13 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

mma ta Sene 19 — No. 6639 — Fiatl her yerde 5 kuruş SALI 13 Nisan 1937 Bugün sahire Telefon: 24240 (İdare) —24249 (Tahrir) — 24248 (Müdür)- — 20113 (Klişe) mama Türkiye - Yugoslavya arasında siyasi ve iktisadi görüşmelere başlandı Prens Pol dün Ismet Inönü ile B. Rüştü Arası kabul etti Bulgar Kralı Boris 'Balgrad dönüşünde Başvekilimize bir ziyafet verecek Dün akşam B. Stoyadinoviç tarafından İsmet İnönü şerefine verilen ziyafette dostane nutuklar söylendi Belgradda ne diyorlar ? Yugoslavya, -kendi “ menfaatlerini kendisi düşünecek kadar kvvetlidir Belgrad 11 Nisan Bulgaristanla anlaşmamız, Balkan birliğile olan bağlarımızı ne derece gevşetmedi ise, İtalya ile imzâladığı- mız vesika da Küçük İtilâfın kuvve- tini o derece baltalamamışlır...» Belgrad, İtalya - Yüğoslavya ” ari- laşması hakkında samimi olarak böyle düşünüyor. O hâlde dostları- mızın İtalya ile imzaladıkları mu- ahede niçin bu gürültüyü kopardı? uhi, psikolojik ve siyasi se- izah ediyorlar lojik âmil; İtalya Kont. Cino, Be f Hariciye na: müasından “biraz evvel geldi. Bu te- keddümü, düşünülmüş, önceden Hö- saplanmış bir acele sandılar. Eğer, İtalya Hariciye nazırının Belgrada gelmesi, Küçük İtilâf içtimamdan, hattâ Beneşin ziyaretinden sonra Ol- #âydı vaziyet sanki değişecekti. Halbuki Bulgaristanla olduğu gi ya ile de anlaşmaya talib olan biz değiliz, diy: Kont Cia- monun daha evvel gelmesi de bir te- Sâdüf eseridir. Küçük İtilâf toplan- tısı daha önce olsaydı, İtalya ile an- laşmamıza en; olacak değildi, na- 8r! ki daha öyvelden İtalya ile dost- lük mMuahedesi imza edişimiz, Küçük İtilâf içtimammın kıymet ve kuvvetini asla indirmemiştir... Siyasi; zâhiri sebepler: Küçük İtilâfın ilk kuruluşunda bir tek sebep vardı: Yugoslavya, Ro- manya, Çekoslovakya, umumi harp- ten sonra, en ziyade Macaristandan toprak alarak büyüyen bu üç derlet, Macaristanın, verdiği yerleri geri almak emellerine karşı koymak için birleştiler. Bu vaziyet Fransanın, hattâ İn- Gilterenin de işine geliyordu. Çünkü, bu üç birleşik devlet, Orta Avrupada, harpten sonra kurulmuş yeni niza- Mı koruyan 45 milyonluk bir Yetti. Almanyanın —obü; Avusturya - Macaristanın dirilmesi. ne engeldi. Fransa, Küçük İtilâfı bundan dolayı tuttu. Fakat sonradan işler değişti: İtak Ya, Fransadan ayrıldı, Almanya ve Macaristan'a birleşti. Şimdi, Yugos- lavyanın Italya İle dost olmasından Şu netice çıkarılmak isteniyor ki, Macatistan İtalya ile birlikte hare ket ettiğine göre, ve Küçük İtilâf acaristan aleyhine kurulmuş siya- $İ bir sistem olduğuna nazaran, Yu- Boslavyanın İtalya ile anlaşması ya- Mn öbür gün Macaristanlada an- laşması demektir. O halde; Küçük ın varlığına sebep olan Macariş- tan, Yugoslarya ile dost olusa, Kü. Belgrad 12 (Hususi muhabirimiz- den): — Bu sabah Başvekil İsmet İnönü ile Hariciye Vekili B. Tevfik Rüştü Aras, teşriflat icabı olan mu- tad ziyaretlerini yaptıktan sonra ktalın ziyaret defterine isimlerini yazdırmışlardır. Saat on bire doğru İsmet İnönü ile B. Tevfik Rüştü Aras, Hariciye nezaretinde B. Stoyadinoviç tarafın- dan kabul edilmişlerdir. Bu ilk mülâkat bir saatlen fazla sürmüş, siyasi ve iktisadi anlaşma- lar üzörine görüşülmüştür. Belgrad 17 (Hususi) — Kral naibi Altes prens Paul, Beyaz sarayda, bu- gün saat 12 de Türkiye Başvekili İsmet İnönünü ve saat 12,45 de Ha- riciye Vekili doktor Tevfik Rüştü Arası kabul etmiştir. Başvekilimiz şerefine ziyafet Belgrad 12 (A.A) — Bugün sâat 13 de Beyaz sarayda kral naibi Ak tes prens Paul, Türkiye Başvekili İs- (Devamı 4 üncü sahifede) Belgradda çük İtilâfın hikmeti kalmaz! Beolgradda, bu muhakeme tarzi gülnüç bülunuyor. Bilâkis, Yugoslavyanın İtalya ile | anlaşması, oMacaristanm yeniden | erazi ilhak isteklerinde tek desteğini «| elden kaçırmış olması demektir. Ma- câristan, muahedelerin değiştirilme- si dâvâsında yalnız İtalyaya dayanı- yordu. İtalya, Yugoslavya dostluğu vasıtasile Küçük İtilâfla anlaşınca, Macaristan dâvâsı sıfıra inecektir. Bu da Küçük İtilâfın ancak kuvveti- ni arttırır, Vaktile, sırf Macaristan aleyhine kurulmuş olan bu üçlü itti fak - Yugoslavya - İtalya anlaşması neticesi - İlk hedef ve hikmetini kay- bötmiş olsa da, tarihte görülen birçok siyasi tertibat gibi - yeni ve faydalı sulh gayelerine dönebilir. Eğer, bugünkü ahvalden, Macarista- nin da dahil olacağı iktisadi ve si- yasi bir Tuna birliği çıkarsa fena mı olur? | Fransâdaki telâşın sebebi, Bel- | gradda tamamile psikolojik addedi- liyor. Bir politikacı dostum dedi ki; (Devamı 8 inci sahifede) kkk Yugoslav kral naibi prens Pol kral sarayı Elim bir ziya Büyük şair Abdülhak Hâmid Tarhan vefat etti İstanbul me- busu büyük şair B, Abdülhak Hâmid Tarhan 85 yaşında ol duğu halde dün gece vefat et- miştir, Merhüm son zamanlar» da kuvvetten düşmüş ve zayıf kalmıştı. Müthiş bir soğuk algınlığı neti- cesinde iki gün evvel yatağa düşen ve” sıhhati vahim bir hel alan Ab- | dülhak Hümlid Tarhan dün gece daha çok ağırlaşmış ve saat bire beş kala gözlerini yurmumuş- İ tur. Büyük şairin ölümü memleket için elim bir ziyadır, Allah rahmet eylesin rini KÜTÜRMME ANKARA pahasına Petrolları işletecek Suriyeden arapça bir wektup ve bir de mukavelename suleli aldık, Mektuptan anladığımıza göre Suriye Vatanileri Irak Petrolium kumpan- yasile bir mukavele yapmışlardır, Bu mukavele mucibince kumpanya, Suriye topraklarındaki petrolları 20 sene müddetle işletecek, buna mu- borç verecektir. Bu borç Suriye ta- rafından 20 sene sonra ödenecek, bu para için Suriye faiz vermiyecektir. Kumpanya kira bedeli olarak ta Su- riyeye silâh ve mühimmat verecektir. Mektupta Suriye petrollarının yok pahasına (satılmasının Suriyeliler tarafından nefretle karşılandığı bil- dirilmektedir, Mektubun ve mukavelenin tercü- mesini aşağıya derceğiyoruz: Muhterem Akşam gazetesine «Suriye işleri ile yakından alâka- İ nızı ve Arap milletine karşı bulüs ile dolu yazılarınızı okuyarak mü. telezziz oluyoruz. Arap menfaatlerini çök iyi kavrıyan biz halk çocukları Suriye aleyhine yeni bir manzara- mm şahidi olmakla müteessir bulu- nüyoruz. Bu havadisi aldığımız, fa- kat sıhhatini henüz tesbit edemeği- ğimiz bir mukavele suretini size gönderdik. Bütün Arap âlemi bu va- ziyetten haberdar olarak hakikati meydana çıkarmak için bu mukave- Ie suretini neşretmenizi biz hakiki Arap çocukları ve dostlarınız bik hassa rica ederiz. Bu mukavelenin, Suriyenin yegâne bizim için endişe vericidir. Mukavelenin metni Suriye hükümeti ile Irak petrol kum- panyası arasında prensip anlaşması Irak petrol şirketi, Suriye hükü- metine faizsiz bir börç veriyor. Bu (Devamı 8 inci sahifede) Halid Fahri Ozansoy Geniş bir karihaya sahiptir, Mua- sırı bulunan şairlerin hayalhaneleri İ ancak İstanbul ufuklarını ihata ede- bildiği halde onun ilham hararı Hind, Buhara, Babil ve Kâbil gibi diyarları kubbeleri, minareleri, servileri, ha» vuzları, ravakları, bağ ve bahçeleri, fil ve develeri, tas ve taraklarile bera» ber hepsini içine alır!... Gayet hassastır. Sanat hareketleri- ni herkesten evvel sezip örnek vermi- ye bayılır. Bu gayretle kaplumbağa ile yarışa çıkan tavşan misali edebi cereyanların dalma önünde görünürl, Sanat onun elinde çömlekçi çamu- runa benzer, Rağbete ve umumi ar- zuya göre ona şekil vermeği bilir; Ba- zen testi yapıp karilere karanfil ko- kulu soğuk şerbetler satar, bazen çö nâk yapıp otorite ve kuvvetli bazu sâ» hibi edip ve sanatkârlara tutar!... Yüzünün baykuşu andırması bir talihsizlik eseri değil, bilâkis her mü- ellife nasip olmiyan bir nimettir. Bu benzeyiş, her yerli eserin bir garp ese- rinden adapte olmasından şüphe eden bedhahlara daima açık bir cevap teş- kil ederi... Bütün okur yazarlar gibi onun göz- leri de iyi görmez!.. O derecede ki şa» ir Salih Zekinin sanat abidesini bis le fark edemezi.., kabil Suriyeye. bir milyon sterlinlik ” Suriyede bir skandal Suriye petrollarını yok satmışlar ! Suriye Vatanilerinin bu manevrası Suriyeliler arasında büyük bir infial uyandırdı olan Irak Petrolium Compani Suriyeye harb levazımı verecek Suriyeden aldığımız mektubun klişesi Iktisad dairesi Yeni dairenin kadrosu hazırlandı İ Ankara 17 (Telefonla) — Harick ye Vekâletinde «İktisad dairesi» adı İle yeni bir daire kurulacağını bik dirmiştim, Aldığım mütemmim maâ- lümata göre bu daire, 600 lira üc- retli bir reis, 500 lira ücretli bir reis muavini, 400 ve üçer yüzer lira üc- retli dört müşavir ve yüz ellişer lira ücretli iki memurla yedi murajh- hastan mürekkep olacaktır. | «Bundan başka vekâlette biri dört yüz ve diğeri üç yüz lira ücretli iki İ evrak mütehassıslığı da ihdas Olu- i nacaktır. Fotoğraf tahlilleri 1.. (21)