15 Ekim 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

322 : SERVETİFÜNUN No 2096—410 1. A. 5. Alman Gazetesinin 7b1ncı İrldönümü 1861 75 Sahre 1936 EYentjeye Aligemeine Seitung Bum Subilğum am 1. Dttober 1936 Almanların Döyçe Algemayne Zaytung adlı bir gazeteleri vardır. Çok eskidir ve Alman matbuat tari- hinde çok büyük roller yapmıştır. Bu gazeteyi gözden geçirmeyi ve içindekileri öğrenmeyi severim. Son gelen numarası bir gazeteden ziyade koca bir paket idi. Tam 90 büyük sayıfa idi. Üzerine bakınca anladım. D. A.Z. gazetesi | Birinci Teşrinde tam 75 inci nesini idrak ettiği için kendi kuruluş ve yürüyüş tarihine aid mö- kemmel bir nüsha çıkarmıştır. Bu nüshayı gözden ge girmek cihan gazeteciliği bakımından çok faydalı bir işdir. Dünyada en eski gazetelerin İngilterede olduğunu söylemiye hacet görmem. Fransada 100 seneyi yeni geçmiş tek gazete vardır, o da Journal des Debats dır. Almanyada prens Bismarkın elinden tutup yü- rüttüğü D. A. Z. gazetesinin bu ay başında 75 inci yım kutlulaması mühim bir hâdisedir; çünkü D.A.Z. Alman nasyonal siyasetinin başlangıc gününden yani 1920 denberi bu siyasete çalışmış ve gazetecilik nokta- sından yüksek ve mükemmel bir müessese olmuştur. 1861 de kurulan D. A. Z. gazetesini 1862 de Prusya hükümetinin başına geçen prens Bismark kendine neşir vasıtası yapmıştı. İ87İ Alman ve Fransız muha- rebesinden sonra Almanya imparatorluğu kurulunca ga- zete daha ziyade ehemmiyet almıştır. Cihan matbuat ve gazetecilik âlemine karşı benim ilk alâkam 1887 de başlamıştı. O tarihe D. A. Z. mühim Alman gazeteleri arasında çıkıyordu. Daha dört yıl geçtikten sonra Servetifünunu 1891 de kurdum; şu halde benim haftalık Servetifünun eski Alman gazete- sinden 30 sene sonra başlamış olmak itibarile bu sene 45 inci senesini doldurmuş en eski Türk gazetesidir. İşte böyle eski bir Türk gazetesi ve gazetecisi olarak Almar refikimize yürekden tebriklerimizi söylemekle, meslek namına derin bir sevinç duyuyorum. Hususaki D.A.Z gazetesi Türk milli savaşının başlangıcı olan 1920 denberi her fırsatta bize karşı sevgi göstermekten geri kalmamıştır. Dediğim yıllarda ben Münih'de otu- ruyordum. Milli mücadelenin haberlerini bütün Alman, Avusturya matbuatına yetiştirmek vazilesile «İstihbarat bürosu? kurmuştum. Büromuz İLozan sulhunun imzasına kadar çalıştı ve Ankaraya bağlı olan bu istihbarat bü- rosunda çalıştığım için Lozan sulh müzakerelerini ya- kından dinlemek ve görmek bahtiyarlığında bulunmuş- tum. Lozandan verdiğim haberleri Berlindeki D.A.Z. çok sempati ile sütunlarına alırdı. 1923 sulhundan sonra Berline bir aynılık seyahati yapmıştım ve D.A.Z. matbaamia uğramıştım. Orada çalışanlar arasında büyük muhazebede İstanbul Alman ataşenavalı olan Her Humann'ı denizden karaya geçmiş ve gazeteci olmuş görmüştüm. Bahriye zabiti muharrir Türk savaşının en ateşli tarafdarı idi. 75inci yıl numarasını gözden geçirirken D. A. Z. gazetesine hizmetler eden mühim muharrirler sırasında üç yıl önce ölen Humann'ın resmi dahi vardır. Bahriyeli Flumann'ı bu gazeteye 1920de meşhur Alman endüstri şeflerinden Hugo Stinnes getirmiş ve D. A. Z.u bu iki zat canlandırmıştır. Bugün canlan- dıran Stinnes ile canlandıranın yanında uğraşan Humann dünyada değildir, fakat gazete 75inci yıldönümünü 90 büyük sayıfalık bir nüsha ile kutluluyor ve Almanyanın en yüksek ilim, iktisat ve san'at ve siyaset adamlarının takdir mektublarile imzalarını gazetenin sayıfalarına yer- leştirmiş bulunuyor. Bu da ayrıca mesleğe ve emeğe hür- met itibarile gazetecilik âleminde tebrike lâyıktır. Ahmed İhsan TOKGÖZ