8 Eylül 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 2

z 226 SERVETİFÜNUN Tetkik : Muharriri : | 3 Beş senelik plân 1 — Plân icra ediliyor Stalinizm, kapilalisi vuawller yardımı ile komünist İzorübenin ou senede tahrip veya inşasını ikmal eitiğini inşa cimek datiyor. İşte beş senelik plânın esası budur. Plânın icrası sadece kapıtalizmin sermayedarsız işliyebileceğini meydana koyuyor. Lâkin daha iyi işlediğini göstermiyor. Bunu isbat, plânın icrasına kalmıştır. Tarihinin bu dönemecinde plânı tasavvur etmesi ve mevkii icraya koyması hiç şüpbesiz bolşevizmin en derin ve en tedbirli fikri olmuştur. Zira istikbalini doğrudan doğruya işgal eden mesele tabiatile iktisadi varlığını nasıl tanzim edeceğini bilmektir. Sistem her hususi teşebbüsü menettiği için yeni devlet bizzat işi elealmıya ineobür oldu. Ve plânını bütün dünya- nın gözü önünde tekmil harekâtını tavsif eden mü- şahede vüs'atı ve müfrit bir gayretle iera ediyor. Beş senelik plân mevkii icraya konuluyor. Dört sebede mi, altı senede mi, yahut ta tamamile mi tatbik edileceğini bilmiye ne lüzum var, Mühim olan, bu plânın, devlet kapitalizmi esası üzerinde Rusyayı birinci derecede iktisadi bir devlet haline getirdiğidir. Bütün dünya komünistleri ve taraftarları beş senelik plânın muvaftakıyetinde komünizmin kapita- lizm üzerine bir zaferini görüyorlarsa da bilâkis plân komonizmin devlet kapitalizmi önünde kapilülâsyonu demektir. Komünizm muvaffak olamadı. Artık iktisadi sahada (hiçbir formülle rekabet edebileceğini ve yarınki dünyanın teşekkülüne iştirâk edeceğini iddia edemez. Bugün iki rakibin isimleri: devlet kapitaliz- mi ve hususi kapitalizmdir. Beş senelik plân tabiat kuvvetlerine karşı sovyet- ler hükümetinin cesim bir ehlisalibidir. Tabiattan, Rus halkının yaşamak ve bahtiyar olinak için muh- taç olduğu herşey: ekmek, ışık, hararet, elbiseler, ayakkaplar, meskenler çıkarmak icap etmektedir. Bu cidal için sovyetler hükâmeti milyonlarla sayılan işçi orduları seferber etmiştir. Bu orduda zahitan heyeti Avrupalı ve Amerikalı mühendislerden mürekkep bir ücretli asker sınıfıdır. Bu mühendisler Avrupa ve Amerikadaki teşebbüsler başında bulunan müdürlerin maaşlarına tekabül eden ve bazan bunla- rinkini tecaviz eden tahsisata maliktirler. Ecnebi zekâsı, Rus halkının sayi ve idarecilerin kudreti beynindeki bu ittifaktır ki yeni bir iktisadi kıtaya hayat vermektedir. Burada yalnız fabrika, sokak veya şömendöler inşa ediliyor: topraktan şe- Türler, müstemlekeler çikarılıyor. Şimdiye kadar gayri- meskün bulunan ve Avrupa devletleri büyüklüğünde olan yerler iskân ediliyor, muazzam bâkir ormanlara No,1889 —197 Nakili Bülent Nuri giriliyor, çöller iskan ediliyor, bozkırlar sürülüyor, her tarafta medenler açılıyor, ucu bucağı olmıyan imperatorluk elektriklendiriliyor. Bütün bunlar bir tek plâna, bir tek istikamete tâbi. Bu suretle bir plantasyon amelesi malikânesini bizzat idare ediyor. 2 — Eserler ile propaganda Beş senelik plân ber şeyden evvel bir Rus pro- gramıdır. Yeni devletin teşekkülü için elzem bir ungur, emniyeti için esaslı bir şarttır. Bununla beraber Avrupa için şu neticeyi havidir ki onu üç suretle tehdil etmektedir: propagandası ile, iktisadi kuvveli ile, askeri kuvcteti ile. Sovyetlerin Avrupaya karşı ilk tecavüzü bundan on iki sene evvel akim kalmıştı. Bu, Löntnenin ta savvur etmiş olduğu idealist bir propaganda idi. Stalinein tecavüzü olan beş senelik plân yapılan eser- lerin propagandasıdır. Artık Avrupalı kitleleri propa- gandalar ve prensiplerle değil rakamlar ve icraatla inandırmak lâzımdır. Zira rakamlar bütün tereddüt edenleri kendilerine inandırmıya mecbur bırakır. Nutukların tesir etme- diği insanlar aşikâr icraaat karşısında silâhlarını terk- ediyorlar. Bugünden itibaren beş senelik plân bolşe- vizmin birçok aleytarlarını değiştirmiş ve onları sistemin hayranı haline getirmiştir. Bu eserler propagandasına karşı durabilen polis, sansür yoktur: hudutları misyonerlere, komünist ham- lelerine kapatabilirler, lâkin yeni sanayi ımerkezi inşasına müteallik matbuat haberlerine, sovyetlik istihsal ve ihracatın tarakkisini gösteren rakamlara kapatamazlar. Her yeni icraat, her yeni demiryolu, sovyetler ittihadı arazisi üzerinde inşa edilmiş her yeni şehir bir propaganda hareketi, sovyet iktişadiyatının kudret ve hayatiyetinin yeni bir delili, huansi kapitalizme yeni bir meydan okuma, Avrupalı kitleler nazarında da yeni bir burhandır. Bu eserler propagandası bizzat plân muvaffak olduğu nisbette muvaffak olacaktır. İstihsal âletinin işlemesi için kapitalist sınınfın lüzumlu olmadığı isbat olunduğu gün Avrupada amele cemaatleri tabur tabur komünizme geçeceklerdir. Bu suretle, hususi kapitalizmin modern bir iktisa- din yegâne şekli olmadığını /:W sahada göstermekle Btaline komünist propagandası hisabına L&nine'in bütün yazdıklari ile yaptığından fazlasını yaptı. Bov- yetler ittihadının beş senelik plânın icrası için sarf- ettiği para kendisine dünyanın en münbit propaganda. esasını doğutmuş oldu.