23 Aralık 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TOBUS Meselesinin içydzO AKBABA gazetesînin bugünkü sayısmda u m h u riyeC jfll : 4889 Telgraf ve mektub adresl: cnmiıumet"Lttııl>ııl • Posta kutnsn: btanbul No U* Telelon: Başmuuarrlı ve evl: 22366. ranrlr heyetl: 24298 tdare ve matbaa tosmı 24299 24290 I ÇALIKUŞU ROMANINI YENİDEN YAZDI Yılbaşı Sayısmda 0kuyacaksmi2 23 BirİflCİkâlHJfl 1937 Suriye Başvekili gitti Atatürk, Suriye halkını 6 bin tonluk bir vapur bütün mürettebatile beraber battı muhabbetle selâmladı Batan Hisar vapurundan yalnız bir aleşci kurtuldu Fırtına limanı altüst etti, otuzdan fazla mavna battı, karada da birçok kazalar oldu Boğaz dışında müthiş bir facia Büyük Şef, Türkîyenin Suriyeyi müstakil ve mes'ud görmekle bahtiyar olacağını beyan buyurdular Cemil Mardam gazetemize verdiği beyanatta «Türkiye ile Surîye arasındaki bütün meseleleri iki kardeş millete yaraşır bir hüsnü niyetle hallettiğimizi söylemeği zevkli bir vazife bilirim» diyor • ••!• •MiMiıiıiitıııııı ••••••••ııaııtıı San tehlike beyaz tehlike ile karıştıktan sonra Eğer işler böyle giderse Avrupa kendi hatalarının cezasınt en feci şekillerde üç beş katlı olarak ödiyecektir. inde Bokserler isyanı, yani Çinlilerin Avpupalılara karşı feveranı görüldükten sonra, çok değil bundan ancak otuz, otuz beş yıl önce Avrupayı bir san tehlike korkusudur almıştı. O tarihlerde modern terakkileri hayretle karşılanan Japonya daha ziyade Avrupalı sayılarak san tehlikenin bilhassa Çinden çıkacağı zannolunuyordu. Bu iddıaya göre dört yüz milyon Çınli asırlar sürmüş uykusundan uyanarak garb istikametıne tevecciıh edince büyük kutleli eski akınlann bir daha tekerrür ve tahakkuk edeceği tüyler ürpererek gözönüne alınıyordu. Mubalâğalandırılmış bir korku ile o vakit üç beş yıl içinde san tehlıkeye dair yazılan kitablar başlıbaşma bir kütubhane teşkıl edecek kadar çok olmuştu. San tehlıkeden bahsetmek bir nevi moda haline gelmiş olduğundan Avrupanın gündelik gazetelerile mecmuaları bu yolda yazılarla dolup taşıyordu. San tehlike meğer Çinden değil, Japonyadan çıkacakmış. Japon İmparatorluğu Uzakşarktan başlıyarak Avrupayı ve daha umumî bir tabirle beyaz ırkı Asyadan kovmak hareketine başlamış bulunuyor. Bunun dıinya i akimiyetini düşünen büyük bir istilâ hareketi olduğunda şüphe yoktur. Bu istilâda Japonya dört yüz milyon Çinliyi kendi beraberinde ve kendi emir ve kumandası altında yürütmek plânını takib ediyor. Eğer bu hulya tahakkuk et" mek lâzım gelse çok değil bir asır zarfında milyonluk ve milyonluk sarı ırk ordularının Ural dağlarını aşarak Avrupaya emirler dikte etmeğe geldiği görülebilir. Bu böyle olmak için o tarihe kadar bütün Asya kıt'asında, hatta bütün Pasifikte beyaz ırk hakimiyetinden zerre kalmıyarak oralarda hüküm ve iradenin tamamen san ırk eline geçmiş olacağmı da düşünmek gerektir. Bundan otuz, otuz beş yıl önceki san tehlike mubalâğa edilmiş bir hayaldi. Bugünkü san tehlike de öyle tüyler ürpertecek kadar korkunc bir hakikat değildir. Şimdiki sarı tehlikeyi çok daha kuvvetli kılan bir am 1 vardır ki o mühimdir: Şimdi san tehlikeye beyaz tehlike katılmıştır. Şimdiki san tehlikeyi azçok korkunc kılan tek sebeb, bir kısım Avrupalı beyaz ırkın her ne hesabla ve her ne hisle olursa olsun Japonyaya muzaheret etmeği iltizam eylemesidir. Bu hesabda yaman yanlışlık ve bu histe çocukça bir şaşkınlık vardır. Şimdi Uzakşark mücadelelerinde Avrupa o yanlışlık ve bu şaşkınlıkla kendi kendisinin aleyhine hareket etmektedir. Eğer işler böyle giderse Avrupa kendi hatalarının cezasmı en feci şekillerde üç beş katlı olarak ödiyecektir. Meselenin ne suretle mevzu olduğunu biliyorsunuz. Almanyadan sonra İtalya da Japonya ile sözde komünist aleyhtarı, hakikatte ise en ciddî siyasî bir ittifak kombinezonu kurmuşlardır. Japonya bu ittifaka istinaden Uzakşark ve bel" ki bütün Asya ve bütün Pasifik hakimiyetini yürütmek teşebbüsüne pervasız >ltılmış bulunmakta ve Avrupayı bu ha Epey zamandanberi çok güzel giden havalar, evvelki gece birdenbire bozmuş ve kış mevsiminin en jiddetli devresi başlamıştır. Karada ve denizde birçok kazalara ve altı bin tonluk bir vapurun batmasile 24 kişinin boğulmasına sebeb olan fırtına, gece yıldız karayelden başlamış ve bütün gece fasılasız bir şekilde devam etmiştir. Şimdiye kadar pek az gorülen bu fırtmanın doğurduğu en büyük facia, Ka radeniz Boğazı açıklarında Irva civa nnda Eşekadası önlerinde olmuştur. Kömür hamulesile Zonguldaktan limanımıza gelmekte olan Kalkavanzadelere aid altı bin tonluk Hisar vapuru Eşekadası önlerinde karaya vurarak parçalanmış ve on dakika içinde, bütün mürettebatile bera ber batmıştır. Geminin 25 mürettebahndan ancak bir kişi kurtarılabilmiştir. Gece geç vakit yaptığımız tahkikata göre, Zonguldaktan kömür yükile hareSuriye Başvekili Ekselâns Cemil Mardamın Ankarada istlkbalinden bir intıba ket eden Hisar vapuru, bir müddet sonra Ankara 22 (Telefonla) Aziz mr safirimiz Suriye Başvekili Cemil Mar • * dam bugün öğleden evvel şehirde bir gezinti yapmış, enstitüyü ziyaret etmij ve Barajı gezmişrir. Ekselâns jerefine Dahiliye Vekili taAnkara 22 (A.A.) Atatürk, An. rafından Anadolv kulübünde bir öğle zi karada Şehir lokantasında davetlileyafeti verilmiştir. Cemil Mardam gece sa rile bulunurken, bundan malumattar at 7,30 da Irak sefaretine giderek şerefi olan Hariciye Vekili, Dahiliye Vekili arkadaşile birliklerinde, misafirne verilen kokteyl partide bulunduktan leri bulunan Suriye Başvekili Cemil sonra doğruca istasyona gitmiştir. Mardam Beyi Reisicumhura müsaAntakya 22 (Telefonla) Hatay seçiEkselâns Cemil Mardam bu ak adelerile takdim etmişlerdir. Atamine Garreau'nun arzulan dahilinde haşamki Toros ekspresine bağlanan hu türk, Suriye Başvekilini ve seyahat zırlanmak maksadile kurulan muhtelif susî vagonla Ankaradan memleketine ha arkadaşı Adil Arslan Beyi nezdleringruplar mümessillerinden mürekkeb «ttde alıkoymuşlardır. Cereyan eden reket etti. mükâleme esnasında Atatürk, Suri tifakı anasır> cemiyetinin açılma töreni Misafir Başvekil îstasyonda Hariciye ye halkını muhabbetle selâmladıkla aym 16 smda İskenderunda Garreau Vekili Doktor Tevfik Rüştü Aras ve nnı ve Türkiyenin Suriyeyi müsta nun evinde yapılmıştır. Merasimde ADahiliye Vekili ve Parti Genel Sekre kil ve mes'ud görmekle bahtiyar o dah Mehmed, Mustafa Kuseyri, doktor teri Şükrü Kaya ile Başvekâlet müste lacağını beyan buyurmuşlardır. Mithat, kaymakam Salâhaddin, Şekib Berekât, Belediye reisi Etem, doktor şan, Hariciye Protokol umum müdürü Resmî tebliğ Alber Bilotî, doktor Bazil, Moset Derve muavini, Vilâyet erkânı, Fransa ve Ankara 22 (A.A.) «Resmî teb kalosyan, îzmirliyan ve Hasan Cebbare Irak sefirleri tarafından uğurlandı. liğ»: hazır bulunanlar arasında idi. CemiyeHariciyeden Basri, Cemil Mardama Ankarada bulunduklan müddet tin birinci reisliğine Delege Garreau sehududa kadar refakat edecektir. zarfında, Suriye Başvekili Cemil çilmiştir. Mardam Bey Türkiye Başvekili CeBaşvekilin gazetemize beyanatı Teşkil edilen yuksek mahkeme aza lâl Bayar ile mülâki olmuş, Hariciye Cemil Mardam hareketinden evvel balarının tahlifi yapıldı. Azanm ikisi ve Vekili doktor Aras'la müteaddid dena şu beyanatta bulundu: müddeiumumî Fransızdır. Yüksek mahfalar görüşmüş ve Cumhuriyet hü« Türkiyede gördüğüm iyi kabul kumetinin diğer ricalile de temaslar keme sadece Fransız orgam olacağı aza vaziyetinden bellidir. ve misafirperverlıkten derin memnuniyet da bulıınmuştur. Hukuk işlerine bakmak üzere kuru Bu görüşmeler esnasında iki memhislerile ayrılıyorum. Türkiy» ile Suriye lan mahkemelerin başlarma getirilcn leketi alâkadar eden bütün meseleler arasında mevcut bütün meseleleri iki karşahıslar da koyu Türk düşmanlarından bahis mevzuu olmuş ve büyük bir deş millete yaraşır bir hüsnüniyetle hal samimiyet içinde cereyan eden bu seçilmiştir. lettiğimizi ve müşküllerin tamamen ber noktai nazar teatisi neticesinde buntaraf edildiğini beyan etmeği zevkli bir dan sonra, hâsıl olan mutabakat daivazife bilirim. İki memleket münasebet resinde çalışılması takarrür etmişlerinin vadettiği parlak istikbali yalnız tir. temenni değil, mutlak bir hakikat olarak da kabul etmek lâzımdır. da nazik bir alâka gösteren Türk matbuSözümü tamamlamadan evvel hakkınr atma da teşekkürlerimi sunmak isterim.» Eminönünde altüst olan bir mağaza damı fırtınaya tutulmuş ve gittikçe azmağa başlıyan dalgalarla mücadeleye başla mışhr. Fakat Karadenizin her dakika biraz daha kabaran dalgalarile mücadele etmek pek zor olmuştur; dalgalar vapu run üstünden aşmağa ve güvertede bulunan bütün eşyayı alıp götürmeğe başla • • mıştır. {Arkasi Sa. 7 nütun 1 del Suriye Başvekili Atatürkün nezdinde Hatayda Garo'nun çevirdiği dolablar Türkleri ekalliyette rakmak için yeni bir cemiyet teşkil etti Amerika, Çinde yeniden tecavüze tığradı bıİngiliz Hariciye Nazırı, Avam Kamarasmda bütün hakikati açıkça söyledi HongKong'dan Şanghay 22 (A.A.) Röyter ajansmın muhabirinden: İtimada şayan ecnebi membalardan gelen bazı mektublarda Wuhu'da yeniden iki kere Amerikan bayrağma hakaret e dildiği bildirilmektedir. manzara 1 Japon asterlerî Wuhu umum! hastanesine aid bir vapurdan Amerikan bayrağmı indirerek nehre atmışlardır. Hastanedeki memurlar Japon kumanda* nına hâdiseyi bildirmişlerdir. Ve kumanlArkasz Sa. 7 sütun 5 te] Buğday, kömür ve maden ihracatı İhracat için İktısad Vekâletinden müsaade alınacak Yeni şimendifer hatları Diyarbakır Cizre Irak hattında 65 kilometroluk kısmm etüd işleri tamamlandı Madrid, Teruel'in dün işgal edildiğini bildiriyor Salamanca ve Londra aksini iddia ederek ihtilâlcilerin ilerlediğini söylüyor • YUNUS NADI lArkası Sa. 7 sütun 4 te) Ankara 22 (Telefonla) Buğday ve kömür dahil olduğu halde bilumum madenleri ihrac edebilmek için İktısad Vekâletinden ihrac lisansı alınacaktır. Ancak firma tarafından ayni vasıta ile sevkedilecek olan ve fop kıymeti bin lirayı aşmıyan mallar ve ecnebi tabiiyetindeki gemilere ihıakiye olarak verilecek kö mürler bu husustakı talimatnamede tasrih olunan ihrac lisansı almağa lüzum kal maksızın ihrac edilebilecektir. Lisans almak istiyenler bir talebname le Türkofis başkanlığına müracaat edeceklerdir. Bu lisanslar yalnız talebnameyi tanzim eden firmaya aid olup hiçbir suretle devredilemiyecektir. Buna dair talimatname bugün meriyete girdi. Daha evve! akdedilmiş olan mu kavelelerin hükümleri mahfuz tutulacak tır ve gümrük ihrac beyannameleri güm rük idarelerine tesçil ettirilmiş olan mallaNaiıa Vekili Ali Çetinkaya bir tetkik seyahatinde nn ihrac lisanslan alınmaksızın ihracla < (Yazısı 7 nci sah'femizdedir) rına gümrüklerce müsaade edilecektir. Mütemadiyen bombardıman edilen Madridden bir manzara (Yazısı son haberler sütunumuzda)