31 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

—— Elektrik şirketi Nafıa vekili Ali Çetinkaya dün ak- | şam, befaberinde devlet demiryolları umum müdürü Ali Rıza ve idarf müşa- vir Ruchan olduğu halde şehrimize gelmiştir. Nafia vekilimiz istasyonda mebus- lar ve daire müdürleri, mühendis Mektebi profesörleri ve doatlart tara - fından karşılanmıştır. Ali Çetinkaya bu arada kendisile görüşen gazetecilere şunları söyle - Mmiştir: “—— Eminönü meydanının açılması için avans olarak belediyeye 300 bin İira kadar bir para yolladık. Bu para ra ile evvelâ birinci bölge istimlâk e- dilecektir ki, bu- kısma Valde kıraat- hanesi de dahildir. İstimlâk işlerini vekâlet adına takip etmek Üüzere iki murakıp tayin ettik. Brmninönü meydanma, tramvay şir - ketinden almış olduğumuz 1 milyon 700 bin lirayı tamamen hasretmiş bu- hunduğumuzu biliyorsunuz. Bunun için bir talimatname hazırlandı ve bele - diyeye gönderildi. İstimlâke derhal başlanması için vekâletçe icap eden- lere emir verilmiştir. IEtektrik Şirketi meselesi Elektrik şirketinin halktan almış olduğu part'ar üzerinde şirket mu - rahhasları ilr konuşmağa başladık. Bu paraların geriye verilmesi etra - fimda murahhaslar bazan menfi, ba- zan da müsbet birçok şeyler söyledi - ler, Yaptığın .4 hesaplara göre girke- tin halktan haksız olarak aldığı para- larm yekünu 3,5 milyon Türk Hrası- dır. Şirket murahhaslarını bu mosele etrafında görüşmeğe devam etmek U- zere davet edeceğiz. Şirketin satın alınması Elektrik şirketinin satmalınması etrafında girket — murahhasları ile yapmış olduğumuz uzun görüşmeler bizim için müspet ve ehemmiyetli ne- tlecler vermiştir. Şirket 1926 muka - velesinin kaldırılmasını esas itibarile kabul etmiş vaziyettedir. Bundan çok mühim bir metice çıkmaktadır. Bi « rinci notice şudur: Hik mukavele imtiyaz müddeti 1060 larak tesbit edilmişken 1926 Muka- lesi ile imtiyaz müddeti otuz sene daha uzatılmak suretiyle 19090 a çı- karılmıştı. Yeni konuşmalarımızda bu tuz senelik imtiyaz mukavelesi refe- iş ve tokrar 1960 senesi ımuyum tam müddeli olarak kabul edilmiş- Cenevre, 91 (Hususi) — Hariciye Vek'li Aras ile Fransız Hariciye Nazırı Delbos, Hatay meselesi hakkında tekrar görüşmüşlerdir. Bu mesele konseyin toplantısından sonra bugün mutehaşsrsların tetkik sa- hasına intikal edecektir. — Türkiye ile Fransa arasındaki siyasi noktai nazar ihtilâfı bertaraf edilmiştir. Fransız Hariciye Nazırı Delbos, Po- lonya Hariçiye Nazırı Beck ve Ingiliz Hariciye Nazırı Eden memleketlerine dönmüşlerdir. Pariste hemen bütün gazeteler, Ha- tay intihabatı ile meşgul komisyonun şubat sonlarında Türk ve Fransız mü- tebasıslarının da iştiraki ile toplanarak intihap statüsünde tadilât yapacağına dzür haberi memnuniyetle kaydediyor- lar. 'Fransa - Belçika Milit futbol maçını Dün Pariste Park dö Prens stadında yonanan Fransa - Belçika milli detbol takımları maçı Framsızların 5—3 gale- beleriyle neticelenmiştir. İlk devre tarafeyinin ikişer goliyle berabere bitmişse de ikinci haftaymida çok düzgün bir oyun çıkaran Framsız - lar rakiplerinin yaptıkları — bir sayıya kargı üç gel daha atarak müsabakayı kazanmışlardır. Fransızların attığı beş gölden üçünü Veymand, birini Kurtua, diğzrini de Wicola atmuştur , Bu maçta Fransız milli takummın eski müdafil Diagn kaleci ve meşbur Yor- dam da ilk,defa olarak merkez muavin oynamışlar ve çok muvaffak olmuşlar- dır, eeei —a — SÜa eeei eee Hatay davamız Fransızlar 3-5 kazandılar î İ İkdnci netice de çok mühimdir. Es- ki mukavelede hükümetin şirketi sa- tınalmak hakkı 1940 senesinde baş « larken 928 munzam mukavelesi !e bu raüddete yirmi sene ilâve edilmiş ve 1960 a-çıkarılmıştı. Yeni anlaşmada hükümetin girketi satınalmak hakkı- nn başlaması tarihi 1040 olarak tes- bit edilmiştir. Yani iki yıl sonra hü- kümet istediği takdirde şirketi satın alabilecektir. Üçüncü netice de sermayenin hesa- brnda İsviçre frangı yerine Türk lira- sının kabul ettirilmiş olmasıdır. Tes'satın ıslahı Şirket, murahhasları ile yapmığ o duğamuz konuşmaların en mühim he- deflerinden biri de tesisatın ıslah e- dilmesidir. Bugünkü tesisat hemen hemen tamamen bozuktur, Hattâ e - lektrik gebekesinde tehlike olduğunu da söyliyebilirim. Bu ise şartnameye ftamamen mugayirdir. Şirket tesisatı talah etmeyi kabul etmiştir. Bunun i- çin teknik bir komisyon seçilecek ve islah edilmesi lâzımgelen hususlar sı- raya konacaktır. Tesisatım ıslahı için lâzımgelen masrafa gelince, şirketin halen 8 mil- yon lirası vardır. Bu üç milyon lira. yı derhal bu işe yatıracaktır. Bundan başka her sene kazancımnın iki milyon Hrasını ayn! işe hasrodecektir. Bugünkü tesişatın ulahrı alu sene kadar sürecek, ve bunun için on beş milyon lira sarfedilecektir. Tesisatın ıslahı işinde ; ortaya iki mesele çıkmıştır. Biz bu ıslahatım dı- Şarıya döviz çıkarmadan yapılmasını ve sarfedilecek paranm sermayeye zam edilmemesini istedik. Bu cihetler henüz aramızda tesbit edilmiş değil- dir. Bu talebimizde haklıyız. Çünkü şartname mucibince şirket, bu te -isa- tı bize tam ve kusursuz olarak verme- ğe mecburdur. Şayet şimdiye kadar yapılmamış, bozuklukları ıslah edil - memisae buna sarfedilccek para ser- mayeye eklenmemelidir. Hulâsa; tesisatın aslabı. Üzerinde noktalgazarımıza ve mukayele şart - tekrar tetkiki için murahhasların ge- lip müzakereye oturmalarını beklif etmek üzereyiz. Bu bahsettiğim teklif bugün yarım kendilerine tebliğ edile- cektir.,, Çin - Japon harbi Wep> Bostaratı 1 incide değilse de hava budur. İazilir, Fransır ve Sovyet hariciye nazırlarile Çin delegesi- nin Iblilâfi halliçin vücude — getirdikleri karar sureti projesi yarın Çin murahhası na bükümetine bildirmek için tebliğ odi- lecektir. Eğer bu metin Çin — tarafmdan reddedilirse konseyin bundan sonra her törlü karar sureti projesi tanriminden vaz geçmesi muhtemeldir. Merahhas heyetle- ria vücude getirdikleri bu karar suneline Polonya delegesi itiraz etmişlir. Polonya mümessillerinin tahririge iştirak etmedik leri böyle bir kararı Polonya hükümetinin fena karşıbıyacağını bildirmişlerdir. İşin siyasi cepbesi bu şekildeyken Ja- ponya, harp hazırlıklarına olonca şiddetli- le devam etmektedir. Aşağı yukarı altı ay- danberi deram eden çarpışma Japon büt- çesini sarsmışlır. Bunun devamını temiu edebilmek için hükümet tedbirler almak zarpretinde kalmaktadır. Japon — maliye | nazırı hazive veridatını üç yüz #hflyon yen arttıracak yeni vergiler konulacağını bil- dirmiştir. Ş Harp vaziyeli Gelen haberlere göre Çinde barp çele harplerinden başka bir mahiyci göslerine- mektedir. Şanu da itiraf etmek 1âzımdır ki, Çin çeteleri Japoalara tehliketi anlar yaşatmaktadırlar. Tieaçin - Pukov demiryolu üzerindeki Japon ileri hareketi durmuştur. Japonlar İki cenabları arasındaki (240) kilametre lik gediği kapatmağa — çalışmakladırlar, Çin #kıncılarının bu gedikten girerek Ja- pon ordusuna tehlike teşkil etlikleri gü- Tültmüşlür. kilmişlerdir. Mevziler kırk kilometne bo- yunda ve 14 kilomelre — genişliğindedir. Çin çeteleri 500-1000 er kişiliktir, Maresal Çan Kay Şek cepbede yaplığı teflişten Hankova — dönmüştür. Derhal w- muml karargâh erkânını toplamış ve a5- kerl vaziyet hakkında böyük bir nikbinlik ihzar elmiştir. Cin maliye nazırı, Çin sahillerinin ablo- kası ve yaridatının ozalması neticesinde harie! borçlar tediyalıı kesmek mecburi- yetinde kalacağını bildirmiştir. namesine uygun olmryan tekliflerinin | Çin ordusu Yangise nebrinin cenubun- | da çok kuyvetli müdafaa mevzilerine çe- | “Akşam vostası Habeşistan Iktısaden İtalyayı fethediyor ! Lonüra, 30 (ALA.) — “Sunday Ti- mes,, gazetesi yazıyor : “İtalyanların Habeşistanda maruz kalmakta oldukları ciddi iktısadi müşkü 1âta ait tafsilât bize salâhiyettar bir men badan gelmiştir. Bu tafsilüt gösteriyor ki, Habeşistan İtalyanın mamul maddeleri için bir pi- yasa teşkil etmeksizin onun —parasını ve vesaitini kendine çeken fakirleşmiş bir mıntaka haline gelmiştir. Ticaret, durgunlur. Yerliler, ancak kendi ihti- yaçlarına yetecek kadar istihsalde bu- Tunmaktadır. İtalyan memurlarının — müstemleke idaresindeki tecrübesizlikleri dolayrsile vaziyet bütün bütün vahimleşmiştir. Şurada burada esasen içtinabı kabil olmuyan münferit zayiat vuku bulmak- ta olmasına ve Somali ve Eritre asket- Jerinden bazılarımın kaçmakta olmaları. na rağinen işgalin herhangi bir surette tehlikeye maruz bulunduğunu gözstere- cek hiçbir âlamet yoktur. Barselonayı bombardıman Yüzlerce adam öldü Barselana, 30 (A, A.) — Asf tayya- releri bugün şehir Üzerine iki hücum- da bulunmuşlardır. Altı tayyare şeh- Tin merkezine kırk kadar bomba at- maştır. İki ilâ Üc yüz kişi ölmüş ve pek çok insan yaralanmıştır. Barcelona, 20 (A. A.) — Asilerin tayyareleri, yeniden Üüç defa şehrin merkezini bombardıman otmiştir. 89 kişi ölmüş, ve bir çok kişi yaralanmış- tır. Hasarat, mühimdir. Barselon, 81 (A.A.) —— Resmen bildirildi Hine göre dürkü bombardıman neticesinde kırk yedisi çocuk olmak Üzere 155 kişi ölmüştür, Dün Terwel mantakasında toyyaresi düyürülmüştür. 3 tatlı su — denizcisi Alman tayfaları vapurlarına giderlerken macera geçirdiler Evvelki gün Hmanımıza gelen Relu- am seyyah vapuru tayfalarından üçü evvelki gece tehlikeli bir macera geçir- mişlerdir : Ohan, İrşkavzen, Karol Şaride is- mindeki üç tayfa seyyah vapuru Kız kulesi açığında Mdemirledikten sonra şehri gezmek üzere İstan'dula çıkmışlar- dır. Üç tüyfa gece yarısına kadar Beyoğ- Tunda gezmişler ve vapura dönmek Üze ve Tophane rıhtımıma inmişler. Bütün sahil boyunca kendilerini getiren vapu- rTu aramışlardır. Tayfaler vapuru bulamayınca Deniz yolları rıltımıma bağlı duran — sandal- | lardan birine sahibine haber vermek lü- zumunu hissetmeksizin atlayıp vapura doğru kürek çekmiye başlamışlardır. Sandal seyyah gemisine yaklaşacağı yerde akıntı ile Kızkulesi önünden A- hırkapı istikametine doğru uzaklaşmış- tır. ı Alman tayfalar geriye doğru kürek gekmişlerse de Hayırsıradaya doğru giden sandala su dolmıya başlayınca, cesaretleri kırılmış, bağırmıya başlamış- lardır. Bunlurın seşlerini Bandırmadan ge- leun coşkun motörü kaptanı Ahmet işit- miş, tayfaları motöre alıp Tstanbula Egttirmiş, deniz polisine teslim etmiştir. Tayfalar sabaha karşı vapurlarına gö- türülmüşlerdir . üç düşman Mamulâtını teşhir ettiği Avrupa ve Âmerika sergilerinde dalma birinciliği kazanmıştır. Güzet İstanbalu wesmesf " — İ seyyahlar nefaseti cihanın dört köşesine — nam salan “ W Hacı Bekir lokum ve şekerlerini alırlar Bir buçuk asırdan fazla bir tarihi olan bu meşhur Türk ticarethanesi lokum ve şekerleri kadar nefit melâ imaline başladı. Hacı Bekir kacemelâsı gayet lüks ambalâjli ve kilosu perakende fiatı 80 Nazi propagandasıno müsaade edemeyiz Türkiyemizin — dünyada tasdik edilem birçok ebemmiyetli kıymetlerinden ikisi üzerinde duracağız: 1 — Gerek iç siyasa ve gerek dış siyasa bakımlarından düayanın en emniyelli ve küvvetli memlekeli olması. 2 — Bugünkü dünyada — vatandaşlarına hürriyet sunan nadir Giyarlardan biri ol masi, Bu (ki kıymet &adece bizim “iyi kurun- tumuz, değildir. Bu hal dünyanın malü- mudur ve her tarafta gazeteler bu vaziyeli miüzden sitayişle bahsetmekledirler, Ko- malizm, bugünkü — dünyada ileri devlet kuran ve hergün kökleşen geniş demakre- Si yarulan bir ideoloji ve bir sistem olarak kabul edilmiş bulunuyor, Biz. de bu ka- naalleyiz. Fakat bu geniş demokrasi, bir- çok Avrupa memlekellerinde büyük harp- ten evecl ve sonra bazı hızıblar tarafından müuhtelif Tena temayüller için — islismaş editmiş olan ve edilen garp demokrusisi. nin halalarından lamamile — tcmizlenmiş bir demokraxidir ve bürriyet — sevgimiz “bir gün hürriyetlerimizi kökünden tır- panlayacak sinsi temayüllerin — yayılma- Sına, ve — kuvvetlendirilmesine müsande edecek şekilde, görlerimizi bulandırmış değitdir. Geunlş hürriyetler memleketi olan Türki- yede her hürriyet, bu memlekelt valandâ- şana ve bu memleketin kendi öz yaradışı olan fikirlere, memleketin kendi hâdisele- rinden alınmış naticelere dayanan ve mut- haka “milil ve yerli,, olan fikirlere ailtir, Yabancı, bize yahancı olan fikri ekmek, yeşerimek ve filizlendirip — kökleştirmek için Türk memlekelirin hürriyetinden us- x istifade edemez. Yabancı fikrin filizle- rini görür görmez bu hüvriyotin gemleri- ni derbal kısarız. Bu satırları bize — yazdıran ve Kema.- Hazmin çok malüm bir hakikatini böylece bir daha şerhettiren sobeb şudur: 'Türkiyede Alman nasyonal - sosyaliz- minin propaganda edilmekte olması. Evet; Alman masyonal - sosyalizmi ton iki yıl içinde, ber nedense Türk milletini ye bilhasşa Türk gençliğini “tenyir ve ir- şat?!?,, bevesine tatalmuştur. Bu hal, A manların bu memleketi hâlâ anlayamadık- Tarının bir yeni delilidir. İkinel Abdülha- midi ve devrinin Türk zihniyelini, Ikinci Vilhelm ve vezirleri nasıl — anlayamamış idilerse, Enver ve Talâl öloritesi altında umumi harbi kabul etmiş olan 914 Türki. yesinin temayüllerinden ve zihniyetinden Alman erkâmnı harbiyesi ve bütün emumi harp Almanyası ne derece güfildilerse bu- günkü Betlin de Kemalist Ankaranın, Ko- malist İstanbulun ve Kemalist — Türkiye- nin manastadan, kavasından, halinden ve hüviyetinden öylece gaflil bulunmaktadır. Eğer höyle olmasaydı Münihdeki nasyo- nal - sosyalist karargihı Türkiyeyi hâlâ bir “Yakınşark — memleketi,, gibi görür müydü? Evet; Almanyanın Türkiyeyi hâ- 14 bir Yakınşark mem! gibi görmek- te olduğumu iddia edebil! Zira böyle olmasaydı Yakınşark memleketlerinde gi- riştiği propakanda usullerin! kullanmaktları Almanyanın çekinmesi lü- zımgelirdi. Almanya, Sovyet Rusyanın bir zaman. Tar düştüğü çukurn düşmüş — bulunmaklar dır. Sövyet Rüsyanın fikir — leşkiliütları, bir zamanlar — ink)lâbımuızı her — türlü ideolojik kıymetlerden mahrum addede- rek, bite fikir Ihracatı yapmağa — kalkış- AVRUPANIN ! A En iyi fabrikalarının şapkalarını ucuz bir fiyatla almak — ister İyi, sağlam, iki sene giyilebilecek BİR ŞAPKA 2.45 Kuruşa valnıl P. LAMBROPULOS mağazasında Galata Karaköy W önünde No, 110 Rahatını, kesesini sevenlere tavsiy? tü Kuştüyü kullanınız | Bir Liraya Kumaşile Kuştüyü Yastıklar i Yorgan, şilte ve yaştıklarda mühim tearilât yapıldı. Kuş tüyü M » si ve her rengi bulunur. Fiyatlar çok ucuzdur. KBDN Adres: İstanbul Çakmakçılar yokuşu Kuş töyü fabrikası. 'Tel: 29097. Satış yerlerimiz: Ankarada, Beyoğlunda — Verli Wullar Pazan. DÜNYANIN MEŞHUR ŞEKERCİSİ Ali Muhiddin Hacı Bekir | İstanbulda | YETAŞ Te DA a B 91 TKINCİKANUN mışlardı. Bunut nasıl nelicesiz yaldıli herkesin malümudur. Şimdi ondan boştlif Kibı olan yeri Alman propagandasının .H mağa ve doldurmuğa savaştığını rur. Almanyaya giden talobelerimize Sa$ yapmağa memur edildikleri sahalaf” dan ziyade naxyonal - sosyalizmin â kültür bakanlığımızın bütün M rağmen hâlâ sürüp giden “Almenyaya Ü lebe göndermek moclnbhıü. M Mmuş gibi Almanlar mbul gibi yözdü yüz Kamalist bir ileri !*dl ”. velam — Üniversitemizin yanı — bapndt “kıraat salonları,, açmağa buşlamış ı— nuyorlar. i İlk sayfamızda neşrettiğimiz resme diğ” katle bakımız. Bu, Alman kırgat salonuntf tavanındaki Jâmbanın — resmidir. Acabü Kemalist Yürk gençliğinin kırşate datf edildikleri bir salona başka türlü bir W0” ba yapılamaz mıydı? Yoksa yarınkl mir nevver gençliğimize, “dünyaya flim, İW? ve medeniyet nurları saçan biricik HMSir Jin garanlı ha olduğu,, kanmatini mi VE” mek iştiyorlar? Tahkik ettik Ki bu salonu — tdane ed€ kimse liselerimizden birinde almanca #f ç $ allimliği etmekte imiş. Türk kültür sunda vpazife alan bir adam ya tir. Yahut bu kadroda kaldığı hötün hareketlerini Kemalis' — Tacoliliif uydurumağa wmceburdun, | Gerek bü almanca hocası üserine se ba pasyonal - sosyalist zerine, ait olduğu makamların dikkat gekeriz. Bunun — mem! yi tesiri görülemez ama, ”-ı medeni ve orijinal kıymetimizi, tasl bal etmiş bulunduğu biranda Am mühtelif merkezlerinde yanlış doğmasına yol açar. Niteklm, ll *“Te Temps,, gazetesinin (28 ikinciki tavihli) İünci sayfasında bariei M kısmında Türkiyeden bahseden bir YöP da şu satırlara rastlamış “Hiç şüpbeşsiz, bu sözlerile Kil Bayar, son günlerde kuvvetlemmiş olan — nasyonal « propagsandasına İşsrel etmiş dır... “Nasyonal - sosyalist propagandaslı Türkiyemizden yanyana babsedilmesi Tüşt ve orijinal ye çok yüksek taharamül edemiyeceği bir Buna nihayet verelim. ,ı