24 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

ayri n rin Hukumetien dıleklerı Hükümetçe resmi tahvilâtla tebdili mevzuubahs olan gayrimübadil bo- nolarının son günlerde kıymetlenme &İ firari emlâkine ait satışların ha- raretlenmesine sgebeb olmuştur. Bo- nolarım fiyatının yükselmesi bittabi ellerinde hono bulunan gayrimüba- dilleri memnun ettiği gibi, bonoları- nrı önce yok pahasına oldon eikarımış olanları da müteessir etmiştir. Yantığımız tahkikata göre, gayri- mübadil bonolarının henüz İtfa edil- miş kısmının yatrışı başkalarının e- lindedir. Gayrimübadiller, bono kıy- metlerinin artıp eksilmesinden ziya- de bakiye istihkaklarının verilmesi- ni istemektedirler. Gayrimübadiller cemiyeti umumi kâtibi Şahap. gerek bonoların — yükselmesi, gerekse İs- ihkak işleri etrafında bir muharri- rimize şu izahatı vermiştir: — Bonoları veren ve itfa eden hükümettir. Binaenaleyb, bu temev- vüçlerin hakiki sebehlerini bittabi resm! makamlar daha iyi bilir. Be- nim şahsi kanaatime gelince bu bir arz ve talep meselesinden başka bir şey değildir. Bono çok miktarda itfa edilirse bittabi fiyatı — yükselir. Az mal satılırsa düşer. Şimdiye kadar bono kıymetlerinin bu kadar fazla düşmesi, itfa işinin çok yavaş gitmiş olmasından İleri geliyordu. Satışa çı karılan mallara yüksek kıymet ko- nulmuş olmasının da bunda büyük tesiri vardı. 934 sgenesi nisan ayında — yapılan resmi bir ilâna göre, ilk parti hono- ların itfa işl bu tarihten itibaren al- tı ay zarfında Iİkmal edilecekti. Hal- buk! aradan seneler geçti. HâlA boa- -nolar itfa edilemedi. Daha ortada bir çok bono vardır. Mevcut boönolar itfa edilemediği için de yeni tevzlat ya- pılamıyor. Komisyon işleri ağır gidiyor Devlet mevzuatına göre, bu işlerin süratle ve verilen müddet ve mühlet zarfında ikmal edilmesi lâzım iken bu: yapılmamıştır. Gayrimübadil- lerin zararına olan bu vaziyetin sa- iklerin!i çalışma tarz ve sistemlerin- de aramak lâzımdır. Gayrimübadil- ler komiayonu, İşlerin — biran evvel tasfiye edilmesi için rulmuştu, Fakat bu gaye t_shakkuî etmedi. Ön bin gayrimübadil senelerdenberi haklarını almak — zamanını bekli- 'Çin - Japon — Şanghay, 24 (A. A.) —— Tlentsin - Fukeu demiryolu cephesindeki sükün, zu jle ihlâl edilmiştir. Çinliler bu taar- ruz neticesinde, Yençov'un 20 kilomet- Ye eenubunda kâin Liangsiatlen'i geri - Çin kit'aları garptan ve oonuptan 1 du' O : erdir. Yanan Sovyet konsolosluğu Hankeui, 23 (Al A.) —— Nankinit tahliyesinden gonra Sovyet büyük el- çiliğinin yerleştiği Soyyet başkonso; Josluğu binası, dün akşam şiddetli bir yangın neticesinde — mahvolmuştur. Yangının kasdi olduğu kuvvetle tah- min edilmektedir. Milli Çin hükümeti ve Japonya | Tokyo, 238 (A, A.) — Dün öğleden sonra bazi mebuslar, mareşal Çank - Kay - Şek hükümetine karşı Japonya- nn ileride ittihaz etmek niyetinde bu- lunduğu hattı hareket hakkında hükü- mete bazı sualler tevcih etmişlerdir, Ezcümle Minseito partisi şeflerin - den Kavaski Japonyanın artık bun - dan böyle millft Çin hükümeti ile alâ- kadar olmamak hakkındaki kararımı bildiren 16 kâmımuşsani hükümet be- yannamesini mevzubahs ederek demiş tir kl: — Hükümetten bu husustaki fik- rini sarih surette bildirmesini taleb ederim. Zira, bu veşika, eğer üçüncü devletler t.avmut ederlerse, hüküme- Ün M » Kay - $ek ile yeniden tema- Sa-ve müzakereye geçmek ihtimali ol- Bağşvekil prens Konoye hwı verdi- ı“%. w yabancı ıııaıılı- ketlere ve yabahcı sermayeye kapa- mak niyetinde değildir. Fakat diğer taraftan Japon hükümeti bundan son- ra'artık kat'iyyen milli Çin hüküme: ti ile hiçbir sulu müzakeresitie girmi- yecektir. Japon hükümeti, Çank - Kay - Şek idaresine TKarşı bundan M Tüzumu takdirinde dncak harp ılî.n edebilir.,, | Cemiyetin teşebbüs ve dilekleri yorlar. Şimdiye kadar istikkakların yüzde kırk beşi verilmiştir. Emlâk gatışları bitirilemediği ye — mevgut bonolar tamamen itfa edilemedlğ! icin hükümet yeni tevziat yapmıyar,. İşte bizim cemiyet cephesinden İs- tediğimiz istihkak bakiyesinin biran evvel verilmesidir. Gayrimübadiller bir taraftan istihkaklarını alamıyor lar, bir taraftan da işlerinin tetrii için kurulmuş olan, fakat fiiliyatta bu netleeyi temin edemiyen komis- yon masraflarını ödiyorlar. Bonola- rmn itfası gayrimübadiller için — çok pahalr olmaktadır. Senelerdenberi yüz liralık — bonolgrm tedayüldeki kıymeti 11 lira idi. Bu 11 liraya mu- kabil mal verildikten maada itfa masarifi olarak gâyrimübadil'er Ke- sabına bonoe başına 6-7 lira hesabı- mızdan masraf olyyor. Bu daha he zamana kadar devyam — edecektir? İşte, bunun İçin diğoruz ki, gayrimü- badiller komisyonu musmır'bir neti- ce vermemiştir. Cemiyetimiz #on defa — hükümet nezdinde yeniden teşebhüslerde bu- lunmuştur. Reişimiz mebus — İsmail Müştak Mayakon ile mebus — Mitat Sükrü, General Beşim Ömer ve bir de benden mürekkep bir heyet Baş- vekille, maliye vekilini ayrı ayrı zi- yaret ederek tasfiye işlerinin üza- masmın gayrimübadiller zümresi i- çin telâfisi gayrikabil zararlara &e- beb olduğu izah edilmiş ye — işlerin tesrli İstirham — olunmuştur. Bu te- Şebbüs ve istirhamlarımıza — karşı kat'i vaitlerde bulunuldu. Bizce, hükümetin &aytimijbadiller işini derhal davletleştirerek en kısa zamanda kat'i bir neticeye bağlama- sı zamanı gelmiştir. * C€umhuüriyet rejimi, her — cephede büyük muvaffakiyetler göstermiştir. Yalnız, bu gayrimübadiller — işinin bükümetin yüksek arzularına uygun gitmediği görülüyor. Fakat, bunun da pek yakında hayırlı bir neticeye rantedileoeğ!n! umuüyoruz.,, | italya -Macaristanı ikna edememiş ! " Büdâpeğte, 23 (A, A.) —. Ayan ve mebusan — hariciye — encümenlerinin müştecek bir toplantısında Göz söyli- | yen harleiye nazırı de Kanya ezetimle demiştir ki: — Budapeşte üÜçler konferansı, İ- talyanın, Akdenizde meşgul bulunma- sı dolayısiyle Orta Avrupa meselele- rile uğraşacak vaziyette olmadığını ve bu sebepten Roma protokollarını imza eden devletler arasında teessüs eden irtibatin mahsus surette gevşe- miş bulunduğu hakkındaki şayiaları | , tamamiyle tekzip etiniştir. Hiç kimse bizden anti komünistle- rin paktma iltihakı ve yahut milletler cemiyetinden çıkmayı taleb etmemiş- tir, Milletler cemiyeti, bizi her şeyden evvel Macar akalliyetleri bakmamdan alâkadar eylemektedir. Milletler eemi- yetinin faaliyeti hakkındaki hükmü - müzü, cemiyetin bu akalliyetler me- selesindeki müstakbel hatti hareketi. ne bakarak vereceğiz. General Franko hükümetinin hu - kukan tanınması, geçen eylülda ka- rar verilen filen tanınmanın mantıki bir neticesidir ve bütün Macarların Frankoya karşı hissettikleri cempa - tiye tetceman olmaktadır. İtalyanın ve Ayusturyanın silâh » lanma meselesinde Macaristanım hu « kuk müsavatını tanımaları, üç devlet arasındaki hakiki tesanüdü gösteren mühim bir keyfiyettir, Macar harici siyaseti, devamlı ve müstakardır. Macür menafine . karşı anlama zihniyeti gösterdiler, Macaris tanm: dostluğuna itimad edebilirler Dl Bncümen, de Kanyanin be tını tasvib etmiştir. Sabık başvekil kont Bethlen, Budapeşte konferapsı netiçer lerinden dolayı de Kanyayı tebrik et- miş ve biç kimsenin Macaristandan | lktlst Üîîiu anîlm | Ankaradan şehrimize gelmesi muhte- meldir. Vekil burada Denizbank işle- | riyle meşgul olacaktır. Ü iepe “ .A faşıstlere hücum | Amerika Dahiliye Nazırı güzel bir bDutuk söyledi Vaşingt.on, 238 (A. A.) — Burada bir toplantı esnasında nutuk söyliyen dahiliye nazırı İckes, giddetle dikta- törlüklere hücum etmiş ve ezcümle de- miştir ki: “— Kendi memleketlerinde fikir ve kelâm hürriyetine malik olmiyan ve bizzat kendi — vatandaşları üzerinde ırk, din ve siyasi kanaat dolayısile şiddetli tazyikler yapan milletler, ha- riçte de bittabi iyi komşu olamamış- lardır. Kendi memleketlerinde kendi hareketlerini müdafaa etmeye alışma- mış olan fasist liderlerinin dünya ef- kârı umumiyesine aldirış etmemeleri bir tesadüf eseri değildir. İnsanlar, ancak ümitleri kesildiği zamandır ki, hürriyetlerini, yaşamak için boş bir ümid mukahilinde sağ ve- ya sol diktatörlüklere terkederler..,, İckes, ayrıca, demokrasiyi tehdit e- den tehlikeyi de tebarüz ettirerek de- miştir ki; si, hayatı ve malları üzerinde tesirini gösteren ekonomik kuvvetin otokra- tik küçük bir smıfınm elinde gitgide daha fazla bir surette tekâsüf arzet- mesidir.,, Tuncelinin imarı Ankara, 24 (Hususi muhabirimiz- den) — Tuncelinde başlıyan büyük ba- yındırlırk hareketleri, dev adımlarla ilerlemektedir. Bugüne kadar yol, mek- tep, kışla, karakol, hükümet binalatı, köprü, lise binaları, su, hastane, dis- panser ve yeni hayatım eserleri olan mü yesseseler veya bayımdırlık hareketleri için 9 milyon liralık fazla para sarfedil- Son iki aylık cürümler estatistiğine göre, bugün Tunceli kanuna aykırı fer- di harelçetler bakımından örnek bir hü- zür ve sukün içindedir. Bugüne kaklar sapan yüzü görmemiş olan topraklarda ekim vardır. Bugünlerde Maden Tetkik Enşstitüsünün bir araıtqu kolu Tun- celine giderek maden araştırmaları ya- pacaktır, , : Bu havalide zengin demir madenleri bulunması ihtimali çok kuvvetli görül- mektedir. Tuncelindeki su vaziyetinin tanzimi ıgın sular umum müdürlüğü teşkilâtı iguıde ayrı bir iş dairesinin burada ku- rulması ışıuvafık görülmüştür. Muhtelif kaza merkezlerinde leyli mektepler a» çılacaktır. Elâziz Halkevi, Tunceli ka- zalarında birer kültür hucketı yarat - -mak için sık şık seyahatler tertip etmek- tedir. Umumi müfettiş general Abdullah Alpdoğanın yakında Ankaraya gelece- ği haber verî!mektedır. * YUĞOSLAVYA'da 8 teşrinievvel 936 anlaşmasile milli anlaşma bloku namı al- tında toplanan müşterek muhalefet partisi ile Sırp - Hırvat köylü toplantısı, — siyasi: faaliyellerinde birliği temin etmek üzere bir komite teşkil elmişlerdir. Bu komile dün ilk defa toplanmış ve 6 şubatta yapı- lacak ayan seçimi meselelerile meşgul ol- muştur. * Yugaslayya başyokili — Stoyadinariç, 10 gün süren Almanya seyahatinden. dün. akşâm şaal 9080 da avdet elmiş islasyon- gda bütün hükümet azaları ye Almanya mas lahatgüzarı tarafından karşılanmıştır. * Yugoslar bükümeti, Almanyada yenij konsoloshaneler açmak niyelindedir. Bu M tertip edilecek geçit resmine işti- rak eyliyecek kıtalar, Alman usulü ayak atarak geçeceklerdir. Bu kıtalar, şimdimlen bu &istem yürüyüşe alışmak üzere talim- lere başlamışlardır. * Yugoslayya valide kraliçesi, yanında oğulları küçük Tomislay ve prens — Andre * olduğu halde, dün geç vakit Londraya miştir. Prens Tomislay ve Prens Andre tah sillerini İngilterede yapacaklarından mçek tepe yerleşlirileçeklerdir. , "i Bek | m—ım»hdm " ' l 400 .',-,'f , % '_ yf OOO kışılık ordu sevkettiler - Baştarafı 1 iacide Pek yakinda elin zaptı için bü- yük muharebeler olacaktır. Bu mın- takaya pek mühim kuvyetler getir - miş olan ağilerin mücadeleye şiddetle devam edecekleri muhakkaâktır, Muharebe şiddetini kaybetti Barselona, 24 (A, A.) .— Resmi teb liğ: “Teruel cephesinde muharebe şid- | detini kaybetmiştir. Asilerin bütün hücumları tardedilmiştir.., Denizden bombardıman Valensiya, 24 (ÂA. A.) —— Resmi bir tebliğe göre, beş harb gemisi dün sa- bah şehre 40 obüs atmışlarsa da ni- şanda isabet olmadığı için bunlar Bu 5 gemi arasımda son zamanlar- da asi filosuna iltihak eden iki İtal- yan mühribi bulunmaktaydı. Asilere göre Salamanka, 24 (A. A.) —— Resmi Muhtelif cephelerde kayda değer bir şey olmamıştır. 3 düşman avcı tayyaresi düşürülmüştür. Salamankanın bombardımanı Cebelüttarık, 23 (A .A.) — Evvel- ki gün saat 11,30 da müteaddid cum- | huriyet tayyare filoları tarafından yapılan Salamanka bombardımanı, ev- velki sanıldığımdan daha fazla hasa- rı ve zayiatı badi olmuştur. Salamankada bombardımana şahit olarak bugün Cebelüttarıka gelen sö- züne İnanılır kimselerin ifadelerine göre, ölü miktarı 225, yaralıların mik- tarr 400 dür. 20 bomba gehir dahiline, 15 bomba da surlar haricine düşmüş- ko nezdinde bulunan yabancı devlet mümessillerinin oturmakta olduğu büyülr otel civarmda patlamıştır.. Septeyi bombardıman Cebelüttarık, 24 (A, A.) — İspan- yol cumhuriyet tayyareleri dün öğ- leden sonra Septe limanmı bombardı- man etmişlerdir. Fransız köylerini bombardıman Perpigman, 23 (A. A.) — Bugün dğleden sonra. hücum bombardıman tayyaresinden mürekkep iki Franko hava filosu iki defa Puigcerda üze - rinde uçarak şehri bombardıman et - mişler ve şehrin birçok noktalarıma 30 kadar bamha atmışlardır, Bi bom- balardan birkacı hedefe isabet etmiş ve blrka.ç kişinin ölümüne gebebiyet vermıştir İstasyonun bazı müştemi - lâtı ile uzaklarda bir çiftlik binası yıkılmıştır. Puigcerdayı bombardıman ederken | Franko tayyareleri iki defa Wransız toprakları üzerinden geçerek Üsseja- ya bombalar bırakmışlardır. Burada hudut muhafazası kıt'asmdan iki Fransız neferi yaralarmamak için ye- re yatmak mecburiyetinde kalmıştır. Angoustrine'de bir tarlaya da bir bomba düşmüş, fakat patlamamıştır. Fransız köylerinde hiçbir yaralı yol':- tur. İlk dela olarak haya bombardımanına maruz kalan Pouigcerda ahalisi paniğe tutulmuş ve Bourgmadame Pransız kö- Bourgadame'da ilk tedavileri yapılmış- tıgFra.nıııimm şarkı Pireene. Prefesi, Fransız topraklarına 11 bombanm düş- mesi üzerine hılkm heyecanı hrgıımda temın hummndılâum gdı:n hltdn ud— birlerin almmasını, eyalet_e tayayre filo- ları gönderilmesini ve hudut boyunca * hava müdafaa bataryaları konulmasını J l Paris, 24 (ALA.) — HOsuvre, ve “Populaire,, gazeteleri, Franko kıtaları- m:ı Teruel önünde he:iınete uğnmalı.n Iıpanya i;ını bıtı.rmek üzere Fm çok miktarda silâh göndermeğe karar verdiklerini çünkıl Frankonun muvaf- sebebiyet vereceğİni ve bu i leri de sürükliyeceğini,, yazmak? lar y “Populaire,, diyor ki; “Bir çok yerlerden gelen baki göre, İtalİya, asilere silâh ve M: dermekte devam eylemektedir. de Majorgite ismindeki İtalyan * lerinin Valensiya, Barselon Ve hirleri şiddetli bir surette ııı:ııııl”ld na devamları da bunüu göıtcrm! Müusolini, İspanya işini gw p mek,, istemektedir. Her zaman gibi; dâhili ve harict güçlüklet ileri hareketle örtmek tasa Teruel, İspatiyada Faşizm ıııııaw de yeni bir safha açmaktadıf'aı “Öcüvre,, gu malümatı ıli"d “Bunun için 1 ıouıqanunw ren Âvüsturya ve İtalya tı:w 4 burg ve Münihten şimdiye ıııü memiş miktarda bomba, tayyare' ralyöz sevkedilmektedir. Aymı zamanda Avuıw" Hong Kung ve İspanyay” hücum ! Londra, 23 (A.A.) — “Sundi ferrec, etesi diyor kı' | Amelfîfartısı meb'us Iannd’” | Vilkınsou'un ıo_ylcçhgiqc gört ile Musolini mart âyında Anl&:: mak, ve İspanyada bBüyük bif * geçmek huıı.mmda mutabık İDİŞ! dır. Bu Iaahyetlc: japonlarıq - telâşa düşürmek makudlw konga yapacakları taarruza tirilecektir. “Ademi müdahale kom M Barçelona, 24 (A.A.) — C çi İspanyayı ziyaret eden İngi” b’fj mebusları matbuata aşağıdaki buluünmüşlardır ; “Bir kemedi şeklini alan M ! dahale, şimdi İspanya için PF memat meselesi balini Meb'uslar, çumhuriyetçi, Wl şimdi kuvvetlibir orduya Mı';” nu ve siyasi birliğin, her gü? vetli bir şekilde kendini _-/ ve etmişlerdir . Istanbul muhte ti , Iki müsabaka yapmak J raya gitmiş olan Iı.wıbul f”"h bol takımı bu sabah ıeh tür. iaer Mantakeğ ilşinci velaj MHt? gi ajanı Abdullahın riyaset NM larımız Ankaradaki büyük #ı yetlerinden İdolayı büyük bİF dediler, Bilhiksa ikinci - yani düRkÜ g/ son yirmi dakikayı dokuZ ”:’,ı olan futbolcilerimiz şayanı j muvaffakxyet ıogtchniâ_ıcf&â fd Seyahat hakkırda bu ğümüz mıntaka ilmci reiıiî * j ze şunları söyledi; ü — Ankara EM : memnunuz, “Evvelce davt ©| martesi ve şubat paz!’"“ K l