23 Aralık 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

GÜNAHKAR - A Yalnız Sevil'de iki bin insan diri diri yakıl!dı İspanyada diri insanların iması usulu daha sonraları, 1314 de ihdas e dildi. O senenin 14 mayısında Aragon da Engizitör Bernar, bir kaç ölüyü ve altı diri insanı, şehirin büyük meyda- nında merasimle yakdırdı, 1480 de Papalığın İspanya mümes sili kardinal Nikola dö Franko (gene ral Frankonun cedlerinden olup olma- dığına dair tarihi malümat yok) ile Se vilde Dominiken manastırı rahiplerin- den Alfons dö Oheda, yeni tahta çıkan kral Ferdinand ve kraliçe İzabellayı kandırıp âzami salahiyet elde edinceye kadar engizisyon bir emekleme dcvre'd geçirdi; O tarihten sonra ise İspanyayı :.ağı manasiyle kasıp kavurmağa baş- ladı. Kral Ferdinand Papa ile gâayet kâr lrbir mukavele yapmıştı. Engizisyonun takibine uğriyacak olan Endülüs Arap lari ile Yahudiler umumiyetle zengin adamlardı. Bunlar her hangi bir suret le ortadan kaldırılınca, bütlin servet- leri engizisyonun eline geçecek bunun üçte birl krala verilecekti. Geri kalan mıkdarı Papa ile engizis yon arasında taksim edilecekti. Bu mukaveleden sonza, Sevilde bü yük mikyasta engizisyon maakemesi ku Tuldu ve Kastil mıntakasındaki bütün ki, dük ve kontlara “emirleri altın an arazideki yeni ihtida etmiş bütün arap ve yahudileri on beş gün içinde yakalayıp Sevile göndermeleri ni” emir etmekle faaliyete geçti. Bu e mir o kadar tesirli oldu ki, engizisyon merkezine tahsis edilen Sevildeki Do min'ken manaştırmın mahzenleri tık- Len, tikirm mahbusla doldu ve bunun Üzerine engizisyon yine Sevilde bulu- nan muazzam Triyası şatosuna taşın dı. 1482 de engizisyon İspanyanın muh ">lif şehirlerinde şubeler açtı ve niha yet 1483 de bütün bunlar baş eng'z!. vvanır alan bfe #ahiri-idaresinde mer tabi rutnldu. Tik de lüğe Tomas dö Törke imli bir Dominiken papası tayin Torkemadanın faalıyeti Engizisyon şefinin, Pa slık ve İs panya krallığı hazineleriyle eng'zisyon kasalarını doldurmak ve bizzat kendi servetini çoğaltmak uğrun?: nasıl bir “dindaranae gayret” gösterdiğ'ni anlat 1482 den 148tde kadar, yani iki sene içinde, yalnız Sevilde 2000 kişi nin diri diri yakıldığını ve 17000 kişi nin muhtelif cezalara mahküm oldukla Tını göylemek kâf'dir sanırız. Bu 17000 mahkümiyeti de ufak cezalar zanetme yiniz, zavallılardan bir kısmı işkente ye tabi tutulmuş, bir kısmı hapse mah küm olmuş, hepsinin servetleri müsade re edilmişti, Fakat bunlar yine bir şey değil: Torkemada esaslr faaliyetin2 1485 de, engizisyonun müthiş kanunlarını tan- zim ettikten sonra başladı. Kanunların esâası gayet bas'tti: İhbar üzerine yakalanan kâfir evve 1â isticvaba tabi tutulur, ya itirafta bu lunut veya aleyhindeki ithamları red ederdi. Her iki halde de biraz işkence görmesi mukadderdi: İnkâr ederse söy lemesi, itiraf ederse suçlarının hepsini ortaya çıkarması için... İtiraf ederse ölüm muhakkaktı. Fa'c:t etmezse yine “muhakkak... Çünkü müthiş — işken celere tahammül etmek kolay iş değil di ve bir çok zavallılar duydukları feci ratırapların tesiriyle evvedce hayallerin den bile geçirmedikleri cürümleri kabul Jenerek işkenceden kurtulmiya çalışır fardı. Bu sebeble engizisyon tarafından tevkif edilmiş olmak, açıkça idama mah küm edilmek demekti; sarayın h'maye gsiyle iltimas görerek kurtulanlar o ka dar azdır ki, bu istisnalar solda sıfır kalır. » Baş engizetörün aşkı 1495 genesi oylâlünde baş engizi. 'TTomas dö Torkemada Sevil ga Erleştiği Triyana şatosundaki oda sında sinirli sinirli dolaşıyordu. Pek düşünceliydi. d APASLAR Nakleden: F. K. iki sene içinde ş Baş engizitör Torkemada Kapının önünde, bir eli kılıcının kabzasında dölaşan muhafız müfreze si kumandanı kont dö Brakamonte de pek sinirli görünmekteydi; elendi ve u Şak bir yey, bir haber beklemekte idi- ler, Kontun birden yüzü gülâü, merdi- divenden üç kiş'nin çıktıfımı görmüş tü. Gelenler yanma yaklaşımca seslen- di: — Nerede kaldınız yahu?? İçlerinden biri cevap verdi: — Af edersiniz, biraz geç kaldik ama kabahat bizim değil müsâaade &- derseniz sebebini... HABER — Akşam postası Bir eşek 95 lira yuttu! Lüleburgaz (Hususı) — Kazaya bağlı Coylan köyunden Kâzım, köyün- deki ahırımımı tanxrile meşgulken zıraat kredi kooperatifinden o gün aldığı 95 lira parayı düşürmemek için ahırda bağlı bulunan iki eşeğinin yemliğine koymuştur. Biraz sonra #şini bitiren Kâzım yemliğe bıraktığı paraları alıp kuşağına koymak istediği zaman para- ların yerinde yeller estiğini görmüş- tür, Küzım paraların herhalde eşekler taralırılan yenildiğine kanaat getirmiş, evvelâ eşeklerden brini, sonra da diğe- rini kessrek midelerinde paraları ara- mıştır, Fakat zavalli adam ancak ikin- ci eşeğin midesinde paraları bulmuş- tur. Fakat param parça olarak. Bu suretle zavallı köylü, gafletin ce- zasını, paraları bulayım derken eşekle- ti de kaybetmek suretile çekmiştir. #sir yangında 8 kişi diri diri yandı Balıkss'r (Hususı) — Dursunbeyin Çatlıcan köyünde ve sabahın onunda Mustafa oğlu Alinin evinde bir yan- gin facdası olldu. Alevler ansızın evi ve ahırı sardıklarından içeridekiler dışarı çıkmağa muvaffak olamadılar, Mustaaf oğlu Ali ile annesi Gülşüm, karısı Ze- Hha, ahırdaki hanyvarları diri diri yan- dılar. Ateş civardaki evlere de sirayet | etmiş, üç ev yanmıştır. Facia bütün Balıkesir muhitinde derin teessür uyan dırmıştır. Kont sabırsızlıkla onun sözünü kes |Bi ti: — Kuş yakalandı mı? E — Evet, kafese yümiş bulunuyor. |fj — Mükemmel, bundan ötesi geve | zelikten ibaret. Geldiğinizi hemen mon H senyöre haber vereyim, Ha unutmadı ı;, Hi l hissem var;' Kont içeriye girdiği zaman, Törke mada bir koltuğa oturmuş, düşünüyor du. altmış yaşmıma rağmen hâlâ dinç ©- lan vücudu öne doğru iğilmişti. Muha fız kumandanı gelince başını kaldırıp sordu? — Ne var Brakamonte? — Servera, Besedas ve Mongo gel diler efendim. Baş engizitörün gözleri parladı, dik sesi emir etti: — Girsinler, 4 Üç adam içeriye girip -"eri kılıcları nın kabzesinde, selâm vasiyetini alınca papas sordu: — Ne yaptınız?? Üç adamdan, ismi Servera olanı ce vap verdi: — Konşita Savedranm nerede sak landığını öğrendik monsenyör... Torkemada heyecanla koltuğundan ftırlarken haykırdı: — Konşitanın nerede olduğunu öğ rendiniz hat Demek muvafak oldunuz Fakat dikkat et Servera; müjde vermek -i te farla wcele etti isen, hiddetimden korkarak bir şeye muvaffak olamadan beni oyalamak istiyorsan kendini kol la; önümüzdeki pazar Sevil meydanın da yakılacaklar için büyük bir ateş ha zırlanacak... Etfendisinin heyecanla yanmımna yak laşışt Serverayı yerinden kıpırdatma- mıştı. Onun yerine Besedaş cevap ıç di: — Efendimize yalan söylemiye kim ctüret edebilir? Asllzade usaklarının süküneti, bas #ngiz'töre kendi hevrtanmı hatırlattı. tovarlandı ve bu eefor Soha sakinane fakat vine hevecanir olarak gordu: — Nasıl mevdana t--dnız? ? (Devamı var) Habsburaların € serveti ia2de olunuyor Avusturya hükümeti, 11 temmuz 1935 tarihli kanunun tatbikı dınız ya, bu işin kazancında benim de g kararlaştırmıştı. Bu gervetin sabık imparator afle- sina 200,000 şilin bir menfaat te. (© min edeceği tahmin olunmaktadır. Z (a içeriye sürüklendim. Zabıla âmirteri, $ mremurları orludu biribirine düyanmuy Z olarak avakla duran lam 98 üdelt çuvulı 5 muhafaza için canla başla . Hanın avlusunu dolduran kalabalık ka- f pılardan taşıyor, herkes bekliyor. Şöy- İf le sesler İşililiyor: ağzına yapışmıIylar, bekliyorlar.., H vor: . denberi bulamadım. İki çocuğum var, & dırmağa kalksalar adam başına bir kib- ? İL rif cöpü kadar bile düşmiyecek! 8 rel, diyorlar.,, z HWe, acıdır, elindeki ufak kâğıda sığ- İf he geldi. Taksim Basladı. Sekiz kişine bir çuval verilmesi kararlaştı, İlk çına- Ş lt birer mcandan pakalapıp omuzlarına E vmran sekiz İri parı adam kalabalığı ya gğ biliyor musunuz. Relki anlamışsınızdır: H Mancal kömürü! 28 cuval kömür, bir ve | Habsburslara servetlerinin ladesini | $ Yurdun Dilekleri Gazeteci, bu dert öoüyüklür,o kâğzıda sığaıaz | Mersin gazetesinin birinci — saytfasın. da okudamğum bir yazıdan aşağıki par- a alıyoruma: 'anı başımızdaki Silifke hanının ö- nünde beş yüzden fazla kadın, — erkek toplanmışlar kapısın açılmasını isliyor lardı. Hanın içinden ukseden seslerden içeride de bir hayli kalabalık bDutundu- ğunu anlamak müşkül değildi. Nihayet kapı açıldı. Dört larajımdan ilile kakı- çalışıyor. — Dört kişiye bir çuval veritecekmiş! Hakikaten de gücü kubvsli yerinde olan dört kişi bir çuvalı bir kenara çek mişler, orlalarına alıp ellerile çuvalın ... “Kulağıma şöyle mükâlemeler çarpı- — Ön kuruş verdim de on beş gün- hasla... Çorba plşirmek lâzüm.. — Yahu, bu ne kalırbulık. Eğer paylaş Bir çavalın üzerine yan gelen birisi: — Felek gelse kimseye vermem.! Beş kadın da bir çavala göz koymuş- ? — Yanına kıdar sokulabilsek, orta amıza alır, kimseye verinezdik, ha yay- ... “Birisi karşıma dikildi: — Ev gazetecim! Bu, büyük bir deri- maz.. Vazgeç, uranırdın.. .”.. “NThayet aldkadar birkaç memur da- MEASSSENEYDANUNA EELENEENESANNDM SEZATEZ SEZEEÜELEZİTELEENLEZEENNAEE NNN MEEEEEREREİLİRELEEETENLTANN rtp dışarı çıkınca derin bir: Ohl.. çek- tiler.,, ... Mersinde beşyüz kişinin — kanısmak icin beklediği bu bulunmaz mata nedir SERSİRDEAMSERTİLEREREİLSLİENEE cuvalı sekiz ve hepsi 224 kişiye tak<im $ olunuyor, Santlerca bekliyen — üc dürt vüz kadın erkek de eli boş dönüyor. — İ Bunu okuyuneca sizin de benlim 27hi: B — — Tstanbmlda eliı kurnza, hem de hot 28 bol nlahiliyoruz l#limize sütredelim. & NivaneNiniya Kla efinha etmivarım, EÜTEELEDEED DÜD TDMZD I DEDEDEDREDTETUULAI DUMAAĞAS L EARRIZ TUEMUTTU ZZ Milâs, mamur ve şir bir kasaba olacak Şunlar yapılacak : Bol içme ve bahçe suyu, kilovatı yüz paraya elektr k, 23 BİRİNCİKANUN n imar plânı, yol, Halkevi, stadyom ve yeni olel Milâs, (Hususi) — Türk yurdunda en geri kalmış belediye Milâstadır, Çok zengin ve epeyce büyük olan Milâs ka- sabası; şimdiye kucar alâka görmeci ği için karmakarışık bir şehir iskeleti va- ziyetindedir. Sokakları"çarpık, çarşısı karmakarışık. Koca şehirde tek otel yoktur. Bir yabancı işin Milâsa uğramak bir nevi felâkettir. Çü-kü; ya hayvanlarla koyun koyuna sir ahirda, yahut Nuh Peygamber zamazımdan kalma pis bir hanın karanlık bir odasında yatacaktır. Halbusi mühizu bir tütün memleketi olan Milâsa, kumpanylrın direktörleri, memür ve eksperleri gelir, muhtelf ti- tret ve maden şleriyle alâkadar pek çok kimseler uğrar, Hele Milâs pazarınm kurulduğu salı gününe tekaddüm eden pazartesi ak- şamları, Milâsa gelen yabancılarla köy- lülerin adedi beş yüzden eksik değildir. Buna rağmen burada bir otel yapmak kimsenin uklına bile gelmemiştir. Be- reket versin, bir tek lokanta ve Milâs parkında oturacak bir bahce var, Belediye reisi an'atıyor Bu kadar fena vaziyette bulunan Milâsta belediye riyasetine ancak ge- çen sene faal bir genç getirilmiştir. Ye n belediye reisi Nazıri Akdeniz, bir sgene denberi bu şehir barabesini ıslah etmek için r 1t imkânlar nisbetinde dur » matdan çalışıyor. Belediye ra's'miz, belediyemizin w vit yüzlyetini yöyle amlatu . “— Belediye bütçesi otuz bin lira- da iken işe başladım. 937 bütçemiz kırk altı bin bradır. 938 bütçesinin de elli bin lirayı geçeceğini kuvvetle ümit edi- yoruz. Bo' su bu'unacak Milâta su, ve idro clektirik için pro- jeler yaptırmaktayız. yapılan ilk etüd- lere göre saniyede 45 litre su elimize geşece'ttir. Bu suyun 14 litresi kasa- banm içme suyuna ayrılacak, 26 lit » resi Je de araz! ve bahçeler sulanacak- tır. Ayrıca bir İçme suyumuz daha var- dır. Bu sudan saniyede 80 litre temin edeceğiz. Ve bu sayede Milâsta her bahçeye bol bol su verebileceğiz. Kilova'ı yüz paraya elektrik Milâs suyunun 324 metere yülrsek- likten temin edeceği şüt kuvveti, yüz yetmiş beygirlitir. Bu kuvvetle mer leketin el rik cereyanmı çok ucu- za elde ödeceğiz. Elel kilovatı yüz paraya mal edeceğimiz?en halka ucuz elektrik ve-di*ten bazka beledi- yeye de mühim bir varidıt t“aynağı bulmuş olacağız. Yine bu sene Milâsın hâlihazır ht ritasınt yaptırmaktayız. Dört bin li- raya ihale edilen bu haritanm ikma- linden sonra kasabamızm müstalbel plânlarını hazırlayacağız. kabul cdilen beş senelik proğramımıza göre, bu se- ne işinde asri bir mezarlık işini de ba- şarabileceğiz. j Snor sahası Bu sene Milâsta bir spor sahası açı- p tamamlanacak ve 938 senesinde ka- sabamiz'n en şerefli yerinde büyük bir Halkevi binası kurulacaktır. Valimi- zin Milüsa yapaneakları bühim yar - dımlar, kasabamıza büyük bir şeref verecek, Milâs gençlerine güzel bir saha kazandıracaktır. Su basma teh'ikesine karşı Bu sene, kasabanın garb mahalle- lerini basan sulara karşt törtibat âl. dik. Kazabanım ortasından geçen iki çaym mecrasmı tomizledik. Çaylerın iki taraf'mna duvar ördük, Bu iki kana- lm ikmalinden sonra hem su basmak tehlikesi kalkacak, hem de memleke- tin havası iyileşecok, sivrisinek kal- Milâsın yeni ve faal belediye reisi nnt ahat mıyacak, halk ta sıtmadan kurtulk " | caktır. Milâs parkının önünde açmağa ”': ladığımız yirmi metre genişlikt bulvarımız da yeni Milâsın en I“’d parçasını teşkil edecektir. Fidan'ık ve çocuk buh(ei_' Belediyemiz; yeni bir fidanlık VÜĞ de getirdi. Bu — fidanlıkta — meyv! meyvasız muhtelif ağfaçlar yetif' yoruz. Fidanları halka dağrtacti kacabanın her tarafını güzel ve YÜ - «Başlarla etollyesağiz Derdnin KCTie rındâki Aplangaç süprüntülüğünü doldürüyoruz. Burada temiz bir ç“’“' bahçesi yapacağız. Yeni otel 3i Vaktile, Milâsta bir otel yapılmı için Vilâyet, bususi muhasebe pl':m sından Milâs belediyesine on alti gi lira vermişti, Bu para hernedenet * rine sarfedilemedi. İ Valimiz Recai Güreli meseleyt attı ve tedkik olundu. İlk iş OlA modern bir ote! yapılması kararl rılâı, Biz de aldığımız dinektif sinde faaliyete geçerek bu sent yol” Uraya on yataklı, banyolu ve tani inâr forlu bir otel yaptıracağız. Yeni P nn alt kısmını büyük bir lokantt gazino haline ifrağ edeceğiz Bd-ııf* yenin iki mağazası vardır. Müşler? w hazır olduğu için bu mağazaları ”_' cafız, pacasiyle de yeni oteli yapt Bz.n Görü'tüyor ki bi gün çok ıC-'“’c:; bir halde helunas kazamız — yakiP #ide B öşelef on genin mamur ve girin köf Yurddan Küçük Haberler * Burzada Hava Kurumunâ »“ len fıtra yekünunun $ bin lirayaâ olduğu anlaşılmıştır. v Konyıi knı?'.ıı: Girektertüğü T benin Konyada bulunan bir tulüf' y panyasının oyunlarına gitmelerin! sak etmiştir. F’ * İzmirdeki sebze bahçelerind? der zelere musallat olan haşerat'? N“(:'; leye başlanmıştır. Havaların ıîllf gitmesi mücadele İşlerini ııoltıvı mış ve çok iyi neticeler alınmışt! » Dînlıliy belediyeni tarafında? 5 ” p tırılan şehrin haritaları Nafra VEF taralırldan tasd'k edilmiştir. İmü! nının yapılması için Denizli be içi Ankaraya gitmiştir. ff’ * Denizlide yeni bir mezbabi mış ve merasimle açılmıştır. plh’ * Menemen tarlalarındak! VA lü gökünden mahveden haşeratl? h vadeleye e' -ah üınrdl!.”ır;/ raat müdürlüğü Menemene makineleri göndermiştir. e 937 , DS ĞAY ZLK zasd ELEN SK ŞNKT . P rA 3KL SA S L LT eZ BK LA - .F LSL . — — #Y PF .—. KYN 2” .F rR