17 Ocak 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Devlet mübayaa sistemini Değiştirmek lâzımdır Yazan: Muhittin Birçen evletin mübayaa işlerinden nü- fuz komisyoncularının dalave - reii müdahalelerini uzaklaştırmak için, normal kömisyoncuyu kuvvetlendirmek lâzım geldiğini dün söylüyordum. Bunu yapmak için, öyle zapnediyorumü ki, tek bır prensibin kabulü ve bu pren- ibin muayyen bazı formjüller içinde dik- talbiki kâfidir. Tasavvur ettiğim p şudur: Bir komisyoncu, bir nevi sefir demektir. Bir sefirin tayini için mâ» sıl bir agremana ihtiyaç varsa, komiş » yoncuların da böyle bir musmeleye tâbi tutulmaları mümkündür. Meselâ, devlet dalrelerile münasebette bulunacak bir komusyoncunun evvelemirde devlet dai - relerine müracaat ve haiz oldukları ve - kâletleri ibraz ile kendilerin, temsil et- tikleri firmanın yegâne mes'ul mümessili olarak takdim etmeğe mecbur tutulur. Şu kadar ki devlet daireleri bu mümes- sili, bazı şartlar dahilinde kabul edp etmemekte muhtar olmalıdırlar. Bu şart- lar şunlardır: 1 — Mümessilin siyasi sıfatları olmadığı. 2 — Piyasadaki ahlâki evsafı. 3 — Şahsi evsafı, Bu vasıflar itibarile matlüb şartları haiz olan komisyonculara kapılar açılır ve diğerleri için kapanırsa nüfuz ko - misyoncularını ortadan kaldırmak müm- kün olur. Ancak, bu işleri geniş bir sa - ha içinde ele almak, battâ bu prensibin tatbikinde mes'ul ve bütün devlet daire- leri için müşterek bir merci ihdas etmek, ayrıca düşünülecek bir şarttır. Ben, bu mereti, musyyen bazı hududlar ve şart- lar içinde bütün devlet mübayaslarını bir elden idare eyliyen bir «Devlet Mü. bayaa: İdaresis olarsk dahi tasavvur & diyorum. Bugün her dairenin bir leva « mm idaresi vardır; bunlar, bem masraflı, hem de mübsyaa işlerinde gayrı müte - hassı memur bürolarıdır. Bunun yeri - pe, muayyen hadlere ve şurtlara göre Mitün mtbayaaları bir merkezde toplg- rak ve mübayasada mütehassıs bir teş - kilât vücude getirmek, çok güzel bir u- sul olacaktır, zannındayım. > Fakat şurasını unutmıyalım ki devlet mübayaslarının pahahya malolması, yal- Bız nüfuz komisyoncularının müdahale. olup lerinden ileri gelen bir şey değildir. Ben-| »e, bunların yaptıkları fenalıklar, bizim amumi mübayaa sislemimizin kendiliğin den husule getirdiği fenalıkların yanıba- mında hiç denecek derecede azdır. Çin- kü nüfuz komisyoncuları, ancak büyük işlerde meydana çıkarlar ve her zaman da muvaffak olamazlar. : Fakat, piyasada her gün mübayaac: va- xıyetindö bulunan devletin bugünkü mü- bayaa usulleri o kadar büyük fenalıkiarı mueib olur ki bunlar dalmi surette ce- reyan halinde bulunduğu için, haddi za - tında ufak tefek şeyler bile olsa, gene ne- ticede muazzam yekünlar vücude getirir. ler, Burlardan mes'ul olan da bizde t bik edilen ve köhne Fransız maliyecili » Binin şekli bir taklideiliğine istinad eden münakasa usulü ve buna aid bir sürü for- maltedir. Münakasa usulünün esası da şudur: Mübayaanın kâğıd üstünde temiz ve kâğıd üstünde ucuz yapılması. Haki- kütte bu möbayha temiz midir, mal ucu- za alınmış mıdır? Usul ve formelita bah- sin bu tarafı ile hiç alâkadar olmaz. Yal- nız muamelenin cereyan itibsrile uygun olmasını kâfi görür * Şu kısa izahattan çıkacak neticeye gö- re, devlet mübayaalarımızda temizlik ve ucuzluk temini, yalnız komisyoncuyu ve- ya nüfuz komisyonculuğumı ortadan kaldırmakla kabil olur bir 'ş değildir. Bü- tün mübaysa sistemimizin başi değiştirilmesi ve basitleştirilmesi dır. Bir malın mübayaasını, yalnız kâ - hd üzerinde ucuzluk ve temizlik göste ren bir münakasanın neticesine bırak - mak, en sakat bir usuldür, Ru, sırf bo - rokratik usul yerine dinamik bir mü - baysa sistemi tak'b etmek üzere müba- yaa işlerinde mütehassıs bir daire, bir nevi ofis vücude getirmek ve bu düireyi mütehassıs bir mübayaacı teşkilâtile teş- kilâtlandırmık lâzımdır. Bu dafre, mü - bayaasma memur olacağı madde Üzerin- de dahil ve hariç piyasalarını tanımak, Resimli Makale: Dünyanın en arzu, (heves lendir, kuvvetli o adamı, ve İirsiârına Minimini Prensin Elindeki çantanın Esrarı Bu bebek, İngi- j Uz kralının karde- pg Kent dükasının oğlu üç yaşındaki Prens Edvarddır.|: Son günlerde hepl: çanta |i elinde bir ile görünmektedir. |? İN Dört kızkardeş Bir filmde oynuyor Bünü merak eden- ler, prehsin yakın. Yarından işi tahkik etmişler ve pren- sin sokağa çıkaca- Bı zamanlar bir! koşu odasına gitti. Bi ve oynana öy- nana eskimiş O- yuncak ayısı le birlikte en sevdiği diğer beş oyuncağı çantasına tıktığını ve bunun için de çan- tayı yanında taşıdığını anlamışlardır. 77 yaşında yaman bir hırsız 17 yaşlarında olan Parisli bir çocuk, arkadaşlarile hırsızlık oynarken, ken » di iddiasına göre, bunlardan birisine Kanmış, orman kenarından geçen oto- mobilleri durdurarak tehdidie parala- rını #lmış, vak'a duyulunca da 1000 kişilik bir garnizon kordonunu yara - rak evine kaçmış, annesinin yalvarma- larına dayanamayınca da gidip polise teslim olmuştur. —— em a ama mübayaa şartlarına ve teamüllerine vâkıf olmak itibarile her madde için, en İyi ve en basit mübayaa usulünü koyabilir ve hâkim ayni zamanda kendi tahsisatı ile bu mad- deyi alacak olan dairenin de bir nevi kontrolü sltında bulunur. İki daire ara- sında salâhiyetlerin tedabül etmemesini | temin edecek bir sistem bulmak da müş-| kül olmadığını zannediyorum. Bence, en kötü muvaffakiyet ihtimal. lerine rağmen dahi bu fikir tecrübeye lâ. kü mevcud olan usul, baştan ü işliyen ve suiistimal ihfimali bir tarafa bırakıldığı zaman dahi zarar- dan başka bir netice vermiyen bir sis - temdir. X ak en kötü yenilik bu - günkünden daha kötü olamaz. Muhittin Birgen İSTER Biz sanıyorduk ki, Adliye Vekâleti sarayı binasının nerede yapılması meselesini halletmek İçin çek kestirme bir yol buijmuş: — Eski hapishane b'nasından tarihi kıymeti haiz olma - dığı noklası üzerinde ittifak edilen kısımlarını yıktıralım, geriye kalan kısma bakalım, kararı ondan sonra veririz, demişti, Anlaşılan yanılmışız. Vekâlet meseleyi bir defa da Ve- k:ller Heyetinde tetkik ettırmeyi daha tur, ümit ederiz ki bu suretie bir katre karılmış olduğu daha iyı anlaşılacaktır. Fakat meselenin asıl mühim noktası orada değil: Dün gördük ki, müstakbel adliye sarayının, met mahallesinin eski Babiâlide yapılmasını illizam eden- ler, eski hapishane binasında tarihi kıymet bulunduğu ta- İSTER INAN, SON POSTA ea Nefsinize hâkim olunuz kendi olmayı kendisinin bi - debilirsiniz. YE Hergün bir fıkra | Gurub Uludağu çıkan bir kayakçı kafile sindeki bir erkek bir müddet bula; güneşi seyrettikten sonra yanındaki İ kadına dönmüştü: — Gurup burada ne güzel oluyor. Kadın da bakmıştı: — Evet, dedi, bilhassa akşamları fevkalâde! # Sinemacılık tarihinde uk defa olarak dört kız kardeş, hir #lmde, hayatta ok duğu gibi dört kız kardeş rolünü oynıya- caklardır. Bunlar meşhur sinema yıldızı Loretta Yong ile kız kardeşleri: simde önde duran Loretta Örümceğin kuvveti ! “Meseleyi alay telâkki etmeyiniz! Ta - nınmış bir Fransız âliminin uzun süren tetkiklerine göre hayvanlar (içinde en kuvvetlisinin örümcek olduğunu meyda- na çıkarmıştır. Bu suretle (zayıf, nahif bildiğimiz örümcek şampiyon olmuştur! Örümcek kendi sikletinin 150 mislini taşımak kudretini haizdir. Bunun ehem- yelini eniamak için küçük bir misal arzedelim: Örümceğin kudretine varabilmek için 70 kilo.sikletinde oObulunan bir adam «10,500» kilo sikletinde bir yük taşıya - İSTER hakkuk etmemesi etmegi şu İstanbul Adliye | Hükümet İstediğiniz kader zengin olmuş, kuvvet kazanmış olunuz, nefşinize hâkim değilseniz günün birinde hepsini kaybe - | Kayzer Vilhelmin Çocukluk arkadaşı Profesör Atlas Okyanı. sunda 157 inci de- 'a olarak seyahat eden Profesör Bi- #| gelof, Nevyorktan İlLondraya gelmiş- man Kayzeri Vi helmi görmek, o- unla eski günleri yadetmektir. Profesör 83 ya. şındadır. e Ameri. kan Cümhurreisle- rinden o Abrahar Linkolnün - Paris sefirinin > oğludur. Profesör, gazetecilere şöyle demiştir: — Nisana doğru Doorna gideceğim. Eski arkadaşımı göreceğim. Üç gün kala. tağım. Hayret ediyorsunuz, neden dört gün değil de üç gün. Anlatayım: Misalir- likte tiç günden fazla kalan, indimde saygısız bir insan, ev sahibini sıkan bir adam demektir. Üç gün kal ki, seni tek- rar çağırsınlar...> Profesör, bu 157 inci seyahatini 50 bin tonluk Avrupa Transatlantiği ile yap- mıştır. İlk yolculuğu da 8i sene evvel, 200 tonluk gıcır gıcır tezgühtan yeni çık- mış yandan çarklı bir gemi ile vaki ol muş, bu vapur Nevyorktan Londraya 15 günde gelerek o zaman için müthiş bir tökor kırmıştı. Bir şehri altüst eden Pars Bir pars'ın Londra hayvanat bah- çesinden kaçtığını, hallı azami dere - cede telâşa düşürdüğünü, hayvanı ya- kalamak için birçok kimselerin sefer- ber edildiğini ajanslar bildirdi, 48 sa- at süren heyecanlı bir kovalamadan sonra eski yüzbaşılardan York ismin- de bir zat, pars'ın bir metre yakının - dan aleş ederek hayvanı öldürmüş ve şebirlileri muhakkak bir (tehlikeden kurtarmıştır. INANMA! ibtimaline karşı yeni bir silâh tedarik mahallesinin Sultanahmedde yapılması Prostun şehir plârı i nüz tasdik edilmemiştir. Adliye sarayını Sultanahmedde yapmak heyeti umumiyesi tasdik edilmiyen bir plânı bir izasındandır. Halbuki şehir plânı be- kısmını *asdik etmek demektir ki, bu da caiz değildir, di- yorlar. münasib bulmuş - bu satırları su İçinde fırtına çi- ökürken Eminönü meydanının genişle- tümesi işinin de Prost plânı ienbatından olduğunu ve plânı tasdik edilmeyişinin meydanı genişletme ameliyesinin baş- müstakbel hükü « | nasında her hangi yorsak bu sonuncu INAN, ISTER lamasına mâni olmadığını düşündük. Ve eski hapishans bi- bir kıymet bulunduğuna nasil inanmı. delilde de bir kıymet bulunduğuna öy- lece inanmadık, fakat ey okuyucu sen: INANMA! İincikâmım 17.5) Sözün Kısası . Yazı Çok Olduğu için Bugün Konamadı sanada sssssammesaesaseıi Başvekil Celâl Bayarıl Galatasaray klübüne iltifatları Ankara 16 (ALA) — Ankara Gali” saray klübünün kongresi münasel kongre başkanı Sadi Batu, Başveki: ©” lâ) Bayara aşağıdaki telgrafı çekmi Sayın Çelâl Bayar Böğvekil Ankart © Yıllık kongre halinde toplanmış GM Ankara Galatasaray spor klübü az5li #por hayatımızın rasyonel esaslar üze” | rinde tanzim ve inkişaf ettirilmesi hü şusunda cümhuriyet hükümetince mış ve muvaffakiyetle tatbik edilmi bulunmuş olan isabetli tedbirlerden layı şükran ve minnet duygularlle birli te en derin saygı ve sevgilerini supâf Kangre r Sadi Batv 5 Başvekil, aşağıdaki telgrafla cevab miştir: Sadi Batu Galatasaray klübü kongre relsi Yenişehir « Ankart Galatasaray klübü kongresinin hek kımda gösterdiği hislere teşekkür eğöl kıymetli o çalışmalarınızda hükür nef müzaheretinin eksik olmıyacağını rir, başarılar dilerim, Celâl Bayif Ucuz ikiz sigaralarının satışınâ devam edilecek İnhisarlar İdaresinin bayilerin ile sigara satış yapmalarını mene ni ve açık sigara satanlardan parâ zası alınacağını evvelce yazmıştık. renin açık satışa mahsus olmak bir müddet evvel piyasaya çıksi (İkiz) sigaraları çok rağbet görmül kısa bir zamanda piyasada mevdö kalmamıştır. Son günlerde bazı gazeteler lar İdaresi tarafından 8 ve İİ luk sigaraların satışına tesir ettiği piyasaya yeni ikiz sigaraları çıkâ& yacağını yazmışlardı. İnhisarlar sinden aldığımız malümata gör€ haber yanlıştır. İdare, halkın çok bet ettiği bu sisaralardan yeniden XX him'miktarda hazırlatmaktadı lar yakında piyasaya çıkarılacakti Yeniden ilk ve ortamektebler Maarif Vekâleti tarafından h nan yeni Maarif teşkilâtı kanun si Meclise sevkedilmiştir. Yeni de İstanbulu alâkadar eden maddeler bulunmaktadır. İstan talebe tehacümünün her sene olduğunu nazarı itibara alan VW yeni teşkilât projesinde esaslı ler koymuştur. Her sene otomati şehirde yeni ilk ve orta mektebl&f çılâcaktır. Bir sandal devrildi 'Tophanede oturan Ahmed ve med adlarında iki kişi evvelki Beşiktaşta Çırağan sarayı açıklı sandalla balık avlamaktalar iken. ların oereyanına kapılan sandal denbire alsbura olarak içinde lar denize dökülmüşlerdir. Kazaredeler, oradan geçmekte Hüda motörü tayfaları tarafında” tarılmışlardır. TAKVİM