20 Kasım 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

(Plâstik sanatlar üstünde konusmalar) Üçüncü Devlet Resim ve Heykel Sergisi Yazan: münasebetile sNanhıit niLaa | Üçüncü Devlet resim ve hekel sergisi Başvekil, vekiller ve bütün maarif ve san'at mensuplarının hu- gurunda Maarif vekili Hasan Ali Yücel'in mühim bir nutku ile Ankarada sergi evinde açıldı. Sergiye, Güzel san'atlar birliği, Müstakil ressam ve hekeltraş bir- liği, D grupu ve hiçbir birliğe men- sub olmayan sanat'karlar iştirak ettiler, her sene olduğu gibi bu gene sergide teşhir edilen eserler sergi jJurisi azaları tarafından ted- kik edilerek yağlı boya resme üç mükâfat, heykele de iki mükâfat verildi. Üç senedenberi açılmakta olan ve memleketin yegâne sanat hareketini gösteren bu sergi diğer senelere nisbeten daha olgun ve daha ileri bir seviyeye girmekte olduğunu gösteriyor, #an'atkârları- miz birçok mahrumiyetlere katla- narak, vücude getirdikleri bu eser- leri büyüklerimizin büyük bir zevk ile seyrederek takdir ettikleri bu eserler şimdiye kadar pek ehemmiyet verilmeyen plâstik san'atlere karşı yeni bir adım atılmış olduğunu gösteriyor, bu hadise yalnız san- atkârlarımızı değil bizim gibi san- atseverleri de pek sevindiriyor. Başta Milli Şefin Güzel san'at- lere karşı alan alâka ve sevgisi, Maarif Vekili Hasan Ali Yücel'in geyreti sayesinde Türk san'ati pek kısa bir zamanda iâyık olduğu mev- bii alacak ve Avrupa devletlerin san'at seviyesine yükselecektir. Üçüncü devlet resim ve heykel sergisine 71 ressam ve sekiz hey- keltraş iştirak etmişlerdir. Burada bu sergiye iştirak eden her san'atkârın üzerinde durmak biraz uzun olacağı için serginin 4 — Servetifünnn — 2361 en mühim eserleri üzerinde dura- cağız. Serginin, en kıymetli eserlerini vücude getiren san'atkğrlarımız şüphesiz, şunlardır: «D> grubun- dan Cemal Tolu, Nuruliah Berk, Bedri ve Eren Eyüboğlu, Eşref Boran, Arif Kaptan, Müstakil res- sem birliğinden, Ali Avni, Mahmut cavat, Güzkl sanatlar birliğinden Şeref Akdik, ve biç bir birliğe mensub olmıyanlardan Sabri Fet- tah, Hâmid Gürel, İbrahim Çallı, Malik Aksel, Melâhat Ekinci, Ah- met Hakkı, Turgud Atslaydır. Bu arkadaşlar arasından sergi jürisi- nin yaptığı gibi en iyilerini inti- hab etmek muhakkakki bir hayli zor bir iş olsa gerek, fakat mademki burada kendi görüşü ve zevkimle kendim hükümvermek mecburiye- tindeyim, O halde bu serginin iyi eserlerini yapan san'atkârlarını tekrar ikinei bir tahlilden geçir- dikten sonra elde ettiğim neticeyi söyliyeceğim, Birinci mükâfatı kazanan Ce. mal Tolu, Avrupadan döndük- ten sonra tesirleri yavaş yavaş atarak günden güne kendini bul- duğunu ve olgunlaştığını görüyo. ruz, renkleri çok nuansli ve ol- gun, fakat deseni pek karar- sız ve bir azda bozuk, en muvafık eserleri şunlar: Kır kahvesi, Son- bahar, Kozyatağında incir ağacı, Sabri Fettah, bu sergiye dokuz boya ve dört gravür ile iştirak ediyor. İtalyada taheil yapmış olan bu sau'atkâr resimlerine klâsik ronesâns havasını sezdiriyor, eser- leri büyük bir disiplin ve irade mahsulü, kendine has bir sertliği ve hiç bir köşesi ihmâl edilmiyen bir çalışma tarzı, Sabri Fettah ev- velâ tahlil ve sonra tuvale tes- bit ediyor, tablolarında bilhassa zenaai tarafı pek kuvvetli, yâni 22T numaralı saksı tablosu kompo- zisyonda realizasyon itibarile pek güzel, Şefkatliler isimli natürmori, Hdirnekapıdan civarı konturjur ye- il ve gri armoni içindeki küçük peysaji serginin en muvaffak olan eserlerinden, gravürleri de resim- leri kadar güzel bilhassa mahzun bakışlı kız gravürü, eski gravür üstadlarını andırıyor. Hâmid Gürel bu serginin ikinci mükâfatını «Hey- beliadadan» isimli tablosu ile alı- yor, bu san'atkâr her şeyden evvel renk âşıkı ve renkler için her şeyi feda eden tampiraman, resimleri- nin ekserisi bitmemiş renkleri biraz koyu ve soğuk, ruhan şair olan bu san'atkârın en iyi eserleri, Cen- net bahçesinden, Heybeliadadan isimli peysajlarıdır. Eşref Ören, sergiye biraz bir birine benziyen 17 resimle iştirak etmiştir. Paristen geldikten sonra gok değişen ve bize sicak toular işinde güzel portreler ve peysajlar gösteriyor, enteriyorları kuvvetli, resimlerini biraz ışıksız buluyorum, renkleri çok olgun, kendisinin çok hassas olduğunu gösteriyor, Özenden, Kaybanın portresi, Ün fabrikası muvaffak olmuş eserler. Nurullah Berk, eski regim- lerinden tamamen kurtulmak üzere renkleri sıcak «Lothe» vari peysajları biraz dekoratif deşen, kararsız şezlonkta kadın, ağaçlar ve penbe duvar, düşünen kadın tabloları serginin iyi eserlerinden. (Devamı son sayfada)