27 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İT 4 HAZIRAN PERŞEMBE 190935 TAN SAYI: 66 — 3369 Onbirinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRİRİ Mahmud SOYDAN SAYISI 5 KURUŞ ISTANBUL TELEFON | Müdür : 24318. Yazı işleri * 24319, İdare ve Matbaa : 24310. — BUGÜN 2 incide : Peyami Safa'nım “ Sırıtmak ve somurtmak ”, Orhan Se- lim'in “Gene şuradan bura- dan” fıkraları — Şehir ha- berleri. Anakara telgrafları — Ah- med Ağaoğlu'nun “ Sosyal konuşma ” yazısı — Felek'in *“İnsanm tarifi ” fıkrası. Bizde casusluk — Kendi kendimize çatıyoruz. Büncüde! M üncüde : 5 incide * Son haberler — İcmal. 6 mcıda $ —Memlekette TAN — Sağlık öğüdleri, T incide * — Özdil. 8.incide : —Ekonomi. 9uncuda * — Spor. YOuncuda ; — Meraklı tedkikler — Briç — Sevişmeler, evlenmeler. Y1 incide : — Radyo. 12 incide © Dünya hâdiseleri karşısında gazeteler, 13üncüde: — Çocuklar için yazılar—Duy- duklarımız, okuduklarımız. I4 üncüde? Kadımn ve Moda — Sinema. Versay Yolundan Ayrılış İngiltere ile Almanya arasındaki deniz anlaşmasından sonra Avrupanın siyasal görüsü (manzara) değişti: Artık Versailles andının kurduğu si- yasal acun içinde yaşamıyoruz. Yaşa- dığımız acun daha çok genel sa- vastan önceki siyasal acuna benzer. İngiliz - Alman deniz anlaşması bir ilâh anlaşması olarak önemli bir iti- Âftır. Versailles barışındanberi de- nizde silâhsız olan Almanya'yı tekrar silâhlandırıyor. Bunun, Batı Avrupa devletleri arasındaki kuvvet muvaze- nesi üzerine büyük bir tesir yaptığı meydandadır. Ancak bunun önemi, deniz anlaşması olarak kalmayıp, Ver- sailles sistemini kökünden yıkmasın- da 've arsıulusal münasebetlerin gidi- şinde yeni bir çığır açmasındadır. On beş yıldanberi Versailles andı arsrulu- sal münasebetlerin temelini teşkil et- mekte idi. Önemli bir siyasal mesele Karsısmda kalındığı vakit, İngiltere, Fransa ve İtalya bir araya gelirler, O mı_g?: hakkında -Hat Haai deceklerini aralarında” görüşürlerdi. 'Bu devletler arasında bir tephe birli- ği, hele İngiltere ile Fransa'nın bir- likte yürümeleri, acun barışının de- vamı için en eşaslı bir şart sayılırdı. Gehel savaştanberi sürüp giden bu birlikte yürüme siyasası, Streza Kon- feransı ve Almanya'nın silâhlanması- nr takbih eden 17 Nisan Uluslar Der- neği kararile nihayete varıyor. — Hadiselerin garip bir tecellisi ola- rak, Almanya'nın - silâhlanmasını 17 Nisanda tatbik eden, Almanya'nın Versailles andını ilga etmekle hiçbir hak elde etmedi”ini ilân eden İngilte- re, şimdi Almanya'nın silâhlanmasını tanıyor. Bir devletin güttüğü siyasayı bu kadar kısa bit vakit içimde tersine döndürmesi görülmüş değildir. İngil- tere'nin Almanya ile bu anlaşmasında dikkate değer olan noktalar şunlar- dır: 1 — İngiltere, ilk defa olarak ve resmen Versailles andınım ilga edildi- ğini kabul ediyor. 2 — İngiltere, Versailles andının ilgasını kabul ederken, bu andı imzâa- lıyan devletlere danışmak lüzumunu duymuyor. 3 — İngiltere, deniz silâhları me- gelesi üzerinde Almanya ile anlaşır- ken, yalnız kendi durumunu gözönün- de tütuyor. angilteze'nin bu hareke- tinde, ben kendi durümumu kurtara- Zrm da başkasına ne olursa olsun, gi- d bir hal vardır. Her üç noktada da İngiltere on beş yıldanberi yürünmekte olan yoldan ayrılmış oluyor. Bu ayrılışın Fransa ve İtalya'da telâş moydana getireceği âşikârdır. — Bu telâşın anlamını an - ladığı içindir ki; İngiliz hükümeti Bay Eden'i izahat vermek üzere, Paris ve Romaya göndetmiştir. Ancak İngi - liz « Alman anlaşmasının meydana Betirdiği durum © kadar açıktır:ki, bu işin izah kaldırır b'- tarafı yoktur. Pa-. ris ve Roma örüşmelerinden anlaşı- lan'şudur ki, Fransa ve İtalya, anlaş- maya- iki bakımdan itiraz ediyorlar: ı— Usul, 2 — Esas. Fransa usul bakımından itiraz edi- yor. Çünkü bu, on beş yıldanberi yü- rünen yoldan bir ayrılıştır. Fransa esasa itiraz ediyor: Çürtü Almanya- ya ayrılan deniz kuvvetlcrini kendi emniyeti bakımından çok fazla bulu” yor. Bununla,beraber, s“tada bir em- si vaki vardır ve bu emri vaki de de- ğişemez. Bundan böyle Almanya'yı, karada olduğu gibi, havada ve deniz- de silâhlr bir devlc“ olarak görmeğe alışmalıyız. Bu emri vaki karşısında şu sual so- yulabilir: Acaba İngiltere neden Al- manya ile böyle bir anlaşma yapmak lüzümunu duymuştur? Anlaşılıyor ki, İngiltere, bütün gayretlere rağmen Eşva Pivangoları Yasak Edildi ROMA KONUŞMALARI Habeşistan Boyun Eğmezse Harp Var! Roma, 26 (A.A.) — Dün akşarr, Mussolini ile Eden, saat 17 den 18,30 a kadar Venedik sarayında konuşmuş lardır. Resmiğ bildiriğde deniyor ki: “Avrupa meselelerini gözden geçir dikten sonra, 3 Şubat tarihli Londra bildiriği ve Stresa konferansı ile çi - zilmiş olan programın, Avrupa durlu- ğundan yana olarak ilerdeki gelişim- lere açık bulurduğunu gördük. Ko - nuşmalarımız sırasında Habeş mese- lesi de görüşülmüştür.,, Harp tehlikesi Roma, 26 (A.A.) — Reuter Aytarı bildiriyor: Suviç bu sabah Edenin Ro madan hareketinde kendisini uğurla- mıştır. Ed. Habeş m ilgi- li önergelerini İtalyan hükümeti ka « bul edilir mahiyette bulmamıştır. Ro- mada genel olarak düşünüldüğüne gö re, eğer Habeşistan boyun eğmez, ya- hud sinir hâdiselerini ortadan kaldı - racak bir çare bulunmazsa İtalyanın yapacağı biricik hareket ahrbe başla- mak olacaktır. Eden Parise gidiyor Roma, 26 (A.A) — Bugün 12 de buradan hareket edecek olan Eden Pa riste duracak ve Fransız hükümetine Roma konuşmalarını izah edecektir. Eden, hareketinden evvel Suviçle son bir konuşma yapacaktır. Londra, 26 (A.A.) — Reuter Ajan- sından: Yarın Laval ile görüşecek o- lan Eden, Fransız bakanına, Mussoli- Musolini, Eden'in tekliflerini reddetti, işler gene karışıyor Habeş Kralı ordusunu hazırla - yan bir İsveç generali ile konuşuyor mması ve diğer Avrupa işlerinden do - ğan ineseleler hakkında da cevap ves ni ve diğer İtalyan hükümet adaml, riyle yaptığı konuşmalar hakkında ma lümat verdikten başka, hava ahndlaş- T Laval Roma gezisi den evvel Eden'den sormuştu. Fran- (Arkası 3 üntüde| Tesadüfün Ya- rattığı mucize| Yıldırım çarptı, fakat ölmedi, kurtuldu Göğsü, ayakları yıldırrmdan yanan Osman muhartirimize anlatıyor Evvelki gün yağan şiddetli yağmur lar yüzünden Edirne demiryolu İspar takulenin iki kilometre ilerisinde ha- sara uğramıtşır, Bu vaziyet, şimendi- fer seferlerini 12 saat için aksatmıstir. Bozulan hat, İspartaküle ilerisinde 100 metrelik bir ktsırmdır. Yağmur ve sel, Tay ve traverslerin altındaki ça- kılları sürükleyerek götürmüş, istinad yerlerinin boşalmasına meydan ver - miştir. Yağmurdan sonra hat bekçile- ri tarafından yapılan muayene hattın (Atkası 9 uncuda| Ayvrupa'nın eskisi gibi bir muvazene- ye doğru gitmekte olduğunu gördü. 2 Mayıs tarihli Fransa - Rusya anlaş- ması da bu muvazeneyi büsbütün be- lirtqıiştir. Avrupa eski muvazene sis- temine dönmekte olduğuna göre, In- giltere de bu fnuvazene sisteminde, kâh bir, kâh diğer tarafla beraber yü- rür gibi görünüp te her iki tarafla birlikte yürümemek ve yalnız kuvvet- lerin denk gelmesine dikkat etmek yolundaki eski rolünü oynamağa baş- lamıştır. A. Şükrü ESMER Kayseri Fabri- kası Çalışmıya Başlıyor ! (HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR) Kayseri, 26 Geçen yılın mayısında Başba- kan İsmet İnönün elile temeli atılan Kayseri bez fabrikası, 1 temmuzdan itibaren işlemeğe başlayacaktır. Bütün hazırlıklar tamamlanmııştir. Fabrikada- her sekiz saatte 1500 amele çalışacak, bir günde üç devre olarak 4500 işçi kulla- nılacaktır. Fabrika, bir — yılda 5 milyon kilo pamuk harcıyacak, 30 mil- yon metre pamüklu bez doku - » yacaktır. 1 temmuüuzda yapılacak açılış töreninde Başbakanın da hazır bulunması muhtemeldir. İç bakanın Kayseride söylevi Ankara, 26.A.A. — İki gün önce Sümer Bankın Kayseride kurduğu büyük dokuma kombinasını görmeğe giden iç işler bakanı, . Ankaraya dö- nüşünde kendisini karşılayanlara gö- rülerini (intibalarını) anlatırken ortâa Anadoluda yükselen büyük eserin bir kurtuluş âbidesi. olduğunu ve Türk endüstrileşme hareketinin başarımı- na başlı başına bir örnek olduğunu söylemiştir. Bakanın fabrikayı göreti dolayısiy- le fabrika tarafından — verilen şölen heyecan ve neşe içinde geç vakitlere kadar sürmüş, toplantıda Türk ve Rus mühendis ve teknisyenleri hazır bulunmuştur. İç işler Bakanımız 'tarihin büyük tanıdığı iki döst ulusun elele verme- sinin bu güzel ve yüksek eserini de- gerledikten sonra iki ulusun dostlu- ğuna destek olan fikirler başat. (hâ- kim) olmakta devam ettikçe bu gibi eserlerin de her iki tarafta ilerliyece- ğini söylemiş ve insan tarihinin en büyük haraketine baş olanları tebcil etmek gerektiğini ilâve etmiştir. Fabrika üç günden beri deneme iş- Jetmelerine başlamıştır. Dene işletmeleri her grupta başa- rumla devam etmektedir. ATATÜRK |HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR) Ankara, 26 Cumur Başkanı Atatürkün yarın akşam İstanbula hareket- leri muhtemeldir. a ; Moskaova - Belgrad - Bükreş ' seyahati Paris, 26 (A.A.) — Anadolu Ajan- sınım özel aytarı bildiriyor: Atatürkün Rüusyaya gideceği, Bükreş ve Belgra- da uğrayarak döneceği haberi üzeri- ne yazdığı bir betkede Ernuvel gaze- tesi, Cenevrede Boğazlar meselesi ko nuşulurken, görülen tesanüdü hatır - latarak diyor ki: “Seyahat realiteye dayanan Türk - Rus dostluğunun yalnız savgal - teda füi - ve barışsever (muslihane) bir kıy meti olduğunu gösteren. bir' gösteri (tezahür) olacaktır.,, Not: Yaptığımız gerçine (tahkika- ta) göre, Moskova, Tahran ve benze- ri göretiler mümkün ise de içinde bu- lunduğumuz yılda böyle bir geziye ka rar verildiğine dair berketici bir belge yoktur. BUĞDAY SATIŞI BAŞLADI rıldıysa Öyle Eyipte, Ortaköy BeklemeyeMec- bur Oldu Fırıncılar' vaziyeti men- faatları hesabına istis- mar ediyorlar, kontrol gevşekl Bir müddettenberi buğday satışr yapmıyan Ziraat bankası, genel mer- kezden gelen emir üzerine, dün piya- saya mal çıkarmış ve satışlara başla « mıştır. Bankanın birdenbire satışlara girmesi, karşılarında rakip görmiyen ve ellerindeki stok mallara güvenerek piyasayı istedikleri gibi yükseltmeğe Başbakanın Şark Seyahati (HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR)| | Ankara, 26 Başbakan İsmet İnönü, cumartesi günü husust trenle ve Adana yolu ile Diyarıbekire gidecektir. Kark itç. gün sürecek olan bu tetkik seyahatinde, Başbakan bütün şark vilâyetlerini do- laşacak, Erzincan, Trabzon ve Sam - sun yolu ile şehrimize dönecektir. Kibritler Daha Ucuzlıyacak (HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR)| Ankara, 26 1 Temmuzdan itibaren büyük kutu kibritler 50 paraya, küçük kutu kib- ritler 40 parar satılacaktır. EşyaPiyangosu Yasak Edildi! Ankara, 26 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Memleketimizde para ve eşya piyankosunun münhasıran Türk Hava kurumuna ait olması hak- kında hazırlanmış bulunan kanun pro jesi devlet şurasınca tetkik edilmekte- dir. Projeye göre, Türkiyede karşılığı para olsun, eşya ve mal olsun piyan- ko çekimi yalnız Türk Hava kurumu- na verileecktir. Bu hüküm devlet pi - yankolarına şâmil olmrıyacaktır. Türk Hava kurumunun muvafakati olma - dan hiç kimse veya kurum piyankolu hiç hirşey satamıyacaktır. Bu Ne Soysuzluk ? Ankar direktörlüğünden : — Vaktiyle abone ve ilân dolandırıcılığı yapan ve gaze- teleri vekiller heyeti karariyle ka- patılan bazı kimselerin şimdi halk- mızın hava tehlikelerinden körunma işine verdiği ehemmiyetten istifade ve bazı hayır cemiyetleri ismini istis- mar ederek hava — hücumlarından ve zehirli gazlerden korunma — mevzuu üzerinde yazılmış — derme, çatma ki- “tabları yüksek — fiyatlarla şahıs ve müesseselere zorla sattıkları yapılan tahkikattan anlaşılmıştır. Halkımızın vatan müdafaasına ve Şeflerin emirlerine — gösterdiği derin alâkayı istismar eden — bu soysuzlar hakkında giddetle takibat yapılmakla beraber, halkımızm bunlara karşi mü teyakkız davranmaları temenni olu- nür. ğ ; 26. Â.Â, — Basın geı:ıei vi çalışariların bu hareketlerini önlemiş- tir. Bankaya satışa çıkardığı mallara piyasa üzerinden fiyat koyduğu hal- de, telâşa düşen tecimenler, fiyatları derhal indirmişlerdir. Bankanın buğ - day satışlarına başlaması alıcılara da tesir etmiş, fiyatların düşmekte de - vam edeceğinden çekinenler ancak ih tiyaçları nisbetinde ve az mikdarda mal almışlardır. Dün borsada satılan yumuşak ekstra buğdaylar 7,10 - 7,20 kuruş, yumuşak birinci buğdaylar da (Arkası 3 üncüde) de Halk Ekmek Ekmek Nasıl Pahalılandı- Ucuzlatılmalı — Futbolcularımız reşe Gittiler, Salı Günü ilk Oyunlarını Oynayacaklar! Dün Bük- Feoger « Güneş muhtelitinin dün Bükreşte Romen takımlarile, “Yuyventus,, ile ve “Yuventus,, un takviye edilmiş şekli ile iki maç yapacak olan futbolcuları- miuz, dün saat ikide rıhtımdan Takım!mız yarın sabah Bükreşe varacak, maçtan evvel iki antrenman yapmak imkânını bulacaktır “Rejel Karol” vapurile hareket ederken” aldığımız fotoğrafileri kalkan “Rejel Karol,, vapurile Bükreşe gittiler. Giden kafilede Fener - Güneş takımlarından, ihtiyatlarile beraber, on dokuz (Arkası 9 uncuda)|