4 Eylül 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

$OINOtKOŞESİ RABİNDRANATH TAGORE Yazan ; Geçenlerde ölen büyük Hind şairi Tagore diger şairlere olduğu gibi mukaddes Ganj nebri ona da ilham membaı olmuştur. Gü- nahlarından tecerrüd etmiş olmak için sihirli Ganjda yıkanan baki- reler ve çocukluklarını fens yollar- da geçiren ihtiyarlar Hindli pey- gamberlerin bu mukaddes suyu içerisinde günahlarıni çıkarırlar. Tagor'un btütün şiirlerinde bütün gilrlerinde bütür bu insanlık bir sinema şeridi gibi geçer. Rabindranath Tagor'un babası Duvandrat Tagor oğlunu çok kü- çük bir yaşta iptidai mektebinden alarak yüksek Himalâya dağları- nın civarına götürmüştür. Duvand- rat Tagor «Brahmasamj mezheb ruhanisinin reisi olup yaşamış ol- dugu yerlerde gayet derin teteb- buatı diniyede bulunmuş ve cenabı hakkın birliğine ezeli ve ebedi ol- duğuna kanaat getirmiş ve yüz. lerce dost kazanmıştır. Tagore ba- babası ile biraber Himalâyanın eteklerinde gayet serbest bir hs- yat sürerek günlerce tabiatı tetkik ederek gerek maddeten gerek ma- nen &alim ve asil bir hayat geçir- miştir. Çok zeki olan oğluna İn- gilizçeyi, Bingali lisanile Sankri- st lisanını ilk öğreten odur, Bu âlim baba yalnız bununia kalmış nebat ve tabiat hakkında ona bir çak şeyler öğretmiştir. 17 yaşına kadar mukaddes Ganj nebri sahi- lindeki «Şandra Tagorr kasaba- sında mesud bir hayat yaşıyan bü- yük şair ikmali tahsil için derhal İngiltereye gitti. Tahsilden sonra memleketine avdet eden şair tek- rar İngiltere, Amerika, Js- ponyaya giderek daima yeni bir şey öğrenmek istemiştir. Edebiyat Aleminde btiyük bir muvaffakiyet gösteren şairin terbiye ve tedris Ss. Nahit BILGA fleminde de faaliyet ve muvaffa- kıyeti vardır, Kalküta civarında (Nalpor) kasabasında (Sankıtenke- tan) yani (Sulh mektebi) ismile bir müessese açmıştır. Bu mektebe giren yüzlerce çocuk yüzlerce sağ- lam fikirle birer genç olarak çik- mıştır, Bu terbiye mektebi (Çocu- ğa itimat ediniz) düsturile hulâsa edilebilir. Tagor kadar kuvvetli bazı Hind şairleri olmakla beraber Tegor'un bunlara faik olması bizzat şilirle- rini İngilizceye teretime etmesi sebep olmuştur. Şiir Hindlilerin günlük hayatında bile mühim bir mevki tutar. Hiç bir kasaba hatta hiç bir köy yoktur ki Tagor'un giirleri, terennüm olunmasın. Tagor şiirin garbdekinden fazla şarkta söylediğinl çünkü şark halkının daha derin hissettiğini söylüyor. Tagor'un meziyeti yalnız Şairli- ğinde ve tfliozofluğunda değildir. Ayni zamanda geniş fikrini filen dahi tatbik etmek istiyen bir adam olmasındandır, Beynelmilel bir ü- niversite tesis edebilmek için sene- lerdenberi muhtelif memleketlere seyahat etmiştir. Tagor'u bir mek. tep tesisine sevkeden bu fikir ço- Sukluğunnn acı ve ıztırablı mek- teb hatıralarıdır. Şandra Tagor'e gelinceye kadar gayet sıkı bir in- zibat çenberi içinde bunalan bir Hind mektebinde okumuştur. il yaşına kadar geçen bu acı hayat onun çocukluk hâtıraları arasında yaşar. Bu 201 tecrübe Tagore an- lamıştır ki mürebbinin vazifesi ço- cuğa malümat vermek değil, belki, onu bütün mevcudat ile hem â- benk olaruk yaşamıya alıştırmak- tır. Halbuki her yerde mektep ve bizse çocuğun bu ihtiyacını tazyik etmekte, buluumaktadır. Mürebbi çocuğa hürriyeti ve tabiatı sevme- gi öğretebilmelidir. Görülüyor ki, Tagor'un fikirleri burada Ruoso nun fikirlerine büyük bir müşabi- het arzediyor. Tagor mektebinde malümatı doğrudan doğruya tabi: atten vermiştir. Çocuklar ağaçların nevilerini meyvalarının kıymetini, nasıl toplanıp ne suretle muhafaza edileceğini ve ne surette kabili is- tifade olacaklarını filen öğretmiş- tir. Buna küre toprak çocukların en büyük dostları olmalıdır. Bu- nun içindir ki Tagorun mekte- binde çocuklar yalın ayak gezerler ve bu suretle toprakla duha sıkı temas ederler. Tagor çocukların hayatta tesadüf edebilecekleri müş; külâtı yenmek için mücehhez bu- lunmalarına da çok ehemmiyet ve- rir. Bu maksadla mektep civarında bulunan ormanlarda, dağlarda ##- yahatler tertip eder. Nehirler, göller üzerinde bagan tehlikeli gezintiler tecrübeler ya- parak soğukkanlı olmaları için ça- lır. Tagorun mektebi çok sadedir. Onun prensibinçe her adam mad- deten ve manen kuvvetli olmak için hayatının bir kısmında olsun büyük bir sadelik içinde yaşama. lıdır. Tagor çocuklara telkin ettiği diğer bir fikirde kendine yakın olanlardan başlıyarak bütün tabi- atı ve her geyi mümkün olduğu kadar sevmek suretile Cenabı hak- ka daha ziyade yaklaşmakdır. Bü- yük şair bu fikirlerinin yaşaması için yüzlerce şiir yazmıştır. Zaten bugün kül olan Tagore'den başka ne kaldı ki... CAVİTYAMAÇ Maymun Sokağına Güneş Vurdu Yalnızlığın Kitabı 185 — Servetifünun — 2350 ğ Çİ della GM yü