31 Mart 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 11

No. 1859 — 174 Umumi kütüphane neşriyatı Ve - İnsanlığın başlangıcları - En ziyade mâlümat sahibi olmamız lazım gelen birşey varsa oda tabiat ve insanlığın başlangıçla- rından bu güne gelinceye kadar ne gibi tekâmül safhaları (geçirmiş oldugunu bilmemizdir. Fakat maatteessüf bu husus şiradiye kadar bizde ber ne- dense layıkile takdir edilememiştir. Bundan senelerce evvel Baha Tevfik bey ve arkadaşlarının bu yolda atılmış kuvvetli bir kaç adımını katırlayoruz. Fakat bu teşebbüs karilerin ilmi eserlere karşı gösterdikleri lakaydi neticesi ola- rak ilerleyememişti. Bu teşebbüsten sonra aradan seneler geçti. Hal- kın okuma zevki birazdaha arttı. Bunun neticesi oldrakta elimize birkaç ilmi eser tercümesi ve bir ikiuo telif geçti. Böyle olmakla beraber tabiat hakkındaki biigile- rimiz eskisine nazaran bir fevkâladelik göstermedi. O tabiat ki hayatta bize en lazım olan bilgiler: den biridir. İnsan ancak bu ilim sayesinde hayattaki mevkiinin ne olduğunu anleyabilir. LI) Umumi kütüphane ismi altında birkaç aydanberi küçük kitaplar çıkıyordu. Bazılarını gördüğümüz bu kitaplar garp üstatlarının müntehap eserlerini genç nesle tanıtması itibarile mühim bir ehemmiyeti haizdir. On kuruş gibi cüz'i bir tiatla satılan bu küçük kitaplar lisan bilmeyenler kadar bilenler içinde iyi bir şeydir. Bunlardan enyeni olarak kütüphanenin 15-16 ncı numaralarını teşkil eden « İnsanlığın başlangıç- ları » isimli kitabın mukaddeme kısmı çıktı. 192 sahifelik bu kitap mütercim M. Kemal bey tarafın- dan hazırlanmış bir etütü ihtiva etmektedir. Dt. Ren Verneau dan tercüme edilen insanlığın baş- langıçları — yani asıl eser — bundan sonra çıka2- caktır. Bu sefer çıkan mukaddeme kısmında Dr. Abdnllah Cevdet beyin bir takrizleri mevcuttur. Kıymetli doktorumuz eser hakkındaki fikirlerini bir kaç sahife içinde hülâsa ediyor. Abdullah CevdetBey: «İnsan şeref ve büyüklüğü kendi haricinden almış olmamalı, kendi ceht ve faziletile bunu vücuda ge- tirmeli.> diyor. Ve insanın ceddinin maymun oldu- ğunu, insanların topraktan yaratılmadığını söyleyor: «Bir çömlekçinin çarkından ve elinden çıkmış bir testi olmaktansa bidayetsiz, intihasız tabiatın ımuaz- zam lâboratuvarında milyonlaron seneler işlenerek tekâmül safhaları geçirmiş mütekâmil bir hayvan olmak daha şerefli değil midirf» SERVETİFÜNUN Genç kız — Bukadar yüksekten beni aşağıya indirmek size hiç korku vermiyor mu? İtfaiye neferi — Vermez olurmu ? Karım aşa- gıda .. Yüreğim zangır zangır çarpıyor ! Gelecek Nüshadan ıtıbaren Neler Dediler Sehap Nafizin hazırladığı yep yeni bir anket Takriz şu satırlarla bitiyor: «Sen muazzam bir ummandan çıkmış bir damla susun. Su damlasının tekrar denize karışmasından korkacağı olur muf» Bu kitabın intişarı şüphesiz çok iyi oldu. M. Kemal Beyin dediği gibi «Halkın merakını mucip olan meseleler arasında inganlığın başlanğıçlarına ait bahisler kadar heyecanlı bir gey yoktur.» Bu kitaptan bütün mektep talebeleri de istifade edebilir. Biz her lise talebesine bu kitaplardan birer tane edinmelerini tavsiye ederiz. S.N.