N3 BİRİNCİKÂANUN — 1837 ! ı Karadenizde facialar do l Marmara ve llmanda da . Güberi görülmemiş tahribat Birçok kazalara sebep olmuş :l:ı"mavnı ve motörler bir hay. ü :P Haydarpaşa mordirağinin —çli birkaç mavna batmıştır. Üya AUt reisin İdaresinde olan 82 | "lı' lt mavna Haydarpaşada tah- h qh_:ıu Önünde batmış, mürettebatı —ı Türştır. ,“vılicılır cemiyetinin 286 nu. Tavynası Haydarpaşa ile Ka- aalasında batmış, mürettebatı İmıştır. ü * Haydarpaşa önlerinde mav- ş“ıeıınlyınnın 68, 15, 82, 138, MapAtları batmış, ür mavna hasa- T Iştır. Nş'şdudı Şemsipaşa önlerinde h_."'lılırcıının $ ve 4 numara- Vnalar; batmıştır. Iİ.N rpaşa önlerinde batan mav. Ba $oğu buğday ve arpa yüklü ı'llılııı— denizo gitmiş, müret. Ğ t.ı:rtınlmııtır. yerinde Şükrü kaptanın » Motörü karaya düşerek par I$tr. Yedikule açıklarında da batmıştır. Tayfalar kurta. lr, Nllıdı açıklarında büyük bir xh:ıyıcın dalgalar arasında N olduğu görülmüş, llman. Tomokör Imdada günderli. &lar kurtarılmışlardır. ğ de birçok mavna; kara. Yükleme boşaltma ameli. , Aprlamamıştır. kargaşalık Ki lnanda demirli bulunan yerli ve » gamandıralara bağlı bu Tağmen, demir taramışlar Alların içinde, bilhassa Amerikan bi (Amerikan Eksport Lüyn) va Yük bir tehlike atlatmıştır. Şid Ş’—mada, bu vapurun şamandırala Kk Olan halatları kopmuştur. Bu 5 demirini tarayan büyük gemi, Sarayburnuna doğru — sürüklen xhı!lımşu.r. Yetişen romorkörler va ,:“ halatıyla palamar alarak, ge Ş hemen ç ae Siç ee EĞÜR çalarak tehli “ndat işareti veriyorlardı. Demirle b"vaıı diğer vapurlardan da pala '::mı ve çok büyük zorluklar çeki tekrar şamandıralara bağlan &;L_nlmue düşen gemiler “hn?lhmnma kıçtan bağlı olan De N"ı İdaresinin İnönü, Antalya ve 4 Vapurları da demir - tarayarak ih üzerine düşmüşlerdir. Bu va biribirine yaslanarak Köprüye “'bklc!ımed haylı telâş uyandır Y'“ien romorkörler Antalya va- Sekerek Tophane rıhtımına gö- & * Anafarta vapurunu da Sir- h"'nma yanaştırarak baştan ve a wC bağlamışlardır. Bu arada İ- 'Düuru da kurtarılmıştır. Bu hâ- E'İcı:i rılıtımının — parmaklıkları ; ı.'q%kıu x » yalnız lodos havalarda in- 4ybeden Akay seferleri dün Üy, Hiddetinden çok müşkülâtla Ü ” Fi 'Ntazam olarak yapılabilmiş- Sonra akşama kadar Adalara seferler hiç yapılamamış- h h Saât 12,10ıde Adalar ve K:&'::m için hareket eden Akayın | v:.;. Püru büyük bir tehlike atlat- )N.;â::r önüne bin müşkül£tla t Heybeli ve Büyükadaya N r, Kaptan yola devam et. '..ıüğî: tehlikeli olduğunu anlayın- 'X*m::iuîm'lh Yalovaya gitmekten. Öy _Ab“lün yolcuları buraya çı- İ *ıa..p:' Yyolcuları Kartaldan tren i:* Haya, oradan Kadıköyüne, "'Nıi';r'h köprüye geçerek h"ııı Adalara gitmişlerdir. karadenizdeki Y tabelâları, tramvay telleri tanbulda fırtına kopmuş, ve münakalAt saatlerce durmuş- tur. Bu arada saat 14 de Eminönünde 51 numaralı mağaranımn üstünde bulunan muazzam bir afiş caddeye düşmek teh- Tikesi göstermiş, bunun üzerine itfaiyeye haber verilmiştir. İtfaiye derhal vak'a mahalline gelerek müteharrik merdiveni 15-16 metre yükseklikteki duvara daya- mış, ve merdivene kimse çıkmıya vakit kalmadan şiddetli bir sağanak merdiveni Ortasından kırarak devirmiş ve tram - way tellerinin üzerine atmıştır. Bu yüz- den teller kopmuş, İstanbulla Beyojğlu arasında İşliyen tramvaylar bu yüzden muattal kalmıştır. Bunun üzerine ikinci bir itfaiye müf- rezesi gelerek, afişi yerinden çıkarmış, tellerin tamiri de iki saat kadar sürmüş- tür, Ayrıca fırtmanın giddetinden — köprü üzerindeki tramvay telleri de kopmuş, hamdolsun hiçbir kaza olmadan tamir edilebilmiştir. Çakmakçılardaki kaza Çakmakçılar yokuşunun başında, mu- azzam bir camekân yerinden sökülerek taddeye düşmüşse de, fırtına sebebiyle yolun tenha bulunması yüzünden insan- ca zayiat olmamıştır. Ayrıca şehrin muhtelif semtlerinde, damlar, bacalar uçmuştur. Su hücumuna uğrayan ve yıkılan evler Bilhassa yüksâek semtlerde, ve Beyoğlu mıntakasında — kiremidi uçan damlar çoktur. Şehremininde, Arpaemini mahallesinde birkaç evi su basmıştır. Kasımpaşa, Tophane ve Aksarayda da, birçok evlerin z0- min katları sü ile dolmuştur. Yenicamlin, Adliye binasının kub besi ve daha birçok yerlerdeki kur« şun damlar fırtınadan dolayı hasara uğramıştır. Evlerin camları kırılmış bazılarının çinkodan dam sundurma ları, dükkânların da tabelâları uç- muştur. Kurtuluşta polis kısmı fırtınadan çökmüş, Bir dükkân yıkılmıştır. Bütlücede Fazıl isminde birisinin evi çökmüş, nüfus zaylatı olmamış. meyklinin at Galatada tır. Telgraf ve telefon hatları Fırtına yüzünden, şehir ve olrayın da birçok telgraf ve telefön telleri --opmuş, hatlar bozulmuştur.. Bu arada, Ankara « İstanbul telgraf ve telefon hattı da arızaya uğramış ise de, sonradan tamir edilmiştir. Seller altında kalan köprü Bakırköyüne yakın Ayamama çift Hgi civarındaki asfalt yoldaki köprü yü sel basmış, o sırada Çatalcadan gelen 75 numaralı otobüsle bir hu- süst otomobil köprünün üzerinde toh likeli bir vaziyette kalmışlardır. Gelen jandarmalar yolcuları şoförleri kurtarmışlardır. Karamürselde kazalar Karamürselin Çavuş çiltliği civarında Tahir reise ait Emniyet motörü ile, is- mi henüz anlaşılamıyan bir mavna ka- rtaya düşmüştür. Nüfusça zayiat yoktur. Saniyede 26 metre... Fırtına sırasında Türgâr yıldız. kara- yelden saniyede 26 metre süratle esmiş- ti. En şiddetli devresi saât 13 İle 13,30 arasındadır. Hararet en çok 8, en az 2 santigrada kadar düşmüştür. 15,55 te şehre hafif kar gibi yağımur da yağmış- tır. Tei PD eçT Tp z a9 B el BIRKAÇ SATIRLA aa GEREER AM Oi CKYA S Faclanın ver_dlğl ders BEy> Baştarafı 1 incide yüklediğini söylüyorlar, Acaba kaza belâ hep bu Zonguldaktan kömür yükliyen ge. milere mi musallat oluyor? Hayır. Mübarek Zonguldağa uğursuzluk izafe etmek bir cinayet olur. Geçenlerde Boğaricinde Hamidiye ile Averofun arası, pa düşerek batan gemi nasıl çürüktüğü yüa, zünden battıysa bu Hisar vaparu da mut, laka yine çürüklüğü yüründen batmıştır. “Başka denizlerde de kaza olmaz mı? Oralarda gemi batmıyor mu?,, demekle bBu hâdise dörtbas edilemez. Bizde görü. len kaza çeşitleri yarım asırdanberi dün. yanın hiçbir ileri memleektinde görül memektedir. Bir yirminci asır medeni devletinin en küçük teknesini batırmak için tablatın ve - mutlaka yeni bir entrika keşfetmesi Kizım geliyor, bizde tablatın en malöm, en klâ. sik entrikaları hâlâ bir tehlikedir. Niçin? Zira tekneler çürüktür, Nictn? Zira hava raporları muntazam — veril. DEP Baştarafı 1 incide on sekizde İstanbula müteveccihen ha. reket etmiştir. Vapur Boğaza yaklaştığı sırada fır. tımaya tutulmuş, azgın dalgalar vapu- run güvertesini yalayıp #üpürmiye baş- lamıştır. Gemi bu sırada Şile sahillerine yakın geçiyordu. Sabile doğru yaklaş . tıkça yükselen dalgalar geminin makine ve dümen dâirelerinin kapaklarını par- çalamış, makine ve kazan dairesine de sular hücum etmiş, ocaklar sönmüş, makineler stop etmiştir. Dalgalar Hisart oradan oraya atmırya » Deniz Üzerinde çalkanan germi İrva civarındaki adanın poyraz ci. hetindeki “döküntü,, tabir olunan ka- yalıklarına bintdirmiş, ikiye bölünerek on dakika zarfında sulara gömülmüş- tür, Bu facia, İrva tahlisiye istasyonunun bin metre kadar önünde geçmiştir. Sa. hilde bulunan tahlisiye efradının gemi- nin kayalara çarpışını görmeleriyle sür'atle battığını farketmeleri bir kaç dakika içinde olduğundan süra'tle yar- dım edecek variyet hasıl olmamıştır. İri bir dalga gemiyi kayalara çarpıp ortadan yok etmiş, dalgalar Ada üzeri. ni aşıp çekildiği bir sırada adanın üze- rinde ayakta duran iki insan görülmüş, fakat biraz sonra gelen dalgalar bu iki denizciyi bir anda alıp götürmüştür. Dürbünlerle deniz üzeri aranmış, de- nizde çırpınan bir insan görülmüştür. Bu tek adam bir kereste parçası Üzerin. de bulunuyordu. Dalgalar salr sahile attıklarından tahlisiye efradı bu adamt baygın bir halde kurtarmışlardır. Bu adam geminin ateşçilerinden Şaban oğ- lu Seyfullahtır. Gemi göçmen taşıdığından — içinde 1500 tahlisiye yeleği, yüzlerce simit, elli büyük sal, dört tahlisiye filikası bu- lunuyordu. Kaza çok kısa bir zamanda olduğun. dan hiç kimse bunlardan istifade ede- memiştir, Denize atlayanlar da dalgalar arasında kaybolmuşlardır. Boğulanlar kaç kişi ? — — Hisar vapuru tadlasında kimlerin kurs ban gittiği kat't olarak henüz tesbit e- dilememiştir. Çünkü, Kalkavanzade va- pur acentası İstanbul liman reisliğine verdiği pratika Romanyaya gidilecek şe- kilde tanzim edilmiştir. Yani vapur mü- rettebatı arasında ebe, doktor gibi kimse- lerin isimleri de gösterilmiştir. Vapur Romanyaya gitmeyip Zonguldağa gitti- Bi sırada usulen Mürettebatını gösterir bir liste vermesi lâzımken bu yapılma- mıştır, Şimdi liman riyaşetinde bulu - nan resmi mürettebat Jistecinde ebe, doktor gibi kimselerin de isimleri var- dır. Liman reisliğine haber de verilme- diğinden Deniz ticaret müdürlüğü ve H- man reislifi gemide kimlerin -bulundu- Bunu bilememektedir. Bu sabah Deniz Ticaret bat nakli yapılmaktadır. Meselâ hasta- Tanan ikinci çarkçı Süleymanın yerine Kadri isminde diğer bir çarkçı gönde - rilmistir. Acenta gemilerindeki tayfalar arasında dalma bu gibi vazile değişikli- Hi yapıldığından ölenlerin kimler olduğu nu tayin bu noktada güçleşmiştir. Bununla beraber acenta evvelce yerdi- Bi mürettebat listesini gözden geçirmiş, gemi ile kat't olarak gidenlerin kimler olduğunu tesbit etmiştir. Gidişleri şüp « heli görülenlerin isimleri yanma birer is- tifham isareti konmuştur. Bu hesaha gö- re ölenler 24 kişi değil, 20 kişidir. Facia kurbanlarının listesi Şimdi bu listeye nazaran boğuldukları kat'? surette tahakkuk edenler şunlardır: 1 — Birinci kaptan Giridli Tbrahim mer, Niçin? Zira, bozuktur.. Wer şey bozuktur, elde. ki bütün materiyeller kötüdür. ... Her memlekette gemicilik bütün tehlike, lerine rağmen, bir eğlencedir. Fakat bizde Hicaret gemilerinde çalışmak bir işkence, dir.. Ve mutlaka her gemi her bakımdan bin eksiklikle yola çıkar. Büu hatalar tashih edilmesse' bir deniz üstünde mateme tutulmaktan kurtulama, yü a HABER eniz faciası Şakir. 1309 tevellütlüdür. Amelf kaptan- dır. Yani imtihanla kaptanlık ehliyeti karanmıştır. Ehliyeti karibe (yakın sa- hiller) ikinci süyariliğidir. » 2 — Giridli oğullarından Mehmet Fer- had. 34 doğumludur.. Bu da, amelt kaptandır. Karibe ikinci süvari ehliyeti vardır. Bu geminin Bu sgeferki seterinde üçüncü kaptan olarak yarife almıştır. 3 «« Hasan Kalkavan... Gemideki va- zifesi bu sefer de ikinci - kaptanlıktır. denizden ocakları sönerek demirlemiş ve bu sırada levhaları yarıldığından âda ya çarparak parçalanmıştır. Zabitan ve tayfalardan ancak bir kişi tur. Kurtarılan tayfa baygın bir haldes r YAT Şile kaymakamı Karatekin Saat 11 de baygın olan tayfa ile bu sabah saat dokuzda çıkarı “Son Posta" gazetesinin görüşmesi herhalde “ülemi 1317 doğumlu, amelt ve karibe ikinci | mana” da mümkün olabilmiştir! ehliyetlidir. Ereğlide iki vapur karaya 4 — Birinci çarkçı Kadri. Hastalanan | oturdu Süleymanm yerine gitmiştir. qımmsıl.ıfilhıın.l—seüümen& , mal İsmall, 9 — Serdümen Nejad Meh- met. *j İsimleri hizaşında serdümen işareti o- Tanlar tayfadır, fakat serdümen ehliyet- leri vardır. ' 10 — Lostromo Halil Tbrahim, 11 — Yağcı Receb Ali, 12 — Yağcr Ahmet Sevket, 13 — Yağer Maksut Cemal, 14 Yağcı Ahmet Mustafa, 15 — Kömürcü Akif Ali, 16 — Kömürcü Ali Seyid. Olümleri şüpheli görülenler 1 »- Serdümen Mehmet Hasan, 2 — Serdümen İsmail, 8 — Serdümen Memiş 4 — Ateşçi Mustafa, 5 — Ateşçi Abdul. lah, 6 — Tayfa Hüseyin Mehmet, 7 — Tayfa Ahmet Mustafa. vüKü” Yetim kalan çocuklar Bu sabah pek mütcessir bir halde bu- lunan Kalkavarizadeler ziyaret eden bir muharririmize, ölen arkadaşları için görz yaşları arasnında şu tafsilâtr vermişlerdir: “Geminin süvrisi İbrahim kaptan, yıl- larca denizde çalışmış, on beş senedir de Hisar vapurunda süvarilik etmiş 42 ya- şında tecrübeli ve cesur bir denizciydi. Şimdiye kadar en ufak bir kaza yapma- muştır. Kendisi evli ve altr çocuk baba- sıdır. İkinci kaptan Mehmet 30 yaşındadır. Geçen sene imtihan vererek kaptan ol- müştur. Üç çocuk babasıdır. Geminin üçüncüsü Hasan kaptan dar| bİP çocuk babasıdır. 24425 - yaşlarındaz dır, Geminin çarkçıbaştama gelince, 6 se - nedir bu vazifeyi gören İsmail, bu sefer de izin almış ve yerine arkadaşı Kadri gitmiştir. Tİkinci çarkçı Süleyman bekârdır, yal- nız bir annesi vardır. Güverte lostromo- su Kâşif Reis 3 çocuk babasıdır. Ma- kine lostromosu Halil İbrahim evlidir, fakat çocuğu yoktur. Gemideki bütün zabitan ve tayfa mevcudu 21 kişidir. Ya zıldığı gibi 24-25 kişi değildir. Kazadan yegâne kurtulan ateşçierden Şahan oğlu Seyfullahtır. (Gemide ne yük vardı ? Hisar gemisinde kömür yüklüydü.. Bu kömürler Hasan Rıza müesşesesine aitti. Zonguldakta iki ay evvel ayni mü. esseseye zit kömürleri taşırken Boğaz- da batan şilep gibi Hisar, bu müessese tarafından işletilmiyordu. Gemide tayfarlardan ,başka kimse var miydi ? Bugün öğle Üzeci, Hisar gemisinde batanların 24 kişiden çok fazla olduğu- na dair bir rivayet çıktı. Hisarın Zon. guldaktan hareket ederken bazı yöoleue | lar da aldığı ve sayısı kırk elliyi bulan bu yolcular arasında Hasan Rıza mü- essesesi tarafından Zonguldağa gönde. rilmiş bir heyetin bulunduğu söyleni - yordu. Meseleyi hem Liman reisliğinden, hem de adı geçen müesseseden tahkik ettik. *Gemide hiç bir yolcu olmadığını ve bahsedilen heyet azalarının da Zongul, daktan ayrılmamış bulundukların: öğ. rendik. Eğer gemiye kaçak olarak bin. miş yolcu veya kaptanın müsaadesiyle gemiye alınmış her hangi bir insan var- Sa onun (veya onların da) batıp öldük. leri muhakkaktır . zaile kaymakamının telgrafı Feci kaza hakkında resmi malümat almak için, Şile kaymakamına telgrafla müracaat etmiştik. Kaymakam bize der- hal şu cevabı göndermek nezaketinde bu hunmuştur: $ Şile, saat (11): Dün akşam 15,10 da Zonguldaktan kömür yükü ile İstanbula gitmekte olan Hisar vapuru, İrme Elmat adası önünde Fırtınadan dolayı, Ereğlide de iki vas pur karaya oturmuştur. Tavilzadelerin Tavil vapuru Buzhane önünde, Türk gilepçiliğinin Sinop vas “puru da tahlisiye önündeki kumluklara oturmuşlardır. Meteden hâlâ haber yok dir. Müdanyadanı beklenen Bursa vapum ru, bugün 18 de gelecektir. Mersin vas puru Bandırmadan bu sabah 6,5 da geli miştir. Tarı vapuru bu akşam Karadenis ze çıkacaktır. | Edenin nutku Ingiliz milleti Inatçı tablatını değiştirmemiştir Londra, 22 (A. A.) — Avam kamısi rasında uzak şark meselesi hakkında E4 den demiştir ki: j *“Mübalif fırkalar Milletler Cemiyeti« nin zecri tedbirler tatbik etmesini isti: yorlar. Halbuki zecrf tedbirlerin iki şeka li vardır. Tatbik edilmeye değmiyen gay« ri müecssir zecri tedbirlerle harp değilse bile tehlikeyi davet eden müessir zecri “tedbirler, Açıkça söyliyelim ki hiç kims senin uzak şarkta bu şekilde hareket et mesi tasvib edilemez. - Veyahut da bu siyaseti yürütebilmek için ezici bir kuvs vete malik olmak İâzımdır. u Muhalif fırkalar Milletler Cemiyetine de şimdi biz ve Fransa olmak üzere yalı nız iki büyük deniz devleti mevcut ol duğunu nütüyorlar mı? Bu ezici kuvves tin mevcut olmadığını herkes jyice bil. mlidir. - Herkesçe iyice bilinmesi lâzıma dı:ınurmuhımduü.odıw Uzak şarkta harekete geçilmesi için şimdi Milletler Cemiyetinde mevcut ols' mıyan diğer devletlerin de teşriki mesas isini temin etmek lâzımdır. Bizim uzak şarkta pek büyük ve diğer devletlerinkie, lerle kabili telif olmıyan menfaatlerimiz yardır. Bu menfaatleri korumak için e. limizden gelenleri yapacağız. Bizim nok| tai nazarımıza göre, balihazırdaki ihtis. İ değildir. Silâhlarımızdan çok bahsedildiğini işitiyoruz. Fakat silâhlmı; mızdan daha mühim bir şey vardır, o da Tsingtao, 22 (A. A.) — Japon ipliğ tevkif edilmesi üzerine yağmanın önüne geçilmiştir. . e DAt ati hei Siseler ae ara d a