7 Şubat 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12

150 © C UYANIŞ lebileri, Müteferrikaları müessis ve bani sıfa- tile tevkir ederken, Türk mmatbaacılığının hal ve istikbali de Türk milletinin muhyi ve Türk kendi mesleği- bilerek devletinin banisi büyük Gaziyi nin de bittabi muhyi ve müceddidi tazinı eder. Şimdi ıkiyüzüncü yaşında bir genç ve elini hükümetin uzattığı ve ıwzatacağiı himaye elıne vermiş ümitli, heyecanlı, kuvvetli bir genc ola- rak dilbirliğinden ve hars birliğinden feyzalmiş bir istikbale teveccüh eden bir Türk matbacı- liğı karşısındayız. Ibrahim Paşa, 28 Çelebi, oğlu, Müteferrika mezarlarında musterih olabilirler; bu matbaacı- ağın yarınını yakında göreceksiniz; dününü de aşağıki salonda görüyorüz. Bu salonu Selim Nuzhet Beye huzurunuzda tekrar teşekkürle muhterem Ha- mdullah Suphi Beyi, hacmi küçük fakat kiymeti büyük setgimizi açınıya, cümlemizi de ziyarete hazırlayan davet ediyorum.» Hamdullah Suphi B. nutkunu müteakip Suphi B. Hakkı Tarık Beyin bu Ocaklar reisi Hamdullah hazirüna takdim etti. meşleri Matbaacılığımızın bu küçük sergisi, Müte- İerrika ımıtbaasının tesisine ait tarihi resimler ve vesikalarla ilk baskılarını ihtiva etmektedir. Meşhur Vankulu lügatı Çelebi zade, İzzi tarih- leri, Cihannüma, Fenni'lâğam, Fenni muhasara Fransızca Türkçe gramer, mütnaaddit haritalar, birkaç tane resimli, haritalı tarihe ve coğrafi- yaya müteallik kitap, Mehmet Sait, İbrahim Müteferrika Efendilerin portreleri bu meyanda bulunmaktadır. Sergi küçük olmakla beraber büyük bir hatırayı oldukca canlandırmaktadır. : Hazırun sergiyi alâka'ile tetkik ederken, Türk matbuat ve matbaacılığının en eski ha- dimlerinden «Servetifünun» sahibi Ahmet İhsan B. matbaacılığımıza ait bazı izahat verdi. İhsan B. metruk harflerin 15 sene evel 1800 parçadan ibaret olduğunu, ozaman yaptıkları bir tetkik ile bunları 600 adedine indirdiklerini söyledi ve eski harilerin ('Ta'lik) denilen , matbancılığa tatbik ve ithalini de şöyle izah etti: <Aptülmecit ( Ta'lik ) yazıdan çok hoşla- nev'inden No.1695—10 nırmış. Bunların matbacılığa tatbikini arzu etmiş ve ozamanın çelik hâkkâklerından Mühendis oglu atlı bir sanatkârı sarayın bir tarafına hapsetti- rerek,'Ta'lik yazının kalıplarını yapmadan serbest birakılmamasını irade etmiş. «Mühendis oglu burâda iki seneden ziyade kalarak 'Talik dan ibaret olan kalıplarını vücuda getirmiş ve yazısının tamam 2,900 - parça- bu harilarla Şeyh Sadinin divanından 9. sahife basarak Aptülmecide taktım etmiştir. Aptülme- citte bu mesaiden hoşlânarak kendi ihdes'ettiği bizzat Mecidiye nişaninin. 3 üncü rütpesini Mühendis oglunun boynuna takmış. Türkçe. yazıları hakkeden NÜHENDIŞ OĞLU UYANIŞın aslı olan Ml lam az 11 Nisan 1307 (1891) tari- hinde intişar itmiş olan pnumrali nüshasından aşağıdaki satırları aynen nakleyleyoruz. 38 sene evel serveti fünuna çikan bu mekale o zemanki yazi tarzında ve çok arabcalidir : Biz Zazetemizın 38 sena evel kollandigi tahrir tarzini şimdi meka- leyi ve sanatkarin resmini nakl ederken degişdirmedik. Bu | makale o zeman ahmet ihsan bey tarafından yazilmişti, Şu okuduğunuz satırları teşkil iden huruf gazetemizin 53 üncü sahifesinde reşmini gördü- günüz hünerveri şehir hakkâk Mühendis Oğlu Ohanes efendinin desti meharetinden çıkmıştır. Mumaileyhin kendi nmamile benanı olan bu hu- rufattan evel lisanı Osmaniyi tertip için bida-