29 Ocak 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 3
SER V Sahibi ve inilessisi A. İhsan Tokgöz Meşriyat Müdürü : H. Fahri Ozansoy Fiyatı 15 Krş. E TI F UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ—SOSYAL— HAFTALIK GAZETE o Kuruluşa 1891 UNUN ya 5 — cu 9 No. 2374 Telgraf : Servetilönün İstanbal Telefonıt 21013 - 29 İkineikânun 1942 Perşembe HAFT A HA S B II HAL | Büyük cihan harbinin doğurduğu darlıklardan en az sarsılan biziz. Geçen Harbe bir bakış — 1914 harbine girişimiz ve o zamanın iktisadi darlığı — O zaman memleketimizin vasıtalardan mahrumiyeti — Şimdi vaziyetimiz başkadır, bize lâzım olan israftan, vurğunculuktan kaçmaktan ibarettir. Yazan : 1914 de Avrupayi alt üst eden ve o zaman dahi bu gün gibi herkesin kafasını, düşüncesini şa- şirtan umumi Avrupa muharebesi- nin asabıma verdiği gerginliği hafifletmek üzere tabiat ğüzelliği- nin ağuşuna atılmıştım. Nesrin adlı kotramın yelkenleri bana rehber olmuştu. 1914 Ağustosunun birinci Perşembe gününü akşamı Tazla buruunu dolaştık, Darıca fenerine doğru sokulduk. Feneri ve Yelken Kaya'yi sağda birakıp oradaki sakin yerde demirlemiştik. Avrupada (o başiıyan muharebeyi unutmaya çabalıyordum. Ertesi Cama günü çok erken Kotranın güvertesine çıktım; ge- miciler hazır idi. Geceden denize biraktığımız ağları çekip balık sefası yapacaktık. Birdenbire ge- micinin birisi bağırdı: Adanın ar- kasında büyük bir kara duman var bu ne? Bir zırhlıya benziyor! İstanbuldan ayrılmadan Almanla- rın Göben ve Breslav ismindeki harp gemilerinin Çanak Kaleye gelip hükümetimize iltica ettiğini biliyordum. Acaba İstanbula mı geliyorlar * dedim. Dürbünle bak- mağa Başladım, Bir büyük zırhlı ve dört bacalı bir Kravüzör Bü- Ahmed İhsan yük adanın arkasından geçip bizim bulunduğumuz oTuzla körfezine doğru süratle geliyordu. Çok za man sürmedi, bu iki zırhlı körfe- zin ortasında durdular ve demirle- diler, Biz hemen ağları çektik, balıkları toplarken yelkenleri aç- tık. Sabahları izmitten esen hafif rüzgârla, tatlı ve parlak mavi de- nizde süzülerek Alman harp ge- milerine doğru ilerlemeğe başladık. Gemilerin ikisinde de bir temizlik çalışması vardı. Gemilerde her taraf yıkanıyor birçok çamaşırlar asılıp okurutuluyordu. Zırhlıların yanıns gelmiş olan bir başka Alman posta vaporuna dahi Alman mürettebatının eşyası aktarma O- lunuyordu. Bu dediğim günde Ya» vuz adını alan Göben zırhlısına sokulduk, selamladık. Ufak kotra- mızı, Deritnavut şiddetle alkışladı, arkadaki Breslavı dahi ziyaret ettik. Oradan bir zabit sandalı ile bizim yanimıza geldi ve öğren- dik ki seksen milyon altın marka yani dört milyon altın liraya bu iki zırhlıyı Babıâli satın almış ve gemilerin teslim muamelesinin Tuz- lada icrası kararlaşarak gemiler üze rine gancağımızın çekilmesi hazır- lanıyorlarmış. O zamanın Bahriye TOKGÖZ İstanbul - 28 İkinoikâmın - 1943 Nazırı Cemal Paşa, öğleden sonra gelip sancak ve teslim muamele- sini riyaset edecekmiş!. Çok yeni iki tane harp gemisinin bizim malımız olmasından hasıl olan gönül inşirahile kotrama İzmit körfezine doğru yol verdim. harp gemilerindekilerle uzaktan dostane selamlaşarak oradan ayrıldık. oo İşte 1914 -1918 muharebesinin başlamasını ben bu hatıra ile & nârım, 25 yıl evvelki büyük harbe sit hatıralarım da Yavuzdan ve sonra mütareke yıllarında İzmit körfezinde Yavuz etrafında cere- yan eden pek çok tarihi, acı ve meraklı vak'alarda vardır; bunları da sıraşiyle yazacağım. Bunların başında bizi 1914 muharebesine filen sukmuş olan aşağıdaki vesi- kayi okuyucularına takdim edi- yorum; İstanbul 22-10-1914 Büyük Erkânı harbiye MAHREM Donanma kumandanı Amiral Süchon cenablarına Türk donanması Karadenizin bahri hakimiyetine #ahip olmalıdir. Ruş donanmasını arayıp onu nerede bulursanız ilânıharp etme- den gaptediniz. Enver — Lütfen seyıfayı çeviriniz — 121 — Servetifünun — 2371
