24 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

ELE ğ / gintik | z ENGİN, ihtiyaçlarını tatmin | Zen n derler. Onun insanlığa ettiği İW F büyük olduğu inkâr edile- uîînkü ihtiyaçlarından artan pa- | wtm“mmıuz. fakat güzel şeyleri K %'ştır. Konaklar, bahçeler, ziy- %î"m doğruya - bir ihtiyacın İN istihdaf etmiyen faaliyet Ohün icadıdır. İlme, sanate, fel- * Çok yardım etmiştir. N':hilir ki Yı, yel dünyada — zenginlik ol- Yani herkes rızkmdan faz- thhen Ahmasaydı, insan oğlunun huw Süzel hissi olan merhamet de | %m:demezdı. ! ”ük&ı"ği“ insanlığa ettiği iyilikle: kalkmıyorum; fakat kötü- de söyliyecefim. Fazla para Sürur, nahvet ilryor, ona Bi dakileri ezmek, hı:îalîıîıak. a- ak arzusunu veriyor. Ona de insanlığın bir parçası i Ü (yatturuyor. Zengin, baş- h'“lı:: Istırabına sevinmese bile ©- “Hlıı. göstermemeğe başlıyor. Zen- hD Ğ”Bı doğurup böylece sahibin- Pa , * hisleri, merhameti, güzellik- Dör Hatmak ihtiyacmı da — öldürü- hiyer 4 Pek fazla para sahibinde ı“e' t Tabıtalarımı da körleştiriyor: İe% ;e"_lleketlerinde işlerin az çok Ttap bğğğ*“i sezince paralarını he - | A memleketlere - gönderive- “eym;d'mgdi memleketlerinin parası eum: 'Oynıyanlar.,, kş Tn Enginler hemen daima dev- '“zawh kabasıma öfkelenir ve ferde ; "Y'—'h_ iyet verilmesini ister. Hür- | büm îüıü SÖz ve güzel şey. Fakat Veti Wnsinin istediği ferdin hürri- ki topekl!edya cemiyetin, cemi- İN İ l | ı:l:ğı“in Gıg,hünı luluklarm hürriyetini bo - Ü n Yettir. Büyük zenginin iste- ep M alabildiğine inkişaf ettir- ';bn%k Mdakileri istediği kadar e- MHİ_Ih'Hyetidir. Güler ve: "Kim N,, * Onlar da benim gibi yap- deı-_ Faka y ting t bilir ki ferdin azami ,î:ıı en en cok İstifade edecek .» bence, en büyük fenalı- âh:îğî“yim. O da aile reisidir, o fens,. ”© bunun için söyliyece- ğ:hu-_ İktan vazgeçmesine imkân nmî'ğr“âımu sever, sevdiği için "I'R&“fır » G&rzularımı yerine geti- h *Ona - fukaranım, hattâ or- İnsanlarm birkaç aylık ge- "e Tiralık otomobil... Bu- tuk, hiç düşündünüz. mü? nedh-? h u:l;“ © da baba olduğu için Zülmesile içi zehirlenir ve Zaman çocuğundan &- Socuğun oyuncağı fukara Y Tde bğhbetım azaltır... Bu söy- IK Biııhmm"'_“'“dnm kokusu mu dohıd'u::ht hayat melo- ; qî?mı:in lüzumlu bir a- Olan _ medeniyet zengi- 'hh.%keum ötekilerde- a İleri gidiyor. Fakat zen- m“.ğ-_â'g;şşmı? bir adam de- N faydalı olması- Nati geç CĞS önünde tutun: T ler İ a ıhe' Yüra değil, , zevk- İ çirkinlikler vnnıh ATAÇ (F ZTT FEZ Ş Z Ettikten sonra da parası artan Hattâ | Yeni posta gemileri için on milyon daha harcanacak Mevcut es<i vapuriardan bir kısmı şilep haline gelirilecek ve ayrıca şilep de yaptırılacak kinci kısmı için lüzum görülen 10 milyon lira, 939 bütçesinden verile - Hükümetin, deniz ticaret filomuzu ihya için tatbikma giriştiği progra- mın birinci kısmı bu sene filen ta- hakkuk etmiş bulunacaktır. Posta vapurlarımız —Almanyanın muhtelif şehirlerindeki — şantiyelerde yapılmaktadır. Şimdiki halde kızağa konulmuş olan Mersin ve Marmara hatlarına ait otta boy ve küçük to- najdaki vapurların inşaatı hayli iler- lemiş — bulunmaktadır. — Bunlardan “Trak,, ismi verilen vapurun tekne kısmı bitirilmiş ve merasimle denize indirilmiştir. Bir ay sonra da ikinci vapurumuz denize indirilecektir. 1500 ile 3500 tonluk olan bu gemile- rin insaatı ilerlerken diğer taraftan mukavelesi sonradan yapılmış olan Karadeniz hattı ile dış postalar için yapılacak beşer bin tonluk büyük üç vapurumuz da önümüzdeki aylar için- de tezgâha konulacaktır. Ayni büyük- lükte ve ayni tipte yaptlacak olan bu gemiler, tekne saçları, ahşap kısım - ları, kazan ve pervaneleri beraber ya- pılmakta olduğundan inşaat uzun sür- miyecek, üç vapurumuz birer, ikişer ay fasıla ile bitecektir. Deniz yolları işletmesine ait bu va- purlar bittikten sonra, hükümet de- niz ticaret programınm ikinci kısmı- nı tatbik mevkiine koyacaktır. Bu İi- kinci kısım programda on milyon 1i- ralık gemi inşaatı işi vardır. Programın bu kısmının tatbikıyle yeni kurulmakta olan Denizbank meş- Zeytin yağı f.yatları Romanya müşterilerimiz arasına girince Yükselmeğe başladı Bu seneki zeytinyağı Trekoltesinin çok olacağı anlaşılması üzerine sürat- le ucuzlamıya başlıyan zeytinyağı ve sabun fiatları tekrar yükselmeğe baş- lamıştır.. Buna — sebeb mevcut zeytinyağı müşterilerimizin arasına Romanyanın da karışması ve ihracat imkânlarının artmasıdır. Son bir hafta zarfımnda zeytinyağı fiatlarmda kiloda beş ve sabun fiat- larmda iki kuruşluk bir yükselme görülmüştür. Piyasada bugünkü şart- lar içinde fiatlarm bir miktar daha yükselmesi, belki de son beş senenin en yükesk fiatı olan geçen senenin fiatmı da geçmesi ihtimal dahilinde olduğu söylenmektedir. 1932 senesindenberi mütemadiyen düşen zeytinyağı rekoltemiz, 0 zaman 35.000 ton iken 936 senesinde 18,000 tona kadar düşmüştü. Bizimle bera - ber dünya rekoltesi de düşük olduğun- dan 1933 senesinde 23 kuruşa kadar düşen toptan zeytinyağı fiatları, 936 da 54 kuruşa kadar yükselmiş bulu- nuyordu. Bu seneki zeytinyağı rekol- tesi ise 32,000 ton olmuştur. Fakat İspanyadaki dahili harb dolayısiyle en büyük zeytinyağı müstahsilinin beynelmilel piyasadan çekilmiş bulu- nuşu dünya fiatları üzerine müessir olmaktadır. — gul olacaktır. Evvelce, iktısat vekâ - letinde bu iş için bir proje hazırla- narak vekâlet mütehassıslarıyla de- nizyolları fen azaları tarafından tet- kik edilmişti. Şimdi bu proje Deniz- banka verilecek, Denizbank bünun üzerinde yeni ihtiyaç ve vaziyetleri nazarı itibara alarak tekrar işliye - | cektir. İşittiğimize göre, programın İ- Terkosta hamamcılara tenzilât Kabul edildi, fakat kâfi gürülmüyor İstanbul belediyesi hamamcılara bekledikleri cevabı nihayet vermiştir. Belediye bu cevabında hamamcıları şehir suyunu pahalı bulmaktaki iddia- larımda haklı görmekle beraber, bu - günkü şartlar içinde sular idaresinin hamamcılar için ucuz su vermesine imkân olmadığını da gözönüne koy- maktadır. Yalnız dahiliye vekâleti « nin halkın temizliği bakımından bu işe verdiği ehemmiyetten de bahse - den belediye - şehrin umumi bütçe - sinden karşılanmak suretiyle - İstan- bul hamamlarına üçte bir fiat tenzilâ- tiyle su vereceğini bildirmektedir. Ancak bü işin husuli için, İstanbul hamamlarmın kullandığı suyun kıy - meti tutarmın üçte biri kadar hir tah- sisat kabul edilerek şehir bütçesinden ayrılması iktiza ettiğinden bu tenzi- lâtın da şimdi yapılamıyacağı hatır « latılmakta şubat toplantısında şehir meclisine, daimİ encümen namına bu | teklifin yapılacağı bildirilmektedir. Hamamcılar, suyun bedelinden üçte bir tenzilât yapılmca hamamlara ve - rilecek olan bir metre mikâbı 10 ku- ruştan suyla dahi idare edilemiyeceği kanaatindedirler. Fakat ne de olsa bu günküne nazaran daha müsait bir va- ziyet olduğundan hamamcılar bunu memnuniyetle karşılamışlardır. Bugünkü su fiatıyla hamamoerlar mütemadi zarar halinde olduklarını görmüşlerdir. İstanbulun en kötü bir hamamma bir aylık su hesabı olarak 300 lira gelmiştir. Bundan dolayı tak- sili hamam usulünün derhal tatbikı zarüri görülmektedir. Belediye hamamcılarım Kırkçeşme suyu kullanmak hususundaki taleple. rini büsbütün reddetmiştir. Medrese ve camilerin parasız kiracıları Vilâyet, hemen ekseri camilerin ve mescitlerin meşruta hanelerinde, oda- larında parasız olarak yerleşmiş olan kimseleri çıkarmaktadır. Bu odalar- dan mabetlerle alâkası olmıyanlar bi- lâhare kiraya verilecektir, Medreseleri şimdiye kadar işgal et- mekte olan kimseler tamamen çıkar- tilmıştır. la posta vapuru bulunacaktır. Bun - lar kabotaj hatlarımız ihtiyacına kâ- fi geleceği gibi, ileride açılacak olan İstanbul - İzmir - Pire - İskenderiye ve İstanbul - İzmir - Mersin - İskende- büyük vapur tahsisi de kabil olacak. tır. Denizbank alacağı bu tahsisattan bir kısmıyla yeni şilepler yaptıracak- tır. Denizyolları vapurlarından, İnö- nü, Sadıkzade gibi şilep olmıya elve - rişli birkaç vapur da tadil olunarak şilep haline sokulacaktır. Bu suretle Denizbankın elinde kuvvetli bir şilep filosu bulunacaktır. Banka bu şilep - lerle ihracat mevsiminde ihracat mal- larını taşıyacak ve devletin hariçten yaptığı mübayaatm nakliyatını temin edecektir. Bu şilepler icabımda ecne- bi hatlara da çalıştırılacaktır. Programm ikinci kısmında - inşası mukarrer gemilerden bir veya iki ta- nesinin yeniden kurulmakta olan ken- di tersanemizde yapılması da mevzu- bahstır. vbiki Deniz işçileri kanunu Tatbik mevkiine girince Mevcut eski nakil vasıtaları tasfiyeye uğrayacak Öğrendiğimize göre iktısat vekâleti teşkilâtı uzun müddettenberi, esasla- rı hazırlanmakta olan deniz işçileri kanun lâyihasını tanzime başlamış- tır. Çok yakm bir zamanda denizci - lerimizin hayat ve istikbalini koruya- cak olan bu projenin kanun şeklini a- lacağı anlaşılmaktadır. Deniz işçileri kanunu da aynen ka- ra işçileri kanunu gibi gerek iş vere- nin, gerekse işçinin bütün hukukunu koruyacak hükümleri ihtiva edecek- tir. Yalnız denizin karaya nazaran meşekkatli oluşu gözönünde bulundu- rularak deniz adamları için dünyanın her tarafmda kabul edilmiş olan e - saslar bu kanuna da konulmuş bu - lunmaktadır. Bu arada deniz kazaları- na karşı deniz adamlarınm korunma- sını temin edecek her türlü tedbirler de kanun lâyihasımda cerpiş edilmiş- tir. Yalnız bu kanunla deniz nakil vası- talarımda bütün dünyaca aranmakta olan şartların bulunması esası konu- lacağı için mevcut deniz nakil vasıta- larrmızın bu şeraite aykırı düşecekle- ri gözönünde bulundurulmaktadır. | Bünun için yeni gelecek vapurlarla bir sene içinde esasen bir tasfiyeye uğrıyacak olan deniz nakil vasıtaları- mızın çıkacak kanunla ikinci bir tas-. fiyeye uğrıyacağı anlaşılmaktadır. Atin adan trülenler ÇN , h*)l“q .'“'Gtu. *den beyannameler Haj e Enlek>tin sukun ve ld.mhn%bbü' eyliyen bazı es %'“m. * Payitahtı terke da- * BASIN BİRLİĞİ projesi Büyük Mil- let Meclisinde hususi bir komisyon tarafın dan tetkik ediliyordu. Encümen mürettip, matbaacı vesalre gibi sanatları birlik çer- | çevesinden çıkarmış, yalnız yazı ve basın işlerile alâkalı olanların birliğe alınması- na karar vermiştir. . * Üniversiteden 32 kişilik bir talebe ka- filesi Bursaya gidip Uludağa çıkmıştır. * Vakfıkebirde dün akşam üç saniye sü- ren bir zelzele olmüştür. * Kurban bayramında Uludağda bir film çevrilecektir. Senaryosu Bursada bir heyet tarafından hazırlanmaktadır. Ww' * Bundan sonra memleketimize getirile- cek nebat ve ağaç tohmumlarının Ankara- daki tohumları ıslah istasyonunca nümu- neleri tetkik edilmeden memlekete sokul- mamaları alâkadarlara bildirilmiştir. * Mezbaha işçilerinin de hafta tntilin-' den istifade etmeleri ve et ihliyacının bir ee A A G L L gün evelden temini alâkadarlara bildiril- miştir. * İstanbul vilâyeti ziraat müdürlüğü fi- ) dan tevziine devam etmektedir. * İstanbul Emniyet müdürlüğünün tah- liye etliği hariciye nezareti binasına def- terdarlık ve milli emlâk müdürlüğü, orman müdürlüğü taşınmıştır. * İstanbulda açılan zehirli gazlar kurs- larına devam edenlerin sayısı 18000 i bul- müuştur. * Üç kişilik bir ecnebi mühendis gru- pu şehrimize gelmiştir, — memleketimizde tetkikat yapacaklardır. KURUN'da Hatay davamızın son safhası SIM US Hariciye vekilimizin Cenevre- ve harekeli dolayısile diyor ki: Malümidür ki Hatay meselesinde son ili- tilâf hükümet tarafından Milletler cemiyc- ti könseyin gönderilen muhtıra ile başla- mıştır. Bu protesto cemiyet adına — olarak intihabatı idare için beynelmilel — komis- yonca yapılan nizamnameye aillir. Millet- ler cemiyeti komisyonu bu nizamnameyi yaparken Hataydaki Fransız — memurları ile istişarelerde bulunmuş, icap eden ah- valde hep onlardan malümat alarak çalış- _' | pıldıktan sonra da leat- Açın Fransa vasilasile Suriye manda - ne resmen taşdik etlirmiştir. Hatay çası Fransadan aşağı ol- azsa Fransa ile aynı hak yet mevklinde tanımması iktiza eden Türkiye ise adeta yabancı bir devlet gibi dava dışında tutulmuş, her şey olup bittikteti sonra sadece malümat husuli için Ankaraya nizamnamenin bir sureti gönde- SIine resnn İşte cumhüriyet hükümeti çok haklı o- larak beynelmilel komisyonun her şeyden evvel bir Türk ve Türkiye davası olan Ha- tay meselesinde bu garip ve — bir taraflı vaziyelini protesto — etmiştir. Bu itibarla bu defa Cenevre müessesesi kendi adına hareket eden intihabat komisyonun bu yan lış muamelesini tetkik edecektir. Türkiye cumhuriyetinin Milletler cemi- yeti konseyi nezdinde yaplığı profesto a- çık hakikat hilâfına hareket edilmiş oldu- ğu içindir. Şimdi Cenevrede — toplanacak olan Milletler cemiyeti konseyinden bu haklı, bu çok makul itirazımızın kabul e- dilmesini bekliyoruz. Aksi takdirde hükümetimiz — tarafından mühim kararlar verileceğini tahmin edi- yoruz,. CUMHURIYET”' de Dayak ve falaka usulüne avdet mi? Y UNUS-NADİ başmakalesinde bazı ta- F lebelerin hocalarına el kaldırmaları ve hattd silâh çekmeleri hödiselerini mek- teplerde maddi ceza usulünün kaldırılma- 81 yüzünden olduğunu iddia ederek diyor- ki: « “İlmi yalnız kitaplarda gördüklerinden ibaret bilen bazı pedagoji üstadlarımız bir vakit terbiye usulünde çok — ileri gitmiş bazı garp pedağroji mütehassıslarının fi- kirlerine bayılarak bizde de mekteplerde talebeye karşı maddi ceza usulünün kaldı- rılması lehine kuvvetli bir hareket yap- mışlardı. Galiba bu zatların bu propagan- daları müessir olarak bizde de — mektep ve talebe hayatı inzibatının manevi olori- teye bırakılması muvafık ve kâfi gelece- ği neticesinde karar kılındı. İşin safhala- irını yakından takip etmediğimiz için ne yapıldığını pek iyi bilmiyoruz. Fakat ikide bir hocalarına el kaldırmaktan bile ileri gittiğini gördüğümüz bazı talebe azgınlık- ları hâdiselerinin, her tekerrür ve tevali- sinde mekteplerimizde disipline, daha doğ- rusu disiplinsizliğe dair işittiğimiz sözler den bizde toplanan kanaat şudur ki bazı pedağgoji üstadlarımızın bazı Avrupa usul- lerine bayılarak yapmış oldukları propa- ganda müessir olmuş, — mekteplerimizden maddi ceza usulü kaldırılarak galiba onun yerine de kâfi kuvvette manevi olorite ko nulmamış ve bundan da mekteplerimizin disiplini ikide bir tüylerimizi ürperlecek şekiller gösterecek veçhile bozulmuşlur.,, “O halde bu yanlış yoldan hemen dön- meliyiz. Mekteplerimizden manevi olori- te kalksın demek istemiyoruz. Onu maddt cezalarla da teyit etmeğe ihliyaç vardır ve bu ihtiyaç mullaktır. Talebe olan çocuk- larımızın hayrı için ve memleketimizin yüksek - ve en yüksek - menfaâtleri iğin..,, - TAN”da Teruel muharebeleri MER RIZA Doğrul yazıyor: İspanya cumhuriyetinin yeni ordu- su, kolay muvaffakiyetlere alışan — asilere ilk mühim darbeyi Teruelde — indirdi ve bu mübim mevkii ve şehri, zaptetmekle İspanya cumhuriyetinin açlığı halâs har- binin yeni bir devreye girmek üzere ol- duğunu gösterdi. Hâdise, asi İspanyayı â- deta temelinden sarsmış ve asi liderlerin nüfuzu ve prestiji büyük bir buhran ge- çirmiştir. Asi — İspanyada bu sarsıntı ve buhran devam ediyor. — Bunlara ait tay- yare kuvvetlerinin son hafta zarfında kö- rü körüne saldırışları, Terueli geri almak için bu mınltakaya kuduzca savletleri, ve şehre her yandan ateş yağdrımaları hep bu sarsıntı ve buhranın önünü almak i- çindir. f Fakat asiler, küvvetli müiltefiklerinden yığın yığın aldıkları silâhları denemele- rine rağmen cumhuriyet ordusunu yerin- den oynatmıya imkân bulamamışlar ve ih- timal ki, büyük ve kati taarruzları için sak (Lütfen sayfayı çeviriniz),