19 Şubat 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12

İl TÜRK TİYATRO TARIHI pm —— Yazan: XI | s. Nahit BİLGA BİBLİYOGRAFİ H. Z.nın Füruzan piyesi Darülbe- dayide şu san'atkârlar tarafından temsil . edilmiştir. Füruzan, Eliza » -Boşize, Kınar hanım - Betul, Bo- za hanım - Necib, Raşid Rıza bey - Muhtar Necib, Nurettin Şefkatibey - Selim Ferha, Ahmed Müvahhid bey - Cabir Nezhet, İsmail Galib bey - Nazim Vahid, Onnik efendi - Tahsin. Nazım bey - Haydar ağa Behzat bey. o“ Temaşa — Maarif nezaret ce- lilesinin ruhsatile birinci defa ola- rak Kırkanbar matbaosında tabo- olunmuştur. İstanbul “1912, her hakkı mazbuttur. yal Hazan Bedrettin, Mehmed Rıf- at beylerin çıkardıkları bu külli- yat iki cilt çıkmıştır. Her ciltte 9 kitap vardır. Bu piyesler Gedik- ve sair tiyatrolarda temsil edilmiştir. Telif eserleri olduğu gibi garp sanat &leminden birçok çah- eserleri tercüme eden Hasan Bed- rettin Mehmed Rıfat beyler tiyat- romuza esaslı bir surette ilk hiz. met eden iki mühim gimadır. Samson ile dalila — Samson et Dalile “3 perdelik opera, adlı Altay kütüphanesi numara 1. Fran- sızca güftesi “Ferdinand Lemaire, Türkçe güftesi «Doktor Rıza Nuri» bestesi “Gamille Sömt - Saöv,, Si- nop 1337- 1921 Sinop matbaası. Arşın malalan — 3 şekilli bir operatadır “Bestekâr: Aziz bey Hacı Bekofdur.,, Tarih hicri 1135 tarih milâdı 1917 neşriyat Oruçof “Bakü, bu operet ilk defa olarak Sahir opereti taratından mütareke senelerinde oynanmıştır. Süreya apereti tarafından tekrar edilmiştir. Herkesin tanıdığı iki hanım — Dram 4 perdö müellifi “Ahmed Reşad,, mülga meclisi kebir maa- rif azasından muattal (Fasilet) ga- 166 — Servetifünun — 2374 zetesi sahibi imtiyaz ve sermuhar- riri (ber nüshası mahtum ve her hakkı mahfuzdur.) Dersaadet Ba- bıâli caddesinde Arşak Garoyan matbaası (1325). Müsahibi istibdad — Facia 6 perde Muharririn askeriyeden ve bahriye yüzbarılarından “Mehmed İhsan,, naşiri Kanaat kütüphanesi Tarakçılarda Hacı Hüseyin efen- dinin matbaası (1324). Haralambos Cankıyadis — Ede. biyatı Cedide kütüphanesi <Saffeti Ziya» piyes 3 perde Mutar Halit kütüphanesi - İstanbul (1328) Mat- baai Ahmed İhsan ve Şürekâsı. Ön Temmuz — Tiyatro 6 per- de muharriri «Doktor Kâmil> mub- tereom mebuslarımıza ithaf (No. 1) Dersaadet Babıâli caddesinde Ar- şak Garoyan matbaası. Aktör Kin — Piyes 4 perde 5 manzara mütercimi İ, Bedri 1925 Teşrinisani (Alekgandr Duma) bu piyes ilk defa 1925 tiyatro mevsi- minde Darülbedayi sanatkârları tarafından temsil edilmiştir. Şu sanatkârlar tarafından oynanmış- tır. Aktör Kin — Raşid Rıza, Ve- liahd — Ahmed Mevhit merhum, Lord Mevill Emin Beliğ bey dok- tor olarak geçen yıl şehir tiyatro- sundan ayrılmıştır. Salamon— Beh- zad Budak, Pistol —İ. Galib Pe- terpab# — Rıza Fazıl merhum, Con - Vasfı Rıza, Tom — Hazım, David — Mazhar, Dariyus — Celâl Yakub, Bardoli — Saffet, Rejisör — Rıza Fazıl merhum, Vekilharç — Küçük Kemal merhum, Gemici — Mahmud, Uşak — Hzım, Polis -— Vasfı Rıza, bu eser sonradan Ra- şid Rıza tiyatrosunda birkaç kere temsil edilmiştir. Gayri matbu ter- cüme S. N. B.nın kütüphanesin- dedir. Bir fıtreti nadire — 3 perdelik tiyatrodur. Müellifi « Bbulfikret > Hukuk temsili matbuat kanunu mucibince sahibinin ruhsatına ait- tir. 1330 Adanada; Osmanlı mat- baasında tabedilmiştir. Rüşvetle mesnet — Askeri ve Miili dram 6 perde, müellifi «<Pi- yade yüzbaşılarından Halil İbra- him» sahib ve nağiri köprüde «İk- bal» kitaphanesi Hüseyin,Asador- yan matbaası (1326). İstibdadın son günü — Yahut “Zavallı valde, facia 5 perde l tablo muharriri Tahrirat hariciye kalemi hulefasından (Ahmed Tev- fik) naşgiri köprü üzerinde İkbal kütüphanesi vaz'ı için muharririne müracaat iktiza eder. Tekrar tab'ı mbharrire âid ve mühürsüz nüshâ- lar sahtedir. Asadoryav matbaaşı (1226). Yıldız faciaları — Serairmüdhi- şel maziyeyi musavver milli, siyasi bir piyestir. 4 perde 2 tablo müj- ellifi : Moralızade Vessâf naşiri L. Lütfü (Matbaai Jirayir - Keteon 1327). Hürriyetten sonra tab'a ve neşrolunan milli tiyatrolar «Jon Türk» Tahsin Nahit “İzah ve İs- tizah,, Sivet Nezihi «Nireye 9» Ali Haydar Emir «Vatan>, Akif bey» Nâmık Kemal «Tarık Endülüs Fet- hi> Abdülhak Hâmid. «Besa» Şem- süddin Sami bey «Pinti Hamid» Teodor Kasab “Evlenmek ister bir adam,, alibey. Beyin hakkı var — Komedi bir perde müellif: Ahmed Reşad «Mül ga meclisi kebir maarif azasından muattal (Fazılet) gazetesi sahibi imtiyaz ve ser muharriri: arşak Garuyan mabbaası (1325). Fehim Paşa — 5 perde 2 tablo muhaerriri: Mehmed Bürhünettin naşiri “Matbaai İkbal, Nuruosma- niye caddesi 50 numara (1328). Şeytanın çıngrağı — Mehagij- — Peramı 167 nı sahifede —