7 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Mekfepler açılmak flzeredir. Tatilde alamadığınız cöz terinizi bir an evvel tedarik edin Turizmin Büyük ehemmiyetini Anlafcnalıyız Harpten evvel de vardı ama bil . hassa umumî harpten sonra turizm biiriin dünyada büyük ehemmiyet kazandı. Memleketten memlekete seyahat eden ecnebilerin gittikleri memleket içîn temin ettikleri fayda biç bir ticarete benzemiyecek veç hile büyük ve kıymetli bulundu. Onun îçin her memleket kendisine mümkün oldugu kadar fazia ecnebi •eyyahı celbetmek için mahsus teskilâtlar vöcude getirdi, ve bu makaatla adeta nezaretler tesis olundu. Şimdi her memlekette bu yoida mesaiye her sene daha fazla itinalarla de. yam olıutuyor. Turizm, ticarî muvazenede ondan îatifade eden memleket hesabına adeta bedavadan büyük rakamlar kaydettiriyor. Şimalî Amerika Cumhuriyetleri Ittihadı sefirinden nak . len geçen gün bu sütunlarda kay detmis olduğumuz veçhile geçen sene yalnız Amerika'lı «eyyahlarm Fransa'ya boraktıklan paranın yekfinu 400 milyon dolar olarak tesbit edilmiftir. Türkiye'mizin harieî ti careti simdiki halde va»atî 150 mil. yon Tfirk liran haddinde oldugunu düstinürsek yalnız Amerika'lı «ey yahlar yüzünden Fransa'ya bırakılmif olan ve 800 milyon Türk lira sından fazla bir miktar arzeden bu 400 milyon doların hakikaten çok büyük bir yekun olduğunu anlarız. Türkiye'miz, kendisme kolay • fakla eenebi •eyyahı celbedebilecek memleketlerin ileri gelenlerinden biridir. Bu memleket, en eski medeniyetlerin hasrü nesir olduğu Jsir memlekettir. Şark tmparatorluğu bu diyarda fermanferma olmus, Orta Kuron ile Son Kurun haddi fasılını bu memlekette bulmuş ve bir za manlar Avrupa'ntn göbeğine kadar uzanan Osmanh Imparatorluğu bu yvrlerde kök atarâk buralardan eU bilir ki asırlarca müddet tarihin »ıklet merkezini hep bu havali teskil etmiştir, ve mütezat ve mütehalif bütiin bu akınların damgaları hep' bu topraklann suratma nakşolun • muştur. Tek misal olarak Boğaziçi'ne bugün bile mağrurane bakan Rumelihisarı duvarlan baslı başına bir tarih tayılacak kadar büyük kıymet ve ehemmiyeti haizdir. Hiç bir tarih kitabı o hisar kadar beliğ ve müessir muhteviyatı cami olamaz. Tabiat güzelliğinin memleketi mizdeki tecellilerme gelince bunlar emsaline pek az yerde tesadüf olunur veya kül olarak hiç bir yerde tesadüf olunmaz denîlecek fevka . lftdelikler arzeder. Çamlıca tepe sinin bir taraftan Marmara'ya, diğer taraftan Boğaz'lara ve Anadolu, Rumeli hntidadmca uzaklara nezareti yalnız lstanbul'a mahsus bir ha. rikadır ki esine biitün dünya üze rinde rast gelmek ihtimali yoktur. Ayasofya, Sultanahmet, SUley maniye ve Fatih gibi mabetler tstanbul tepelerinde birer dağ seharae . tile insanlann hayret gözlerini asla usandırmaksızın ilelebet oyalıyacak çok büyük eserierdir. Muhterem Amerikan sefiri Mister Şerril'in dediği gibi Orta Kurunun en güzel duvarlan hâlâ tstanbul'un bitip tükenmez hazneleri halmde ayakta bulunuyor ve boydan boya uzanıp duruyor. tstanbul'a gelecek bir seyyah hangi cihetlere teveccüh etse on bes yirmi, hatta otuz kırk gününü asla sıkıl maksizm, biitün bir zevk ve haz içinde geçirebilir. Adalara şimdi Yalo. va da ilâve olunmuştur. Bursa ise muazzam Kesişdaği'le yanı basımız» da eskiyip yıpranmak bilmez bir abidedir. Nihayet Türkiye'ye gelen seyyah tzmir'e gidip gelmekten, Ber. gama'yı, Avasuluğ'u, ÇeşmeV» Yamanlardağı'm ve daha neleri ve nerelerini ziyaret etmekle de cihanlar değecek kadar zevkli günler geçirebilir. Bu iş tanzim olunarak tatbikata geçirilince gittikçe büyümek üzere hâsıl olacak filî netice bu yüzden memleket hayatına gelecek şenlik ile beraber bu seyyahlann memle • ketimize bırakacakları paradır. Bir adamın hayatı nelere temas ederse onların hepsı bu faaliyetten filen müştefit olacaklardır. Netice itibarile bu vaziyetin maddî hasılı memleket hesabma kazançtır. Türkiye'mizin harici ticareti, dedigimiz gibi, 150 200 milyon Türk lirası raddesmdedir. Bu para istih•alâtımızm her zaman kolay olmı . umhuri Doktmıncu sene: No. 2995 ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusn: Istanbul, No 246 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir müdüru: 23236, İdare müdüru: 22365, Matbaa: 20472 r Hayat Ansiklopedisi Çarşamba 7 Eylul 932 1000 kitap yerine bir kitapla işinizi görmek isterseniz Hayat Ansiklopedisini alınız. Beynelmilel Mason Kongresi merasimle açıldı Gazi Hz. ne, Beynelmilel Mason ittinadı namina, tazim telgrafları çeküdi Reisicumhur Hz. Dün bir tenezzüh yaptılar Sanayiciler İsmet Paşaya akşam Boğaz'da] dertlerini anlattılar Başvekil, bu mes'elenin halli için Ankara'ya bir heyet gönderilmesini söyledi Sanayiciler n...gyj.y Türk fabrikatorlanndan bir heyet dün Nazmi Nuri Beyin riyasetinde Dolma • bakçe Sarayına giderek Basvekil tsmet Pasa Hazretleri tarafmdan kabul olun • mustur. Heyet son karamatne ile fabrikalann maruz kaldıkları müskülâh izah ederek kararnamede mevcut mevaddı iptidaiyenin ihtiyaca gayrikâfi geldisîni ve bir çok fabrikalar mevaddmın zik rolunmadığmı ve bu gibi fabrikalann muattal bir vaziyette kaldığmı ileri sürmüslerdir. Heyet aynca muafiyetlerin kaldırumau üzerine 930 temmuzundanberi yüksek tarife üzerinden gümriik ve ayrıca gümrükte yüzde on, fabrikalarda gene yüzde on fazla vergi veren fabrikalann bir de mevaddı iptidaiye hususunda müskülâta maruz kalmalarmm memleket sanayü için sayanı dikkat bir keyfiyet oldnğunu soylemişler ve kararname • nin bazı kısımlannın tadil edümesini istirham etmiflerdir. Pasa Hz. bu izahati dinlemişler ve heyete mes'elenin Ankara'da hallolunn u n icap ettiğmi ve fabrikatorlardan mürekkep bir heyetin Ankara'ya git Gazi Hazretleri dün öğleden sonra Sakarya motörile Boğaz'da bir tenezzüh yapmışlar, aksam geç vakit Dolmabahçe sarayına avdet buyurmuşlardır. Başvekil Paşa bu akşamki trenle Ankara'ya gidiyor Seynelmütl Mason itühaât kenoreme Utirak şden muraMiaslardan Vtr. Dün gece Tokatbyan'da Bir ziyafet verikli Beynelmilel Mason Htüıadmîn yedincî kongresi saat 10,30 da icra komitesi rei«i ve BelçSca üstadı azann M. Karpan • tiye tarafmdan açıldı. İctimaa 35 mfl let murahhası tştîrak etti. Bu 3 5 mil letten 2 8 i bflhassa gönderuen murahhaslar tarafmdan, yedisi de burada kendflerine vekakt verilen Masoalar ta • rafından ternsü edfliyordtt. Yapüan intihabatta, riyasete Türk üstadı azamı Mustafa Hakkı Bey seçil • di. Mustafa Hakkı Bey törkce bir nutuk irat etti. Bu nutuk umumî kab'p tara fından fransızcaya tercüme edfldi. MtUtafa Hakkı Bey nutkunda BeynalmO*! Mason ittihadı kanunlannın fârihçesm"den, faidelerinden habsettikten sonra Türkiye'ye nalcH kelâm ederek Büyük Gazi'nin memlekette yaratmtf oldugu büyük inkdâptan, kanunu medeniden, {Mabadi 2 ind sahifede) Basvekil Ismet Pş Hz., dün de öğleden sonra motörle Heybelia da'dan şehre inmiş, dislerini te davi ettirdikten sonra Dolmabahçe sarayına giderek Reisicumhur Hazretlerine mülâki olmuslardır. tsmet Pş. Hz. saraydan geç vakit ayrılarak Ada'ya dönmüşlerdir. Başvekil Paşa Hz. bu akşamki trenle Ankara'ya avdet buyura caklardır. Vekâletlerde muhtelif ve müs tacel bazı isler teraküm etmis bulunduğu için sehrimizde bulunan Dahiliye, Hariciye ve tnhisarlar vekilleri de pazar gününden evvel Ankara'ya gideceklerdir. Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey misafiri oldugu kalemi mah sus müdüru Tevfik Âmir Beyin Takj sim'deki apartımanında dün sa bah lsveç sefirile Japon sefareti maslahatgüzarımn ziyaretlerini kabul etmis ve öğleden sonra Tokathyan oteline giderek saat 17 de Fransız sefiri Kont dö Şambrön'ü kabul etmiştir. Tevfik Rüştü Bey, Fransız sefirile iki memleketi alâkadar eden muhtelif mes'eleler üzerinde iki saat kadar görüsmüstür. SarK 4i Birliği reisi Nasmı Nuri Bey mesi lâzım geldiğini, fakat ayni zamanda fabrikatorlanmızm mesauerine devam etmelerini beyan etmislcrdir. Biriiğin daveti Sanayi birliği fevkalâde mühim ve müstacel znesailin müzakeresi için 8 eylul persembe günii sabah saat 9,30 da azasımn birliğe gelmelerini rica etmektedir. Vaktin müsait olmamasına binaen kendilerine mektup gönderilememistir. Hazin bir hikâye! Avrupa'ya ihraç edilmek istenen iki vagon yaş üzümün macerası Bir Mısır'h gazetecinin Kçriman H. la mülâkat l Hz. ine telgrafla anı tazlmat Mason ittihadı reisi Bruksel Şehremim Belçika meVuslartndan M. Carpentier Maarif tebeddülâtı... Ankara'ya avdet eden Maarif Vekili son vaziyeti tavzih ediyor Kıdem zamları ve Ucretli dersler Ankara 6 (Telefonla) Maarif Vekili Esat Bey dün aksam Toros ekspresile buraya gelmis ve maarif erkânı tarafından karsılanmıştır. Vekil Bey, tet kik seyahati esnasındaki müsahedele rinden memnuniyet beyan etmiştir. Esat Bey, tstanbol gazetelerinde in ' • tişar eden bazı maarif haberleri hak • kuıda şu beyanatta bulunmuştar: « 5 eylul tarihli bazı tstanbul gazetelerinde 9 3 3 dersi senesine ait tebeddülât münasebetile verOen.havadis yanlıs ihbarata müstenittir. Şöyle.ki: 1 Bu ders «eneti, zarurete, mzibat komüyonu karanna ve şahsi talebe müstenit ounaksızm hiç bir muallimm yeri değistirilmemistir. Fazla nakil yapıldığı söylenen tstanbul'dan bHe yalnız «ekiz muallim, diğer vflayetlere nakle dilmiştir. Bonlann dördü, inzSbat ko misyonu kararile, ikiti idarî zarurete binaen, biri snufınm lâğvına mebni, biri d« zevcinin bulunduğu yere ve kendi talebi üzerine nakledumiştir. 2 Kıdem zamlan kanunun tesbit ettiği serait albnda zam görmeğe müs • tahak her muallime zam yapdmısbr. An* cak 1617 numaralı kanunun ve bütçe • nin tesbit ettiei kadrodan kıdem sırasOe ııııniMiııııınııııııııınııiHiiiıııııııııırınııııııııııuıııiNNi! gösteren bir memlekettir. Pararâu serGazeteler bundan epey bir müddet bestce dısarı çıkarması itibarnV de pek evvel ehemmiyetle müjdelediler: Av iyi bir mahreçtir. rupa'ya yaş meyva ihraç edecegiz. Haber sür'atle dallandı, budaklandı. ti vagon rezakı üzümünün şahibi Ihracat Ohsi tebllgler nesretd. İkıi^ı olan tuccar TUrKlyv >c Ld.iaunı httfc* çtlanmu beyanatlar verdiler. Makale • metleri arasında dostluk münasebatı cari ler, fıkralar yazıldı. iken ve tam meyva ihracatının basiadığı Bunlan görünce herkes gibi biz de: bir sırada vuku bulan bu hâdiseyi biraz Eh, artık meyva müstahsilinin yühayret ve biraz da teessürle karşılamıs, zü gülecektir! Dedik. basının çaresini baska yollarda aramağa Meger aldanıyormufuz. Bütiin bu teb karar vermistir.Tabiî Romanya vapuruna Uğler, beyanatlar, makale ve fıkralar yükletilen üzümler geri alınmıs ve nh ! ilâftna bir de madalyenin ters tarafı tım üzerinde öylece kalmuhr. Fsknt bunvarmıs. Bunu bize dün matbaamıza gelar yas meyvadır. Günlerce bekliye len maruf bir tacirimizin anlatbğı hikâmez. iki vagon rezakı üzümünün sahibi ye gösterdi. olan tüccar mallannı Almpnya'y* sev ketmeğe karar vermiştir. Buna imkân Bu hikâye iki vagon rezakı üzümüvardır. Şark sjmendiferlevi idare&i yaş nün meraklı hikâyesidir. Bu hikâye ikmeyva ihraa için Jıezırlık yaptığım ye tisadiyafamızın inkisafı, ihracatımızın tezayüdü hesabına hazin bir hikâyedir. Bu nakUyata amade olduğur.u Harieî Ticacet Ofisine bildirmis, Ofis te keyfiyeti hikâye müstahsilin vikayesi için sarfe ilân etmiştir. dilen emeklerin bazan hiç denebilecek sebepler yüzünden nasıl berhava olduİki vagon rezakı üzümü tereddüde ğunu anlatır garip bir hikâyedir. Kizum KÖrüuneden Galata nhtunından Duyduğumuz gibi nakledelim: Sirkeci'ye aakledilmlr ve vason kira iki vagon rezakı üzümü bundan bir lanrnau icin simendifer idaresine müracaat olunmuftur. ieriman Hanırru, Paris'te "bir sene eüın kaç gün evvel Lehistan'a sevkedilmek üzere İzmir'den Istanbul'a getirilmiş vefat eden fuüasmın mezana B^kınız simendifer idaresinin ceva • tir. Üzümler bir Romanya vapuruna yük bına: çelenk koyarken letilmeğe başlanmış, fakat tam bu sı ."" ' 'binizi is'afa imkân yoktur! Dünya Güzeli Keriman Hanım, dün rada Varsova'dan üzümlerin sahibi Nfçin! de bir yere çıkamamış ve daha sabahın tüccara bir telgraf gelmiştir. Bu teîsjrafta sekizinden itibaren gelmeğe başhyan Cünkü yas meyva ihracma mah Polonya hükumetinin Türkiye ile aktetziyaretçileri karsılamakla mesgul ol • tiği ticaret multavelesi tarafımızdan elân sus vagonlanmız mevcut deiüdir. muştur. Keriman Hanım, bu ziyaretçi Ya Ofise yolladığuuz haber, ya tasdik olunmadığı cihetle memleketimiz j ( Mabadi 6 tnct sahifede ) Ofisin jlânı? den yas mevva ithalini menettiği bil dirilmektedir. i Yas meyva ihracma mahsus k'aKENDİ KENDlMİZİ TENKtT: l (Mabadi i üncu sahifede) Polonya meyvalanmıza fazla rağbet Dünya Güzeli Binalarda kübizm Maarif Vekili Esat Bey hariç kalan ve zamma istihkak kesbede,. 278 muallim, Resmî gazete ile de ilân edOdiği gibi mafevk derecelerde miinhal oldukça terfi edileceklerdir. 3 Bu sene yeniden orta tedrisat kadrolarma fltihak eden Avrupa'da hükumet hesabraa tahsillerini ikmai etmij yeni muallhnleri yetistirmek için, ücretli olarak bazı muallimler uhdesinde bulu< Mabaui 2 ind sahifede ) iııiMiıııııııımııiMiıııtıııııııııııııııınımmıı Resimde kübizm, şiirde kübizm, ev eşyalannda kübizm... derken iş azıttı, binalar da kübizme kadar aldı yürüdü. Avrupa'da ömrii çok sürmiyeceğine hükmettiğimiz bu dalâletin memleke timize kadar sirayet etmis olduğunu görmekle, ne yalan söyliyelim, pek müte essiriz doğrusu. Bizde şehircilik henüz iptidaî halinde bulunduğtı için hususi eşhasm inşaatma kanşmak kimsenin hatırına gelmek şöy!e dursun haddi haricinde bile sayılıyor. Ya bazı resmî inşaatm kiibik miman tarzında yapılmakta olmalanna ne diye Istanbul sokaklarında dilenci rekabeti: yan ihracatile temm olunur. Eğer harieî muvazenemizi memleketimize celbedeceğimiz ecnebi seyyah • larla takviye edersek bu bizim için adeta ıvassız bir irat membaı o?abilecektir. Ecnebi seyyahı getir . mekten memleketimizin istifadesi ne kadar olabilir? Muhterem bir ecnebi dostumuz diyor ki: Eger usulü dairesinde ve ısrar ile çalıçılırsM az zamanda Türkiye'nin şimdiki harieî tiearetine teadül edecek bir parayı yalnıı turismden temin etmek kabildir. Bizim anladığımıza göre kübizm; san'atın inkârına muadil bir inşa tarzıdır, ve san'atta çok ileri gitmis milletBu memleketimizi bilen ve turizlerde başlıyan bir dalâlettir. San'attan mi bilen bir zatın vukuf ve kanaatle bıkmış milletlerde biraz da böyle kib»öylediği bir ifadedir ki yalnız turizmden memlekete az zamanda 200 rit kutularına benzer alelecayiplik yapıîmakta vahşi bir zevk duyuluyor samilyon Türk lirası getirilebileceğini nıyoruz. Fakat bize ne oluyor? Diî»ı kuvvetle ileri sürer. Türkiye'de ha. yada hendesî sekillerin tenevvüünde ricî ticaretin bu tarik ile az zamanzaTafet mi kalmadı ki alelâde bir şekiîsizda bu kadar arttırılması elbette çok lik demek olan kübizmden zevk almağa mühim ve bizim için cidden hayatî çali'acağız? bir mes'ele teşkil eder. Düçünmelidir ki böyle bir neticeden memleketin Şehir ve kasabalarîmızm mevcut tabütiin umumî hayatı simdikine nisbiı g»izelliklerini de bozacak olan bu yeni betle bir derece daha yükselmek ve muzır modaya karşı milletin de, hüsuretile istifade etmi^ buhmacaktır. kumetin de nazari dikkatlerini clbedeYUNUS NADI * * • rız Birinci dilenci Bir sadaka.. Çocuklarım merhametinize muhtaç.. tkinci dilenci Beyitn bir sadaka.. Çocuklarım aç, susuz.. Üçüncü dilenci Beyefendi, sadakanıza muhtacım.. Çocuklarım hasta, can çekişiyor I..