1 Temmuz 1948 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 13

Cılt ı, Sayı 7 SEBILURREŞAD : e ; 108 Ilm: ve Tariht Tetkıkler 8 ' Sabataym'halîfesi Yakup Jozet: Donmelerm ibadet ve.itikatlarını tesıs Müs lüman Türklere karşı ne suretle hareket ede - ceklerini tayin eden esasları hazirladıktan sonra Sabatay, son gunleıınde kayınbiraderi Yakub Çelebi (Jozef Gerıdo) yu kendisine halife ta - yin etti. Ve tesis ettiği akıde sisteminin asırlar- câ devam edecegmden emın ve mutmaın olarak gözlerini kapadı. sile birlikte Selânikten Arnavutluğa gitti. Hem- şiresi ÂAyşe (Yoheved) yi alarak Selâniğe dön- düler. Selamktekı Sabataistler 200 aile kadar olmuştu. Bunlar, Sabatayın kayınbiraderi ve hahfesı, Yakubun etrafında toplandılar. Sabataistlerin riyasetine geçen halife Ya- kub, zümrenin itikatlarını ve âyinlerini yeniden : tensık etti! Cok ihtiyatlı davranarak, Sabata - yın emri mucibince «Gözle görünen» Müslü - man Türk adetleıme zahu en riayetkâr görün - meyi iltizam etti. Bunun üzerine Hur bin Yezid, arkadaşları- “na doğrü ilerliyerek: — Ey kavim! Huseymm tekliflerinden bi- “rini kabul ediniz de, Allahın affma mazhar olu- nuz! dedi. Omer bin Sa’d buna cevap vererek: — Buna bir yol bulmak için ben de ugras - “tim, Fakat olmadı. dedi. - Buna mukabil. Hur-bin Yezid, şu şiddetli N mukabelede bulundu Biz Huseyu_u davet ettiniz. Onun uğu-. runda can vereceğinizi söylediniz!. O, davetini- “ze icabet ederek buraya geldikten sönra onu yapyalnız bıraktıniz. Onu öldürmek için toplan- dınız. Onu muhasara ettiniz. Onun ve ehli bey- tin emniyete ulaşmasına mâni 'oldunuz. O hale geldi ki, nefsine bir faydası dokunmayan, “veya nefsinden hir zararı bertaraf etmiyen esir gibi oldu. Yahudılerm Nasrantlerin, Mecusı]erın Sabatay vefat- edmce7 Yakuüb Celebı baba- | “Türkiyede Dönmelik Tanhçesı Yazan: Eşref Edıb I Donmelerm inkisamı: Halbuki içlerinden bazıları, z hıren de ol- sa, Müslüman Türk âdetlerine o derece bağlı kalmak fikrinde değildiler. Ekseriyeti teşkil — ra, Mustafa Çelebi namında bu Sabataistin ve: isliği altında ayrı bir zümre teşkil ettiler (1689). Bu suretle iki kabıleye ayrıldılar, Bey nammdakı reislerinin adına nisbetle bun - ara mdi Beyler takımı» da dehildi. . Bun- lara <<T1apıışlu» da deı]er Müustafa' Çelebinin sürüklediği ekserıyete - «Karakaşlar, Mümüinler, Hotyu:l(u Onyollar, Osman baba pıırtısı» unvanları vefrildi. 31 sene sonra da bü ekseriyet partısı ikiye ayrılarak, üçüncü zümreyi teşkil edenlere «İb- #ahim ağa partisi, Papulm, Kapancıla'r Uncu - l ", Tellâki» isimleri. verıldı (1720). yorsunuz. Tövbea etmez ve bu yoldan geri dön- .buaksm’ (Ibn ülEsir, e.'4, s. 27- yîlhhak eden kumandanın yalnız kalması:' tehdit edecek bir” vaziyete sebebıyet verirdi.. Hur bin Yezidin Karşı tarafa inzimamı, İraklı » lar Yuhunda Ali taraftarhgı Hasan ve temayü- lünün yâvas yavaş yeniden doğmak istidadında olduğunu gosterıyordu Fakat Hur bin Yezid, bu işte mi |karşı tar 'afa İnziimam etmiş , ona İnzimam “etmek 1stıyen1er daha başka tür lu ha.reket eder- ler, belki de gerıde pek az kişi kalırdı. Onun münferit olması, soflira Omeı bin Sa'dın onun iltihakımı gördükten sonra hemen ilk okü ata- keti. Hur'un şahsına münhasır bırakmıştı. eden bunlar, Sahatayın vefatından 14 sene so g- “Yaküba sadık kalan ve 43 aile kadar tutan zı'.ım.reye «Yakubiler» namı verildi. Sonrala.rı_ bir aralık belediye reisliğinde bulunan Hamdi - Muhammedin zürriyetine ne feria müamele edı— mezseniz Allah da sizi susuzluk onunde SUSUZ. Bü sözler Irakhlaıın cephesmde kuvveth' bir rahne açabilir ve Emeviler hi iyetini. üriferit, İkalmıştı. Kimbilir, * belki hu , . adam, kumandası altındaki askerlerle bırhkte, rak meydana mübarizler çıkartması bu hare - <.0