29 Ocak 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YUCEL o5 uncu SAYISI Zam Kaııuıııı Medisten Çıktı Teleion: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 ÇIKTI , 10 . II1CI VII SaVI ! 6 2 6 7 um Cronin'den Ömer Bıza ŞAHİKA ( C İ T A D E L ) Son yıllarm bütün du^a£» en meşhur, en mühim ^a^HJç romanı İkinci MfiH çıktı. Tanesi 100, &H^H0İ5 kuruş. İSTANBUL CAĞALOĞLU 246 P e r Ş e i î l D e 2 9 Telaraf ve mektub adresı: Cumhurivet İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. I 942 Ahmed Halid lAtabevi Malige Vekili zam sebebleri ve esaslarına dair izahat verdi A v a m Yakacak zamlarile çok Kamarasında çocuklu ailelere aidat verilmesi de kabul edildi Çörçilin nazırlarına şiddetle hücum ediliyor • • Yeniden ve muaızam kadrolarla takviye edilmekte olan Amerikan deniz ve hava kuvvetleri Buna rağmen işçi partisi itimad r e y i vermeği kararlaştırdı Londra 28 (a.a.) Avam Kamarasında ıstizahlara bugün de devam edılmiştır. Parlamento işçi partisi, Çbrçil tarafından istenılecek itimad re,yıne buyuk bir ekserıyetle muzaheret etmeğe karar vermıştir İşçi partisi lıderi Petık Lavrens, parlamentoda sdz alarak, Brıtanya halknm Uzakşark hâdiselerı hakkmda enojş? duyduğunu, Ingiliz milletinin daima kcbahati uzerine alacak adamlar aramamakta, fakat mazınin derslei'inden ıbret alarak bunların tekrarlanmamasım istemektedir, demiştir. Mecliste hararetlî müzakereler Büyük Deniz lıarlıi ]\o vakii? ek kısa bir zamanda Ingiliz I ve Amerikan donanmalarının uğramış olduklan pek. ağır frayıblardan dolayı Uzakdoğu sularında Japonyaya karşı büvük bir deniz harbinin tarihi bizzarure gecikeceğine hükmolımmakta idi. Cebelıtarıkta bir Alman denizaltısı tarafından torpilienip batınlan biiyük uçak gemisi Ark Rojalden sonra Ilavay adalaımda Japon baskınile Amerikan donanmasının Arizona ve Oklahoma zırhlıları ve bir büjuk tayyare gemisi tahrib olunnıuş ve Malezya şarkında da İngiltere Prince of Wales ve Repulse zırhhlarını kaybetmiştir. Bu ağır kayıblara rağmen Ingiliz Amerika Reisicumhuru Mister Bozvelt ve Amerikan donanmaları büyük zırhlı mecrauu itibarile Japonyaja gcne faik iseler de dunyanın her tarafında harb "tıalinde bulunan bu devletlerin bütün kuvvetlerini Uzakdoğuya gondermeleri mümkun değüdir. Tefrik ve tahsis edebilecekleri kuvvetler belki gene Japon donanmasına faik olur amnıa Japonya fcendı üsleri civannda ve kendi adaları etrafında hareket edeceği ve kaıa uçaklarmdan da geniş olçüde istifade edeceği için ona karşı hatta bir parça faik kuvvetlerle de hücum edilmek istenilse muvaffakrjet ihtimali yüzde >üz sayılamaz. Demoktasi müttefikleri yeni sürprizler ihtimaHerini de hesaba katmak nıecburiyetindedirler. Filhakika Uzakdoğuda büyük ölçülü bir denin harbinin Çuşima'ya benzemesi bütün bu harbin talihini Demokrasi aleybjne halledecek bir felâket olurdu. AngloSakson devletlerinin başlıca kuvvetleri denizlerdedir, \e onların en ziyade güvendikleri ve dayandıkları kcjByet de denizlere hakimiyettir. AngloBakson devletleri kendileri için bu ka Vaşîngton 28 (a.a.) Deniz Kredileri dar kıymetli olan bu durumu hesabsız Tâli Komitesi Reısi James Serugham ve acele hareketlerle tehlikeje ko>mak deniz inşaat masraflarma topyekun 17 fstemezler. Onun için onların Japonya milyar 772 milyon dolar sarfına izın veya karşı girişilecek bir deniz harbini, ren kanun lâyihasma aıd müzakereyi tezgâhlarda yapılmakta olan yeni harb Mümessıller Meclisinde açarken, Gırid gemilerinin bitmesini bekliyerek ileriye harbinin ve Prince of Wales ile Repulse Btacaklarına hukmolunmakta idi. Ingil zırhlılarmm batırılmasmın hava kudreterede Kral Beşinci Jorj sınıhndan iki tinin deniz kudretinden üstün olduğunu büyük zırhlı ile büjük bir uçak gemi isbat ettiğini söylemiş ve halen 383 harb sinin 1942 senesi zarfında hizmete gir gemısile hususî modelde 3136 vardımcı melerine intizar olunduğu gibi Ameri geminln rnşa edilmekte bulunduğunu kada da North Carolina sınıfından doıt iişa etmiştir. yeni nrhlı ile iki büyük uçak gemisinin İngiltere • Amerika 3 harb de gene bu müddet zarfında bitmeleıi komitesi kurdular bekleniyor. Londra 28 (a.a.) Britanova ajınsıBunlan dikkate alan mütehassıslar AngloSakson devletlerinin ancak 1943 nm diplomatık muharririnm temın ett.te çok faik kuvvetlerle Uzakdoğuda Ja ğine göre Çörçil ile Ruzvelt arasmda hapon donanmasile boy ölçüşmeğe gele sıl olan bir anlaşma netıcesinde bütün harb malzemesi, cepane ve iptidaî madceklerini söyldj orlardı. Ancak hâdiseler bu hesablara tahak(Arkası sahife 3 sütnn 4 te) küm eden J>ir gelişim içinde yüıüyor m^**m.tmrx&jt&v lar. Singapurun bu kadar sür'atle bu kadar büynk tehlikeye maruz kalmasının İngiltcrede büyük olduğu nisbette hakh bir buhran yaratmakta olması yetmiyormnş gibi, Japonyanın Birmanya üzerinden Hindistanı bile tehdid eden hareketleri yetmiyormuş gibi, Filipinlerden sonra Holanda Hindistanı adını taşıyan büyük âlemin yakında Japon istilâsına uğraması tehlikesi yetmiyormuş gibi Yeni Gineye el uzatan Japonların Avustralyayı da tehdid eden bir dunıma geçmeleri bütün hesablan altüst eden ve AngloSakson memleketlerinin buhranlannı son kertelerine çıkaran yepyeni bir vaziyet değil de, adeta bir fcıyamet yaratmaktadır. Şark cephesinde harekât İki büyük meydan muharebesi Almanlar cepheye külliyetli miktarda takviye kıt'aları getirdiler Melidovo'da Rus halları yarıldı, Rjev Velikieluki demiryolu kesüdi Ankara 28 (Telefonla) Maaşlar» fevkalâde zam yapılmasına dair kanun lâyıhası Meclisin bu gunkü toplanüsında konuşuldu ve kabul edildi. Refet Canıtezın başkanlığmda toplanan Mecliste lâyıhanın müstaceliyetle müzakeresı takarrur ettikten sonra Maliye Vekıli Fuad Ağrah, yapılan zamlar dolayısile uzun uzadıya izahat verdı. (Vekihn beyanatı ayrı sütunumuzdadır.) Tarihin en büyük donanması Maliye Vekilimlz Fuad Ağralı MilJet Merllsi kürsüsünde izahat Teriyor Maliye Vekılınden sonra Doktor Ali Süha Delilbaşı, hususî idarelerden baMuhafazakâr meb'uslardan Hil de şöy zılarınm esasen muzayakada olmalan dolayısıle bu zamları nasıl verebüecekle demiştir: Haro cephelerindeki vaziyet hak lermi soıdu. Maliye Vekili: « Bu ciheti teemmul ettik, zarure'. kmda büyük bir endişe hükum surmeknihayet mayıs ayında kendini gösteretedir. MeeKse ik} tekîif •tevdî edt^nhrtir eeiUr. O vok^ kr.iar Pahi'vi" V^kâBunlardan bırincısi, kabmede değıVc'.ik letile temas ederek, zamlan veremiyejaoılması. ikincisi de Başvekilin yüksek cek vaziyetteki idarelere mırvazenei memuriye'.lere parti mensubiyeti gözet umumiyeden İcab eden yardımı yapAnkara 28 (Telefonla) Malıye Vc hanın tanzim edilmesinin saiki münhasımeksizin faal ve müstaid adamlar ge mayı kararlaştırdık. Önümüzdeki sene kilı Fuad Ağralı bu gün Mıllet Mecli ran hayat pahalılığınuı tevlid ettiğ: zabütçeleri esasen bu zamlara göre haürmesidır sinde fevkalâde zamlar hakkındakı ka rurettir. Avrupa harbi başhyahdanberi zırlanacaktır» dedi. Amiral Chatfield. ezcümle Prince of nun lâyihasınm müzakeresi açılırken şu ithalât eşyası fiatlarında bir te«Ahlan adım büyüktür» fArkası sahife 3. sütnn 4 te) beyanatta bulunmuştur: reffü olduğu hepimizm malumudur. Ba Feridun Fıkri, butçeye 42 mılyonluk « Arkadaşlar; müstaceliyetle müza sebeble harb uzadıkça ve genişledıkçe (Arkası Sa. 3, sütun 5 te) (Arkası sahife 2 sütun 1 de)keresini kabul buyurduğunuz bu lâyi Hususî muhasebelerm vaziyeti Vehilin beyanatı Yeni kanunla 302.072 memura* senede 41.858.000 lira fazla para verilecektir Şimalî Afrikada 1 harekât 5 l B l RY A Amerika 383 harb gemisüe 3136 yardımcî gemi yapmaktadır Berlin 28 (a a.) Alman ordulan, başkumandanhğının teblıgi: Kırımın cenub sahmnde karaya çıkan duşman kuvvetlerınden murekkeb bir grup birkaç gun devam eden munarebeler esnasında gerı puskurtuimuş, bırkaç bakıyesı mustesna olmak üzere yok edilmiştir. Şark cephesinin bazı yerlerinde Alman klt'aiarı muvaffakıvetlı*' netıceler veren mîvziî taarruzlar yap(ın$lardır, Zırhlı arabalar, toplar ve daha bazı harb malzemesi ahnmış veya yok edılmiştir. Leningrad onunde silâh altında bulunan «S.S.» teşkillerı hücum unsurlarının bir teşebbusu esnasında 58 beton sığınakla düşmanın muharebe mevzılerini tahrib etmişlerdır. Hava ordusu hareket halinde kıt'alara, takviye kollarına, şimendıfeı lere ve Berlin 28 (a.a.) Alman ordulan Sovyet hava üslerine karşı muessif hü başkumandanlığmın tebliği: cumlar yapmışlardır. Şimalî Afrikada mütekabil kesif faaBüyük meydan muharebeleri liyeti olmuştur. Alman muharebe taycereyan ediyor yareleri Sirenaıkte İngiliz baraka kampStokholm 28 (a.a.) «Ofi.: Merkez larını ve motorlü araba toplulukıaruıı cephesinde iki hasım taraf şımdı Moja bombardıman etmişlerdir. Alman muharebe tayyarelen gece ve ısktenberi cereyan eden meydan muharebelerinin en şiddetlisine tutuşmuş gündüz Malta adasındaki liman tesıslebulundukları içm hedefi RjovViazma rine taarruz etmişlerdir. Biıyik ve dayolu olan hareketlerin cereyanı üzerin ha buyük çapta bombalarla kaydedıien de mutlatc bir sükut muhafaza etmekte tam ısabetler bılhassa devlet tezgâhladirler. Bununla beraber Sovyet ha'oer rında hasarlar husule getırmiştir Almanlar Musus'a girdiler leri Almanların mukabil taarruza geçKahire 28 (a a) Nesıedılea bir tıklerini teyid ve düşman tarafından ihtiyat hirliklerin harbe sokulduğunu tebhğde düşman kıt'alarınm Musus'a girdikleri b'ldirilmektedir. zikretmekfedir. Tahrib edilen tanklar İyi bir ka\maktan gelen haberlere göre, Alman baskısı Rjev'in batısında daBerkn 28 (a.a.) D N B . ajansımn (Arkası sahif e 3. sütun 2 de) (Arkası Sa. 3. sütnn 3 te) Batı çölünde ilerj harekât yavaşladı Ingilizler? Mihver kuvvetlerinin Musus'a girdiklerini haber veriyorlar t>A "(Ame1V . . Cenub ve garb kısımlartnda şiddetli muharebeler cereyan etmekte olan Pasifik Okyanusta, yardımcî sahalann mesafesini gösterir harita (Fearl Harbour faciasına dair General Erkiletin makalesi bugıin 2 nci sahifemizdedir) Japonların mühim Yeni Gine'de zayiatı Ingiliz •Amerikan tebUği İngilizler RabauFde mevziler tesis ediyorlar | 1 Johor'da muharebe umumi İngiliz Harbin başındanberi hazırlıgı ric'ati başladı 18 harb ve 33 yiik gemüeri batırıldı Borneo'da Balık Papan'ın işgali tamamlanmıştır Japon harb tebUği | 1 Kendi çocuklarmı imparatorluğun müdafaası için uzak harb sahalarına gondermiş olan Avustralya en dehsetli bir tehlike önünde çok derin buhran günleri yaşıyor ve yüzünü Ingiltereye ve Amerikaya çevirerek: Çabuk imdad! YUNUS NADÎ İArkası sahife 3 satan 4 te). Japonların MalezyaSon 5 günde ise 11 Çin kaynaklarm^ göda Endau'ya da çık harb ve 22 nakliye re Japonyanın 0enub maları uzerine İngi vapuru kaybettiler denizi taarruzları lizler geri çekildiler Vaşington 28 (a a.) İyi malumat al 16 makta olan mahfillerden bıldirildığine Tokyo 28 (a.a.)^^'Bbmei ajansımn Sidney 28 (a a.) Sidney radyosu göre, muhasamatın başındanberi Ame Malezya cephesindeı!"»* vtrdiği habere bıldırıyor: rika kuvvetleri, 18 i harb ve 33 ü diğer gore, İngiliz kuvvetleri Johor'da umumi Yeni Gıneden gelen son haberlere gögemıier olmak üzere 51 Japon gemisi rıcate başlamışlardır. Japon öncü'.erıle re, İngiliz kuvvetleri Rabaul adasındı yarımadarçm cenub son noktası arasında yeni mevziler kurmuşlar ve milis'.erımiz baürmışlardır. yalnız 5 şimendifer isıasyonu kalmıştır. tahito 3. svtua Ida) tArkam Sa, 2. sütnn 3 te) (Arkası sahife 3. stttun Şark cephesinde; umnca bir durrunluk devresinden sonra, tekrar Uarrnslara. ordasnnnn nrhlı blrlikleri bir dereden geçiyorlar verilen başladı^ı haber