12 Kasım 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

38ü SERVETİFÜNUN Hafta Yazısı: No, 2049—414 > Milletlerarası Roman Mükâfatı Bir Milletlerarası Roman Mükâfatı vardır. Bu mü- kâfat ortaya çıkalı üç sene olmuştur. Bu mükâfatın Jüri heyetini Fransız, İngiliz, Alman, Norveç ve Amerikan milletlerini temsil eden beş romancı teşkil eder. Her sene, muhtelif memleketlerde, genç romancıların eserleri, bu mükâfat için, memleketlerindeki bir heyet tarafından seçilir ve asıl mükâfatı verecek olan milletlerarası hey- ete gönderilir. Beş romancı, dünyanın her tarafından gelen romanlar tetkik ederler ve içlerinden birine bi- rinciliği verirler. Birinciliği kazanan esere mükâfat olarak para veril- mez. Yalnız, bu eserin birçok memleketler kendi dille. rine çevirmek veya İtlmini yapmak hakkını satın ala- cakları için, muharrir orüluü para kazanır. Bu suretle romanından yirmibeş, otuz bin lira kadar çıkarır. Bu mükâfat bu sene genç bir Macar kadın roman- cısına verildi. Göze çarpan bir nokta var burda: bun- dan evvelde bir defa gene bir Macar romançısı: Fe- renç Körmendi bu mükâfatı kazanmıştı. Ferenç Körmendinin bu eseri Budapeştede Bir Macera'dır. Bu roman onu bütün dünyaya büyük bir şöhretle tanıtmıştır. Körmendi bugün “topluluk ro- mancıları»> adı verilen romancıların arasındadır. Son eserlerinden biri olan Mesut Nesil'de romancı bu asrın başı ile dünyaya gelen ve bugün 30-35 Yaşlarında bir genç bulunan yirıninci asır adamının: Harpsonrası ada- mının hayatını anlatmaktadır. Romancının asıl original- liğini teşkil eden şey bütün bu hayatı son derece bü- yük bir objektiflikle anlatmasıdır: Ferenç Körmendi, Budapeştede Bir Macerayı yazmadan evvel fena bir hayat yaşıyordu. İşsizdi. Ha- yatı bütün reelliğile yaşamıştı. Fakat, çalışma gücünü kaybetmemişti. Çalıştı ve romanını yazdı. Romanı ile kendine yeni bir hayat temin etti. Bu cihetten bu seneki milletlerarası roman mükâfa- tını kazanan Macar romancı kadın Yolande Földeş de ona benziyor : O da romancılığa fakir bir hayattan geliyor: ha- yatı bütün safhalarile yaşadıktan sonra, Yolande Földes, Fransız edebiyatına karşı duyduğu sevgi ile bundan on sene evvel Parise geliyor. Sorbonne Üniversitesini giriyor. Fakat, parasızlıktan, tahsiline de- vam edemiyor. Parisin fakir mahallelerinden birine çe- kiliyor ve bir fabrikada işçiliğe başlıyor. Sonra bu ha- yattan kurtulmak ve başka bir iş bulmak için çalışıyor, birçok yere başvuruyor. Nihayet bir tesadüf eseri olarak, Mısırdaki Macar konsolosluklarından birinde lit nwemur tuk buluyor; oraya gidiyor. Konsoloslukta İsem daktile- luk yapıyor, hem orta hizmetlerini görüyordu. Mısırda bir iki sene kaldıktan sonra Yolande Föl- des Londraya geliyor, oradan da Macaristana dönüyor. Macaristanda hayatını kitap tercümelerile geçirirken, ilk romanını da yazıyor. Fakat, bu roman kendine hiç bir şöhret temin etmiyor. Yolande Földes'in Mükâfatı kazanan kitabı Chat gui-pöche caddesi adını taşıyor. Bu romandaki vak- alar Parisin ecnebi mahallelerinde geçiyor. Kahramanları arasında bir Rus bankeri, Litvanyalı bir muallim mü- tekaidi, iflâs etmiş bir Yunan tüccarı, bir Bulgar talebe, Beyaz Ruslardan biri, bir İspanyol anarohiste'i ve fakir bir Macar ailesinden Parise gelmiş olan beş kişi. Bunların arasından biri, şüphesiz, muhamirin kendisidir. Yolande Földes hakkında bir yazı yazan Macar muharriri İmre Gyomai şöyle diyor: «Pariste yaşıyan yabancılar, Paris halkı ile hemen hemen hiç münasebette bulunmazlar. Ne büyük sefalet çekiyorlar, ne büyük tahkirlere uğrayorlar ve içlerinden ne kadarı hayat mücadelesine mağlüp oluyor! Bu adam- ların sürüldüğü bu sefil muhit içinde ne büyük hızlar, ne asil arzular boğulmuştur! Onlardan sonra gelen nesil, nihayet, kendilerine vatan edindikleri yerde yurddaş hakkını kazanıyor, «Bu mevzu muharriri Fransız düşmanlığına sürük- liyebilirdi. Öyle olmuyor. Bayan Földes, Paris'teki ha- yatından kendisine birçok acı hâtıra kaldığı halde, Fransaya karşı derin bir takdir hissi beslemektedir. Ro- mancı, Fransız reelliğinin hakikat dolu bir tablosunu çiziyor. Yalnız, doğru olmadığını s#ötlemek İâzim gelen bir iki nokta müstesna. «Chat-gwi-pöohe caddesi'nin muharririnde kuvvetli bir hikâyeci kudreti ve kahramanlarına hayat vermek vergisi var. Milletlerarası Roman Mükâfatını kazanma- mış bile olsa bu kitap Bayan Földes'i büyük muharrirler arasına koyacaktı.? Vahdet Gültekin