6 Mayıs 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Cumartesi —| 6 Telgraf: Ulus Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara MAYIS TELEFON 1939 | Tİmtiyas Sahibi va4 | Başmuharrirlik ısrı | Yazı Müdürlüğü 1062.1063 5 KURUŞ Mathaa Müdürlüğü 1061 | İdare 1064 | * Ankara İran Veliahdının Prens Fevziye ile evlenmesi dolayısiyle İnönü Şehinşah ve Kıral Faruk'la samimi tebrik telgrafları teati etti İran Veliahdının evlenmesi münasebetiyle Reisicümhur İsmet İnönü 'le İran Şahinşahi Rıza Pehlevi arasında aşağıdaki telgraflar tcati edil - miştir. Umuümi huzursuzluk F.R. ATAY Ne kadar tekrar edilmiş olsa da, bugünkü vaziyeti bundan daha iyi hulâsa edecek bir cüm- le bulamayız: küçük büyük Av- rupa milletlerinde huzur ve em- niyetten eser kalmamıştır. Mesuliyeti sulhu müdafaa et- mek teşebbüslerinde aramak gü lünç olur: bilâkis onu, kuvet hak- kını, yeniden ve belki hiç bir za- man misli görülmemiş olduğu kadar, her türlü milli ve insani hakların üstüne çıkaran ahvalde î'e hâdiselerde aramak lâzım ge- ir. Milletlerin ihtilâfsız kalmrya- caklarına şüphe yoktur. Herhan- gi bir nizamın ebediyen devam edebileceğine inanmak da saflık olur. Fakat tek hakkm ve tek hükmün münhasıran kuvete âid olduğunu iddia / edecek kadar, Şiddetli bir rücüun milletler ta. rafından tevekkülle kabul edile- bileceğini zannetmek her ikisin- den daha vahim bir hayalperest. liktir. Herhangi bir devlet, doğ- ru ve meşru bir iddiasında bü- tün sulh usullerini tecrübe edı bütün uzlaşma vasıtalarına mü- racaat eder, nihayet hepsinden ümit keserek milli kuvetlerinin müdahalesinden başka tedbir kalmadığını görürse, bunda yal- nız haklı olmakla kalmaz, cihan da hakkını tasdik eder. Fakat bir esas, beynelmilel münasebetlere hâkim olmak lâzımdır: bu esas, milletlerin hüriyetine, milletler arasında müsavat fikrine, millet- leri kendi milli hâkimiyetlerini diledikleri ğibi kullanmak ser- bestliğine hürmet etmektir. Bu asırda esir milletlerin kur- tuluşu insani bir mücadele vesi- lesi olabilir; lâkin hâkimiyet haklarından mahrum bir takım milletlerin bulunuşu, baki kalan | hüriyetlerin de başkaları hesabı- | na izalesi için sebep teşkil ede - mez. Her devletin kendi kuveti ile ezebileceği daha zayıf bir devlet, ve bu istilâya mâzeret o- larak bulabileceği siyasi veya ik- tısadi sebepler vardır. Halbuki asırlık imparatorluk- ların sömürgelerinde dahi, ağır, fakat daimi bir kalkınma görmekteyiz. Yirminci asır insa- niyetinin istikbalini, hür ve mü- savi milletler arasında bir iş, el ve emek birliği nizamımda gör- mek sadece idealist bir meyil de- ğil, hakiki ve zaruri olanı da tas- dik etmektir. Ütopistler bu asır insanlığına, ilk ve ortaçağ usul- lerini, şu veya bu şekli ile, kabul ettirebilecekleri, kuvet ve ceb- rin mütemadi bir istikrar için te- minat teşkil edebileceği, maddi kuvet nispetlerinin dâvayı hal- letmeğe kâfi geleceği butlanına sapmış olanlardır. Sulh müdâfiliğini bir zâf te- lâkki etmek ve bu müdafaa gay- reti uğrunda, sulhçu milletlerin tâvizlerine bir hudut tasavvur et- memek yanlış olur. Sulh, bir mil- letin hüriyetini ve milli sâyini imaye ettiği kadar, müda! sında menfaat olan bir saadettir. Sulhçuluk, milletleri Asya fakir- lerinin zelil tevekkül hâline sü- Tükliyen bir ahlâk ve maneviyat Alâhazreti Hümayun Rıza Şah Pehlevi Şehinşahı İran Tahran Altes İran Veliahti Hazretleri ile Altes Prenses Fevriye Hazretlerinin izdivaç merasiminin icra edildiği bu mesut günde zatı şehinşahilerine en (Sonu J üncü sayfada) Milli Şef Ve yabancı devlet reisleri arasında teati edilen telgraflar Japon imparatorunun doğum yıldö- nümü münasebetiyle aşağıdaki tel - graflar teati edilmiştir. Doğumlarının yıldönümleri müna - (Sonu 5 inci sayfada) B. Potemkin dün şehrimizden harekel etli . Sovyet Hariciye Komiser Muavini B. Potemkin Sovyetler Birliği Hariciye Komiser Muavini Ekselâns Potemkin dün ak - şam 19.15 de eksprese bağlı hususi va- (Sonu 5 inci sayfada) B. Bek dün beklenen nutkunu verdi : ADIMIZ ANDIMIZDIR Neşriyat Kongresinin kapanış celsesinden bir görünüş Neşriyat kongresi dün kapandı Encümenlerin raporlarında Neşriyat işleriyle alâkadar bütün dâvalar teşrih edildi ve bunların halli için tekliflerde bulunuldu Birinci Türk Neşriyat Kongresi — öğleden evel ve sonra olmak üzere iki celse akdetmiş ve Maarif Vekili- miz Hasan - Âli Yücel'in kapanış nutkiyle mesaisine son vermiştir. Öğleden evelki celse saat 10 da İsmetpaşa Kız Enstitüsünde açılmış- tır. Esii zabıt okunup kabul edildik. ten sonra reis Hasan - Âli Yücel kon: grenin bundan evelki celsede vermiş olduğu kararın tatbikatından olarak bedi Şef Atatürk'ün kâbrine bir minnet çelengi konduğunu, Millt Şef Cümhurreisi İsmet İnönü'ne, Kamu- tay Reisi Abdülhalik Renda'ya ve Başvekil Dr. Refik Saydam'a kongre- nin şükran ve tâzimlerini bildiren tel- graflar çekildiğini söyledi ve bunla- ra cevap aldığını ilâve etti. Büyüklerimize gönderiler telgraf- larla gelen cevaplar aşağıdadır: Cümhurreisi Milli Şef İsmet İnönü Bugün ilk toplantısını yapan bi- rinci Türk Neşriyat Kongresi üyele - ri, milli irfan ve kültürümüzün bütün bir yurt ölçüsünde ilerlemesi ve yük- selmesi için daima feyizli bir ilham ve faaliyet kaynağı olan büyük Şef'e karşı duyduğu minnet ve şükranı de- rin tâzimlerle yüksek huzurunuza yü- celtmeye sürekli alkışlar arasında ka- tar verdi. Memleket neşriyat âleminin bu derin bağlılığını saygılarla ıncrl (Somu 5$ inci sayfada) Polonya, Baltıktan sürülüp atılmıya razı olmıyacaktır Sulhçu emeller ve metodlar hâkim olması şartiyle Biz de Almanya ile müzakereye hazırız Varşova, 5 aa. — Hariciye Nazirı B. Betk, mebusan umümiye celsesinde ezcümle demiş- meclisinin heyeti tir ki: . *“— Umumi düsturlar, zâfa uğramış bulunmaktadır. Bir devletin diğer bir devletle doğrudan doğruya başba- şması, gitgide sık vukua gelen bir hal olmu: Bize mütcallik bususata gelince, çok vahim hâdislerir zühur etmiş olduğunu beyan etmek icabeder. Bazı dev- letlerle olan temasımız derinleşmiş ve daha “kol tir, Diğer bazı ahvalde ise, vahim müşküller şa komu: hale gelmiş! başgöstermiştir. Wekayii tarih sırasiyle ele alarak evelâ Büyük Britan- ya ile olan itilâfımızı zikredeceğim: B. Bek, İngiliz - Leh itilâfının ana hatlariyle B, Çem- berleyn'in 6.nisanda Avam Kamarasında bu hususta yap tığı beyanatımı zikrettikten sonra demiştir ki: n Bütüni, ul ile Londra'da ya sulhçu r. y bir ış ol- Maarif Vekilimiz kapanış nutkunu verirken Maarif Vekilimizin kapanış nutku *” İleri sürülen temennilerden pek çoğu kanunlaştırılacaktır,, Birinci Türk Neşriyat Kongresi, Kongre Başkanı Maarif Vekili Ha- san - Âli Yücel'in aşağıdaki nutku ile mesaisine nihayet vermiştir : Alman Devlet Reisi Hitler'in son nutkunda Palonya'ya te- mas eden ki- sımlara dün cevap — veren Leh Hariciye Nazırı B. Bek " — Bu kadar kısa bir zamanda bu kadar verimli iş gören bir. kongrede çalışmış olmak benim için bir şeref sizler için baklı bir iftibar vesilesi- (Sonu 6 1ner sayfada) BUGÜN YURD Köylü için ilâvemiz YEYAKKEKN AA SKKK A KU YE KA KE KA KA K e KKK KAy. C. H. P. Meclis grupunda Hariciye Vekili siyasi vaziyeli izah elli C. H. P. Meclis Grupu bu- gün (5. 5. 939) saat 17 de Re- is Vekili Hasan Saka'nın reisli- ginde toplandı: İçtimam mevzuu, Hariciye Vekilimiz. Şükrü Saraçoğlu'- nun; hi siyaset hakkında vereceği izahat idi. İlk söz alan B. Şükrü Saraç- oğlu; harici mesailin heyeti u- mumiyesi üzerinde beyanatta bulundu. Aynı mevzua dair muhtelif hatiplerin mütaleala. rı dinlendi ve hüküm edile: allere Vekil dan icap eden cevaplar verildi. |£ Neticede hükümetin bu husus- taki noktai nazarı Grup Umu- mi Heyeti tarafından ittifakla tasvip olunarak celse nihayet buldu. KERANKRKAK AAA AAA AA AKK KA N KK AAA BR AA AA AAA KA B RAN » İran'dan ayrılırken B. Râna Tathan'ın Hariciye Nazırına gönderdiği felgraf Hosrevi, S a.a. — Anadolu nın gönderdiği hususi muhabiri bil- diriyor : Türk Heyeti reisi B. Rana Tarhan İran Hariciye Nazırı B. Alâma bura« dan aşağıdaki telgrafı çekmiştir* “Çok güzel memleketinizden ays rilirken, Şahinşah hükümetinin hak- Kımızda gösterdiği kardeşce misafit- İperverlikden ve ibzal ettiği bütün |ihtimamlardan dolayı en samimi te- İşekkürlerimizi — ekselanslarına arze. der ve hararetli minnettarlık hisleri- mizin hükümete iblâğ buyurulmasını rica ederiz. İkametimizden unutulmaz hatıra- lar taşıyacağız. Kalblerimiz, en kar« deşçe kabul gördüğümüz, asrın en Kgüzel izdivaç merasiminde hazır bu. lunduğumuz ve büyük hükümdarının idaresinde kardeş millet, tarafından başarılar muazzam eseri gözlerimizle gördüğümüz misafirperver İran top- rağına karşı sarsılmaz dostluk ve kârdeşlik hissiyatile doludur. ,, B. Markoviç Roma ve Paris'e gidecek Paris, Saa. — Maten — gazetesinin Londra muhabirinin bildirdiğine göre, yakında Romaya ve Parise gidecek o- lan Yugoslavya hariciye nazırı Mar - koviç, beynelmilel vaziyetlerin son in- kişafları hakkında müzakerelerde bu « lunmak üzere İngiltere hükümeti ta - rafından Londra'ya dâvet edilmiştir. Londra hükümeti Sovyet tekliflerine cevap verdi Görüşmeler devam ediyor Havas'a göre, İngiltere Sovyetlerin ittifak muahedesi teklifini reddetti Londra, 5 a.â. — İngiliz sovyet münasebetleri, fransız hükümeti ta- rafından tasvip edildikten sonra dün gece telgrafla bildirilen ingiliz ce - vabi notası üzerine devam etmektedir. Londra - Paris ve Moskova arasında evelce teati edilen notalarda — olduğu gibi yeni vesika hakkında da sıkı bir gizlilik muhafaza edilmektedir. Bununla beraber ajans muhabirinin öğrendiğine göre ingiliz notası heye- ti umumiyesi itibariyle sovyetlerin ittifak muahedesi hakkındaki teklifi- ni reddetmekte, fakat her hangi - bir taarruza maruz kalacak devletlere der- hal yardım edileceğini — bildiren üç deklarasyon neşrini teklif eylemekte- dir. Bu muhabire verilen malümata gö- re, Londra hükümeti üç taraflı bir it- tifakın bir mukabil ittifak teşekkülü - '—E._Gafenko | Belgrad'ta Belgrad, $ — Gafenko saat © da Belgra'da varmış ve garda Marko- viç tarafından karşılanmıştır. İki nazır öğleden evvyel uzun müd- det görüşmüşlerdir. Gafenko öğle yemeğini nalp pren- İsin misafiri olarak yemiştir. İ *