6 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

l | F TETLE T Bi S;MAYIS — 1830 ! NŞTT Türk - İngilı'z müzakereleri neticelendi (Baştarafı 1 incide) Ğ Son fl_ı.kiknda verilen malümata göre, Hari- M’_" vekilimiz Saracoğlu pazartesi günkü Büyük illet Meclisi toplantısında devletin harici poli- 1 hakkında mühim beyanatta bulunacaktır. Ankara, 5 (A.A.) — C. H. P. Meclis grupu 5 939 saat on yedide reis vekili Hasan mevzuu, hariciye vekilimiz Şükrü s'kıımı_u reisliğinde toplandı. Saraco coğlunun harici siyaset hakkında vereceği i—’-lllıattı. İ "!!t söz alan Şükrü Saracoğlu, harici mesailin Yeti umumiyesi üzerinde beyanatta bulundu. ny'fl mevzua dair muhtelif hatiplerin mütaleala- 'dıdmlendi ve hükümete tevcih edilen suallere ve- tarafından icap eden cevaplar verildi. Netice- a de hüki etin bu husustaki noktai nazarı grup u- Mumi heyeti tarafından ittifakla tasvip olunarak Sİse nihayet buldu. - GAFENKO ı - “_Bilkan anlaşmasına yAMadım vardır,, diyor - _'_"ı (Hususi) — Romanya , z“.;;" nazırı Gafenko, Zora ga- a iİn hüsust muhabirine be: | ttlubuiunmuştur. Muhabir bu Senke tir. Muhabirin sualine, Ga. « #öyle cevap vermiştir: M e anlaşmasına benim h%mı:udu'. Avrupa sulhunu N ve müvazeneyi temin dee& birinci derecede bir te- “man, “larak ben Balkan anlaş - 1 tler Hariciye — komiser Ü vYüz Vini Potemkinin Ankarayı zi- k. ıq,:î;: Bükreş ile Sofyadaki ” Bu dair muhabirin sordu- *r.'ı;“' de. “Potemkinin Bük.- ' d.bulmeüdde memleketi — dışın. t W“hduğu için bu müzakerele- ; P edemediğini,, söylemiştir. Gafenko Belgradda .:';md. 5 (A.A.)' — Gafenko da M;;h Belgrada varmış ve gar- Tüşter. koviç tarafından karşıları. “t:;e:ml: |öğleden evvel uzun ğ görüşmüşlerdir. Pr !nko: öğle yemeğini Naip Misafiri olarak yemiştir. A& N m:j“ımtum fikrine iştirak et m..ğîı anlatarak bunların kalk ! Çöcük edebiyatmı fakir. liği ini, çocuğa hayal geniş. : ;:ren_'m iyi hisler telkin e. Mt.îlerın bir çok menfi hisler hakikatlerin daha fay . dalı Olacağımı izah etti. a Mü]uh ç afat, yardım ve pro- Pağanda işleri raporu llhîmeümefî raporunda geniş sa. dür| i_b“' neşriyat umum mü- v.,m_uğhdaıma. ihtiyaç olduğu, Arasında î"e resmi müesseseler Oordinasyonun en lü . muiu. devletin yapaca . Yerina DA Ve vereceği - direktifi " Dilap 4, Eetirmek için bayi ve tâ. h'um'::"mdı ahenk husulüne ça. bir 1 Mükâfat faslıma mühim Va m.:' aYrılması zarureti, ilân M paralarının yüzde Verilm bu müdürlük emrine &, tıı;i' İüri heyetleri kurulma. Sderlere Ve tercümede kazanacak Sİ, bip Yüksek paralar verilme- Ve Ve İt Mmecmuası / neşri, ler Bazinolarda kütüphane. ae isteniyordu. Bung,, ten kabul edildi. TMeni Yana, Ora - tercüme encü. %m'“ okundu. Bu raporda Sdilmek komisyonunun tercüme fa, lütin Te hazırladığı yunan. “hıım“_' fransızca, ingilizce, dillerinde vazılmış gah. Bazetesine telefonla bil- | Milli Şefimizle İran Şahı, Mısır Kralı, Japon İmperatoru, Hitler ve Prens pol arasında te graflar teati edildi Ankara, 5 (A.A.) — İran Veli. ahdinin evlenmesi münasebeti. le Reisicamhur İsmet İnönü i- le İran Şehinşahı Rıza Pehlevi arasında aşağıdaki telgraflar teati edilmiştir: Altes İran Veliahdi Hazretle- ri ile Altes Prenses Fevziye Hazretlerinin izdivaç merasimi- nin icra edildiği bu mesut gün. de zatı Şehinşahilerine en har tebriklerimi takdim. etmekten büyük haz duymaktayım., — Hanedanlarına ve kardeş mil- letir mukadderatına müteallik vekaylin kâffesine karşı müte- hassis olduğum samimi alâka dolayısiyle bu hayırlı izdivaç beni ziyadesile mesrür kılmak- tadır. Zatı Şehinşahileri ile Müfah. ham hanedanlarının saadetleri hakkında besledifim — samimi temerinilerimin kabulünü rica ederim. İSMET İNÖNÜ “"Veliahdimizin müteyemmen izdivaç şenlikleri münasebetile zatı devletlerinin izhar buyur- muş oldukları tebrikleri meser- ret ve şükranla karşılar ve şen- likler dolayısile zatr devletle. rinin bize ve hanedanımıza kar“ şı gösterdikleri alâka aramız- daki dostluk ve kardeşlik bağ: ları cihetinden bizim için çok değerli ve sevinçli olduğunu be. yan ile tarafrmızdan şahsınızın "$ selâmeti ve dost ve kardeş Türk miltetinin tealisi hakkındaki sa- mimi temennilerimizin kabulü- nü rica ederiz. Haa *..* Te ai Prenses Fevziyenin İran Ve- liahdi ile evlenmesi münasehe. tile Reisicumhurumuzla Mıisır Kralı Faruk arasında telgraf- lar teati edilmiştir. Bundan başka Japon impara- toru ile Alman devlet reisi Hit- lerin doğumlarının yıldönüm. lJeri ve milli Alman — bayramır, Yugoslav — naibi Prens Pol'un doğum yılı münasebetile dosta- ne telgraflar teati edilmiştir. eserlerden bir liste vücude getiril mesi bunların Vekâlet tarafından salâhiyetli kalemlere tercüme et- tirilmesi ve bir tercüme bürosu teşkili, aylık bir tercüme mec - muası neşri isteniyordu. Bü rapor da aynen kabul e. dildi. TTTT 'e Paris, 5 (A.A.) — Fransız ga- zeteleri, Litvinofun çekilmesi ve yerine Molotovun tayini etrafın. da bazı tahminlerde bulunmakla iktifa ediyorlar, Petit Parisien diyor ki: Moskova hükümeti, İngiltere ve Fransa ile memnuniyetle bir si- yasi ve askeri ittifak aktedeceğini ranti edilmiş bulunacağını bildir. mişti. Bittabi alâkadar memleketler Rusyayı kendi taraflarında gör- mek için ona da sarih teşriki me- sai garantileri vermek mecburiye- tinidedir. Figaro, şöyle yazıyor: Rusyada olan bitenler Fransız. lar için anlaşılmaz şeylerdir. Her defasında aldanma tehlikesi var - dır, Bir çok defadır söylediğimiz gibi Rusların âdeti ayni zaman - da üç siyaseti bir arada gütmek. tir. Bu dolambaçlı ve karışık yolların içinen ancak onlar çıkabilirler. Kimbilir belki de bugün üç değil, İdört siyaset takip ediyorlar. Daha dün Ankarada Türklerle müza- kerede bulunan Potemkinin ne olacağını ve Molotovun da hari. Ciye körtiserliğinde kalrp kalmı - yacağını bilmek çok alâkaâalr bir mevzudur. Epogue, bir Rus « Alman mu. karenetinin ihtimalsiz olduğuna kat'i olarak hüküm verilmiyece. ğini yazıyor ve bu felâketli muka. tenete mâni olacak bir siyasetin takip edilmesini ötedenberi tavsi- ye ettiğini hatırlatıyor. Ocuvre, Litvinov hâdisesini an cak bazı tahminlerle izah etmek mümkün olacağını kaydettikten sonra bilinmesi Jlâzım olan asıl meselenin Sövyetler birliğinin ide oloji bakımından değil, fakat a- meli ve siyasi bakımdan hangi ta- rafa temayül edeceği — olduğunu ve bunu ise ancak bizzat Rusya - nın söyliyebileceğini ehemmiyet. le tebarüz ettiriyor. Ördre gazetesi diyor ki: Journal de Mosvou'nun 30 ni- san tarihli son nüshasında Stali - nin imzasiyle şöyle bir başlık var dı: Biz tecavüze uğrayan ve va- tanlarının istiklâli uğruna müca- dele &eden milletlerle beraberiz. Binaenaleyh, bütün — zevahire rağmen nikbinliğe temayül ede- biliriz, belki de Moskova hükü- meti Paris ve- Londra hükümet- lerini kararsızlıktan çıkarmak is- temiştir. Nihayet Populaire gazetesi de şöyle yazıyor: Hitlerin maksatları hususunda Sovyet erkânınin gaflete düşebi- leceklerini zannetmiyoruz. Gene zannetmiyoruz ki Sovyet erkânı |Rusya ile Hitlerci Almanya ara - sında bulunan devletlerin ortadan kalkmasını kabul edebilsin. Ve nihayet bugün yapılmakta olan infirat manevrasının bütün Âvru- ya siyaseti üzerinde yapacağı te- sirleri de Sovyet rüesasının ka- bul edeceğine ihtimal vermiyoruz. Japonların fikri Tokyo, 5 — Japon gazeteleri Litvinofun istifası, Sovyet Rus - yayı, İngiliz - Fransız çevirme ma nevrasına sürüklemek için sarfet.- ,tiği gayretlerin neticesi olduğunu ve bu suretle de şarkt Avrupada. ©| ki orta ve küçük devletlerin ken. | dilerinden Rusya tarafından ga - — bir _kısmı ö Litvinof söylüyorlar ve Sovyet politikasın- da değişiklik olacağını tahmin e. diyorlar. Ingiltere Sovyet Rusyanın teklifini kabul etmedi Londra, 5 (A.A.) — İngiliz - Sovyet müzakereleri devam edi - yor, İngiltere, Sovyet notasına ce- vabını hazırlamış ve Fransa tara - fından tasvip ediklikten sonra ce- vabı dün gece Moskovaya bildir - miştir. Londra . Paris ve Moskova ara- EGNARMELEKONIR'ADIMO. vermiyor sında evvelce teati edilen notalar. da olduğu gibi yeni vesika hakkın da da sıkı bir gizlilik muhafaza e- dilmektedir. Bununla beraber ajans muhabi. rinin Öğrendiğine göre, İngiliz notası heyeti umumiyesi itibariyle Sovyetlerin bir ittifak muahedesi hakkında teklifini Treddetmekte, fakat herhangi bir taarruza maruz kalacak devletlere derhal yandım edileceğini bildiren üç deklaras - yon neşrini teklif eylemektedir. Bu muhabire verilen mlümata göre, Londra hükümeti üç taraflı bir ittifakın bir mukabil ittifak te- şekkülüne zaruri olarak sebep o- lacağı ve bunun da dünyayı iki muhtelif bloka ayıracağı mütalea. sında bulunmuştur. Ingiliz Başvekilinin bir cevabı Londra, S — Başvekil Çember- lany bügün —Avam kamarasında soruları suallere cevaben demiştir ki; - “Sovyet Rusyanın teklifleri hak kında Fransa fikrini bildirdi, İn. giltere de yakında bildirecektir. Polonya, Romanya, Türkiye ve Yunanistan ile sıkr temasımız de. vam ediyor. ,, — İngilterede Na Zİ propagandası Büugün gelen ajans haberleri a. rasında şöyle bir telgraf vardır: Londra, 5 (A. A.) — Avam ka- marasında liberal mebus Mander'e cevab veren dahiliye nazırı Samuel Hoare, İngilteredeki nazi teşkilâtla- rımın datmi bir tarassut altında tu. tulduğunu söylemiş ve bunun neti- cesi olarak dokuz Almandan mem- leketten çıkmalarının rica edildiği. ni söylemiştir, Bu kısa telgrafın hakikt manası- nı ihtiva ettiği birkaç satırla anla- mak kabil değildir. Çünkü buğgün bütün İngiltereyi alâkalandıran ve günlerdenberi dedikodusu devam &. den hâdise pek geniştir. Son posta ile gelen Avrupa ga- zetelerinden öğrendiklerimizi şura- ya sıralıyalım: Son senelerde İngiltereye yerleş. miş olan birçok Almanlar, gizliden gizliye büyük ve gittikçe yayılan bir nazi' propagandası içindeydiler, İngiliz siyasi polisi epey zaman- dır bu işin farkıma varmış va tah. kikata girişmiş bulunuyordu. Fa- kat tahkikat ilerledikçe ortaya o kadar çok tanımmış ve yüksek İç- timaf mevki sahibi insanlar çıkı. yordu ki, Skotland Yard âni bir hamle yapmaktan evvelâ çekindi. Fakat geçen hafta, hükümet kat'i | tedbir almak lüzumunu hissederek, Alman teşkilâtmın elebaşlarının ar- tık çalışamaz bir hale getirilmesi L çin polise emir verdi. Ve Skotland Yardın adamları derhal tevkiflere başladılar. Tevkif edilen nazi liderleri hemen hudud haricine çıkarılmakta ve giz- |, li gizli çalıştıkları merkezler kapa- tılmaktadır. Londranın en Jlüks muhitlerinde oturan yüksek sosyete içinde yaşı. yan Alman liderleri, ayni zamanda casuslukla da itham edilmektedir - ler. Hudud haricine çıkarılanlar için. ed, Baron von Griesheim isminde güzel bir kadın bulunması, herkesi büsbütün şaşırtmıştır. Baron Griesheim 4 senedir Lon- drada olurmaktadır. Tam manasile, ari Alman ırkı tipinde bir kadındır. Londranm bütün yüksek ve asil sosyetelerinde her zaman hazır bu- lunmakta büyük mevki sahibi bir . çok adamlarla ahbabirk etmekteydi. Onun yaşayış tarzı, siyasi işlerle alâkası olacağımdan kimseyi en u. fak bir şüpehye bile düşürmemişti. Veygand'a gösterilen resmi kabul dolayısile Fransa, Hükümetimize teşekkür edecek Paris, 5 (A. A.) — General Vey- ganda Türk makamatı tarafından yaptlan çok hararetli kabul resmi Fransız mahafilinde derin bir mem, nuniyetle kaydedilmektedir. Fransa hariciye nazırı Bönne, bu hususta Fransanın teşekkürlerinin Ankara hükümetine iblâğına Fran- sanın Ânkara Büyük Elçisini me- mur etmiştir. Rumen Kralı, kabul etti Generali Bükreş, 5 (A. A,) — Kral gene, ral Veygandı kabul etmiş ve kendi- sini Kalinesko da hazır olduğu hal- Ingiltere Sovyet Rusyanın ittifak teklifini kabul etmedi LİTVİNOF NİÇİN İSTİFA ETTİ Sovyet Rusya ile Almanya arasında bir anlaşmamı vardı ? Bir kısım Fransız gazeteleri buna lhtimal veriyor İÇERDE: * Liselerde musiki dersi için yeni bir müfredat proğgramı hazımlan- maktadır. * Ecnebi ve ekalliyet mektepleri bu seneki bütçelerine kültür mual. limleri için kıdem zammı koyaca'> dardır. * Maarif yekleti lise müdürle i arasında değişiklikler yapmak üz>- re bir liste hazırlamaktadır. * Antalya sahillerinde pztlamı: mış bir torpil bulunmuştur. * Demiryolları için Almanyada 1 6 yeni vagon gelmiştir. * İstanbul hava kurumu başkarı İsmzil Hakkı Başak umumi mü'“ tişliğe ve müfettiş Yusuf İstanbul başkanlığına mişlerdir. * Türk Amerikan masi dün meriyete girmiş ,gümrüklere henüz tebligat yapılma: mıştır. Rıza (* tayin edi; için hazırlanan nizamname bugün. lerda ilân edilecek ve bir ay içinde tatbik mevkiime konacaktır, * Müsteşar Mustafa — Nuri Anıl şehrimizdeki ticaret vekâleti tes'çi- lâtr hakkındaki tetkiklerini miştir. * Denizbank kooperatifi heyeti pazartesi günü bitir- umumi tir. çıkmış 35 bin metre bir kısım yanmıştır. murabbalık rini temizliyen Amerikalı Vitemor lamıstır. DIŞARDA: * İngiltere, Slovak milletini fiilen tanımaya karar vermiştir . devletlerinin bitaraflığını garanti etmeğe matuf bir İngiliz - Sovyet projesinin mevcudiyetini yalanla- maktadırlar. Sovyetler birliği yüksek Sovyet mec lisinin üçüncü devresinin 25 mayıs ta Moskovada içtimaa çağrılmasına karar vermiştir. lacağı resmen bildirilmektedir. * Kral, Amerikaya hareket etme. den evvel veda için Çemberlayni ka * bul etmiştir. * Ordu bayramına iştirak etmek Üzere general Escamezi riyaseti al- tindaki İspanyol heyeti gelmiştir. Potemkin şehrimize - geldi DENT Baştarahı 1 incide ve bir askeri müfreze tarafından da selâm resmi ifa edilmiş, muzi- ka iki memleket milli marşlarımı çalmıştır. Sovyetler Birliği büyük elçisi B. Terentief ve refikası Potemkin Yoldaşa refakat etmektedir. hariciye komiser muavini Potem- kin, bu sabah Ankaradan 8.30 n şehrimize getmiş ve istaryonda vali Lütfi Kırdar ve Sovyet kon. solosluğu erkânı tarafından kar. de öğle yemeğine alıkoymuştur. — şılanmıştır . ticaret anlıçı (akuat $ topanarak — geçen seneki hesapları tetkik edecek 4 * Evvelki gün Beykozun Akbaba — köyü civyarında bir orman yangını * Ayasolya müzesinin mozayikle- — şehrimize gelmiş bu sabah işe baş. — * Salâhiyettar —mahfiller Baltık — * Yüksek Sovyet meclisi divanı, — * Seçimin 28 ve 29 mayısta yaprr Rı:-uıa:car ”| İestika İstanbul, 6 (A.A.) — Sovyet A İ Üml Ö, nL..'ı.i—-i'ı_kA mid J * “* Yün çilelerin eksik satılmaması | n * — Kai