26 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

Çek meselesi Gene sarpa sardı! Wep Başlarajı 1 incide Südetlerle meskün mıntakalardan çekme- ğe icbar etmeği istihdaf eden tabiyevi bir tazyik olduğunu ümit etmektedirler. Diğer bazı mahafil ise bedbin davrana- rak Alman efkârı umumiyesinin müte- madi surette heyecan halinde tutulması» etmesinden berler böyle bir tedbirin tehlikeli hAdise- leri teshil etmekten başka bir netice ver- miyeceğini açıkça (göstermektedir. Ve böyle bir tedbir, Çeklerle Almanlar ara- sında sükün ve huzur tevlit etmeğe de yaramıyacaktır. İngiliz müşahitler gönderilmesi messle- si mütemadiyen münakaşa edilmektedir. İngiltere hükümeti, bazı o muavirlerle birlikte İngiliz ataşemiliterini göndermek fikrindedir. Südet mıntakasını ilhak Londra, 26 (A.A), — Iki Südetli Al manın cenaze merasiminde bulunmak ü- zere Deyli Meyil gazetesi tarafından gön- derilmiş olan Vord Praysa beyünatta bu- Yunan Südetli Almanlar şefi Konrad Hen Çekoslovakyanm Alman lisanı ile müte- kellim olan mntakalarının Almanyaya raptedilmesi suretile halledilebileceğini üzün müddet devam edecek olursa Avru- pa için son derece harabiyi mucip olacak went bir harp çıkması. muhtereidir. Ru harpde sağ kalacak olanlar, Afrikaya giderek muz dilenmek o mecburiyetinde we sathi hiçbir hal suretine yanaşmıyaca- ğını ilâve etmiştir. Henlaynın istediği halihazırdaki Çekoslovak devletinin tam ve cezri bir surette reforme edilmesidir. "Eğer Çek tazyiki devam edecek olursa, İntikam hissinin tesiri altında hareket e- decek olan Südetli o Almanların Alman hükümetini doğrudan doğruya harekete #eçmeğe ve kendilerini Alman hudutları dahiline almağa icbar etmeleri mühte- meldir.,. Çek hududuna tecavüz Prag, 28 (A.A.) — Neşredilen bir Çekoslovakya dudu üzerinde uçmuş oldukları bildi- rilmektedir. Almanların mukabil iddiaları Almanyanın protestosu Berlin, 25 (A.A.) — Fon Ribben- Alman sefirinin müracaatı e (A.A) — Alman sefiri, daire müdürü Krno'yu ziyaret etmiş- tir. Krno, bu bapta hilkümete malümat ereceği mukabelesinde bulunmuştur. Öğrenildiğine göre Alman © sefiri, Çekoslovakya. tarafmdan ittihaz edil miş olan askeri tedbirlerden bahset memiştir. Pek yakında resmi bir teb- 1iğ neşredileceği tahmin edilmekte- dir. Pragda neşredilen resmi tebliğ Prag, 28 (A.A) — Alman sefirinin dün Hariciye nezareti nezdinde yap- mış olduğu teşebbiisii müteakip meş redilen resm! bir tebliğ, hükümet me- murlarmın o mevzuubahis meseleler hakkmda tahkikata başlamış oldukla” rını beyan etmektedir. Tebliğde her türlü yeni bir hâdise vukuuna mahal vermemek için Çek tayyarelerine hudut mıntakasmda hu- duttan baş kilometre mesafe dahilin- de uçmamaları için emir verilmiş ol duğu ilâve edilmektedir. * Tebliğ, Alman sefirinin müracaatı *İ esnasında başka hiçbir meselenin mü- zakere edilmemiş olduğunu beyan ile sona ermektedir. Gizli vazife ile dolaşacak Ingiliz diplomatı Lndra, 26 (A.A) — Öğrenildiğine göre Hariciye nezaretinin Garbi Av- rupa işleri dairesi şefi Vilyam Strang, gizli bir vazife ile Paris, Berlin ve Prag'a hareket etmiştir. Mumaileyh, bu üç payitahtaki İngiliz mümessille- rine İngiliz kabinesi tarafmdan itti- haz edilmiş olan başlıca kararları i- zah edecektir. İngiltere hükümetinin “Tahriri ve #aik,, vilcude getirmemeğe karar ver. miş olduğuna alâmet sayılan Strang”- m bu seyahatine büyük bir ehemmi- yet atfedilmektedir. Gene öğrenildiğine göre Strang, Zikri geçen Paris, Berlin ve Prag hü- era MS gir miyesektir, Dünkü kabine içtimamda ittihaz e- dilmiş olan başlıca karar, Südetler meselesinin devami: hir hal suretine ada ettirilmesini derpiş etmekte Harp çıkarsa Lehistan ne yapacak ? Varşova, 25 (A.A) — Hükümetin or. ganı olan Kurjer Kodziontuy, yariresmi bir tebliğ neşretmiştir. Bu tebliğde Fran anın tecavüze maruz kalması halinde Polonyanın yardıma koşmasını natık o- lan ittifakma sadık olduğunu fakat Fran sanın diğer bir devlet ile itüfakları yü- zünden sürükleneceği bir harbe İştirak etmiyeceği beyan olunmaktadır. Siyasi müşahitler bu tebliğin Çekoslovakyanım Alman askerleri tarafmdan istilâsr halin- de Polonyanm Fransa ve İngiltetenin “yanı başında mevki alacağını (bildiren Evening Standard gazetesine cevap teş- kil etmekte olduğunu beyan etmektedir. Hudut mıntakasında alınan tedbirler Prag, 25 (A.A) — Henlayn partisi Egerde öldürülen iki Almanın cenaze merasimi esnasında katiyen tahrikâtta bulunulmıyacağına dair dahiliye nazırı- na teminat vermiştir. Hükümet hudut mmtakasında herhan- gi bir hâdiseye meydan vermemek için şiddetli (o emniyet tedbirleri (almıştır. Pragdan 50 kilometre ileride jandarma kuvvetleri tarafından - muhtelif kordon | ———— hatları tesis edilmiştir. Bu kordon hat- larından geçen bütün arabalar ve insan- | lar sıla bir rmayeneye tabi tutulmakta ve vesikaları muayene edilmektedir. Yakalanan kumarbazlar İstiklâl caddesinde dün bir kumar- Dane basılmıştır. Zeharoğlu Pozuri ve diğer ismi Ha- san oğlu Mazharin idaresindeki 153 Aumaradaki yeni Viyana kahvesinde kumar oynadığı haber alınmış ve sa- at 230 da ikinci şube memurları ta- Tafmdan baskın yapılarak dişçi Yani, muhasip Rupen, Agop ve Mustafa Sa- it suç üstünde yakalanmışlardır. Masa üstünde bulunan hesebr havi liste ile 1046 kuruş mtisadere edilmiş- tir, İspanza isyanı Madrid: 26 (A. A.) — Dün Alikante müthiş bir bombardımana mâruz kal- mıştır. 240 kişi ölmüştür. Binden faz” la yaralı vardır. 50 bina harab olmuş- tur. Eenebt konsolosların kararı Alikant; 26 (A, A.) — Aralarında Fransiz ve İngiliz konsolosları dâ bu- lunan 28 konsoloş, Alikantın dünkü bombardıman; gibi hâdiselerin tekerrü rüne mani olmaları için hükümetleri nezdinde teşebbüslerde bulunacaklarını matık bir nota İmzalamışlardır. Konsoloslar bu notayı sivil valiye tev di ederek şehrin sivil halkının bomhar dıman edilmesinden mitevellid infialle- rini izhar etmişlerdir. Franko Çemberlayne dua ediyor! Londra; 25 — Deyli Herald gazete- sinin Ceğelüttarık muhabirinin bildir. diğine göre, bütün Franko İspanyasın- daki kiliselerde, İngiliz başvekilinin srh hatı için dualar edilmiştir. Diğer tareftan, Frankotularm Septe deki radyo istasyonu da, Çemberleynm muztarip olduğu hastalıktan bir an ev- vel kurtulması için kiliselerde dum edil NE hususunda piskoposlukça emir ve i bildirmektedir. "Bir logiliz gemisi batırıldı Valensiya; 25 (A. A.) — Bu sabah Mayorka adamdan gelen bir kaç deniz tayyaresi limanda bulunan Fortegal İn giliz ticaret gemisine dört bomba a mışlardır, Bombalardan İkisi gemiye İ- eabet etmiş ve gemi derhal batmıştır. Mürettebattan iki kişi yaralanmış, di- ğerleri kurtarılmışlardır. Cephelerde vaziyet Barselona; 25 (A. A.) - Asilerin mii kerrer şiddetli taarruzlarma (rağmen cumhuriyetçi hatları mukavemet gös“ termektedir. Hükümetçiler müdafaa e diyor ve ayni zamanda mukabil taar ruzlarda da buluyor. Güdar ve Moratilla dağlarındaki mev dileri ele geçirmiş olan asiler şiddeti bir mukabil taarruzda geri atılmışlar” dır. Bu mevziler hükümetçilerin elinde kalmıştır, Moşkueruella mıntakasının merkezinde Cumhuriyetçiler düşmanın fevkalâde tazyiki altında hiraz geriler mişler ve hatlarmı tashih etmişlerdir. Çin akıncıları Nankin civarına kadar ilerlediler Hankov, 5 (A.A) — Bir Çin men- bamdan verilen haberlere göre seyyar- Çin mütrezeleri, Nankizin 24 kilometre cenubu şarkisinde bir noktaya varmışlar. dır. Bu noktada müharebeler devam et- mektedir. Diğer haberlere nazaran Çin kıtsatı, geçen hafta Vuhu şimendifer hattını geç- mişler ve Nankinin cenübunda harekât icra etmekte olan diğer oÇin kıtant ile iltisaklarını temine muvaffak o'ruşlar. dır. in tayyareleri Japonyayı Skyla edecekler mi ? Hankeu, 25 (A.A.) — Resmi tebliğ: Çin tayyaresilik tarihinde ilk defn olarak Şarki Çin denizini aşan mühim bir Çin tayyare filosu, Jsponyanın ce- nubunda ve şarkmdaki birçok şehirle" Tİ tamamile hükmü altında tutmuştur. Bununla beraber Çin tayyareleri, bomba atmaktan içtinap eylemiş ve bomba yerine, Kişi adasındaki şehir. ler üzerine ve köylere, Nagasakiye, Fukuola ve Saseboya birçok beyanna- meler stmakla iktifa eylemiştir. Bu vaziyet, Çin tayyarecilerinin ar. zu ettiği takdirde Japonyayı bombar. dıman eyliyebileceğini tam olarak göetermektedir. Sabah sl dayi 'TAN Süpürge der Paylarafı 3 İncide vasıtası yerine modern vasıtalar getirtme- sl zaruridiri, Bu işi şimdiden yapmak, hergün halka Yutturduğumuz birçok hastalık mikropla- rının önüne #eçmek daha faydalı olmaz mı? Yoksa süpürgenin de milli, abanevi bir manası var mıdır? Ananeciler ya şim- di süpürge re olacak? diye esef ederler mi? Süpürgenin kaldırılmasını — istemek bir soysuzluk, bir anane ve milliyet düş- manlığı ma olur scaba?,, 28 MAYIS — 1935 Fransanın notamıza verdiği cevap © ga Boşlarefı 1 incide yeni Hatayda MZ. Fökat ortada bir sürü anlaşmalar, taahhütler ve bilhas- sa Türkiye gibi bir devletin şeref vasi- fesi varken bunu açıktan açığa ilân et- mek güçtür. O halde şekli kurtarmak, davayı esatından çürük gösterecek ze wahiri cide etmek lâzımdır. Bir defa Ha“ taylılara anlatıdmalidır ki, Fransa ora dan çıkmıyacaktır ve bu nazik günlerde her kim Fransa hâkimiyetinin devamı nı istemez gibi hareket ederse ona ya Pin karşısında Fransayı düşman bula cağını hissettirmelidir ve nihayet din, mezhep, entrika, para, sömürgecilik si- Jâhları kullanarak ekseriyet parampar şa edilmelidir. Cenevre ve Ankarada Türkiyt ile müzakere ve anlaşmalarda bulunmak (dahi bu şekli kurtarma oyunları arasın» dadır, Cinoyete kadar varan bütün tazyikle- re rağmen, Suriye s#ömürcilerinin in kâr etmekten kendilerini menedemedik- leri Türk nisbeti nedir biliyor musunuz? yüzde 481 Derhal söylüyelim ki, netice bize Hatay Türk ekseriyetinin her tür lü tahminlerden daha fazla olduğunu ibat etmektedir. Sözler, anlaşmalar ahitler hepsini çocuk oyunları haline getirenler ve yarı“ nm vahim mesuliyetlerini hazırlıyanlar kimlerdir? Artık bu sualin cevabımı bul mıya çalışmıyacağız Bu tarsda düşünen- ler ne kadar yanlış olduklarını anlıya - caklardır. Suçlu olmak! En sarih haklarımızın davasında ancak beynelmilel uzlaşma wswllerinden istifade etmek hususun - daki samimi ısrarrmızın mükâfatı bu olmamalı idi. Fakat dost, düşman her - ken nihayete bizi haklı görmek için böy le hareket etmeli idik. Ondan pişman Meğiliz. Hâyır, ne yaparsanız yapınız, sabit ölan tek hakikat şudur. Hatay ekseriyeti Türktür! ve bunun Ne bu hakikati, ne de bu neticeyi de- giştirmiye boş yere uğraşmasınlar, da" va, bu oyunlara miisaade etmiyecek ka- dar büyüktür. Paris elçimizin teşebbiisü Paris 25 (A. A.) — Fransız Havas General Mariç On gündenbezi memleketimizin muhte- Jif yerlerini gezen dust Yugoslavyanm kıymetli harbiye ve bahriye nazırı gene- ral Mariç bugün sanat 12,41 de şehrimize avdet etmiştir. General bu sabalı o Gölcükteki deniz tesisatımızı da gezdikten sonra, maliyetin deki zevatla beraber Kocatepe muhribine binerek, İstarıbula hareket etmiş, saat 12 de aralarında Yavuz da bulunduğu halde adaların arkasında manevra yapan harp filotillâmızın atış talimlerini seyretmiş. tir, Kocatepe muhribi bundan (sonra, saat 1245 de İstanbul limanına (girmiştir. Kıymetli misafirimiz ve maiyetindeki 20- vat, evvelden hazırlanmış olan motörlet le Dolmabahçe rihtımına çıkmışlardır. General Mariçin o mihmandarlarından başka genel kurmay asbaşkanı orgeneral Asım Gündüz, amiral Şükrü Okan da re- fakat etmekteydi. Rıhtımda İstanbul komutanı korge- neral Halis ve refikaları, Vali Muhiüdin Üstündağı merkez komutanı tuğgene- ral İhsan, İstanbul deniz komutanı yar day Mahmud, şehrimizdeki Yugoslav general konsolosu ve refikası, konsolos- hane erkân: ile, bir askeri kıta ve ban do bulunuyordu. Motordan çok neşeli inen orgeneral Mariç kendisini karşılıyanların ayrı ay rı ellerini srktıktan sonra; askeri türkçe olârak (Merhaba asker!) diye selâmla dr. Bütün kıta bir ağızdan (sağ ol) ce- vabını verdi, Bando askeri bir marş çalarken, kıy metli misafirimiz de yanındaki zevatla birlikte otomobillere binerek Perapalas oteline gittiler. Bugün tamamen istirahat ile geçe- cek ve yarm sabah, büyük misafirimiz evvelâ harb akademisini, sonra da top- çu atış mektebini gezecektir. Bundan sonra, Tarabyada kendileri ne bir ziyalet verilecektir. ajansı bildiriyor: Türkiye büyük elçisi Suad Davar, Fransa Hariciye nazıtı, Boneyi zi. yaret esnasında, geçen haftaki mülâ- katında İskenderun Sancağı hakkında girişmiş olduğu teşebbüsü tamamla. muştır. Söz arasında Çekoslovak mes lesinin mevsubahs olması üzerine, bü- yük elçi, bu meseledeki Fransız » İrigis liz tam işbirliğinin umumiyetle Avru- pada hasıl ettiği derin Intibar tekraç edilmiştir. ANADOLU AJANSININ NOTU: * Hatay meselesinin bu had devresi esnasında Türkiye Paris büyük elçisi- nin Hariciye nazızma vaki olan ziya- retini Çekoslovakya meselesini görüş- meye matuf gibi gösteren bu telgraf, Ankara mahalilinde hayretle telâkki eylemiştir. Paris büyük elçimiz Boneyi Orta Avrupa meselesinin inkişafatı üzerin- de fikir teatisi için değil, sıri Hatay hakkında badisatın icap ettirdiği esaslı teşebbüsat yapmak için ziyâret etmiş- tir. Bu ziyaret esnasında Fransa He riciye nazırı büyük elçimizin Berutta- ki manda maksmatına anlaşmalar hi kümlerinin tamami tetbikini katiyetle emir ve tebliğ edeceğini temin etmiş tir, Bone - Davas mülükatmın esası işte bundan ibarettir. Gro bunları söyledi mi ? Antakya 25 (A.A.) — Anadolu ajan- sanın husus! muhabiri bildiriyor ; Berutta çıkan Elbelag gazetesi Arap ajansının bir muhabirine delege Garo tarafından verilen aşağıdaki beyanatı neşrediyor? “—Hükümet, partiler hakkında seyyan müamela yapmaktadır. intihabat tam serbesti ile cereyan edecektir. Sancak- taki Türklerin Aaraplara isnat ettik- leri hareketleri haddi zatmda kendile- rinin yaptıklarını ve Arapların muhak- kak zaferi önünde Türklerin şimdi in- tihabatı tehir etmek year Arap ajansı yazabilir... ANADOLU AJANSININ NOTU; : Elbelag gazetesinin neşrettiği bu ha- ber eğer doğru ise. Gâronun haki" katen külliyen muhalif beyanatta bu- lunduğunu kabul etmek lizim gelir, Filvaki bu mülâkatın içinde vakraların bir tek doğru ifadesi görülmemektedir, Şurasını da ilâve etmek lâzım gelir ki şimlliye kadarki intihabatta cebren İs- tihsal ettirilen bir zafer varsa o da bil- hassa Ermenilerin Araplar üzerindeki zaleridir, Çünkü iki kazada Türk ekse- riyeti azimesinden sonra gelen en kuv- vetli cemaat Ermeni cemaati olarak görülmekte ve bizzat Fransızların neş- rettikleri istatistiklere nazaran dahi garibe şeklinde tecelli eyliyen bu ne- tice intihabat için hariçten nasıl tarafa tarlar getirildiğini açıkça göntermekte- Italyada bekâr memurlar Romadan jransızca “Tan,, gazelesinâ bildiriliyor; İtalyan hükümetinin o bekârlara karşı aldığı şiddetli tedbirlerden olmak üzere, bugün 25 ile 65 yaş arasmdaki bütün bekârlar çok yüksek vergiye tabi bulu muyorlar, Memurlar arasında terfi ve da» ha yüksek mevki için çocukluların tercihi edilmesi de, memlekette evlenmeyi teşvik hususunda alınmış tedbirlerden biridir. Son defa verilen bir kârara göre, bele" çe a “a ye müdürü gibi evli veya boşanmış 4 memurlarını ların iki aya kadar evlenmeleri veya isti fa etmeleri lüzumu bildirilmiştir. Amerika Cumhur- reisinin namesi | Vaşington; 26 (A, A.) — Ruzvelt sahibi ok © | maları lâzımdır, Buyu i haiz olmıyan Arjantin, Brezliya, Şili, Peru ve Mur raguy relsicumhurlarile birlikte BolY” ya ve Paraguay reisicumhurlarma bir mesaj göndermiştir. Bu mesajda ya" | kendi” tavassut komisyonu tarafmdan Hüa tavaf eülecük Sn Gabö Eği z kati surette halline matuf olan tekliflerini kabul emeleri bu iki resif, cumhurdan istenilmektedir. ; ?