19 Şubat 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TAN EVİ İSTANBUL: Ankara caddesi No, 102 TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON; 24310, 24318, 24X19 YEDİNCİ YIL — No, 2335 5 KURUŞ Perşembe 19 ŞUBAT 1942 İngilterenin Hindistan umumi valisi Kalkütayı ziyareti esnasında bir çay ziyafetinde, Solda, ke Kimsem narda Haydarâbat Nizamı görülüyor. ASYANIN İKİ ŞEFİ KONUŞTU Mareşal Çark-Kay-Şek ile Nehru Arasında yapılan o görüşmelerin mevzuu, hiç şüphesiz, istiklâl da- yasında işbirliği yapmaktır. Ve esasen, Çinin davası ile Yüindin Havası © arasında » kolanilikten i kurtulma meselelerinde derece #arkt olmakln beraber » bir bun- erlik mevcuttur, Bu vaziyete gö. re, Hint ve Çin şeflerinin görüş- meleri Şarkta. harpten evvel Ar- rupadı tecrübe edilen “halk cep- hesi,, sistemine benzer bir birlik vücude getirmek hedelini takip etmektedir, Bir Anlaşma Demir ve Çelik Mamüller Mukabilinde Blok Halinde Çelik, Dökme Demir ve Bakır Göndereceğiz Ankara, 1$ (TAN) — Demir ve çelik mamüller mukabilinde Macaristana yapılacak ihracat hakkında bir anlaşmaya varıl- mıştır, Verilen malümata göre, evsafı Sümer Bank ile alâkadar ihracatçı firmalar tarafından tesbit olunacak 25,000 ton çelik mamuller Macaristandan memleketimize ithal edilecek ve buna mukabil 15 ton blek çelik, 20 ton bakır Macaristana ihraç olu- hacaktır. ; 17Amerikan Yazan: Sadri ERTEM in istiklâli ve yeni Çin ha- hareketlerinin şefi Çang Kay”Şek ile Hint istiklâl hareke- tini temsil eden kongre reisi Neh tu yeni Delhide görüştüler, Konuşun iki adam en aşağı se- ra» “ Hint ve Çin Liderleri Konferansı Cang Kay Şek, Gandi İle 4,5 Saat Görüştü Düşmanla Alâkası Görülen Bir Mihrace Sorguya Çekiliyor Hür Hindistan İçin Tokyoda Nümayişler Kalküta 18 (A.A) — Mareşal Çang Kay Şek, Kalkütada Hint Müslümanları cemiyeti reisi Çi- ma ile bir saatten fazla süren bir görüşme yapmıştır. Çin lideri, Gandi ile de görüşmüşlür. Bu mülâkat beş buçuk saat ka dar sürmüştür. Madras'ta ihtiyat tedbirleri Madras, 18 (A.A) — Madras hükümeti, Singapurun düşmesin den sonra Madrasın denizden bir taarruza uğraması ihtimali oldu- ğu hakkında bir tebliğ neşretmiş tir. Bu tebliğde, şehirde işi ol - mıyanların ve böyle bir taarruz vukuunda şehri terkedeceklerin kargaşalığa meydan bırakmamak için, Madrastan vaktiyle ayrılma İarı tavsiye olunmaktadır. Bir mihrace hakkında tahkikat yapdıyor Yeni Delhi 18 (A.A) — Resmi Wir demeçte bildirildiğine göre, İsmpara- AI Sonu; Sa: 3; Si: 4 Mr. Eden T. RÜŞTÜ ARAS ŞEREFİNE BİR ZİYAFET VERDİ SİYASİ HALK GAZETESİ Mai, muazzam bir insanlık kütle- | | Sini temsil etmektedirler. İki şe- İİ fin temsil ettikleri kemiyet kadar Asya için ehemmiyetli olan fikir- leri de vardır. 'Bu iki adamın kafasında yaşı- Yan fikirler tahakkuk ettiği tak- Asyanın yarınki tarihine ye hİ istikamet verecek, Asya, krta- arası münasebetlerinde yep Yeni bir hüviyetle ortaya çıka - taktır. Yeni Delhi konuşmaları » tun ve son zamanlarda Çin şefiy- € Gandi mülâkatınm mevzuu Şüphesiz Hint ve Çin arasında is- ço davasında iş birliği yapmak Hindin ve Çinin birer coğraf- Ya adı olmaktan çıkarak birer 805 Yal uzviyet halini almaları bu iki Muazzam İnsan Okyanusunun devlet ve istiklâl şuurunu hisse- den varlık haline girmeleri dünya farihi içinde, 16 ncı asırdanberi kıtalara hükmeden Avrupa tari- > müthiş bir aksülümel olacak 16 ncı asırdanberi Avrupa kıta ından taşan ve dünyanın pazar vlabilecek, ham madde kaynağı S#ayılabilecek sahalarını tutarak küçük Avrupayı beş kıtayı kap- uyan büyük bir iktisat cihazı ha- koyan ruhun hazin, Hattâ kunç sayılabilecek bir tasfi - Yesi, bir muhasebesi ile nihayet ı, dünya mukadderatının Yeni şekillere göre inkişafı etra - finda konuşmak “ütopi,, lerden bahsetmek değildir. Asyanın Avrupa tahakkümüne Karşı aksülâmeli olarak bir zaman Yar Japon kalkınması bir ışık sa - Bılmıştı. Fakat Japonyanın eko- Momik cihazı, bu cihazı iade eden Siyasi organları onu Avrupa tipin emperyalist bir teşekkül hali- Ne koydu. Ve bugün de Asyamn Mukadderatı üstünde 16 ncı asir anberi devam eden Avrupa nü - unun âdeta bir devamı halini Aldı, Asyanın kurtuluşu metodü- Mu Japon sistemi değil, kendi bu- Öutları içinde gelişmeyi prensip Sayan ve her milletin istiklâline Sahip olmasını tabii gören Türk İnkılâpçı görüşü ifade eder, Nite- kim Çanz Kay Şek ile Nehru Ja tehlikesi önünde birleşmiş ilunuyorlar; K (Oçvamu A,üncü sayfada) Mi A kiz yüz elli milyon Asyalı ada -İ, Zırhlısı Tezgâhta Roosevelt, Düşman Londra 18 (A.A.) — Hariciye Na- sırt M, Eden, yakmda o Türkiye'ye dönecek elan Türkiye biyük (elçisi Tevfik Rüştü Aras şerefine bir öğle yemeği vermiştir. Bu ziyafete ha sır bulunanlar arasında Lord Beaver- brook fe İngilterenin eski Rama büyük elçisi Sir Perey Lorrain, ha | İ İ Pasifik cenup ceph Japon başkomutanı Kont Terauehi (solda) İYİ Çindeki harekât esnasında diğerbir Japon komutanı BİRMANYA'DA: e al Türkiyenin yegâne güzel san'atlar, fikir ve kültür dergisidir ©“ Sayı 7 Çıktı Bu sayıda renkli bir kapak içinde en tanmmış #an'atkâr ve muharrirlerin yazıları, resimleri vardır. Japon Kıtaları Birmanya Cephesine Yığılıyor n Kuvvetlerinin de Siyam Hududuna Geçtiği Bildiriliyor Filipinlerde Japon Taarruzu Başladı 5 ile beral Nevyork, 18 (A.A.) — “Asso- IR Sovyetler Smolensk'e Yaklaştı Londraya Göre, Şehir Yakında Düşecektir Almanlar Merkezde Bir Rus Teşekkülünü Nevyorku Topa Tutabilir, Diyor Alaska İle Muvasala Tanzim Edilecek Londra, 18 (AA) — Maruf deniz mütehassısıs H. C. Merre- by şunları yazıyor "Birleşik Amerika için 17. ve iltere için de en a2 6 zırhlı yapılmaktadır. Alınan haberlere göre, Japon tezgâhlarında inşa ha İlinde dörtten fazla zırhlı yoktur. Mühim bir kısmının filoya il- tihakı gecikmiyecek olan | fazla miktarda birçok gemide hâlen tez gühtadır. Amrelka deniz progra- mında on bir tayyare gemisinin, Ar Sonu; Sa: 2; Sü: 6 BİR İNGİLİZ KAFİLESİ Orta Akdenizi Az Zayiatla Geçti I Mihver Kruvazörü Torpillendi, | İngiliz Denizaltısı Batırıldı Londra, 18 (A.A) — Resmen bildirildiğine göre, ebemmiyetli Britanya vapur kafileleri ortali AAkdenizden geçmiştir. İki ticaret vapuru batmış ve bir harp gemi si sathi hasara ağar şie İk : sanca kayıp verilmemiştir . Diğer bir tebliğde, bir Britah- ya denizaltısının Akdenizde seyir eden ve 200 milimetrelik topla» ri olan bir düşman kruvazörüne 2 torpil isabet ettirdiği bildirlii- yor, 47” Sonu; Sa: 2; Sü: 5 va narırı Me, Sinclair, dahiliye nazırı M. Morrison, harbiye o müsteşarı Grigg, hariciye müsteşarlarından M. Sargent de vardı, R. Orbay Ankaraya gitti Londra büyük elçiliğine tayin edi. len eski o Başvekillerden Çankırı me busu Rauf Orbay, dün sksamki eks- presle Ankarsya eniştir.. Büyük elçinin alâkalı maki temasta bu- lunarak vazifesiyle ilgili talimat ala- cağı ve banu müteakip Londraya ha. çeket edeceği anlaşılmaktadır. BU HARBİN EN BÜYÜK RÖPORTAJI sorduğu ve cevabinı aradığı bir takım sualler vardır: Birleşik Amerika Harbiye Nazırı Mr. Stimson Bugün herkesin 1 — İngiltere Bu Harbi Nasıl Kazanacağını Zannediyor? 2 — Sovyet Rusya İlkbahar İçin Nasıl Hazırlanıyor? 3 — İngiltere Niçin Uzak Şarkta ve Mısırda Muvaffak Olamadı? 4 — İngiliz Kabinesine Niçin Hücumlar Yapılıyor? 5 — Amerika Bu Harbi Kazanabilir mi? Bu ve bunlara benzer daba bir çık suallerin cevaplarmı en salâhi- yetlar bir ağızdan dinlemek istiyorsanız, Pazartesi o gününden itibaren neşre başliysenBemız büyük röpartajı okumanızı tavsiye ederiz, Yazan: İNGERSOL Bu büyük ve mühim röportajı | temaslar - yaparak — vaziyetlerini yapın Amerikanm en meşhur ve İ tetkik etmiş ve bütün bu müşahe- en büyük erer inei birinin delerini tetkiklerini ve temasları- sahibi olan İngerso'dür. Bu zat | e söyük bir röportaj halinde Çinden başlıyarak 40-60 bin ki- | © ai ye ei İometrelik — bir seyahat yapmış, eğ cum i yirdere beli bütün harp cephelerini drlasmış, Sovyet Rusyada, Mısırda, İngilte- #elerin içyüzünü anletmak bakı- re ve Amerikada en &alâhiyettar | mmdan, bu harbin en büyük.rü. devlet adamları ilo könüşarak ve İ portajıdır, Yakında Neşre Başlıyoruz İmha Etti General Rundstedt Moskova, 18 (A.A.) — Sovyet tebliği: 17 şubatta Sovyet kuvvet, leri bilhassa şimal ve merkez ke- simlerinde taarruz haregetlerine devam etmişler düşmana ağır za yiat verdirerek püskürtülmüşler ve birçok kalabalık yerleri işgal etmişlerdir. Pazartesi günü Alman tayyare kayıplarının 23 € yükseldiği şir di öğrenilmiştir. 10 Sovyet tay- yaresinin akibeti meçhuldür. Rar Sonu; Sa: Si: 7 Km e Mısırda Her Türlü Tezahürat Yasak Kahire 18 (A.A) — Başvekil Mus* tafa Nahas Paşa, radyoda söylediği bir nutukta, herkesin iş ve gücünün başma dönmesini ve umumi yollar ü- zerinde nümayişlere nihayet verilme- tü sini söylemiştir. Başvekli, her * tezahürün menedilmesi İçin emir diğini ve bu emre aykırı hareke e- iİdenlerin ceza göreceklerini ilâve et- miştir. a gm Eski-Fransız Ricalinin Muhakemesine Başlanıyor Viehy 18 (A.A) — Yarın baslıya- cak olan Fransız hezimetinin marul erinin muhakemesi dolayisiyle Riom sehrinin polis we emniyet makamları büyük ölçüde emniyet tedbirleri enişlarder. Dağıtma Ofisi işe Başlıyor Vilâyetlerdeki Fiyat Mürakabe Bürolarının İaşe Müdürlüklerine Bağlanması Muhtemel ciated Press,, Bir Rangoon tebli- ğine göre, Birmanya şimalindeki Çin kuvvetleri, henüz teyit edil miyen bazı haberlere nazaran, Tayland hududundan ( geerek Bangkok'un 500 kilometre şima- linde ve Tayland demiryolunun son noktasında kâln Şengvey'e doğru ilerlemektedirler. Japonlar, Bilin ırmağı boyunca ve Birmanya yoluyla birleşen de miryolunun 80 kilometre uza - ğında derinliği az olan bu ırma- ğı gece vakti haf'f teknelerle geç Ar Sonu; Su S3 JAPONYADA SİNGAPUR ŞENLİKLERİ Büyük Zafer Şerefine Umumi Afİlân Edildi Başvekil, Çok Büyük Ankara, 18 (TAN) — Haber al dığımıza göre, ihtiyaç maddele - rini halkım ayağına götürmek ve bu maddeleri tesbit ve dağıtılma smı temin maksadiyle hükümet- çe kurulması karar altına alınan dağıtma ofisi etrafındaki çalış - malar ilerlemiştir. Pek yakında İsaliyete geçecek olan bu yeni dağıtma ofisinin halk içn fayda- si büyük olacaktır, İhtiyaç mad- delerinin tedarik ve istinlâki işle rinde karşılaşılan müşkülât da - Bıtma ofisinin faaliyete geçmesiy le bertaraf edümiş olacaktır. Fiyat mürakabe büroları Ankara, 18 (TAN) — Vilâyet- lerdeki fiyat mürakabe teşeskül leriyle laşe müdürlüklerinin ayrı ayrı idare edilmeleri dolayısiyle bazı müşküllere tesadüf olundu- ğu görülmüştür Tahmin edildiği ne göre, vilâyetlerdeki fiyat mü rakebe buroları lâğvedilecektir. Bunların iaşe müdürlükleri kad- Fedakârlıkları Göze Almalıyız, Diyor Tokyo, 18 (A.A) — Sinğapu » run düşmesi münasebetiyle bu- gün şimdiye kadar görülmemiş şenlikler yapılmıştır. İmparator- luk sarayının önündeki meydan rTosu içinde yer âlmâsı muhtemel dir, bir bayrak ormanı haline gelmiş tir. Sabahın erken saatlerinde halk sarayın önüne giderek İm» paratorluk ve Japon ordusunu Ar Sonu; Sa 2; S0: 1 Diğer taraftan iaşe müsteşar- lığı merkez teşkilâtının da geniş lemesi için tetkiklere devam edil mektedir. (Günler Gereken KUTLU KUTUYA KASİDE ekiz, on gün oluyor, gazetelerde okumuş « tum: Kibrit inhisarı, kendisine lüzümlü olan eşya, ecza ve maddelerin beş seneliğini, vak- Linde düsünüp toplamış, ambarlarına yiğmış, harp darlığından korkusu yokmuş; “nereden, nasıl, ne ile getireceğim, gibi düşüncelerden uzak, işine, keyfine bakryormuş... Hattâ daha iyisini de yapmış: Memleketin bir.yıllık kibriti, depolarında kullanılmıya hazır duruyormuş; memlekette bir gibrit buhranı olamazmış! Aferin, aklınla, iz'anın- İa bin yaşa sen, ey idare! Böyle yapamıyanlara, tedbirsiz ve sav- sâk dairelere e, yoluna gidilmesi, izinde yürülmesi, ibret alınması lâzım bir örnek idere diye parmakla gösteriyorum ve bunu işaret ederken kendimde - en iyi, en çalışkan talebesini öbür tenbel ve çapaçul talebeye överek, öğünerek gösteren - bir öğri- men zevki duyuyorum. Fekat bu kadarcıkla da kalmak istemiyorum. Eğer, gerçek: ten iş öyle ise, yani gibrit durumumuz o derece parlak ise idarey! resmi dille, açıkça Meğerlemek, kıymetini meydâna vurmak, bir kürsü üzerinden gönül okşayıcı, şevk arttırıcı güzel sözlerle kad- rini yükseltmek de lâzımdır. Şöyle düşünmek de fena olmaz: De- mek ki, kibritçiler kadar ileriyi görür, buluttan nem kapar ve icabını önceden hazırlar iş erbabı daha çok olsaydı ve meselâ man gal'kömürü ve odun da böyle birinhisara ve bir idareye verilmiş bulunsaydı bugün İstanbul veya herhangi bir şetir yakacak dar- * lığı ile karşılaşmıyacak, depolar ağzma kadar dopdolu; halk hem kolay, hem ucuz, istediği gibi ısınacaktı. Kibrit piyasadan yok oluverseydi vahşiler gibi iki'kuru dalı biribirine sürterek ateş yakmamız ihtimali de verdi! Bir noktaya daha dikkati çekeceğim: Kibrit fiyatlarında bir arttırma olmıyacağı da söylenmektedir, ispanak beş, balkabağı on beş misli yükselmişken kibrit gibi öteberisi dış memleketler- den getirilen, şekli zarstetli, kullanışı pratik tesiri sihirli bir ma- an eski bedeliyle alınıp satılması inanılmıyacak kadar hoş ve gü- zel başarılmış bir iş sayılmaz mı ve hattâ insana bir zerzevat İn- hisarını bile aratmaz mı? İşte bütün bu sebeplerden dolayıdır ki, elimde tuttuğum ve sallayıp sallayıp tatlı sesini işitmekten baz duyduğum kibrit kutusuna yalnız fennin değil, tedbirli idarenin de bir mucizesi olarak minnet ve teşekkürle bakıyor ve diyorum ki: “Bedeli artmıyan bir'sen kaldın! Sen sulh günlerinin tek mostrası ve yadigârısın! Sakın değişme, yükselme, azalma! Alçak gönüllükten ayrılma, ey kutlu kutul,