24 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

*—_— [eıı intik ENGİN, mıımum tatmin cum,.. sonra da parası artan derler. Onun insanlığa ettiği , “Rbüyük olduğu inkâr edilo- W'“lü ihtiyaçlarından artan pa- Tn suz, fakat güzel şeyleri ı._;:'eur Konaklar, bahçeler, ziy- ç g""ı!ın doğruya - bir ihtiyaem — istihdaf etmiyen faaliyet üN icadıdır. İlme, sanate, fel- | qı,wk yardım etmiştir. Hattâ lyilir ki dünyada zenginlik ol- ?lnl herkes rızkından faz- uıydı. oğlunun Büzel hisai olan merhamet da ——! #demezdi. Tinliğin insanlığa ettiği iyilikle- ıl:: kalkmıyorum: — fakat kötü- İ de söyliyeceğim. Faz'a para mdnEll.rur nahvet aşılıyor, ona MH ezmek, hırpalamak, a- bi k arzusunu veriyor. Ona wın de insanlığın bir pırçuı V y tturuyor. Zengin, baş- M istirabina sevinmese bile o- b Böstermemeğe başlıyor. Zen- iqeh"'l doğurup böylece sahibin- k hisleri, merhameti, güzellik- Ha âk İhtiynemr da öldürü- .h__“* pek fazla para sahibinde İk Ç* Tabitalarını da körleştiriyor? &%lckıtle.rînde işlerin az çok T b&îinl sezince paralarını he - Memleketlere gönderive- L'VNM:Wİ memleketlerinin parası % Oynıyanlar.,, "4 Türale ıngln'er hemen daima dev- kabasına öfkelenir ve ferde H"t İrriyet verilmesini ister, Hür- Mn e) #öz ve güzel şey. Fakat hğh?ginm istediği ferdin hürri- Nu“ h)î'lleı'iyı cemiyetin, cemi- &"!m; lülukların hürriyetini bo - ttir. Büyük zenginin iste- ı llnhlldığhıe inkişaf ettir- afmdakileri istediği kadar e- h“'rlyeudir Güler ve; "Kim % « ? onlar da benim gibi yap- | 'akat bilir ki ferdin azami ü_ €en çok İstifade edecek WM lı:ı:ine istifade edecek o- “—Vuy. bence, en büyük fenalı- h“îd Yim, O da aile reisidir, o a“i T Ve bunun için söyliyece- )::lp B vazgeçmesine imkân * ıı,_%“hnu Bever, sevdiği için h"“h, * GArzularını yerine geti- ha f fil:mm. hattâ or- irkaç aylık ge- %""'*l oyuncak alır. Yüz M Uralık otomobil... Bu- c’%. h!v düşündünüz. mü? ""' Para nedir? smıf ? henüiz öğrenmemiş ço- .;::;" ister. “Babası bittebi e da baba olduğu için ülmesile içi zehirlenir ve Zaman çocuğundan a- SOcuğun oyuncağı fukara muydun babaya ve babann h.':"*"nl azaltır... Bu söy- Melodram kokusu mu ,om"' 'lklt hayat melo- %Im 'd" lüzumlu bir a- medeuvez zengi- Memleketlerde ötekilerde- © ileri gidiyor. Pakat zen- k bir adam de- temiyete faydalı olması- :ü önünde tutun; yok- leğir, Yaratır. tirkinlikler, zevk- Nurullah ATAÇ ı.ı.,_ Tetebbüs 97“191 bazr es * Payitahtı terke da- Yeni posta gemileri için on milyon daha harcanacak Mevcut esk<i vapurlardan bir kısmı şilep haline gelirilecek ve ayrıca şilep de yaptırılacak Hükümetin, deniz ticaret filomuzu ihya için tatbikma giriştiği progra- mın birinci kısmı bu Bene filen ta- hakkuk etmiş bulunacaktır. Posta vapurlarımız —Almasnyanın mühtelif şehirlerindeki — şantiyelerde yapılmaktadır. Şimdiki halde kızağa konulmuş olan Mergin ve- Marmara hatlarma ait otta boy ve küçük to- najdaki vapurların inşaatı hayli iler- lemiş — bulunmaktadır. — Bunlardan “Trak,, ismi verilen vapurun tekne kısmı bitirilmiş vo merasimle denize indirilmiştir. Bir ay sonra da ikinci vapurumuz denize indirilecektir. 1500 ile 3500 tonluk olan bu gemile- rin insaatı ilerlerken diğer taraftan müukavelesi sonradan yapılmış olan Karadeniz hattı ile dış postalar için yapılacak beşer bin tonluk büyük üç vapurumuz da önümüzdeki aylar için- de tezgâha konulacaktır. Ayni büyük- lükte ve ayni tipte yapılacak olan bu gemiler, tekne saçları, ahşap kıstm - ları, kazan ve pervaneleri beraber ya- pılmakta olduğundan inşaat uzun sür- miyecek, üç vapurumuz birer, ikişer ay fasıla ile bitecektir. Deniz yolları işletmesine ait bu va- purlar bittikten sonra, hükümet de- niz ticaret programınm ikinci kısmı- nı tatbik mevkiino koyacaktır. Bu |- kinci kısım programda on milyon li- ralık gemi inşaatı işi vardır. Programın bu kısmının tatbikıyle yenl kurulmakta olan Denizbank meş- Zeytin yağı f.yatları Romanya müşterilerimiz arasına girince Yükselmeğe başladı Bu seneki zeytinyağı rekoltesinin çok olacağı anlaşılması Üzerine sürat- le ucuzlamıya başlıyan zeytinyağı ve sabun fiatları tekrar yükselmeğe baş- lamıştır. Buna — sebeb — mevcut zoytinyağı müşterilerimizin arasma Romanyanın da karışması ve ihracat imkânlarının artmasıdır. Son bir hafta zarfında zeytinyağı fiatlarında kiloda beş ve sabun fiat- larımda iki kuruşluk bir yükselme görülmüştür. Piyasada bugünkü şart- lar içinde fiatların bir miktar daha yükselmesi, belki de son beş senenin en yükesk fiatı olan geçen senenin fiatımı da geçmesi ihtimal dahilinde olduğu söylenmektedir. 1932 senesindenberi mütemadiyen düşen zeytinyağı rekoltemiz, 0 zaman 35.000 ton iken 936 senesinde 18,000 tona kadar düşmüştü. Bizimle bera - ber dünya rekoltesi de düşük olduğun- dâan 1933 senesinde 23 kuruşa kadar düşen toptan zeytinyağı fiatları, 936 da 54 kuruşa kadar yükselmiş bulu- nuyordu. Bu seneki zeytinyağı rekol- tesi ise 32,000 ton olmuştur. Fakat İspanyadaki dahili harb dolayısiyle en büyük zeytinyağı müstahsilinin beynelmilel piyasadan çekilmiş bulu- nuşu dünya fiatları Üüzerine müessir olmaktadır. —e * BASIN BİRLİĞİ projesi Büyük Mi let Meclisinde hususti bir komisyon tarafın dan tetkik ediliyordu. Eneümen mürettip, matbaacı vesalre gibi sanatları birlik çer. çevesinden çıkarmış, yalnız yazı ve basın işlerile alâkalı olanların birliğe alınması- na karar vermiştir. * Üniversiteden 32 kişilik bir talebe ka- filesi Bursaya gidip Uludağa çıkmıştır. * Vakfıkebirde dün akşam Üüç saniye sü- ren bir zelzele olmuştur. * Kurban bayramında Uludağda bir film çevrilecektir. Senaryosu Bursada bir beyet | larafından hazırlanmaktadır. gul olacaktır. Evvelce, iktısat vekâ - letinde bu iş için bir proje hazırla- narak vekâlet mütehassıslarıyla de- nizyolları fen azaları tarafından tet- kik edilmişti. Şimdi bu proje Deniz- banka verilecek, Denizbank — bunun üzerinde yeni İhtiyaç ve vaziyetleri hazarı itibara alarak tekrar işliye - cektir. İşittiğimize göre, programın İ- Terkosta hamamcı!'lara tenzitât Kabul edildi, fakat kâfi gürülmüyor İslanbul belediyesi hamamcılara bekledikleri cevabı nihayet vermiştir. Belediye bu cevabında hamamcıları şehir suyunu pahalı bulmaktaki iddia- larında haklı görmekle beraber, bu - günkü şartlar içinde sular idaresinin hamamcılar için ucuz su vermesine imkân olmadığını da gözönüne koy- maktadır, Yalnız dahiliye vekâleti « nin halkın temizliği bakımandan bu işe verdiği ehemmiyetten de bahse - den belediye - gehrin umumi bütçe - sinden karşılanmak suretiyle - İstan- bul hamamlarma üçte bir fiat tenzilâ- tiyle su vereceğini bildirmektedir. Ancak bu işin husuli için, İstanbul hamamlarının kullandığı suyun kıy - meti tutarmın Üçte biri kadar hir tah- sisat kabul edilerek şehir bütçesinden ayrılması iktıza ettiğinden bu lenzi- lâtın da şimdi yapılamıyacağı hatır - latılmakta şubat toplantısında şehir meclisine, daimt encümen namıma bu teklifin yapılacağı bildirilmektedir. Hamamcılar, suyun bedelinden üçte bir tenzilât yapılmca hamamlara ve - rilecek olan bir metre mikâbı 10 ku- ruştan suyla dahi idare edilemiyeceği kanaatindedirler. Fakat ne de olsa bu günküne nazaran daha müsait bir va- ziyet olduğundan hamamcılar bunu memnuniyetle karşılamışlardır. Bugünkü su fiatıyla bamamcılar mütemadi zarar halinde olduklarını görmüşlerdir. İstanbulun en kötü bir hamamma bir aylık su hesabı olarak 300 lira gelmiştir. Bundan dolayı tak- sili hamam usulünün derhal tatbikı zaruri görülmektedir. Belediye hamamcıların Kırkçeşme suyu kullanmak hususundaki taleple- rini büsbütün reddetmiştir. Medrese ve camllerin parasız kiracıları Vilâyet, hemen ekseri camilerin ve mescitlerin meşruta hanelerinde, oda- larında parasız olarak yerleşmiş olan kimseleri çıkarmaktadır. Bu odalar- dan mabetlerle alâkası olmıyanlar bi- lühare kiraya verilecektir. Medreseleri şimdiye kadar işgal et- mekte olan kimseler tamamen çıkar- ulımştır. * Bundan sonra memleketimize getirile- cek nebat ve ağaç tohmumlarının Ankara- daki tohumları ıslah istasyonunca nümu- neleri tetkik edilmeden memlekete sokul- mamaları alâkadarlara bildirilmiştir. * Mezbaha işçilerinin de hafta tatilin- den istifade etmeleri ve et ihtiyacının bir kinci kısmı için lüzum görülen 10 milyon lira, 939 bütçesinden verile - cektir. Denizyolları işletmesinin yeni va - sı mürakün olan eski vasıtalarla bir - likte, Denizbank elinde on beşten faz- la posta vapuru bulunacaktır. Bun - lar kabotaj hatlarımız ihtiyacına kâ- fi geleceği gibi, ileride açılacak olan İstanbul - İzmir - Pire - İskenderiye ve İstanbul - İzmir - Mersin - İskende- ruün - Portsalt gibi harief hatlara iki büyük vapur tahsisi de kabil olacak. ı tır. Denizbank alacağı bu tahsisattan bir kısmıyla yeni şilepler yaptıracak- tır. Denizyolları vapurlarından, İnö- nü, Sadıkzade gibi şilep olmıya elve - rişli birkaç vapur da tadil olunarak şilep haline sokulacaktır. Bu suretle Denizbankın elinde kuvvetli bir şilep filosu bulunacaktır. Banka bu şilep - lerle ihracat mevsiminde ihracat mal- lJarımı taşıyacak ve devletin hrlçmı yaptığı mübayaatm nakliyatını temin | edecektir. Bu şilepler icabında ecne- | bi hatlara da çalıştırılacaktır. Programın ikinci kısmında — inşası 1 | tay meselesinde bu garip ve KURUN'da Hatay davamızın son safhası SIM US Hariciye vekilimizik Cene ve harekeli dolayısile diyor ki Malümdür ki Hatay meselesinde son ib- tilâf hükümet tarafından Milletler cemiye- U -konseyin gönderilen muhlura ile buşla- nuştır. Bu protesto cemiyet adına — olarak intihabatı idare için beynelmilel — komls- yonca yapılan nizamnameye aillir. Millet- ler cemiyeti komisyonu bu nlizamnameyi yaparken Hataydaki Fransız — memurları İle istişarelerde bulunmuş, icap eden uh- valde hep onlardan'ınalâmat alarak çalı Maiş, Hizamname yapıldıklan sonru da | biki Içın Fransa vasitasile Suriye manda #deresine resmec tasdik ellirmiştir. Halay meselesinde alâkası Fransadan aşağı ol- miyan, hiç olmazsa Fransa iİle ayaı hak ve salâhiyet meyklinde tanınması iktiza eden Türkiye İse adeta yabancı bir devlet gibi dava dışında tutulmuş, ber şey olup biltiktei soura sadece malâmat husuli için Ankaraya nizamnamenin bir sureti gönde- rilmiştir. İşte cumhuriyet hükümeti çok haklı 0- larak beynelmilel komisyonun her şeyden evvel bir Türk ve Türkiye davası olan Ha- bir taraflı waziyetini protesto — etmiştir. Bu itibarla bu defa Cenevre müessesesi kendi adına bareket eden intihabat komisyonun bu yan liş muamelesini tetkik edecektir. Türkiye cumlyriyetinin Milletler cemi- yeti könseyi nezdinde yaplığı proteslo &- gık hakikat hilâfina hareket edilmiş oldu. Bu içindir. Şimdi Cenevrede — toplanacak olan Milletler cemiyeti konseyinden bu haktlı, bu çok makul itirazımızın kabul &- dilmesini bekliyoruz. Aksi takdirde hükümetimiz — tarafından mühim kararlar verileceğini tahmin edi- yoruz. CUMHURİYET” de Dayak ve falaka mukarrer gemilerden bir veya iki t- 'Ysuylüne avdet mi? nesinin yeniden kurulmakta olan ken- di tersanemizde yapılması da mevzu- bahstır. Deniz işçileri kanunu Tatbik mevkiine girince Mevcut eski nakil vasıtaları tasfiyeye uğrayacak Öğrendiğimize göre iktısat vekâleti teşkilâtı uzun müddettenberi, esasla- rı hazırlanmakta olan deniz - işçileri kanun lâyihasını tanzime başlamış- tır. Çok yakın bir zamanda denizci - lerimizin hayat ve istikbalini koruya- cak olan bu projenin kanun şeklini a- lacağı anlaşılmaktadır. Deniz işçileri kanunu da aynen ka- ra işgileri kanunu gibi gerek İş vere- nin, gerekse işçinin bütün hukukunu koruyacak hükümleri ihtiva edecek- tir. Yalnız denizin karaya nazaran meşekkatli oluşu gözönünde bulundu- rularak deniz adamları için dünyanın her tarafmda kabul edilmiş olan e - saslar bu kanuna da konulmuş bu - lunmaktadır. Bu arada deniz kazaları- na karşı deniz adamlarının korunma- sını temin edecok her türlü tedbirler de kanun lâyihasında cerpiş edilmiş- tir. Yalnız bu kantnla deniz nakil vası- talarında bütün dünyaca aranmakta olan şartların bulunması esası konu- lacağı için mevcut deniz nakil vasıta- larımızın bu şeraite aykırı düşecekle- ri gözönünde bulundurulmaktadır. Bünun için yeni gelecek vapurlarla bir sene içinde esasen bir tasfiyeye uğrıyacak olan deniz nakil vasıtaları- mızın çıkacak kanunla ikinci bir tas- fiyeyo uğrıyacağı anlaşılmaktadır. gün evelden temini alâkadarlara bildiril- miştir. * İstanbul vilâyeti ziraat müdürlüğü fi- dan tevzilne devam etmektedir. * İstanbul Emniyet müdürlüğünün tah- | liye ettiği hariciye nezareti binasına def- terdarlık ve milli emlâk müdürlüğü, orman müdürlüğü taşınmıştır. * İstanbulda açılan zebirli gazlar kuru- larına devam edenlerin sayısı 18000 & bul- muştur. * Üç kişilik bir ecnebt mühendis gru- pu şehrimlize gelmiştir. — memleketimizde tetkikat yapacaklardır. Ç UNUS NADİ başmakalesinde bazı ta- lebelerin hocolarına el kaldırmaları ve hattâ silâh çekmelert hâdiselerini mek- teplerde maddi ceza usulünün kaldırılma- $7 yüzünden uldı.h.ıuı tddia ederek diyor- | Ri: *“İlmi yalnız Huııııniı gördüklerinden Ybaret bilen bazı pedagoji üstadlarımız bir vakit terbiye usulünde çok — ileri gitmiş | bazı garp pedagoji mütehassıslarının fi- kirlerine bayılarak bizde de mekteplerde talebeye karşı madd! ceza usulünün kaldı- rılması lehine küvvetli bir hareket yap- mışlardı. Galiba bu rzatların bu propagan- daları müessir olarak bizde de — mektep ve talebe hayafı ihzibalının manevi otori- teye bırakılması muvafık ve kâfi gelece- Bi neticesinde karar kılındı. İşin safhala- rını yakından takip etmediğimiz için ne yapıldığını pek iyi bilmiyoruz. Fakat ikide bir hocalarına el kaldırmaktan - bile ileri gittiğini gördüğümüz bazı talebe azgınlık- ları bâdiselerinin, her tekerrür ve tevali- sinde mekteplerimizde disipline, daha doğ- rusu disiplinsizliğe dair işittiğimiz sözler den bizde toplanan kanaat şudur ki bazı pedaroji östadlarımızın bazı Avrupa usul- lerine bayılarak yapmış oldukları propa- ganda müessir olmuş, — mekteplerimizden maddi ceza usulü kaldırılarak galiha onun yerine de kâfi küvvette manevi otorite ko nulmamış ve bundan da mekteplerimizin disiplini ikide bir tüylerimizi ürpertecek şekiller gösterecek veçhile bozulmüştur.,, *O halde bu yanlış yoldan hemen dön- meliyiz. Mekteplerimizden manevt otori- te kalksın demek İstemiyoruz. Onu maddi gezalarIn da teyit etmeğe Ibliyaç vardır ve bu ibtiyaç mutlaklır. Talebe olan çocuk- larımızın hayrı için ve memileketimizin yüksek - ve en yüksek - menfaâtleri iğin..., 'TAN'da ——— Teruel muharebeleri MER RIZA Doğrul yazıyor: İspanya cumhuriyetinin yeni ordu- su, kolay muvaffakiyetlere alışan — asilere ilk mübim darbeyi Teruelde — indirdi ve bu mübim mevkil ve şehri, zaptetmekle İspanya cumhuriyetinin açtığı halâs har- binin yeni bir devreye girmek üzere ol- duğunu gösterdi. Hâdise, as! İspanyayı â- deta temelinden sarsmış ve as! liderlerin nüfuru ve prestiji büyük bir buhran ge- girmiştir. Axi — İspanyada bu sarsıntı ve buhran devam ediyor. — Bunlara ait tay- yare kuvveltlerinin son hafla zarfında kö- rü körüne saldırışları, Terueli geri almak #çin bu mıntakaya kuduzca — savlelleri, ve şehre her yandan ateş yağdrımaları hep bu sarsıntı ve buhranın Önünü almak İ- çindir. Fakat asller, kavvetli mhll:(lklennden yığın yığın aldıkları silâhları denemele- rine rağmen cumhuriyet ordusunu yerin- den oynatmıya imkân bulumamışlar ve ih- timal ki, büyük ve kali taarrurzları için sak (Lütjen soyfayı çeviriniz),