27 Kasım 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10

| Amerikanın Modern romancılarından | 'WILLIAM D. HOWELS | Yazan: M. Hulâsi DOSDOĞRU | - Bundan 90 yıl kadar evvel bir akşam üzeri Hamilton da eski bir ev civarındaki büyük bir kiraz ağaçı altına bakanlar 9-10 yaşla. rında yalınayak bir çocuğun harıl harıl bir şeyler yazdığını görürler. di. Bilâhare Amerikan edebiyatın- da şaheserler yaratan bu pejmürde yavru Howelis'di ve o sıralarda bir kaya kovuğunda sokak arka. daşlarının oynıyacağı (Kalabalık) adlı manzum piyesi kaleme &lıyor- du. Eser Romelılann hayatına git olduğundan çocuklardan biri elin- de tuttuğu iğri hançeri Konsol ro- lünü oynıyanın kalbine sokar gibi yaparken diğerleri heyecanla bağ- riyorlardı. — Vur... Stephanâas vur... Eser son derece tüyler ürper- tieiydi, Çocuk ,Howells heyecanlı piyesler yazdı. Arkadaşları oynar- ken âeyretmeğe bayılıyordı. Sev- dikleri arasında yüzme, bilmiye oynama, uçurtma uçurma da vardı, Onun ifadesine bakılırsa Havwells çocukken hakikatte iki iri şahsi- yetti. Biri her çocuk gibi gördük- leri, duydukları ile alay eden oy- nıyan, zıplayıp sıçmyan çocuk Ho- wells, diğeri şiirler yazan, eski ta- rihleri karıştıran büyük iddislar peşinde koşan san'atkâr Howellş, kitaplarından (Bir çocuğun şehri) (Peny Baker'in kavgası) onun ç0- cukluk hâtıralarile doludur. Bu ki- teplarda Cincinorati'ye yakın eski Hamilton şebrinin o zamanki ha- lini anlatır. Hewells 8 çocuklu bir ailenin oğluydu. Ohio nehrinin tem dirseğinde bulunan Martins Ferry'de 1837 de doğdu. Ailesi Hamilton'a naklettiği sırada O ancak 3 yaşındaydı, Babası hafta- lık bir gazeteyi idare ediyordu. Matbaanın resim ve kiişe odasında meşgul olan yavru küçük yaştan 20 — Serratifünnn — 7362 lr bu havayı teneffüs etti. Bu gevki yakından tattı. Çocuk 15 yaşına gelinciye kadar Hamilton'da kaldı. Sonra Dayton'e geçtiler. Orada da baba Hawelles diğer bir gaze- tenin idaresini üzerine Almış bu- lunuyordu. Fakat bu gazete kâfi kazanç getirmediğinden şairin dört kardeşi resim küçültmek suretiyle atölyede parayla çalışmıya başla- dılar. İki yıl sonra gazete büsbü- tün satılmaz oldu. Howells büyük bir değirmen aldı 80 dönüm ura- ziyi boğday ektirdi. Çoçuklar tavan arasında uyudular. Çatı yer yer açık olduğundan mükemmelen yat- tıkları yerden gökyüzündeki yıl- dızları görebiliyorlardı, Ekser sa- bahları yorganlarının üzeri kalın bir tabaka karla örtülü olduğu halde gözlerini açıyorlardı. Direk- Gide'den Hüzün şevkın, sükünet bulmuş şeklidir. p Bülbül şarapla, kartal sütle, ordiç kuşları ardıç suyu ile mi sarhoş olurlar ? Endişemiz arzu ile melâl ara- sında sendeler. 4 Gölge şarkı söyliyenlere do- unur. a ler srasından giren fırtına onların üzerinden pervasızca esiyordu. Ha- milton'da Howells'in gözdesi olan kitaplar Goldefnuth'ın Yunan ve Roma tarihleri. Fakat o yeni ika- metgâhlarındayken Longftellov'ın bir kitabını okudu. Ve bir zaman kitabı yanında taşıdı. Aile bir müd- det sonra tekrar şehre döndü. Wil- liams Columbus haftada 4 dolar mukabilindeki (Ohio hükümet ga- zetesi) ne mürettip yamağı oldu. Bu meblağ ailesinin gıkıntısını gi- dermiye tevafuk etmiyordu. Ayni zaman kendi kendisini yetiştirdi. İspanyoloa, Fransızca, İtalyanca öğrendi. 19nda Cincinuate gaze- tesine mühbir oldu ve 22sinde (Ohio hükümet gazetesine) yeni hükümet tâbii girdi. Arası gok geç- meden şiirlerinden bazılarını ede- bi bir hüviyet taşıyan Atlantic Mouthiy mecmuasına gönderdi. On- lar basıldı ve kendisinden daha yazması istenildi. Williams ayni zamanda Lincoln'ın biyoğrafisini yazdı. Bu zat sonraları Birleşik A- merika'nin Cümhur Reisi oldu. Şair bilâhare Amerika'nın Venedik kon- solu oldu. Orada birçok güzel 86- yat kitapları kaleme aldı. (Venedik hayatı), (İtalya seyahatleri). Vene- dikten dönüşte Nevyork gazetesin- de uzun zaman yazdı. Bir zaman sonra da Atlantic Mouthly'in tabii oldu. 1871 de hikâye de yazmıya başladı, Bu deneyiş tahmininin çok üstünde çıktı. (Onların balayı 86- yahati), (Bir tesadüf haberi) (Silas Lapham'ın doğuşu), (Yeni servetin bir tehlikesi) hikâyeleri arasında başta gelenlerdir. Kısa piyesler da- hi yazmıştır. (The Slecping Car) (Fare kapanı) (Asansör). O yeni Amerikan romancıları- nın en büyük üştadlarından biridir.