24 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

| Pazarlesi öş ee dd srkamağ Japonyanın içi Çankırı Caddesi: Ankara 24 aa İlk önce hıristiyan misyonerlerini : Ulus - Ankara iyi karşılayan Japonya, sınırlarını tam SONKÂ Telgraf: iyi karşıl, p l 1938 ş AĞ üç asır yabancılara neden kapamıştı ? a G, TELEFON — Amerikalı Perry bu açılmaz kapıla- a ;Igomğcg;syı Şi Başmuharrir 1063 rı nasıl açtırdı? Bir amerikan muhar - a Yazı İş. Müdürü — 1062 ANDIMIZ n ririnin yazdığı bu eserin hülâsasını 5 KURUŞ İdare v D yakında okuyacaksınız ! İspa Memur meskenlerini Ankarada nasıl yapmalıyız ? Şehir mütehassısı profesör. Wag- ner'den şu mektubu aldık; “B. Yunus Nadi'nin Ankaradaki me- mur meskenleri hakkında Cumhuriyet gazetesinde çıkan ve muhterem gaze - tenizde de kısmen intişar eden üç ma- kalesini büyük bir alâka ile okudum. Harbdan sonra Berlinde her biri 1000 ikametgâhı geçen bir çok büyük binalar kurduktan başka, bu inşaatın mali işlerile de meşgul oldum. Bu itİ- barla, orta halli halk tabakasına mah- sus mesken inşasında az çok tecrübem olduğu için, Ankarada yapılacak olan memur evleri hakkındaki fikirlerimin faydasız olmıyacağını sanıyorum. Bu kanaatledir ki, bahsin mevzuu olan meseleye dair ilişik yazıyı takdim edi- yorum,, « ;y Yunus Nadi, Cumhuriyette neşrettiği Üüç makalede, Ankara me- murlarının mesken meselesini ele al - dı ve bu suretle, bütün devlet memur- ları için çok büyük bir ehemiyeti olan bir davâya temas etmiş oldu. Bay Yunus Nadi, bu yazılar'mda, devletin her yıl memurlara 1,8 milyon lira mesken zammı vermekte olduğu - nu düşünerek bu paranın inşa serma- yesi haline getirilip bununla memur- lara mesken kurulmasını ileri sürmek- tedir. Bu teklif, çok iyj bir fi!n:înıfnı_h- aşağıda faîâîl.edec'.ğğiıi:ıii'l;.azı zorluk- larla karşılaşılması ihtimali vardır: 1 — Sermayesi olmayan bir kimse- ye değeri yüksek bir şeyi kiralam'ak. onu satın almaktan daha kolay geldiği dünyanın her tarafında bilinen bir_ haj kikattir. İmdi mesken, gündelik ihti- yaçlar arasında en pahalıya mal olanı- dır. Zira, bir ferdin, kendine mesken temini için harcaması lâzım gelen pa- ra, onun yıllık gelirini aşmaktadır. Bu, orta halli insanlar hakkında oldışğu kadar, devlet için de variddir. Zira, devletin yıllık vergi .gelirinden' 1,8 milyonu tediye etmesi, Bay 4 Yunus Nadinin 5500 hususi meîken ]'ın:ası;ıı üzumlu gördüğü 18 milyon lirayı O - :::esindîn daha kolaydır. A_ncak_ bu 18 milyon lira da ıasavydu_r :dılen inşa işini başarmağa kâfi midir * ; lşz — ğîy Yînus Nadi'nin 13 sonllı:— nunda çıkan yazısındaki hesab da, bir bakımdan, tamamlanmaya muhtaçtir. İyi cihazlanmış ve içine girilir giril- mez değil, hiç olmazsa beş yıl sonra ilk tamire lüzum gösterecek tarzda inşa edilmiş hususi meskenler bahse konunca, — bilindiği gibi en pahalı ikametgâh olan bu gibi hususi meske!'f- ler — Bay Yunus Nadi'nin hesab etti- ğinden çok daha pahalıya mal olmak - tadır. Ben, arsa ve yol inşası ile bir- likte harcanacak parayı şu suretle he- sab ediyorum 3 odalı, banyolu, mutfaklı ilh... bir ikametgâh — takriben 5000 lira 4 odalı, banyolu, mutfaklı ilh.... bir ikametgâh — takriben 6500 lira. 5 odalı, banyolu, mutfaklı ilh... bir ikametgâh —- takriben 8000 lira, Halbuki, Bay Yunus Nadi, bu tipler için 3000, 4000 ve 5000 lira tahmin edi- yı'l'. 3 — Türkiye'de, devlet memurları - nın — kredi yolile de olsa — bu gibi evlere sahib olub alamıyacakları mese- lesinin tedkikine girişmezden evel, bu evlerin sahiblerinin ne gibi devamlı masraflara katlanmak mecburiyetinde olduklarmı araştırmalıyız, Bunun ce - vabı, meselâ, en küçük tip ikametgâhta şu olabilir : Lira 5000 liralık inşa sermayesinin Oo 8,5 faizi — n 425 Sermayenin amortismanı — 50 Devamlı tamirler — 30 Devlet ve belediyeye verilecek vergi ve resimler — 75 580 Diğer iki tipin yıllık masrafı h“?a_b' ları 740 ve 900 liradır. İkametgâhı için ayda 49, 61 ve 75 lira harcayabilmek Yazan: Profesör Wagner için insanın eline, vergiler kesildik- ten sonra, 200 ilâ 300 lira geçmesi şart- tır. Meselenin asıl ruhu, ayda bu ka- dar maaş alan kaç memur mevcud bu- lunduğundadır. 4 — Memurların, faizini düşünmek mecburiyetinde olmadıkları sermaye - leri olursa, yahud devlet, ödünç verdi- ği sermayeden çok ufak bir faiz alırsa, tabitdir ki yukarıdaki hesab tamamile değişebilir. Ancak, bu tedbirle de, devlet, Bay Yunus Nadi'nin bilhassa ortadan kaldırmak istediği mesken zammı yoluna tekrar sapmış olur. In: tihab edilmiş olan yapı sahasına yeni yollar yapılması, su ve gaz borularının buralara kadar uzatılması, elektrik ce- reyanı için yeni kablolar çekilrx_ıesi, belediyenin buralara kâr getirmiyen otobüs seferleri yaptırması yüzünden ortaya çıkacak olan masrafların yuka- rıdaki hesab unsurları arasında bulun- madığını da ayrıca göz önünde tutmak lâzımdır. Bütün bu masraflar, doğru- dan doğruya ödenmiyen mesken be- dellerini ayrıca yükseltebilirler. 5 — Yukarıki mülahazalardan a- çıkça anlaşılır ki, gerek memurlara, gerekse orta halli halka mesken teda. riki meselesinin hallinde, davânın ö- zü paradır. Bu böyle olunca, ortaya (Sonu 8. inci sayfada) | nyadaki âsi Franko tayyareleri Fransaya da tecavüze başladılar IlIIlIlllllIllllllIIIlllllllllllIllIIIllllllIllllllllIIlllllllIlllllllIlllllllllllllllllIllllllllllllllIllllllllllllI|lIIIllllIlllllIlllllllllllllllIIlllIllllllllllllllIlllllIlIIIlllllllIIIlllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIlllllllll Bir Fransız şehri bombalandı ! Barselon'dan bir görünüş On kişi öldü, kırk yaralı var! Fransız valisi fayyare yardımları istedi Perpignan, 23 (A.A.) — Bugün öğleden sonra 10 hücum ve JAPON BAŞVEKİLİ DİYOR Kİ : Çinle artık sulh müzakeresi yapılamaz ! Olsa olsa ancak harb ilân edilir Gener;—MaIsui İmtiyazlı bölgelerin bitaraf olmasını kabul etmiyor General Matsui'nin beyanatı 'Tokyo, 23 (A.A.) — Kaizo ismin- deki politik mecmuanın son nüshası General Matsui ile 31-12-937 tarihin - de yapılan bir mülâkatı neşretmekte - dir. Şanghay ve merkezi Çinde yapıla- cak teşkilât hakkında tasavvurlarını bildiren general demiştir ki: “— Prensip itibariyle ecnebi imti- ( Sonu 3. üncü sayfada ) 4 bombardıman tayyaresinden mürekkeb iki Franko hava filosu iki defa Puigcerda üzerinde uçarak şehri bombardıman etmişler ve şehrin birçok noktalarma 30 kadar bomba atmışlardır. . Ni ondra, & Singapur'da yapılacak olan manevralara 27 harb gemisi, 100 €e 10.000 kişi iştirak edecektir. Bu manevralardan maksad bü- deniz üssünde istihkâmların mukavemetini anlamaktır. zete Singapur istihkâmlarının İngiltereye olduğu kadar Ameri- tayyare V yük ingiliz Bu ga — sinğapur manerraları 23 (A.A.) — Sunday Times gazetesi yazıyor: “Gelecek haf- unu kaydetmektedir. Bu bomba biri bir otele isa DÜt ş Ve birkaç kişinin ö- lümüne sebebiyet vermiştir. İstasyonun bazı müştemilâtı ile u- zâklarda bir çiftlik binası yıkılmıştır. Tayyareler, bundan sonra iki defa fransız toprakları üzerinden geçerek fransız topraklarına 10 kadar bomba bırakmışlardır. İlk defa olarak hava bombardıma- nıma maruz kalan Pouigcerda ahalisi paniğe tutulmuş ve Bourgmadame fransız köyüne kaçmağa başlamıştır. Yaralıların Bourgmadame'da ilk te- davileri yapılmıştır. Mühim hasarlar oldu Perpignan, 23 (A.A.) — Puigcer- da'da bombardımandan mühim hasar- lar olmuş, söylendiğine göre on. kişi ölmüş ve kirk kişi yâralanmıştır. Franko tayyarelerinin esas hede- fini, İspanya ile Fransa arasındaki (Sonu 8. inci sayfada) Sancakta türk dili halâ bir üvey evlâd muamelesi görüyor Çin'deki japon başkumandanı general Matsui Yunanistanda Halkı isyana ! teşvik eden iPİrl GA | Xe7 Yi e Bt KA AU iğe Vyasbie çUŞ ÇAA : 3))3d)yre SÜMİİN ŞERİ SAA YA See B || Atina, 23 (A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: İsyana teşvik eden be- yannameler dağıtmak suretile mem- leketin sükün ve asayişini ihlâle te- şebbüs eyliyen bazı eski siyaset a- damları, payitahtı terke davet edil- miştir, Yukarıdaki yazıyı İskenderun'da çıkan “Vahdet,, gazetesinden aldık Burada şu satırlar görülmektedir : “Şikâyet ediyoruz: Sancak dairele - rinde ve mahkemelerinde türk dili, hâlâ bir üvey evlâd muamelesi gör- mekte berdevamdır!,, Soruyoruz: Sancak statüsünün dil ğ Sesallik ahbi, kâild bir ma- Fıkra üzerinde kalmağı hkü saldan mı ibarettir ? ,, Tezadlar ROMANYA BAŞVEKİLİNE GÖRE Çin şimdiye kadar cepheye 1,500,000 asker sevketmiş: Japon Başbakanı ile Y_ahudileri uzak bir yerde bir araya toplamak lâzım! dış bakanının parlamentoda söyledik. lerine göre, bunlardan 750,000 i öl- müştür yahut yaralanmıştır. Çinliler; bundan başka, 654 tayyare kaybetmiş- lerdir. Karşı tarafın ne kadar asker yolla- dığı ve ne kadar kayıp verdiğini bil- kaya da lâzım oldıfğ çın tafsilâtı 8. inci L ekssed hakkında yapılan Bolşevizme karşı B. Gogo hükümetin icab eden- tedbirleri alacağını söylüyor Te ; Bükreş, 23 (A.A.) — Bugün neşredilen bir kararname ile -12.-18 tarihinden itibaren rumen tabiiyetine kabul edilenler miyoruz. Eğer elimizde vesikalar ol- saydı, meşhur rus - japon harbının rakamları ile, henüz ilân bile edilmi- yen bu harbım rakamlarını muükayese etmek isterdik. Galiba bu gidişla, barış hayalleri- ni bir tarafa bırakınız, 1914 den evel- ki harb usullerine hasret çekeceğiz: Hani notası, ültimatomu, ilânı, tavas- sutu ve daha bir sürü teşrifat'ı U tasbiblir teshik adil. olan, bildiğimiz harb! Açık şehirler, a k c miştir. Kararnameye göre tabiiyete kabul edilen yahudilerin Roman- yada doğdukları ve romen ordu- ı_unda askeri hizmetlerini ifa et- tiklerini isbat etmeleri lâzımdır. Bpnlan isbat edemedikleri tak- dgrde isimleri romen nahiyeleri- nin tabiiyet defterlerinden - sili- necektir. Alman istihbarat bürosunun Bük- reş muhabirine beyanatta bulunan B. Goğa, demiştir ki: “— Yahudi meselesinde bizim i- iti Ankara htelitini 2 - 1 iştir. | çin bi j ş y tanbul muhleh'l n H . y çin bir tek kati hal çaresi vardır. Bü- - kDı::a;:î ll Cihadın bir kurtarışını görüyorsunuz. Ma-|tün yahudileri henüz serbest olan bir ukarı sovl amızdadır. (Sonu 3: üncü sayfada) esirler, hastalar, kızıl salibler ve sal. reye dair disiplin ve nizamları olan harb! Çünkü bu 20 inci sulh asrının usullerine alışa alışa, insanlar, bir sa- bah şehirlerinin yerinde yeller estiği- ni, bir akşam bütün köprülerinin ha- vaya atilmış olduğunu, bir gün seya- hat etmekte oldukları vapurdan esir olarak alındıklarını görecekler, Soka- ğa çıkarken ellerine eldiven takar gi- bi, ne olur ne olmaz, yüzlerine gaz maskesi geçirecekler. Maddi ilerilik kadar manevi geri- leyiş! Elektrik aydınlığı içinde ilk- çağ! Milletler Cemiyeti sarayı, hani buz ortasında palmiye barındıran sera- lar gibi, başka bir âleme aid nazari- yelerin mahfazasına benziyor. . Fatay yapıl Romanya Başvekili B. Goga N | a