8 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ATTİL HER TÜRKÜN OKUMA/I LAZIM BİR KİTAR Fiah 1 Liradır umhu yel Dokuzuncu sene: No. 2996 ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektnp adresl: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusfi: istanbul, No. 245 Telefon: Başmuüarrir: 22368, Tahrirm&dürü: 23236, İdare müddrü: 22365, Matbaa: 20472 MÜAZZEZ HANIM Kışlık modelleri getirmek üzere Paris'e hareket etmiştir Perşembe 8 Eylul 9)2 Mühim Kararlar Arifesindeyiz Baş vekil, piyasanın içinde bulımduğu tereddütleri, endişeleri tamamen bertaraf edecek tedbirleri almak kararındadır İş Bankası umumî müdürü Celâl B. İktisat Vekâletini deruhde ediyor İsmet Pş. ve Celâl Bey dün akşam Ankara'ya hareket ettiler Diğer Vekiller de bir iki gün içinde gideceklerdir, pazar günü yapılacak Vekiller içtimaina çok ehemmivet verüiyor Son zamanlarda piyasada bir faedbinlik bavası esmektedir. Yeni kontenjan kararnamesinin husule getirdiği tereddüt ve endi feler de buna inzimam etmiftir. Bu vaziyet Ismet Pş. Hz. nin nafiz nazarlarından kaçmamıs, Kabine Reisi bir taraftan ticaret ve «anayi erbabını dinlerken diğer taraftan bu bedbinliği, tereddüt ve endişeleri izale için de tetkikat icrasına başlamıştır. Başvekil piyasanın içinde bulun* 'dusu vaziyeü, tereddütleri, eax» dişeleri tamamen bertaraf etmek üzere lâzım gelen bütün tedbir • leri almak kararındadır. Bu kararın sür'atle mevkii tatbika konulduğunu gösteren ilk alâmetler belirmeğe baslamıştır. Başvekil İsmet Paşa Hz. dün akşam İktisat Vekâletine getiri ieceği ve ahnacak yeni kararlarda çok mühim bir rol oymyacağı anlaşüan İş Bankası Umumî müdürü Celâl Beyle birlikte Ankara'ya gitmişlerdir. Başvekil Paşa motorle Heybeli'den Pendiğ'e geçerek trene binmiş ve Hariciye Vekili Tevfik Rüstü, Vali Muhittin, Polis mü dürü Fehmi Beylerle şehrimizdeki meb'uslar ve diğer zevat tarafmdan teşyi edilmiştir. Saracoğlu Şükrü Bey de Başvekille beraber ^ ^ ^ ^ ^ ^ ~^^^^^~ ~^^m^^ ~^^^^~ ^^^~^^^^ ~^^^*~ Gazi Hz. Dün Florya'yı teşrif buyurdular Beynelmilel Edebiyat Akademisi kuruîuyor! Türldye'yi temsil ve eserler tavsiye etmesi için Hâmid'e müracaat edildi Teşekkül etmek üzere bulunan «beynelmilel Edebiyat Akademisb, Türkiye'yi temsü etmesi için en büyük şairimiz Abdülhajt Hâmid'e mü. racaat etmiştir. Akademi tarafın . dan «Makber> müellifine gönderilon mektubu aşağıya dercediyoroz. Bundan da anlaşılacaği gibi, Abdfilhak Hâmid'in tavsiye edeceği muhar rirlerimizin eserleri, bir tabı şhketi tarafmdan her lisanda neşredfle cek ve dünyada az tanmmış edip lerimize beynelmilel bir söhret temin olunacaktır. Türk edebiyatı için esaslı bir ehemmiyeti haiz olan bu güzel teşebbüs hakkında fikirleri mizi aynca söylemek üzere mektubu neşrediyoruz: «Aziz meslektaşrm efendim, Beynelmilel bir edebiyat akade . BeynelmOel gdebiyat Akademütnde misi teais etmek zamanmra hulul et kiye'yi temsü edecek olan büyük joirtmiz miş olduğunu düsündük. Bu aka AMülhak Hâmtt B. demi, her memlekette beynelmi • mıstn*, b'u sözlerdeo maksat, tesir ve lel bir temayül gösteren büyük mu . nüfuzu mülî hudutlarm haricine çıkharrirleri bir araya toplıyacaktır. mış olan büyük muharrtrlerdir. Baynelımle! temayül aözleri, keli Fevkalâde ebemmiyetuü takdir menin fikrî manasında kullaml ( Mabadi 6 tnct sahifede ) Gazi Hz. dün Öğleden sonra refakatlerinde Meclis Reisi Kâzım Pş. Hz. ve mutat zevat olduğu halde otomobille saraydan çıkarak Beyoğlu • Sirkeci . Edirnekapı Davutpaşa tarikile Küçükçekmece'yi ve sonra Florya'yı teşrif buyurmuşlar «re bir müddet istira. hat ettikten sonra Edirne trenine binerek çetrimize avdet etmif lerdir Müşaruaileyh Hz. saat 8 de gene otomobille saraya dönmüşlerdir. Gazi Hz. nin Ankara'ya avdetleri Ankart 7 (Telefonla) Gazi Hz. nin 10 teşrmievvelde Anka . ı ra'ya avdet buyuracakları tahmm oiunmaktadır. Ucuz hayat İstanbul'da geçînme git tikçe kolaylaşıyor ' "Yunaniı Türk'tür!,, 40 sene evvel basılnuş bir ldtap ve esld bir Yunan meb'usunun sözleri tktisat Vekâletinl deruhde etmesi piyasada Mvüfc Wr hüsnü tesfr yapan /? Ba ısı ümumi Mahmut Celâl Bey gitmiştir. y Şehrimizde bulunmakta olan Hariciye, Dahiliye, Adliye Vekil» leri de bugünlerde ^nkara'ya avdet edeceklerdir. Celâl Beyin İktisat Vekâletine getirileceği söylenirken Başve • kil ile birlikte Ankara'ya bareketi •• ^^~^^^^ ~^*^^~~^^^^ ^^^^^~^^^^r^ tayin haberinin vüsukuna manidar bir delil addolunmakta, binne • tice Vekiller Heyetinin pazar günü yapacağı içtimaın ehemmiye tini artırmaktadır. Her halde mevcut vaziyet mühim iktisadî kararlar arifesinde bulundugumuzu göstermektedir. Piyasadaki tereddüt ve bedbinliğin sebepleri Şikâyeti mucip başlıca noktalar Son kontenjan kararnamesi do ' layısile piyasayı altüst edecek bir vesika tîcaretinm tneydan almak isdadını gösterdiği ve bu yüzden piyasada büyük tereddütlerin vücut bulduğu malumdur. Şikâyeti mucip olan başlıca noktalardan biri de son kararname ile bir çok zarurî ve harcıâlem istihlâk esyası için hiç kontenjan veril memiş olmasıdır. Başlıca ithalâtı mızdan olan yiinlü ve pamukiu mensacat bu meyandadır. Bundan başka mfllî sanayiin şiddetle muhtaç olduğu iptidaî maddelerin mühim bir kısmı için de kontenjan verilmetniştir. Bu suretle memleketin muhtaç olduğu mamul eşyanm kısmı azami ile sanayi erbabımızm hariçten getirtmek mecburiyetinde bulundukları mevadın doğrudan doğruya ithal • leri menedilerek ancak bazı ihracat eşyamızm yüzde ellisi niabetinde bir takasa tâbi tutulmak suretile ithalIerine müsaade edilmiştir. Evvelce yalnız devlet mubayaah için vazedilraiş olan takas usulünün hemen he Celâl Bey İktisat Vekili Bu haber piyasada çok iyi bir tesir yapb Rahatsız olarak Avrupa'ya giden ve tedaviye muhatç olduğu cihetle vazifesinden istifa eden tktisat Vekili Mustafa Şeref Beyi, tş Bankası Umumî Müdürü Mabmut Celâl Beyin istihlâf etmesine şimdiden emri vaki nazarile bakılmaktadır. Biz dünkü trenle Ankara'ya ha reket eden Celâl Beyefendiye müracaat ederek keyfiyeti sorduk. Müşarünileyh henüz kat'iyet kesbetmiş bir vaziyet olmadığinı, maahaza büyük şeflerin kendisine tevdi edecekIeri her hangi bir vazifeyi kabul ttmek tabiî olduğunu beyan etmiştir. Bununla beraber Celâl Beyin tktisat Vekâletine tayin ve intihabı muhakkak gibidir. Bu intihap res • men de tanakkuk ettiği takdirde raillî iktisadiyatm bu işte yakından vâkıf, çok salâhiyettar ve nüfuzu nazar sahibi oJan kıymetli bir şabstyetin iyi idaresi altmda şimdiki tnüşkülâta galebe edeceği şüphesizdir. Memlekette en büyük mikyasta ciro ve muamele yapan, bir çok ticarî ve sınaî işleri tedvir eden !ş Bankasını muvaffakiyetle idare ederek çok bariz bir inkişafa mazhar kı]§n ınuhterena Celâl Beyefendinin ( U&aM 6 tna sahifede )„ Bir lokanta önündeTci reiaam tstanbul'da hayat günden gune uctnluyor. Bir çok lokantalarda «Fiatlarda tenzflât yapılmıstır» levhaları göriilü yor. Evvelce lokanta ve birahanelerm ekserisinde 45 kuruşa tabldot ilânı vardı. Şimdi ise bühassa Sirkeci ve Tak (Mabadi 6 tnct sahifede) KENDt KENDİMİZt ~ ~ ~ ~ ~ • * • • • • • • • • • • Esbak tzmit meb'usu Meh met Fuat Bey Başmuharrn*i miz Yunua Na di Beye bir mektup göndermiş tir. Çok mü him ve şayani dückat bir mevzua temas eden bu mektubu aynen dercediyo • ruz: actuaKte1! enlteresan, çünku g&nün mes'elesfne dair. 'Adlatayım. Geçen gün basta bulunan daire arkadaşım Rasih Beyi zi yaret etmiştim. Modern yunancayı iyi bien Rasflı Bey, yatakta, otuz kırk sene evvel batılnnş, Yunanca bir kitap okuyordu. Sordum. «Bir küüiyat: Yor. gi Tipaldos Yakovatos'un nutuUanı dedi ve anlattı: Yorki Yakovatos, 1850 senesin'den bilmem kaç senesine kadar, evvelâ, Esbak tzmit tcıeb'usu lyonyen, sonra da, Yunan meclisinde Mehmet Fuat Bey senelerce meb'usluk yapnuş. 1814 te, Ağabey, Göztepe, 4 eyHU 1M2 Kefalonya'da doğmus> ömrünü Yu nanistan uğrunda mücahede He ge Tesadüf, ama sırf tesadüf, beni, çirmif. tlmî trilgüeri ve atesti hitabe senin için enteresan olan bir mevzu t3e marufmuş. Fakat, asıl fohreti, ruile karşılaftırdı. Enteresan, çünkü ton dutsuz bir Ttirkl'ük sevgisi tafunası zamalarda uğrastığın bir şeye doku imiş. (Mabadi 4 üncü sahifede) nuyor; enteresan, çünkü gazeten için TENKÎT: \ uııııııııııııııııiMiııııııınıııııııııııııııııınıııııııııııııııııujıııııııııııııııııııııiHiıınınınıınuııııııniHiııııımıııtıiRiHiıııııııiHnııııiHiHiiHiMiwı Arif koca! Şehre ait bir vazife Bizim Başmuharrir turizme çok ehemmiyet vermeğe başladı. Geçenlerde bu cexeyana biz de kapıîarak gelecek seyyahlan nerede oturtacağımızı sormuştuk. Bugün başka bir mülâhaza arzet mek istiyoruz: Memleketimizi ziyarete gelecek misafirlere neler göstereceğiz? Hakikaten Turizm denilince evvelâ akla Istanbul geliı, ve bu hesaba yapılacak ialer de memleketimizin diğer tajaflarından evvel İstanbul'da olmak lâzım gelir. Elde seyyahlar için yapılmış bir iki rehber var, ve onlar da Istanbul'un seyyahlarca görülüp gezilebilecek bir çok yerleri yazıh. Ancak bu kitapçıklan yalnız tercümanlar bilirler ve kullanır lar. İstanbul'u, Istanbul'un kendi sakin leri pek iyi bilmezler. Bizce bu işi tstanbul şehrinin, yani Belediyesinin ele alması lâzımdır: Is tanbul'un alâka île görülüp gezilebile cek yerleri bir güzel tesbit olunmalıdır. Bunların içinde tamir ve termime ihti yaçları olanlar tanzim olunmalıdır. Bu suretle seyyah celbi noktasından eli mizdeki servetin derecesi anlaşılmış olur. Bu servet az mıdır, çok mudur?. Biz haber verelim ki bu servet az değil, çok tur, hem de pek çok. * men bütün ithalâta teşmü edilme* sinm ticaret ve sanayinnizi çok büyük bir sıkıntıya manız bırakacağı İddİa edihnektedir. Kararnamenin bu nusustaki ahkâmı sürSmii muhtelif esbap tahtı teshinde müskülâta maruz lcalan bazı ihracat maflarunıza itnalât eşyası müstertlSrinin cebmden çıkacakj makul bir prhn verdinnek mak sadile vazedilmisse de fiHyatta bu primin yüzde yirmi, otuz ve hatta kırk nisbetinde karar kılmak istidadını gösterdiği ve bu nisbetlerm f ahişj olmasindan kat'ı nazar ihracat tacirlerinin ellermdeki ihracat vesika1 lannı daima ayni nisbette bir kârla ithalât tüccarma devretmeleri hu susunun temin edileraiyecegi anlaşılmışbr. Muhtaç olduğmuz mamul ve gay| rhnamul mevaddm ithalinin ihracatm nisbetsiz bir surette azaldığı bir sırada mahdut bazı emtia ihracatının nısfı nisbetinde takyit edilmif olmasmm piyasayı altüst edeceği, (Mabadi 4 üncü sahîfede) Kocacığım, sana bir sey söyliyeceğim... Emret karıçığım: Manto mu istiyorsun? Iskarpin mi? Şapka. mi?ı Kürkmü?!...