13 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
13 NİSAN -— 193? Besi, Alet ve hayvan yoksulluğu İki türlü sanayi olduğunu iktı. sat kitaplarından biliriz. Hatta ba z devletler bile “ağır sanayi neza- reti,,, “hafif sanayi nezareti, diye | bu iki şubeyi biribirinden esaslı | surette ayırmışlardır. Ve gene bili- | riz ki, doğrudan doğruya istihlâk eş» yasna taallük eden mensucat, zü- caciye, deri ve saire hafif kısma da. hildir. Bunları Yapan makineleri meydana getiren, yani istihsal alât istihsal eden fabrikalar, imalâtha. neler, “ağır,, şubesindendir, Bir memleketin inkişafı esnasın” da ilk önce birincisi - hafif. başlar. sonra ikincisi belirir. Ve ağır sanayi zuhur etmeden, memleket, ne de olsa iktrsadi rüşdünü, istiklâlini tem olarak elde etmemiş sayılır, Çünkü kumaş dokuma aletlerini siz yapa miıyorsunuz, dışardan almalısınız! - Biz de, şüphesiz, Yavaş yavaş asır sanaytimizi kuracağız. İçi ilelerimiz kendimiz inek, bei U devreni; i ö GE ri öpüp çatması e nereden başlamalı? şlanacak nokta, köylü yö lü — olan istihsal ileri yeri abrikalar b Zira, yeni ka- “ylüyü koruyor; ona, Teda toprak edinmesinin çare- rak nedir? ai lâkin, kari toy olmadığı sav 1297 istihsal vesaiti de ir yogi takdirde, insan bundan is ifade edemez, isen, Rus inkilâbr esnası ayni meseleyle karşılaşılmış, rm ber diğer ziraat malzeme lüyü ii zaruri ok ru şılmıştır. Bunun üzeri m devlet fabrikalarmın e Se t ve edevatı toprak işçilerine emin edecek istasyonlar, Sovyet yurdunun dört bir bucağında tesis edilmiştir, Bunlar, ayni zamanda bir öğrenme Yeridir. Ağır sanayimize ilk adımı atar ; büna yakm teşebbüslere giriş- e mi olanlarını bile, bu ni, maalesef, milâttan evvelki ke oda. Usulleri hazreti Şit a- yhüsselâmdan kalmadır. “Efen dim traktör lâzım!,, in Çünkü bunun şimdiki şeraitimiz < Fa” gilvermiyeceği U at, ra sapandan ve köylünü yi kullanmakta olduğu diğer |? Si te Wsullerden bir iki a. gl kü <ri gidilmek lüzumdir. be ulaştıracak, olsa olsa, rükieemiki uzu gibi bir devlet dür. Zirai nüfusumuzun yalnız âleti Kn yahut de. Na GİRE va hiyor, Hayvanı koskoca köylerde rl manda hayvan bulunmadığını rm düm: Bir Giresun öYünü kik eden bir muharrir de, sekiz yü öm fuslu bir köyün ancak hi be di olduğunu ÜLKÜ". Se e ii Memlekette aş nesli kur ağla Mİşti, a iştir. Bu da, mun yanımda let haralarının dad kesi ka bir meseledi Gönül, deyi malâmdur, öelisün : Ecnebi ve akalliyet mekteplerinde Tedrisat arzu edildiği gibi olmaktan uzak Istanbulda bulunan Maarif Ve. kâleti müfettişleri dünden itibaren Anadoludaki lise ve orta mektepleri teftişe çıkmışlardır. Müfettişlerden bir kısmı de bugün yarın memur e- dildikleri mıntakalara gideceklerdir. Müfettişlerin İstanbulda iken ec nebi ve © akalliyet mekteplerinda yaptıkları tetkikat henüz tedrisatm bu mekteplerde müstakar ve mem- nuniyete şayan bir derece almaktan uzak olduğunu göstermektedir. Vekâlet gelecek ders senesi için ecnebi ve akalliyet mektepleri hak- kında müfettişlerden. alacağı rapor lar üzerinde ehemmiyetli kararlar verecektir. İ Karabük fabrikası l için gelen mütehassıslar Karabük demir ve çelik fabrikalarını inşa eden Brassert firmasın: teşkil eden şirketlerden teknik müdürü Goriç Londradan şehri, idecek, Sümer barıkla Karabükün teknik kısımları üzerinde müzakereler- de bulunacaktır. Bu müzakerelerden sonra Karabük fabrikalarının O makine aksamı hazırlanacaktır. İngiliz Kautuar © şirketi ! mize gelmiştir. Müdür buradan Anka- | Pazartesi günü de Karabük fabrika. ha Cal kik kısımları, ile mesgul o! endisler gelecektir. IÇERİDE: 5 Talnya borsalarında Fransız frangı dün biraz daha düşmüş, bunun tasirlle horsamız da da frank kıymetini tenezzül etmiştir. Cu martesi günü borstmızda bir O türk lirası 1762.10 frank olârak kapanmıştır. Dün bi? saylı o #emevvücler o gösterdikten © sonra 17,57,75 de kapanmıştır. * Atina üniversitesinin Yüzüncü yılınm kuttulanıms merasimiade bir Türk heyeti de bulunacaktır. Bu heyetin relsi Konya anyia vı Mugtsfadır. Heyet buğün hareket edecek <a Pergömbe günü sat 1730 Eminönü İ balğevinde Dt. Astm Onur târafından “He Köyitigin içmal vazileleri,, Mevzulu tir koz ferans verilecektir. « pürkiye Tıp Encümeni çarşamba akşamı saat 18.30 da, EUbbs odası salonunda topla narak Pr. Lipman “had O dururmu asferr xebec, hakkındaki tebiiğinin müzakeresi? devam edecek ve Pr. M. Kemal Öke, Pr. Sa pi Yav? tarafından Overlecek (o tebiiğleri dinhiyocektir- vımızm keyfiyetini, ti kadar edi; ir m işine lüzumu dönmek iin pelan topraklarına b. Böyle bir teşk. (Vâ-Na) Gül — Mmrük muamelesi daha kolaylaştırılacak maş ni Mu ini ; gümrük muamelele nk de Yolcu salonlarıhı tetkik ede- vini Meg gümrük baş müdür mua- in sie selen müdürü Cevat — mrü iğ ö Tüşmüşler Ez lerihi toplryarak gö Bu heyetin verdiği rapor üzeri- | Ne gümrük muameleleri daha kolay- laştırılacak, kirtasiyecilik azaltıla” » Dün Refet Camtezin başkanlığında yapı lan Kamutsy toplantısında başvokâlet teşki yat ve vazifeleri hakkımdaki kanun ile rad yoğopi radyuni ve elektrik tedavi miessnse» erine nit kanun lâyihasının Hirinci müzake releri yapı ır. Kamutay cuma günü top lanacaktır. « Adliye vekületi tarafından (o tamamen hazırlanmış bulunaz avukatlar ve , noterler kanun projesi meclise verilmek üzere Bagve kâlete verilmiştir. * Adliye vekâleti terfi müddetleri gelmiş “olan 8D kadar htkim ve müddelumum! içis hir kararname projesi hazırlamıştır. * Şişiide kurulacak telefon santralı için iki arsa bulunmuştur. Bu sine sit repor Yafia vekâletine gönderilmiştir. Makim vekleti vilayete gönderdiği > tün ticaret odaları Bamma İz- ila dâtmi bir paviyon yapılmakla tertber istiyen tüccarlar kendi paralar: ie da yer kiralayabileceklerini bildirmiştir. « Fenerler idaresinin satm alınması hak kındaki müzakereler bitmiş ve o mukavele hazırlanmıştır. Yİ enli balkvsi Fâlp (Halit Ziya ve Serveti Fünun edebiyatı hakkında bir gece mlisameresi tertip etmiğtir. Bu gece 22 nk yapılacaktır, e aki tabbiye okulu müdürü (general Supht Yakar başka bir vazifeye tayın olun muştur | pan Pİ mg” Aş Pm Eşeklerin p yi ERİ şehirde sürülmesi kararı Ilk celsede aleyhtar olan azanın fikirlerinisdeğiştirmeleri üzerine) dur ki Simpoin . Orient ekspresin yo” Dün Şehir Meclisinde verildi Şehir meclisi dün birinci reis vekili | Necip Serdengeçtinin başkanlığında | toplan, eşeklerin şehir içinden kal dırılması hakkında Mülkiye encümeni mazbatası okunmuştur. Geçen celsede uzun münakaşalara sebep olan ve otuza yakın azanın eşeğin kaldırılmaması yo- lunda vey vermeleri (o Üzerine kat'i bir neticeye vardırılamıyan eşekle nakliyat hakkında vali ve belediye reisi söz al, rak şöyle demiştir: “.— Eşekle nakliyatın o şmenedilmesi | demek, mutlaka yerine sert hamallığının kaim olması demek (değildir. Medeni sayılmayan bu iki vasıta da Jâğvedil yerine başka bir vasıta ikame olunabilir. Böyle bir kararla bazı vatandaşların aç kalması endişesi de varit (değildir. Bu 13 SALI NİSAN — 1887 Heri: 1356 — Sefer: 2 Tâle mevsimi Yeh | Sik #ÜZe 37 1215 1667 1RA5 2021 339 GEÇEN SENE BUGUN NE OLDU? e mm rf amm RENEE ni anaya. da ölü olarak bulundu. * 23 nisan Hâkimiyetimliliye münasebelile mektepler ikl gün cektir. İ * Bir müddettenberi şehrimizde bulunan yüksek tedrisat müdür vekili! Cevat dün ak yam Ankarayı gitmiştir. * Çinili Fuhtım ve Merkez rıhtım hanları nın arasndaki binalar yıkılmasına baylar mıştır. Bu iş Bir ayda bitirilecektir. * Emniyet müdürü Salih kıç O Belgrada gitmiştir. DIŞARIDA: * Berlinde polia birçok ecnebi gazeteleri ni müsadere etmiştir. Alman büzriyet parti sinin beyanmamesini neğreğen bütün İngiliz Fransiz gazeteleri doplattırıtmıştır. * Lehiştanın Bialistek mensucat © fabrika smda çalışan 5000 amele, - Yevmiyelere 30 santim zammedilmediği İçin grev İlân elmiç lerdir. » Rümen heyeti vekilesinin kararı ile, dün den itibaren bariöe buğday İhracı menedil miştir. * Sovyetler birliği merkezi cira komitesi divanı, Çokoz zahire komiseri o Kalfanovici azlederek yerine Delenkoyu tayin etmiştir. * İtalyanlar tarafından o Habeşistandan çıkarılan İngiliz misyonorleri ve Hindi Meb mediler şirketi mensupları hakkmda Avam kamaramnda beyanatla bulunan ( hariciye imlisteşarı: “Bunlar bizim gizli teşkilitemıza | dahil adamlar değildi. İtalya hükümeti nez Girde teşebbiislerde bulunduk. Bulunmakta devam edeceğiz,, demiştir. * 30 milyon dolar ihtilâs ederi Çin banke ri Franşazoşang, Pekinda kurşuna dizümiş.| bayramı | tnt edile İ ii Japon imparatorunun kardeşi, tac giys me merasiminde bulunmak Üzere bugün İn gilterede olacaktır. * Bulgaristanda, geçenlerde yapılan bele diye ve nahiye seçimlerinde (muhtelif kaza larde 168 Türk azası seçilmiştir. * Bulgar askeri temyiz mahkemesi, başka memleket hesabına casusluk eden iki Bulga- rın idamına karar vermiştir. * Habeş imparatoru İngüiz çazntelerinden birine verdiği beyanatımda, "eğer (o Mitetler cemiyetine güvetmeseydim, harbe daha iyi hazırlanmış olurdum,, demiştir. * Japon hükümeti, pek yakında yap'lacak olan diyet ntihabatı © dolayınile 1 mayısta her türlü şenlik, alay ve toplantı tertibini yanak etmiştir. * Cezairde Orandan (Midirildiğine göre 300 yerli grevei çalışan amelaye hüdüm et| wliştir. 14 kişl ağır surette yaralanmıştır. karar yüzünden işini kaybeden yurttaş- Jar daima iş bulabilirler. Biz tanrifat ve yol amelssi için adam bulamıyoruz. Son ra memlekette yeni yeni fabrikalar açıl- raktadir.,, Buşdan sonra İsrail Şevket eşekle, ne aleybtar olduğunu söyliye- ki: — Sözlerim tenkit anlaşılmasın. Sa- olduğuma emin olmanızı rica ede. rim. Eşekle nakliyatın men'i yüzünden birçok kimseler aç kalacaklardır. Belde atile bunları düşünmeye mecburuz. Tanzifat amelesine 13-15 lli- mümessilleri ra veriyoruz. Nakliyatın men'i ile işsiz alacak olanları amelelikle tatmin ede. meyiz, Ben eşeklerin kalmasına tarafta- Fım.,, Vali ve belediy rak noktal hazarını uzun uzaya mü. dafaa etmiştir. İsmail Şevket eşekle nak Tiyatın yalnız ana caddelerde menedil. reisi tekrar söz ala- i ve iç sokaklarda (eşekle sebze satılmasına müsaade edilmesi mesi yolunda bir teklifte bulununca vali: — Âleme kepaze olmaya (o vaktimiz yoktur. Ya hep, yâ hiç! demiştir. İsmail Şevketin teklifine kendisinden başka taraftar çıkmamış, eşekle nakliya- tın Eminönü ve Beyoğlu mıntakaların. da bir ağustostan itibaren men'ine katar verilmiştir. Diğer kazalarda da altt ay'sonra mes | nsllinsalerir. * Alman maliye nazırı kont Sehverin Kro giko, Danimarka Asal tarafmdan kabal edil ir. Bu mülâkatia Kopenbagdaki Alman #sfiri de hazir bulunmuştur. İ * Belçika adliye nazırı Bovease, isula et miştir. Kendizinin Namur vilâyeti valiliğine tayin edilmesi muhtemeldir. 5 Eski Ypgoslav vaşvekillerinden ve eski radikal fıriknsı relal ve eski partilerin feshin den sonra milli Yuzüslav fırkanın: tesis et miş olanisrdan Milân Sosebkiteh, elli ydi yaşmdn olduğu halde vefat etmiştir. | * Pariste bilyük bir kahve depösunun ö ninde dün bazı bidiseler cereyan etmiştir. Depo müdüriyeti yüz kadar ameleye yol ver miş olduğundan banlar birkaç yüz işsizin yar drmlle depoda çalışan 300 ömelenin depodan içeriye girmelerine mani olmuşlardır. Polis müdahale ederek asayişi iade etmiştir. * Lardrada polis Gün cenap — elektrikli şi mendifer hatlarmda bir sabotaj (o bareketi meydana çıkarmıştır. Lahden — Ramaguk ekapresinin geçeceği sırada meçhüi kimseler rayların üzerine demir çubuklar koymak su yetile elektrik cereyanmı o kesmişter ve bir! müddet bütün ket Gzerinde münnkalâtı dur durmuşlardır. Tahkikat açılmıştır. Bir müd det ayn! hat Üzerinde polisin bir ipucu elde eğemediği bu gibi birçok andotaj büdiseleri olmuştur. * Filistinde izli bir komlnint teşkilâtı aza #rnn İsimlerinin meydana çıkarman Üzeri ne bir çok yabudi ve arap komünist tevkif edilmiştir. Bunlardan ecneti olanlar hudut harlcine çıkarılacaklar, yerliler da mahke meye verileceklerdir. * Resmen bildirlidiğine göre İngiltere ha riciye bakanlığı siyasi müsteşarı Lord Piy meuih Yirlândiyaya ve sonra da Baltık dev | jetlerine- rem! ziyaretlerde bulunacaktır. * Pariste beynelmilel sergi binasi Üzerine çekilen kizli bayrak indirilerek tekrar kom nist remizlerini havi olmax üzere mavi be yaz kırmızı cumhuriyet bayrağı çekilmiştir. * İngiliz kralınm taç giyme merasiminde Bulgar kralmı Prens Kiri temsil edecektir Diğer taraftan heyeti murahhas Bulgarista nın eski Lendra elçini Stankof ve kralın ya veri general Tzanal'dan mürekkep olacaktır. * Roman civarında bir filo uçuşu sırasında Hi tayyare çarpışmış ve bu iki tayyarenin ttebatı teşkil eden sekiz © kişi ölmlş tâ toplanacak olan silâhsızlanma konferansında İngtitereyi hariciye müsteşarı Lord Cranbom temsti edecektir, KURUN'da: n Yahya Kemalin memleketi Kurun'un fikracım Hasan Kumçaw Başvekil İsmet İnönü ile Belgrada gitti, Arkadaşımız yolda Niş'e de uğ- ramış. Yuyoslavyanın bu şehri malüm- Tu üzerindedir. Tuna boylarının Türk kontrolu al- tında bulunduğu günlerde bu tarafla, ra Anadoludan birçok Türkmen aşi- vetleri yerleştirilmiş pe bunların nes silleri (Evlâdı fatihan -- Fatihlerin çocukları) adını taşıyarak on doku. zuncu asrın son rub'una Kkador bu mntakalarda (büyük toprak sahibi) olarak yaşımışlardır. Tunanın bir bacağı olan güzel Mo- Tava nehrinin kenarındaki Niş şehri Yahya Kemal gibi Türk şiirinin ikti- gamlı bir prensinin hayatına adi katmakla hiç şilphesiz bir gurur duy- mağa müstahaktır. Hasan Kumçayı diyor ki: Türk gazetecileri Belgrada gider. tasyonunda durun» $ & inmişler, buradan bir. kaç çömlek yoğurt alıp yemişler. (Niş) Yahya Kemalin memleketi ol- duğu kadar yoğurdu ile de meşhur- dur. Buradan geçen Türkler bu şai- rini ve onun şiirlerini hatırlıyarak, arını gıdalandırdıkları gibi bu ile de ağızlarını (Niş) in bir taraftan Yahya Kema» lin memleketi olması, diğer toraf. tan yoğurdu !le #öhret bulması gös- terir ki burası daha pek yakın bir mazide baştanbaşa denecek derece» de Türk şehri idi. O kadar ki bu. gün bile elli yaşından fazla olan her Nişli Türkçe bilirmiş. Fakat şimdi başı kalpaklı bir tanecik Türk ile onun karısından ve bir iki çocuğun- dan, bir de tek minareli bir cema, atsiz camii bekliyen sarıklı bir i- mamdan başka hiçbir Türk kalma- mış Halbuki Yugoslarya, Balkan, larda hâlâ Türk nüfusu Romanya- dan, Yunanistandan, hattâ Bulga. ristandan daha çok olan bir devlet. tir. Bosna ve Hersek ile Üsküp ve havalisinde bugün bir milyön yedi Yüz bin Türk ve müslüman olduğu halde (Niş) deki kalabalık Türk ke- safeti bir tek Türk aileye kadar in. mesi garip bir hâdise değil midir? | Dostumuza cevap verelim: Bu pek tabii bir netidedir. Niş Tür- kiyeden 1878 de ayrılmıştır. Nişli Türkler zengin, hür ve efendi olarak doğdukları yerlerde “reaya,, halinde yapyacak bnette olmadıkları için a. nawtana göç etmişlerdir. Yahya Ke- malin ailesinden bir kısmı Balkon harbine kadar Rumelinde yaşardı. Fa- raza teyzesi Dramada, benim ailemin Komşusu idi Bana çiçeğin kokusunu ve güzelliği. ni ilk defa olarak anlatan aram değil odur. Hiç unutmam! Ne asil kadındı, Konağımı bahçesindeki bütün çiçek» Teri balıçıvanlarına yoldurtmuş ve UM bana göndertmişti. Sanıyorum bi * “Dost Yugoslavyanın sanat ve ede. biyata hayran münevverleri tarafın» dan Nişin ei gütel yerine “Yahya Ke- mal, in adım anar bir plâk asıldığı. mı göreceğimiz günlerden o usaklarda değiliz. Zaten Balkanların, Akdeniz kı Pan ner yoktur ki. Faraza ben"ayni o yollardan geçer. ken, bir istasyonda, birlikte seyahat ettiğimiz karımın o birdenbire gözleri yaşardığını ve: — Aan... Demek buvasıydı! Diye haykırdığını hatırlarım... Meğer Balım harbinde babası Pro- Jesör Doktor İsmall Derviş bu istas- yonda esir düşmüşmüz, İşte adı: Metroviga... Karadeniz ve yılarının, hattâ Orta Avru- nde Türkün bin hatıram TAN'da; Merdiven ayaklarının kavgası Felek bugün güzel bir yazı yazmış. “Kıraat kitaplarim artık müze kori. (Sayfayı çeviriniz)
