13 Şubat 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

İngiltere, Fransa hafta içinde Franko nezdine elçilerini gönderiyorlar Paris, (Hususi) — Maten gazetesine Londradan bildirildiğine göre İngilte- re ve Fransa elçilerinin hafta içinde, belki de Perşembe veya Cuma günü Burgosta itimad mektublarını vermele- ri imkânsız görülmemektedir. Gerek Londra, gerekse Paris gazeteleri Fran- ko hükümetinin süratle tanınması le - hinde neşriyatta bulunmaktadırlar. Jurnal gazetesi Londradan aldığfı ma lümata atfen İngilterenin Paris hükü- metile tamamen mutabık olarak vakit kaybetmeden Franko'yu: tanımağa ve nezdine bir büyük elçi göndermeğe ka- rar verdiğini yazıyor. Temps gazetesi ne diyor? Paris 12 (A.A.) — Temps gazetesi yazıyor: Minorka adasınılı nasyonalisti'tere devri hâdisesi istiklâl prensipinin biz « zat Burgos hükümeti için de ne kadar mühim olduğunu kâfi derecede isbat etmektedir. Franko'nun salâhiyetini haiz bir.mürmnessil İndiliz bayrağının himavesi altında Devonchire zırhlısın- da adanın kan dökülmeden işgali hak- kında müzakerede bulunurken Major« ka üssünden gelen İtalyan tayyarele - rinin adayı bombardıman etmeleri, İ« talyan kuvvetlerinin hususi bir poli - tikaya hizmet ettikleri ve İspanyol mil. liyetperverliği davasile hiçbir alâka - ları olmadığı düşüncesini tevlid edi - yor, Bu hâdise, Mussolini'nin İspanya- da bir menfaat güttüğüne ve batı Ak- denizi statüsünün idame edileceğine dair teminatın kıymeti hakkında bazı mahfellerde mevcud şüpheleri idame edecek mahiyettedir. Bu şüphenin biran evvel izalesinde bizzat Franko icin otoritesinin - teyidi bakımından, bilhassa Fransa ve İngil * tere tarafından tanmması mevzuu bah- solduğu su sırada, büyük fayda vardır. Bu tanınmanın ancak müstakil, mu -| kadderatıma hâkim bir surette sahib ve bundan başka Avrüpanm batı ce - nubunda, ÂAkdenizde ve Amerikanın gimalinde hayatf menfaatler gene hiç- bir surette zarar ve halel getirilmesine müsaade etmiyecek olan dewletllerle itimad verici iyi komşuluk münasehet- leri idame fevkalâde alâkadar bir İs - panya için yapılabileceği aşikârdır. İngiliz gazetelerinin mittaleaları Lendra 12 (A.A.) — Pazar gazate - teri İspanya muharebelerinin yakında biteceğinde gşüphe etmemektedirler. Franko hükümetinin derhal Fransa ve Büyük Britanya tarafından, tanıtcağı- na muhakkak nazarile bakılmaktadır. Sunday Times gazetesi, İngiltere hü- kümetinin bu tanıma keyfivetini hiç - bir şarta taallük etmiyeceği kanaatin- dedir. Ayni gazeteye nazaran Fransa hükümeti Salı günkü kabine ictima - ında bu tamma kararını verecek. İn « gilizlerin kararı ise Carsamba “günkü kabine ictimamı müteakıb ilân oluna- caktır. Bundan sonra Sunday Times mütaleasına şu yolda devam etmekte « dir: Franko hükümetinin anlasma kevfi- yeti kat'iyet kesbettikten sonra onun- la siyasi ve iktısadi sahalarda is birliği esaslarını kurabilmek icin yol acılmış olacaktır. Fransanın arzusu, imzasını antikomintern paktının altına koymuş bir İsvanya değil. dost ve bitaraf İs - panya görmektir. Bu ciheti temin hü -« susunda pek çok müşkülâta uğrıyaca - &mda şüphe yoktur. Önserver gpazetesi, bir fırsat görül - düğü takdirde, Fransa ile İnsilterenin Minorka adası için tatbik edilmiş olan tarzı halli, Madrid hakkında da kıllan- mağa âmade olduklarını bildirdilten sonra yazısına şu tarzda devam etmek- tedir: Franko idaresi bütün İsnanya isle - rini tedvire başlar başlamaz Büyük Britanya ile Fransanın Franko'yu bil fiil tamıyacaklarında ve bu tanınma keyfiyetini hukuki cepheden de icra i- Çin lâzım gelen esbabı arıyacaklarında Şüphe yoktur. Diğer taraftan ecnebi| askerlerinin İspanyadan — ihracını te- min etmek de doğrudan doğruya ve münhasıran General Franko'ya aid bir haktır. Ayni gazetede, Johngarvin General Miyaja'ya karşı olan hürmetini ve tak- diratını bildirdikten sonra kendisinin de bundan sonra harbi idame ettirme- nin insafsız ve faydasız bir hareket ©O - lacağını tasdik etmesi lâzım geldiğini söylemektedir: Sinyor Gayda ne diyor? Roma 12 (A.A.) — Fransa ile İngil- terenin Frankist İspanyaya karşı İtti- haz etmiş oldukları hattı hareket, ı HS talyan gazetelerinin tenkidlerde bu - lummalarına sebebiyet vermekte ber- devamdır. Bu gazeteler, Londra ve Pa- risi Franko'ya düşman olmakla mua - haze ettikten sonra Fransızlarla İngi - tizlerin Burgos ile mukarenet peyda etmeleri ihtimalinden kuşkulanmak - tadırlar. Voce d'İtalia Pazetesinde «Virginio Gavda» şövle yazıyor: Londra ile Parisin başka türlü hare- ket etmelerine imkân olmadığından dolayı, Franko'nun muzafferivetini ka bul etmiş oldukları bedihidir. Fakat simdi bu muzafferiyeti —baltalamağa uğraşıyorlar. İtalyanın noktai nazarı Roma 12 (A.A.) — İspanyadaki İ - talvan muhariblerinin ancak Franko- nun sivasi zaferinden sonra çekilecek- leri hakkında burünlerde bir makale nesretmiş olan Giornale d'İtalia, bu « etin fikrini şu suretle tasrih etmekte - dir: İtalva, Franko'ya olan yardımına an cak henüz dısarıdan tehdid edilmekte olan bu sivas? zaferin müdafaasına lü- zum hâsıl olduSu takdirde devam ede . cektir. Fakat İtalya kendisine siyasi zaferi asla emnoze etmek tasavvurun- da değildir. İtalya yarınki İsnanyanın sivast rejimnin şu veya bu tarzda fa - sizmin avni olmasını iddia etmemek - tedir. O valnız bu reiimin, doğru yol- dan saşırtabilecek yabancı tesir ve nü- | fuzlarından Ârf, yani «İspanva, İsnan- vahdarındır» formülüne- uvsun hale gelmis bir İsbanvanın millf arzusuna tekabül etmesini arzu ediyor. İsnanyaya dönenler Tuluz 12 (ALA.) — Şimdive kadar Franko tarafını ihtiyar etmiş olan nas- yonalist İspanyaya iade edilmek üzere vola çıkarılan milislerden 25,000 kişi Tuluzdan gecmişlerdir. Mıntakanın muhtelif iskân mınta - kalarma sevkedilmiş olan 100.000 mül. teciden 45 bini nasyonalist İspanyaya gitmişlerdir. Madridde Madrid 12 (A.A.) — Negrin ve Del vayvo ile henüz Madride varmamış o - lan diğer nazirlar buraya muvasalat et mişler ve:derhal nazırlar meclisi top- lanmıstır Paris 12 (A.A.) — Nasyonalist tay- vareler busün saat 10,30 dan 11,30 a kadar Madridin mühim strateiik nok - talarını bombardıman etmişlerdir. Barselon'da divanıharbler kuruluyor Barselona 12 (A.A.) — Havas Ajan- sı muhabirinin bildirdiğine röre, di - vanıharbler bu Pazartesi ve Salı gün- leri ictima ederek, muhtelif «ceka» teş- kilâtma ve «kontrol müfrezeleri» kıt'- alarında calısarak casusluk ve muka - bil casusluk cürümlerile itham altın - da bulunan 350 kisinin vaziyetlerini tetkik edecektir. Bunların arasında ha- pishane olarak kullanılmış olan Üru - guay gemisi içinde faaliyet vapmıs o- lan harb mahkemesi reisi Salazar Ven- tura da vardır. Valansiva'nıin bombardımanı Valensiva 12 (A.A.) — Dün akşam hbesinci defa olmak üzere bir tayyare filosu liman mıntakasını bombardıman etmiştir. Sabahki bombardıman esna-| sında 45 ev yıkılmıştır. Sekiz kişi ölmüş ve 25 kişi yaralan- mıştır. İsvicre de Franko'yu tanıyor Paris 12 (A.A.) — Matin gazetesine Cenevreden bildiriliyor: Motta'nın Bern'deki Cümhuriyetçi İspanya orta elçisine yaptığı beyanata nazaran, federal meclis gelecek hafta Franko hükümetini hukukan tanımak tasavvurundadır. ş Hergün: Kimin heykelini dikmeli? y (Baştarafı 2 nci sayfada) Meselâ, eğer bu iş bu anketin netice « sine kalmış olsaydı, en evvei heykelini dikeceğimiz insanların — başında Fatih Sultan Mehmed, Yavuz Sultan Selim bu- lunacak ve onlardan sonra da, eğer vak- timiz olursa Florinalı Nazımı, kantocu Şamramı, Dümbüllü İsmaili de unutmu - yacaktık! Hayır, bir millet için, onun hem tari- hine hürmet, hem de istikbaline hizmet bakımından, pek mukaddes — bir mevzu olan bu heykel dikme işi, ne bir mahal - le kahvesinin sohbet mevzuu, ne de mek tebli çocuklara eğlence vasıtası değildir. En acıklı olan tarafı da şudur ki, bir Türk gazetesinin gayet zayıf bir kararla, mu - kaddes bir milli mevzuu bu kadar aşağı bir oyün derecesine düşürebileceğini he- sab etmemesidir. Bu acıklı anketin son bir hazin tara - fını daha kaydedeyim: On beş senelik bir Cümhuriyetten son ra, demek oluyor ki biz henüz, Türk ve Osmanlı tarihleri arasında ayıran ve bir- leştiren çizgileri iyi tesbit — edememişiz! Hâlâ, Cümhuriyetci, demokrat, radikal Türk nesilleri için ideai olarak gösteri - lecek inasnları ararken Osmanlı tarihi - nin büyük simalarına müracaat ediyo - ruz ve bu tarihi halis bir Türk gözile ©- kumuş değiliz! Osmanlı İmparatorluğu öldü. Hem de öyle bir ölümle öldü ki az kalsın, arada biz Türkler de beraber gidiyorduk. Ken- dimizi nasıl kurtardığımızın hikâyesini hep biliyoruz. Bugün, artık ideallerimizi Osmanlı tarihinden alacak değiliz. Kendi tarihimizden, kendi kültürümüzden çı - karacağımız kendi kuvvetterimizle, dün- yanın bugünkü gidişine ayak uydurarak ve kendimize geçmişte değil, gelecekte idealler yaratmaya çalışarak, ileriye döğ ru yürüyeceğiz. Bu, hayatımızır en bü - yük ihtiyacıdır. Biz bunu bugünkü ve yarınki nesillere çok derin anlatmaya ve onları yeni bir ruh, yeni bir tarih ve ha- yat görüşü içinde yetiştirmeğe mecbu - ruz. Hakikat böyle olduğu halde, gaze - telerimizde yaptığımız anketler, Türki - yenin en geri kalmış veyahud en uyan - mamış kafalarile, bize heykelleri dikile- cek büyükler arasında Osmanlı tarihinin Türke en çok hücum etmiş kılıçlarını, büyüklük, kahramanlık ve ideal nümu - neleri olarak görmek neticelerine varır- sa, bu şuursuzluk karşısında — susmaya imkân kalamaz. Cümhurreisimizin bir gün matbuattan bahsederken tenkid sahasında matbuatın bir hâkim gözü ve hâkim vicdanile ha - reket etmesi lâzım geldiği mütaleasında bulunduğunu çok iyi hatırlarım. Matbu- at, tenletid sahasında böyle — olduğu gibi içtimal bütün faaliyetlerinde de bir â « lim, bir vaız, nefsini millet hayrına vak- fetmiş bir misyoner ruhile hareket ede- cektir, Yaptığımız iş şaka değildir; eli - mizle bir milletin kafasını — yoğuruyo - ruz! Muhitt'n Bi'rqen Almanyada seferberlik? (Baştarafı 1 inci sayfada) da intişar eden Yyazılara — cevab veren Ördr gazetesi vaziyeti —hülâsa ettikten sonra şöyle demektedir: «Romada bu hususta hiç şüphe mevcud olmasın: Kendimizi müdafaa edeceğiz ve Fransız milleti uzun müddet — zaptettiği hiddetini o zaman gösterecektir.> Almanyada hava seferberliği Paris, 12 (A.A.) — «Oeuvre» gazete - sinde Bayan «Tabouis» Almanyanın Mü- nihten evvel olduğu gibi bir nevı şan - taj yaparak Alman - İtalyan metalibatı meselesini: ileri sürebilmesi için zaru - ri olan hazırlıklarda bulunmakta oldu - #unu yazmaktadır. İngiliz ricali tarafından verilen malü- mata nazaran ÂAlman hazırlıklarını idare edenler istical göstermektedirler. Hava seferberliği, yüzde doksan beş ikmal e - dilmiştir. Almanyanın 10 Şubatta hava kuüvvetleri için lâzım olan efradı davet etmiş olduğu söylenmektedır. 15 Şubat- ta asıl seferberliğin başlıyacağı. 18 Şu- batta 25 ilâ otuz yaşındaki efradın davet edileceği rivayet olunmaktadır, 3 Mart - tan 6 Marta kadar Almanyada seferber- lik hitama ermiş olacak 0 zaman Alman- ya kendi metalibi ile birlikte İtalyan me talibatinı ileri sürecektir. Tabit İngiliz zimamdarları bu vaziyet karşısında hassaten bedbin — değildirler, Çünkü onlar, Fransız zimamdarları gibi, böyle bir mizansen'e intizar ediyorlardı. Kanalızasyo halk da iştirak ede_cek (Baştarafı 1 inci sayfada) kanalizasyon inşaatı için iki yüz milyon liraya ihtiyacı bulunduğunu tebarüz et- tirmişti. İstanbulun yalnız Halice bakan tihetinin kanalizasyon şebekesi tamam- lanmış, fakat bu hat üzerindeki birçok binaların lâğımları şebekeye bağlanma- mıştır. Vati az bir masrafla binaların lâ- ğımlarını kanalizasyona bağlamak için fen heyetine emir vermiştir. Sıhhiye Vekâleti, İstanbulun sıhhi ba- kımı hakkında bir müddet evvel bir ra- por tanzim ettirmişti. Raporu hazırlamak için İstanbulda bir müddet çalışan Sıh -| hiye Vekâleti müşaviri ve hıfzıssıhha da- İresi reisi şehrin sıhhatinin kanalizasyon teşkilâtı ile yakından alâkası bulundu - ğunu tebarüz ettirmiş ve İstanbul bele- diyesinin nazarı dikkatini — celbetmiştir. Kanalizasyon işleri yoluna. girmediği tak dirde İstanbulda sıhht bakımdan alına « cak her türlü tedbir esaslı bir netice ver- mekten uzaktır. Barışı kurtarmak için Kanalizasyon için halktan para tarhes — dilmemektedir. İki yüz milyon liralık ine —| şaatın belediye bütçesile tamamianma - — i h. sı kabil olarmıyacağıtdan İstanbul bele « ©| diyesi masraflara halkı iştirak eftirebil. —» mek için etüdler yapmaktadır. Her ev,; l önünden geçen kanalizasyon borusunun —| masrafına binanın kıymeti nisbetinde ılı-ı— ; tirak etmiş olacaktır. Bu iştirakin kaldı- rım vergisi namı altında bir vergi ile te- min edilmesi düşünüldüğü gibi daha ko- — lay bir iştirak şekli de bulunmak üzere — tetkikler ilerletilmektedir, - Temin edilecek paralarla Kasımpaşa « — (. daki boru fabrikası tevsian işletilecek, — İstanbulun Marmaraya bakan sırtı kanıı "4 Hizasyona kavuşturulacaktır. ' Kadıköy, kanalizasyon, borularına da- ha evvel muhtaç bulundufğundan bele « — diye 1940 senesinde bu taraftaki inşaata — ufak mikyasta, fakat devamlı olarak bağ — Iayacaktır ' İ (Baştarafı 1 inci sayfada) Avrupa barışı meselesi arazi ve müs- temleke değişikliklerile halledilemez. E- ğer Hitlerin son nutkunu iyi tefsir ede - bildimse, beynelmilel münasebetlerin ik- tısadi cephesi şimdi münakaşa edilmek icab eder, zira Avrupa teşriki mesaisinin aııahtan yalnız buradadır Avrupanın bü izmir Üzüm, incir koopera..ıflerı ittihadı umum müdürü çekildi (Baştarafı 1 inci sayfada) vel kurulmuş olan üzüm — kurumunun müdürlüğünü ifa eden Hakkı Veral'ın kooperatifler ittihadı birliğinden çeki - lerek üzüm kurumunun müdürlüğü ile iştigal eylemesi İktısad Vekâletince ka- rarlaştırılarak kendisine bildirilmiştir. Kooperatifler ittihadının —müdürlüğüne henüz kat'i olarak kimse tayin edilme - miş, vekâlet vazifesi bu teşkilâtın Lon - dra mümessili bulunan Muhib'e verilerek kendisine icab eden tebliğat — yapılmış - tır, ' Diğer taraftan öğrendiğimize göre, Ko operatifler ittihadının teşekkülü üzeri « ne esasen muvakkat bir gaye ile kurul - muş olan üzüm kurumunun da deva - mına lüzum kalmadığına — İş ve Ziraat bankalarınca kanaat getirilmiştir. Şirket tasfiye edilmektedir. Kooperatifler ittihadı muamelâtına da ir İktısad Vekâletine yapılan bazı şikâ- yetler üzerine Vekâlet kooperatif mua - meleleri üzerinde esaslı gurette tetki « katta bulunmaktadır. Piyangoda büyük İkramiyeleri Kimler kazandı? Türk Hava Kurumu piyangosunun 50 bin liralık ikramiyesinden birer his- sesi Zeytinbürnu talim alayında teğ - men Talâtta, Ödemişte Mustafa Keçe- cide, Silvanda müteahhid İsa ve ortağı Abdullahta bulunmaktadır. On beş bin lira ikramiye kazanan nu maranın biletlerinden birini Kasım - paşada Camiikebir mahallesinde 9 nu- marafğa Salih ve diğerini Ödemişte Muharrera almıştır. On iki bin liralık ikramiye Konyada terzi kalfası İbrahime, ön bin liralık ikramiye Üsküdarda Solaksinan mahal lesinde, Tophane sokağındaki 14 nu - maralı evde Kâmile isabet etmiştir. Berramada bir kati! asıldı Bergama (Hususi) — Bundan beş, altı sene evvel Manisanın İsmailler kö- yünden Mustafa, Bergamanın Zeytin- dağ nahiyesindeki tarlasının kulübe - sine üç seyyar satıcıyı misafir etmiş, bunlardan ikisini parnlarına tamaen balta ile öldürmüş, diğeri kaçtığı için cinayet meydana çıkmıştı. O zaman - danberi muhakeme edilen katil nihayet idama mahküm olmuş, geçen ayın 29 | unda Bergama İstiklâl meydanında a- sılmıştır. yük müstahsil ve müstehlik memleket w | leri bu noktai nazarın doğruluğunu ka «, bul ederler ve devletleri harb eserlerinse den kurtararak gayretlerini mücadele va — refahın tedricen tekrar tesisine hasredes — cek olan iktısadi ve mali müzakerelere samimi ve açık bir surette başlarlarsa, — banş kurtuhnuş olacaktır. (Mı Oğlunun cenazesini yıkayan zavallı bir baba çıldırdı (Baştarafı İ inci sayfada) ye dönmüş, fakat ömrü vefa etmediğin « E den bir müddet sonra ecelile ölmüştür. — Köyün imamı hasta bulunduğundan ö « lüyü gasledecek kimse bulunamamıştır. Ölünün meydanda kalmaması için babüe sı altmışlık ihtiyar ve köyün eski ima « mı bulunan Ramazan oğlunu yıkamış ve bilâhare gömdürmüştür. Ölünün gömbl- ş mesi bitmiş, herkes evine — dönmüştüm. — Fakat yetişkin evlâdının ölümüne da a yanamıyan bedbaht baba — bir müddet 4 sonra düşüme düşüne müvazenesini kay- — betmiş, çıldırmıştır. Köy halkı göz yaş « ları arasında mecnun babayı jandarma « 4 ların nezareti altında İstanbula sevket T ı miştir. ! Bakırköy akliye ve asabiye hastaueıl .. ne getirilen ikinci deli de Hüseyin oğlu Ahmed isminde bir adamdır. ' Ahmed tütün kaçakçılığı yaparken yıı kalanmış, altı ay hapse mahküm edile « â rek ceza evine sevkedilmiştir. Bir müd « det cezaevinde ceza müddetini dolduran — Ahmed birdenbire çıldırmış, öteye be a — riye saldırmağa başlamıştır. Zaptedile ı»-' miyecek bir hale gelen Ahmed de İs « D tanbula gonderılmıştır Ankara borsası —| Açılış- kapanış fiatları 11 - 2-939)| ü ÇEKLER Açılış — Kapanışli Londra 5,93 5,93 | MNev-Yort 64976 — 126,49765 Paria $,365 3,35 — Conevre 18,6675 — 18,6675 "? Amasterdarm €8.0625 68 0625 | Â '.. Berlin BÜ,7375 50,7375 Brükssi £1,53 41,33 ç Atina 1,0825 1,0825 Bofya 1.66 1.66 Prog 4,352765 4.3275 Madrid 6.93 5,93 Yargora 23.87265 £3.8725 Budapeşte 24.9675 249675 Bükreş (,505 0,905 Belgrad 2,82 2,82 Yokahama 54 62 84 62 Stokholm 50.5565 30 5655 Moskova 413,8725 — 253,8725 İSTIKRAZLAR t Açılığ —— Kapanış Türk borcu I peşin | — - ; » . (l » — - » » T yadeli — - -