17 Aralık 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 14

No. 1844—159 SERVETİFÜNUN 41 gösterdiği gibi münferit (2) ve cenubu garbi Fransa ovalarına nazır sivri bir dağdır. İnsnna « Cerböre » (3) den, «Hendaye (4le kadar görmek ve seyretmek imkâninı bahşeden bu dağa « Tourmalet » boğazı vasıtasile çıkılır. Mürnriyesi olan ve henüz yeni yapılan bu yal bir oteli olan “Sencours# a gider ki, buradan zirveye ovarmak için bir baçuk sanat kifayet eder, Kasataneye vasıl olunca M. Dânzöre ile, riyaseti altında onunla beraber 8 ay hayattan uzak, yalnız rüzgürlar ve yıldızlar hak- kında konuşarak yaşayacak olan diğer heyetşinasların samimi misafirperverliklerine mazhar oldum. Rasitanenin kayalara istinat Diyorlar ki: ilerde her gün hava ve pencerelerin önündeki kari temizlemek icap edermiş, Tr RT e EY KER Bulutlar denizi kür bazan çok yüksek olduğundan temizlemek gayri kabil olurmuş, o vakit haftalaren karanlık günler ve sun'i işıklığzeceler geçirmek lâzım gelirmiş. Esnsen rasatanede göce ve gündüzün farki yoktur. Heyet- geceleri de çalışırlar. Bazan sabahın ilk aydınlığına kadar teleskopun başında kaldıkları olur. Geceleri herkesin yatması hafif ayak sesleri duyulur; bu, şiddetli soğuğa rağmen baheedeki termometre, barometre ve anemömei- renin derecelerini kaydetmiye giden asistandır. şinaslar lâzım gelen bir saatte Gurup zamanları taraçanın konarındaki parmak- liğa dayanarak manzarayı seyrelmek, rasalanede geçirdiğim anların en zevklisi idi. Çünkü aşağıdaki uçurum, karşıdaki karlı dağlar, uzaklardaki köyler, seyrine doyulmaz bir levha teşkil ediyorlardı. Gurnptan sonra oldukça kabili getirilen döndüğm vakit kuvvetin bu granit kayalar üzerinde bu ilim kalesini derin iskin bir hale odama hangi (oesatiri yapmayı aklına getirdiğini düşündüm. la) «Picsfrarisızen sarp ve münferit dağ demektir. 18) «Cerböres sPyröndes: lerin şarkında aynı ismi taşıyan şehrin yanında bir buruudur. (Akdeniz sahilinde). j4) «Hendayes «Pyröndes» lerin garbinde Atlantik Okyanosu gahilinde bır şehirdir. eden kuvvetli duvarları “en müthiş kar fırtınalarına bile karşı durabilecek bir rasanette idi, siya girmesi için Fi fakat Uçurumün başında Bu süülin cevabım bize rasatafenin 1878 ten zamanımıza kadar ülan iazisi mükemmelön izah eder, Builim kaynağının tarihçesi kahramanlarının ilâhları ile bir dasıtana çok benzer, Bu tarihçeyi biraz tetkik ölerek ilk defa « Nansouiy » ismini görürüz. Siyasi meseleler dolayısile askerlikten İhraç edilen bu General <Pie du Midis de ihtiyarı uzlet vimeğa karir vermiş Ve filim «Vaussenai ile bin müşkülât içinde, her taraftan para dilenerek rasâtaneyi o Vücude getirebilmiştir. Az aman içinde süratle inkişaf eden rasalhaneyi hükümet kendine malelmiş ve bütçesinde onun için tahsisat ayirmiğ- tir. Fakat « Nansöuiy » , <« Vaussendt », rehberleri « Bran-Nogu& » ve köpekleri Missa rasatüne yapıl türlü 2.370 metro irtifada rasatane madan evvel dağda çök âcıklı günler geçirmişlerdir. Her ükgum yemek salonunda toplanıldığı zaman bü ilim hisarini tesis &denlerin çektikleri sıkıntıları anlatırlardı, Bu acıklı vakaları dinlerken herkes bir defa daha onları takdirle yadederdi. Ben rasataneden ayrilirken kendi uğrun İn» ganları bütün dünyadan tecrit ettiren ilmin ne kuvvetli bir varlık olduğuna bir kere daha itikai etmitim. z i —— 2 —— m a.