4 Eylül 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Si — 4 Eylül. SON. POSTA —— TELGRAF HBELER Japonlar Çindeki bütün telgraf hatlarını kestiler Şanghaydaki harp tekrar şiddetlendi, Çinliler bir sandaldan Japon zırhlısına ateş ettiler Londra 3 (Hususi) — Buradaki Çin se- * fareti, Çin ile bütün garb memleketler arasındaki telğraf ve telefon hatlarının ı Japonlar tarafından kesilmiş olduğunu bildirmiştir. ; Diğer taraftan Şanghaydaki harbin şiddetlenmiş olduğu haber alınmıştır. Japonların şimdiye kadar Şanghay Mıntakasına üç fırka çıkardıkları zanne- dilmektedir. Resmi Çin ajansına göre, Şanghaydaki Japon başkumandanı derhal iki fırka da- ha gönderilmesini Tokyodan telgrafla istemiştir. Şanghayda ve civarındaki Çin tahşi- datı da bombardıman edilmiştir. Çin tay- yareleri Buho ve Woosundgdaki Japon mevzilerile Yangtse nehri —mansabında bulunan Tsungminig adasındaki Japon hava üssünü bombardımanla iktifa et- mişlerdir. Topçu düellosu Şanghay 3 — (Reuter) Öğleden biraz sonra Japon amiral gemisi İdzuma, Poo- tung Polis dombazmma ateş açmak sure- tile topçu düellosuna iştirak etmiştir. Çinliler bu dombazın üzerinde karadaki mevzilerle muhabere etmekte idiler. Harici ticaretimiz hakkında iktısat Vekilinin beyanatı Almanya ile müzakereler yakında iyi bir surette neticelenecek Ankara, 3 — İktısad Vekili B. Celâl Bayar ihracat mevsimi münasebetile ha- rici ticaretimiz hakkında Anadolu Ajan- 81 muhabirine mühim bir beyanatta bu- lunmuştur. 28/8/1937 tarihindeki klering hesap- ları bakiyeleri Cumhuriyet Merkez Ban- kamızda 28.672.800 Türk liralık bir blo- kap kaydetmektedir. Alâkadar memle- ketlerin Türküyeye veresiye — kattıkları Malların bedeli de 6.363.886 Türk Jirası tutmaktadır. Vadeleri geldikçe bedelleri Cümhuriyet Merkez Bankasına yatırıla- caktır. Bu yekünda altı ay kadar vade ile mübayaa edilmiş olan malların bede- H 2534.747 Türk lirasıdır. Memleketimi- ze veresiye satılan mal bedellerini de Cumhuriyet Merkez Bankasında bloke bulunan mikdara ilâve eylediğimiz tak- dirde disponibilite yekünu 35 milyon küsur Türk lirasına baliğ olur. Bunun ifade ettiği mana alâkadarların memle- ketimizden bu mikdarda mal alıp ihraç etmeleri demektir. Almanyadaki paralarımız Almanyaya gelince: Ayni tarihte Al- Manyada Reichsbank nezdinde 30.447.894 Türk liralık bloke paramız mevcut bü- lunmaktadır. Birkaç ay evveline gelin- Ciye kadar bu rakam 44 milyon küsur li- Tayı bulmuştu. Halen Reichsbank nez- dipdeki 30 küsur milyon Türk liralık blokaja mukabil Almanların memleke- timize veresiye sattıkları mallar bedelle- rinin yekünu 34.187.169 Türk lirasıdır. Bu yekünun 8.830.414 lirası altı aya ka- dar vadeli mübayaalara aid bulunmak- tadır. Bu mikdarlardan vadesi gelenler Cumhuriyet Merkez Bankamıza yatırı- larak Reichsbank nezdindeki bloke para- mıza mahsüb olunmaktadır. Şurasını da kaydetmek faydalı olacaktır ki Alman- yadan siparişi mukaveleye bağlanmış olduğu halde henüz memlekete ithal e- dilmemiş olan mallar bedelleri yukarıki 34.187.169 Türk liralık yekünda dahil ulunmamaktadır. Almanya ile Berlinde bulunan murah- has heyetimiz arasında Reichsbank nez- dindeki bloke paralarımızın bir an ev- vel eritilmesi için cereyan eden müza- kere bir protokol imzası suretiyle neti- celenmiştir. Bu protokol 31 temmuz 1937 tarihinden itibaren mer'iyet gmevkiine girmiştir. Her iki hükümetin karşılıklı |ticaretlerinde muvazene teessysünü sa- mimi bir surette arzu ettikleri anlaşıl- maktadır. Berlinde devam edilmekte o- lan ticaret anlaşması müzakereleri sön safhasına gelmiş bulunmaktadır. Müza- kerelerin neticesini yakında öğreneceği- mizi ümid ediyoruz. Tebeyyün edecek ne- ticeye göre dış ticaretimiz hakkındaki tedbirlerimiz prensip halinde ayrıca ilân edilecektir. Suriyenin bazı yerlerinde arbedeler devam ediyor Alkabes gazetesi hükümete hücum ederek isyanlar yüzünden Türkiyeye hicretin arttığı ve Cezirenin boşalmakta olduğunu yazıyor Adana, 3 (Hususi) — Suriyenin birçok yerlerinde arbedeler devam etmektedir. Humusta Gaylani ailesile halk arasında- ki silâhlı çarpışmada birçok kimseler yaralanmıştır. Müsademelere sebeb par- Bahaneler Adana, 3 (Hususi) — Süveydada şeyh Marufun evinde külliyetli Silâh, cebha- ne bulunduğu ihbar edilmiş, bunun üze- rine iki kamyon dolusu-milis gönderil- Miştir. Bu arada şeyh Marufun oğulları da tevkif edilmek istenilmişse de araştır- - Malar neticesinde bir şey bulunamayın- Ca vazgeçilmiştir. Halk bundan mütees- sir olmuştur. Halk partisinin raporu Adana, 3 (Hususi) — Hatay halk par- fisi lideri Abdülgani Türkmenle genel sekreter- Vedi delege Domenek'i ziyaret ederek vaziyet hakkında uzun müddet gelerek vazifesine başlıyacaktır. Parti tarafından kendisine üzere bir rapor hazırlanmıştır. Halk Partisinin nizamnamesi komiser: likte tetkik edilmektedir. Bugünlerde tasdik edileceği ümid edilmektedir. Suriye hükümetine hücum Adana, 3 (Hususi) — Cezireden Tür- kiyeye hictet devam ediyor. Alkabes ga- zetesi Suriye hükümetine şiddetle hü- cum ederek, bu halin devamı takdirin- de Kamışlıda kimsenin kalmiyacağını, bunun önüne geçilmesi için tedbir alın- ması lâzım geldiğini yazmaktadır. Dürzilerin istedikleri oldu Adana, 3 (Hususi) — Vataniler niha- yet Dürzülerin isteklerini kabul etmek mecburiyetinde kalmışlardır. Yeni şekle göre hariçten bir muhafız vekili getiri- lecek, bunun idaresi altında intihabat idare edilecektir. İntihabattan sonra Ha- san Etraş muhafızlığa tayin edilecektir. Potung'daki topçular yavaş yavaş ateş- lerini tanzim ettikleri ve obüslerin de Japon konsoloshanesine — yaklaşarak Vangpu'ya düştükleri sırada sü sütun- larının İdzumo'nun ve Japon muhribinin etrafında yükseldiğini gören dahildeki Çinliler sevinçler el çırpmağa ve bağır- mağa başlamışlardır. Şanghay 3 — Japonya konsolosha. nesinin bombardımanı neticesinde iki- si ağır olmak üzere dört kişi yaralan - mıştır. Sandal ile zırlılıya ateş Şanghay 3 (A.A.) — Bir kadın tara- fından idare edilmekte olan ve içinde on iki kadar sivil kimse bulunan bir sandal, bu sabah İdzumo Japon Ami - ral gemisine yaklaşmıştır. Sandaldaki- ler, gemiye ateş açmışlardır. Bundan sonra erkekler denize atılmışlar, kadın da sandalı Pountoung sahiline götür - müştür. İzumanıın bir sandalı Poun- toung'a bir düzine kadar bahriyeli çı- karmıştır. Bunlar, Çinlilere ateş et . mişlerdir. Yüzlerce kişi denize sürüklendi Hongkong, 3 (A.A.) — Hongkong rıhtımlarına büyük bir dalga çarpmış- tır. Dalganın yüzlerce —kişiyi denize sürüklediği söylenmektedir. , Nankin 3 (A.A.) — Çin membala - rından alınan malümata göre, Amoy limanında büyük bir muharebe vukuü bulmuştur. Amoy, Hongkong'un 450 kilometre şimalinde Fukien vilâyetinin en mühim limanıdır. Başvekilin Akdeniz Seyahati Ankara 3 (Hususi) — Fuarı zi- yaret edecek olan Başvekil İsmet İnönü ile buluşmak üzere Maarif Vekili Saffet Arıkan bugün İzmire hareket etmiştir. Başvekile diğer bazı vekilleri - mizin de refakat edecekleri ve se- yahatin Akdeniz kıyılarındaki şe- hirlerimize uzayacağı söylenmek- tedir, verilmek | Bir pilotumuz 14 saat 30 dakika havada kaldı Ankara 3 (AA.) — Dünya rtekorunu kırmak üzere havalanmış olan pilot Ali | rüzgâr kesildiği için 14 saat 30 dakika havada kaldıktan sonra inmiştir. Yumurta Büyüklüğünde Dolu Sinop 3 (A.A.) — Boyabâdda deh - şetli bir fırtına oldu. Çarşı tamamen su altında kaldı. Her biri yumurta bü- yüklüğünde yağan dolu, evlerin cam - larını kırdı ve çeltik tarlaları kâ- milen harap oldu. Zarar çok büyüktür. Türk Tarih Kurultayı İstanbul 3 (A.A.) — Türk Tarih Kuru- mundan: 20 eylül 1937 pazartesi günün- den ilibaren Dolmabahçe sarayında top- lanacak ikinci Türk tarih kurultayına iştirak etinek istiyenlerin 3 vesika fotoğ- rafı ile vazıh adreslerini 7 eylül 1937 salı akşamına kadar Dolmabahçede Türk Ta- rih Kurumu kurultay komitesi sekreter- liğine posta ile göndermeleri rica olunur. göklere yükseldi> Bir Y unan gazetesi: Gökçen rüzgârları parçalıyarak bize kâdar geliyor ,, diyor Atinada çıkan Elefteron Vima ga - zetesi, ilk kadın askeri tayyarecimiz Sabiha Gökeçnin Âtinaya ziyareti ha- beri üzerine yazdığı bir makalede ka- dınlık târikinde Türk bayanlarının her sahada gösterdikleri terakki ve sür'ati hayret ve takdirle kaydettikten sonra şöyle demektedir: «Türk kadını bugün göklere yüksel. miştir. Harem boşalmış, çarşaf parça- lanmış, Türk kadını hayata atılmış, adliyeye polise sokulmuştur. Bayan Sabiha rüzgârlarla çarpışa - rak bize kadar gelmektedir. Bu cesur ecnebi kızını hava meydanında karşı - layacak bir tane bile Yunanlı meslek- daşı yoktur. Yunan kızı «semalar krallığını» fet hetmekte istical göstermemiştir. Ar - zın zenginliğile iktifa etmektedir Hariciye Vekili Cenevreye gitti Cenevrede Milletler Cemiyetinin toplantısına iştirak edecek olan Hari - ciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras, re- fakatinde hususi kalem direktörü ol - duğu halde, dün sabah — saat 10 da «Loyd Triyestino» kumpanyasına ait «Roda» vapurile şehrimizden ayrı! « mışlardır. Dr. Tevfik Rüştü Aras Ce - nevreye, İtalya yolile gitmektedir. Hariciye Vekilimiz, Galata rıhtı - mında Riyaseticumhur namına genel sekreteri Hasan Rıza, Başvekil namı - na hususi kalem direktörü — Mustafa Vedit, Haritiye siyasi müsteşarı Nu - man Rifat Menemencioğlu, — İstanbul, Emniyet Direktörü Salih Kılıç, diplo- matlar ve gazeteciler tarafından uğur- lanmıştır. Uğurlamağa gelen diplomatlar ara- sında,alapon elçisi Taketomi, Irak el - çisi Naci Şevket, Belçika elçisi Dü Reymond, Mısır Elçisi Mehmet Müf . tü Cezayirli, Efgan elçisi Sultan Ah - met Hân, Romanya elçisi Telemak, Tah ran elçimiz Enis, Sovyet konsolosu, Yu nan maslahatgüzarı, bazı müsteşarlar bulunuyordu. Dr. Aras kendisini teşyie gelen elçilerle görüşmüştür. Bu yıl mezun olan doktorlar hakkında vekâletin kararı Ankara 3 (Hususi) — Bu yıl tıbbi- yeyi bitiren 80 genç askerliklerini yap tıktan sonra kur'a ile tayin edilecek - lerdir. Vekâlet bu gençlerin askere da vetlerine kadar Adanada sıtma tatbi - kat ve tedrisat enstitüsünde staj gör- melerine karar vermiştir. © Küçük itilâf ve gu”nün siyasi hâdiseleri Yazan: Selim Ragıp Emeç undan bir kaç gün evvel Sina- yada toplanan Küçük İtilâf hü kümetlerinin konseyi, günün şartları i- çinde, son derece mühim bir mahıyet aldı. Bu devletlerin müşterek menfa- atlerine müteallik olan toplantılar, her - — izaman alâka uyandıragelmiştir. Fakat bu defaki toplantı, müzakeresinin mev zuu itibarile, her zamankinden üstün bir hal almış ve bilhassa Çekoslovak - yanın Portekizle olan ihtilâfında Çek görüşünü müdafaa kararı alması, müs- takbele ait hâdiselerde Küçük İtiiâfın siyasi vechesine daha ziyade bir aydın- hk vermiştir. Bazı beynelmılel mehafile göre, gü- nün hâdisatı Küçük İtilâfın teşekkü - lünü intaç eden Mmaksat hudutlarını çoktan aşmıştır. Bu sebeple, bu grup, gün geçtikçe tesanüdü zeval bulmaya mahküm bir vaziyettedir. Kısa bir gö- rüş hududunu aşmıyan bu telâkkide zaman zaman bir nebze hakikat uy - gunluğu yok değildir. Fakat dünyanın vaziyeti o derece karışık ve bilhassa Or ta Avrupanın durumu o kadar mühim bir hal almıştır ki, bu devletlerin mü- tesanid vaziyeti zayıflamak şöyle dur- sun, gitgide kuvvetlenmiştir dahi de « nilebilir. & Fakat şu fark ile: Küçük İtilâf, ilk zamanlarda tedafül ve taarruzi bir ma hiyet arzediyordu ve meselâ Macarla- rın veya Âvusturyalıların her silâh - lanma teşebbüsleri bu grupun otoma - tik surette hareketini icap etmek lâ - zım geliyordu. Bugün, Küçük İtilâf, kendi iddiasınca bir birlik ve sulh â - mili olmuştur. Şu halde, hüviyeti as - liyesinde mühim bir değişiklik vücuda gelmekle beraber bu zümreyi teşkil e- den devletlerin yekdiğerlerile olan mü- nasebetlerinde bir diğer tebeddül vu « ku bulmamıştır, demek lâzım gelıyor, Şu halde, resmi ajans — telgraflarımın iddia ve tebliğlerini bir tarafa bıraka- rak diyebiliriz ki, hâdisat, bu zümreyi, büugün dahi, muayyen bir dereceye ka- dar, ayni mütesanid kütle olarak kar - şısında bulmaktadır. Fakat yarının vu- kuatı ahvalde ne gibi değişiklikler ya - pacaktır? Orasını şimdiden kestirmek mümkün değildir. — Selim Ragıp Emeç Doktorlarımızın Tetkikleri Ankara 3 (Hususi) — Antrapolaji - ik tetkiklere çıkan doktorlarımızın se- yahatlerini üç ay kadar uzatmalarına karar verilmiştir. Doktaorlar Anadolunun muhtelif yer lerinde tetkiklerine devam edecekler - dir. —a Sabahtan Sabaha : Harp şüphe yok felâkettir. Hele nasip oluyor. İ lüm olabilir! e z e ÂĞİ d AA L Ca aağllgder Amerika amca! Sarı denizden Akdenize kadar arzın toprağı ve suyu kızarmağa baş- ladı. Malüm ve meçhul düşmanlar gizli, aşikâr toslaşıyorlar. Bir yıldan fazla İspanya topraklarında çarpışan menfaat ve rekabetler serbestisi beynelmilel mukaveleler ve teamüllerle sigorta edilmiş açık denizlere de “sirayet etti. Erbabınca malüm, fakat lâfzan meçhul tahtelbahirler Ak - denizde tüccar gemisi batırmaktan usanmışlar gibi yavaş yavaş hatrp ge- mülerinle hücuma başladılar. Londrada konferans, Pariste komisyon, İs- viçrede kongre toplanadursun kanlı hâdiseler devam edip gidiyor. 1914 den evvel bu hâdiselerin biri bile harp ilânına sebep olduğu halde bugün ilânı harpsiz müsellâh ve mütecaviz husumetlere mnzakere, mll- habere, münakaşa ile mukabele ediliyor. son büyük harpten sonra galipler bile harbin fecaatini tatmışlardır. BPunun için mes'uliyeti değil, fakat neti - cenin vahametini göze almaktan korkan devletler burunlarına kadar ge- len ateşi görmemezlikten geliyorlar. Muhakkak ki bu müvazenesizliği, bu keşmekeşi ortadan kaldıracak gene bir harptir. Fakat harbi yapacak olanlar dünya efkâş umumiyesini ve bununla be- raber işe yarar kuvvetleri elde etmedikçe indirecekleri darbenin netice. sinden emin olamıyorlar. Çünkü geçen harpte görüldü ki Amerika tü- kenmez hazinesi ve sanayii ile hangi tarafa el uzatırsa nihai zafer o tarafa Amerikanm Avrupa işlerine karışması için Amerikan menfaatinin teh- likeye düşmesi lâzımdır. Akdeniz hâdiseleri, Nevyork pazarını korkut - muyor. Fakat Japon ve Çin çarpışması Amerika efkârı umumiyesini ha- rekete getirecek kadar şiddetlendiği için artık terazinin kefesi İngiltere ve Fransa lehine eski müttefiki kazanacak demektir. Bu tahakkuk ettiği gün kozlar pay edilir ve meçhul düşmanlar ma - Bürhan Cahid İ y ş