27 Kasım 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5

7 a ç) Tercümeler ve Mütercimler Aylık mecmualardan birinde, genç bir muharrir, tercüme mese- lesine el koyarak, acı bir yaraya temas etmiş bulunuyor ve bu meselenin fecaat derecesine erdi- ğini kaydediyor. Hakikaten son zamanlarda, hu- susi bir takım müesseseler tars- fından sırf kâr niyetiyle vitrinleri dolduran tercüme kitapların ne kıymeti, ne muharriri ve ne de mütercimleri Türk okuyucusunun beklediği şeyler değil. Olamaz da! Çünkü iş olaun, lisan biliyorun: diye tercümeler yapıp önüne ge- leni ve en kolay görünen şekilde tercüme etmek ve bunları neşret- mek ve vitrinlere yerleştirmek ha- kikaten dürüst bir hareket değildir. * Naşirlerimizin tercüme serile- rine koydukları isim, en fazla « Seçme > sıfatının etrafında kale kurmuştur. Fakat bu seçme eserlerin ara- sından bir çoğu (kelime oyununu affedin), saçma dan başka bir şey değil, Bunu teeasüfle kaydediyoruz çünkü bizde hakikaten bir tercü- me enilâğyonuna ihtiyaç vardır. Şiddetli tercüme devreleri daima ve dâima rönesanslar hazırlamıştır. Fakat tercümeye bir hürmet tesiş etmek te gerek! A Salon romanlarından ve Mau- ridö Dekobra mevinin bir misâli ve Avrupada sadece «penbe» veya «yisğils kapaklı tercüme serilerine Yazan: Mahmut ÇAMAY giren eserlerin, «seçme» eserler serisinde işi ne? Meselâ genç arkadaşımızın da tenkit ettiği « Rebecca » adlı ro- manın « Şarktan garb'tan seçme eserler» serisinde yer alabilmesine hangi sebepler yer vermiştir! Kıymeti, (edebi bakımdan) sı- fırı aşamayan bu roman ne diye lisânımıza mal edilip, bugünkü kâğıt kıtlığında basılıyor 9 Ondan sonra çıkan « Benu geste» ve buna benzeyen eserler hangi kuvvetli sanatin misali olarak gös- teriliyor * Yoksa, terciimedeki ye- gâne gaye nâşirlerin para kazan» masımıdır 1.. » Sonra, mütercimler... «X-in tercümeği» diye ilân e- dilir ve bu X-in ismi gerek mühim bir muharririn eserinde ve gerek se de meçhulün birinin saçmaaında olsun, asıl eserin sahibinden iki misli daha büyük olarak ilân edilir 1 X kimdir? Ne salâhiyeti var- dır? Ona tercüme etmek hakkını kim vermiştir Ehemmiyeti, kıy- meti nedir * Buda bir kahvehâne ocakçısının mevcudiyeti kadar meç- hüldür. “e Bu tip bir mütercimi tutup ta « neden tercüme yapıyorsunuz » diye sormuş olsak cevabı ne yap- tığını bilmeyen bir çocuk kadar mütereddid olacaktır. Hakikaten neden tercüme etti- ğini kendi de bilmez. «Bir sanatkârı takdim ediyo- rum» demiş olsa yalan söyliyecektir. «Liswn bildiğimden» diye ken. dini müdafaaya kelkışsa buda bir şey ifade etmez. Çünkü her lisan bilen, tercüme işinde çalışamaz. «Para kazanmak için!» bu ye. lanların en büyüğü olur. <İsim yapmak için» doğru © lamaz, Öyleyse neden ? Bu meseleşi ruhiyatçılar helle- decektir, belki bir de nâşirler... bd En kötü en meçhül bezi isim- ler vitrinlerde yer alırken hakiki cihan edebiyatını tanıtmıya çalı- şan bazı fedakâr entellektüelleri. mizin bu hususi müesseselerden çektiği malfümdur. Bunlardan biri böyle kıymetli eseri bir nâşire takdim ölliğinde, tren hareketinin sasti Kadar kat'i bir cevap almıştır: «Burası, matbaa ilnğil > — Devamı son sahifede — 15 -- Servetifünun — 2367