21.15: Senfonik orkestra konteri. 22: Sözler. 22. 15: Konserin süreği. 2245: Duyumlar. 23.05: Konser. (Röle). 23.15: Yabancı dll- lerle duyümlar. 23.35: Müsiğin süreği. VARŞOVA 20.30: Keman müziği. 20.50: Aktilalite 21: Sözler. 21.10: Piyano İle "Mozart kon geri,, 2L45: Duyumlar. 21.55: “Büyük pi- yango., adlı W. Hausamanın'ın — öpereti. 23: Plâk. 23.30: Spor duyumları, 23,40: Küçük adyo orkestrası. PARİS konseri. 23.15: | tık örkestra konseri. 21: Duyamlar. 21.): *Madam Bacurin,, adlı Halk müziği. MOSWOVA 1$.30: Fransız oöperetlerinden parçalar. 19.80: Plâk. 22: Almanca yayım. 24.0$: Felemenkçe yayım. 23.05: Fransızca ya- yım. BUDAPEŞ$TE 20.30: Bözler, 21: Repartaj. 22.25: Du- yumlar. 22.45: Öpera orkestrasmın konse- Ti 24: Çingene müziği. ROMA 2045: Sözler. 2115: Du- yamlar, 21.30: Sözler. 2140: Rumca ya- yım. (Müzikli), 21.60: İsteke göre (Cam- pari? programı 2255: Piyano - Keman könseri, 24: Duyumillar. PRAGĞ 20: Almanca duyumlar. 20.10: Plâk. 20, 15; Duyumilar, 20.25: Tiyatro, 21.05: Ope- ret müziği. 27. Duyamlar. 2018 >Pli 21. fından könser, 2315: 23.30: | Pisk. 23.45: İngilirce duyamlar, BELGRAD 20.30: Ulusal yayam. 21; Keman konse- ri. 2146: Plük ile Puccini'nin “La Bo- heme,, operası. - Sonra: Dans plükları. 8 Temmuz Çarşamba BÜKRE$ 1341$: Plük ve duyumlar. 18: Sibicezno orkestrası, 19: Duyumlar. küler. 22.05: Radyo erkestrası Duyumlar. 2280: Konserin süreği. 23.) Yabancı dillerde duyumlar, 23.35; Konse- rin süreği. VARŞOVA 20.30: Koro tarafındanı türküler. 20.50: Mizah. 21: Duyumlar. Plâk. 2145: Duyumlar. 21.55: Konlerans. 22: Chopin könseri. 22.30: Pilsudski için konferans. 22.40: Piyano konseri. 2305: Spor du- yumları, 23.1$: Küçük radyo orkestzası, PARİS 20.30: Sözler. 205$: Konlerana. 21: Pi yano müziği. Z1.30; yatro piyesi, Duyurlar. PAin baz ee kestrası, MÜNİH 21: Duyumlar. 21.10: Ulusal yayım. 21. 45: Dans müziği. 2320: Program arası. I: Gece müriği ve dana. MOSKOVA 18.30: Amele yayımı ÇÖrkestralı) 21 BUDAPEŞTE 19,15: Çingene müziği. 21: Dış sıysea. 21.15: Budapeşle könser orkestrası, 22.40: Duyumlar. 23; Berend cazı. 24: Balalayka orkestrası, ROMA 20.15: Plâk, 20457 Örkestra konseri. 20.4$: Spor. 21.15: Duyumlar. 21.30: Kon- ferans. 21.40: Piyes. 22.30: Senfanik kon- ser. Mi Düyumlar, PRAC 2040: Kuartet könseri. 21.05: Müzikli rebortaj. 21.30: Piyano parçaları. 22: Sözler. 22.3$: Türkülü orkestra konseri. 23.15: Duyumlar. 23.25: Plâk. 23.30: Bıvı— şere0çA sözler. 24.15: Fransızca duyum- K, BELGRAD 20,30: Ulusal yayım. 21: Popüler Sırb şarkıları, 21.30: Konferans. 21.$0: Plâk, 22.1$: Radyo piyesi. 23: Duyumlar. 23.15; Radyo orkestrası. 4: Konser (röle). a 4 Temmuz Perşembe BÜKREŞ 13-15: Plâk ve duyumlar, 18: Plâk. 19: Duyamlar. 19.15: Plâk. 20: Sözler, 2020: Ralet müziği plikları. 20.45: Konterana. 21: Plâk ile Richard Wagner'in “Tann- hacuter,, öperası. Sonra yabancı — dillerle duyumlar. VARSŞOVA 20.30: Plâk. 20.50: Aktüalite. 21: lvı- Amerikan mi gük radyo orkestrası. RARİS 21.30: Duyumlar, 2145: Fransır müzi- Bala konser, » Duyumlar, » Dans : “Çabukluk sehir MOSKOVA ıun Edebiyat. ıı.n Halk türküleri. : Öperet müziği, 22; Almanca yayım. Hos Tagilizce. 24.05: İspenyolca » BUDAPEŞSTE * Koro konseri, 21: Marton / Raktal ıııwııı. 22: Duyumlar. 22.30: Çingene müziği. 23.30: İngiliace aylık duyamlar. 23.50: Plâk. Son duyumlar, ROMA Üai ıpuı rıııı.ıııi Dıyı:nlı: 21. : Rumca yi 'll Pırıolı'ı,. ıdlı opıu. - loı &yım u PRAG 2010 (Plâk. 2D15: — Duyumlar, 20.25: Reportaj. 21: Popüler — şarkılar, - 21.20: Radyo piyesi. 22: Duyumlar. - Karışık yayım, 23.30: Sehtammnel müziği. BELGRAD yayım. 21.30: 2030: | küler. 22.30: Hafif mürik. n ——— : Duyemlar. ane altbları 5 Temmuz Cuma BÜKREŞ 13-18; Plik ve düyumlar. 18: Radyo orkestrası 19: Duyumlar. 10.15: Koönserin süreği. 20: Sözler. 20.20: Öperet ve sete 5: Könserin süreği, 2)15: Yabancı dile lerle duyumlar. 2353 Konserin süreği. VARSOVA 20.30: Kuartet konseri. 20.50: Şen ma« holog. 21: Sözler. 21:10: Plâk. 2145: Du« yamlar. 21.56: Konlerans. 27: Senlonik örkestra könseri. 23: Spor duyumları. 23. 10: Plâk. 26: Sözler .24.05: Plük. PARİS 2130: Gazete havadisleri. 2145: “Ci- bowlette,, adlı üç perdelik öperet - 23.30': Hava raporları. 23.35: Dana müziği, 241 Plüâk. MÜNİH 2015: Bando müzik 21: Duyumlar. 21. Ulasal müzik. 21.4$; “Kartal harbi,, bi ekeç. 28: Duyumlar, 28.20: Program, arası, 23.30: Moszart konşeri. MOSKOVA 18.40: Bizet'nin “Carmen,. operası. 22 Çekçe yayım. 23.05: İngilizce. 24.05: Al- manca yayım, ü BUDAPEŞTE : Öpera orkestrası, - 20.30: Sözler. H Şu.nlu 22410: Duyurlar. 23; Çinge- he müsiği, 28: Caz. ROMA 20.15: PlAk 20.45: Örkestra kı t 15: 20205: Plük. 20.10: Reportaj. 21 Fi 3$: Film müziği. 23.15: Duyumlar. 21302 Plâk, 23.35: Almanca duyumlar. Rusça düyumlar. BELGRAD 20.20: Ulusal yayım. 21: Piyano kanses ri. 21.30: Bir reportaj. 22: Zagreb'den rö. le. 23: Duyumlar. 23.20: Plük. © Temmüz Çamarles! BÜKRE$Ş$ ı 13.15: Plâk ve lınıııhı ll Sncl mi yumlar. 23.3$: Konserin süreği, VARSŞOVA 20.50: Aktüalite. 21.10: Lehar'm operete lerinden parçalar (Türkülü), 2145: Da- yamlar. 22.30: Senlonik orkestra konseri. 23: Spor duyumları. 23.10: Sözler. 23.301 Küçük radyo orkestrası. PARİS 20.55: Konferans. 201 Karışık yayım. 1.30: Duyumlar. 21.48: “Josef,, adlı opee Duyumlar Dans müriği. MÜNİH t 21: Dayümlar. 21.10: Dans müziği. 2$x Duyumlar. 2320; Program arası 2415t Süvari konseri. MOSKOVA 1480: Plâk könseri. 15 Karışık yayım, 17.30: Konser. 22; Almanca yayım. 23.051 PFransızca. 24.08: İsveççe, BUDAPEŞTE 2020: Öpera orkestrası, 20.20: Sürler . 2240: Duyumlar, 23: Çinge Orkestra konseri, 20445: Sözler. 21.1$: Duyumlar. 21401 “İl More della vita,, adlr müzikli şüir. 247 Duyumlar, PRAG 20.08: Plâk. 20.10: Dayumlar, 20.15: Res Filharmonik konser. 22.35: 23.1$: Duyumlar. 23.30: Plâk. a duyumlar, Rusça duyum- BELGĞRAD 2030: Ulusal yayım. 21: Ptyano konsos gi LA Bir reportaj. 22: Zııı:hdzı rös : Duyumlar. 23.20: Alman postalarında bugünlerde çol rastlanan süel müzik çalan ,