13 Kasım 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9
HABER — Akşam postası İnebolu kazasında kaptan Faciaya şahit olanların sözleri bütün | kabahat 12 kayıp iye akşam İzmir körfezinde den lu Yapurunun tatması yürün- doğan facianın kurbanları, ca a malimata göre, işte budur. kurbanların daha fazla Ü yolcu olduğu halde 146 kisi iğu anlaşılmıştır. Vapurdakiler kasadan evvel P kişi kadar bulunmaktaydılar. — İnebolu, bunlardan bir kıs- İzmirden önce uğradığ» li- çıkarmış, böylece vapu.* sina ebolumun imdat işareti üze Yardıma koşan vapurlardan silebi 114 kiçi kurtarmış, 11 kişi toplamıştır. Bu kurtardıklarmdan 3 kişi getirildikten vonra ölmüş Nr, Kurtarılanlar, böylece 125 kı- k İsimlerini # üncü sayfa Yazıyoruz. | oldu ve sebepleri ? Kazanın nasıl olduğu hakkrada mahiyettedir. Meselâ Yolcularından bazıları ba - » hüdiseyi nasıl anlatıyorlar: Me Finike önlerinde kik Vepur kâh bir tarafa tay tarafa yatıyordu. Kap- ya,bütün mürettebatla biriikte Binin da seferber ederek ge Yü, e battığı tarafın mukabiline Matay yordu. Bu suretle bir ta irtarafa yük taşıyarak mu- *Neyi temine çalışıyorduk. ra akt Rodos önlerine gelliğ:. Mig kit gemi bütür gayretleri yi sağ taruta yatmakta a di Biraz senra vapurun iklerinden içeriye su mağ başladı. Yolcular arssm bir telâs başgösterd: Nlayez fzmir T; ir limanı önlerine al vakit vapurumuz de - eğe başladı ve bat “ kabahatiı görülüyor MN sözlerden anlaşıldığına gö- ün göstermiş, fa- Süvari, Vapur su alıp batma” ayına kadar.ne imdat i- vermiş, ne de gemiyi kara in Sözleri kaydetmeden önce Mehmet Alinin söyledikle yaln Kaptan diyor ki: iz far'e idi. Saator ©Z ağzıma geldik. Pa- ek girdik. Kilizma ö- ie taç imiz zaman geminin diğ, mdan su almağa baş: du ve tehlike mevcut olduğu. Bu dakikaya kada" bana bir şey söylermemiştil! Ev-i velâ karaya oturmak üzere fayrap etmek istedim. Fakat sular hü- cum ediyor, kazan patlamak teh” likesine maruz bulunuyordu. Bu vaziyet karşısında demir a tarak imdat istemeğe başladım. Yıldız fırtınası esiyurdu. o Vapur! süratle su alıyordu. Rusırada pa- nik de başlamıştı. Karanlık 'çin. de imdat işaretlerimize ilk köşan bir Türk vapuru oldu Gemiyi en sonra ben terkettim., Çarhçıbaşı aksini söylüyor Fakat birinci kapcanın bu söz. lerini evvelâ kendi çarkçı başısı tekzip ediyor. Bu zat şunları an- latmaktadır: “— Gemi süvarinin dediği gibi amudi olarak batmış değil, bilâkis yana yatmak suretiyle batmıştır Gene kaptanın söylediği gibi ka zanda patlamak olmamıştır. Hat tâ gemiden en sonra ben çıktım. Kazan patlaması dıye bütün is - tim musluklarını açum. Gem'niu böyle kazaya uğramasına sebep. bence, yükün fazla olmasıdır., Kaptanı suçlu gösteren iddialar Birinci kaptanı suçlu gösteren üç iddia vardır: 1 — Gemiye fazla yük alınmış, bunlar fena şekilde istif edilmiş tir, 2 — Tehlike yolda başgöster miş, fakat gemi İzmir limanınd; batmağa başlayımcıya kadar ted bir namma yalnız eşyoyı ve yolcu ları aktarma etmekle iktifa olun muştur. 3 — Batmağa başladığı zaman vapuru karaya otu-tmak imkânı varken, bu yapılmamıştır. Bunları da sırasiyıe yazalıra: Deniz yolları idaresinin Mersin hattma işlettiği gemiler ihtiyaca kâfi değildir. Bu yüzden liman. larda eşya birikmek'e, tüccarlar acenteleri sıkıştırmak tadır. Diğer taraftan da bir rivayete göre, süvarilerden Rumanya Hak- kı fazla yük almıştır bunlar, “az la yük alınca mükâfat görmekte» dirler, İşte İnebolu süvarisi de bütün bu sebeplerle gemiye fazla yük al: mıştır. Fakat tedbirsizlik bu kadarla da kalmamış, hafif ve havaleli o. lan pamuk yükü vapurun alt an- barlarına konduğu helde daha i leriki iskelelerden güverteye buğ day, pirinç ve un gibi pamuğa na zaran ağır eşya yüklenmiş, bövle ce vapurun müvazenesi bozulmuş- tur. Tehlike yolda daka Finike ön lerinde başgösterince bu eşyayı bir taraftan diğer tarsfa taşımak” la iktifa olunmuş, daba o zaman dan imdat istemek vaya sahile git- mek akıl edilememiştir. Süvarinin bu son nokta hakkın- da söylediği söz pek şaşılacak gir bidir.. Bu zat vapıs su almağa başladığı zamana ka'ar “kendisi ne bir şey söylenmes'iğini!,, fade etmekte ve gemide olan bitenden! gafil gibi görünmektedir. | Kaptan gemiyi karaya oturta bilirdi Kaptan aleyhin İeki üçüncü it ham noktası olan gemiyi İzmir li i geminin fazla yüklü olmasından manında karaya otartmamış ol mak hatası da kazaya şahit olan herkesçe teslim ediviyor. Eğer kaptan İnekoiuyu karaya oturtsaydı bu faciatın vuku bul - mıyacağını ileri sürenler şunlar - dır: İnebolunun imdadma yetişen İngiliz Pola vapurusun süvarisı İstiklâl şilebinin süvarisi Mustafa ikinci kaptan Öme, lostromo Tahsin, hattâ bizzat İnebolu va- purunun üçüncü kaptanı Rami, ayni vapurun İostron.osu Ahmet, serdümen Rizeli Maharrem... İstiklâl vapuru kaptanları: — İnebolu vapuru kaptanı iti- dalini kaybetmiş olmak. Çünkü vaziyet müsaitti, gemiyi karaşa 0- turtmak kabildi.,, dersektedirler. Telsiz memuru anlatıyor İnebolu vapurunur telsiz me- muru Ziya ise şunları söylüyor: “.— Gemi fazla yük yüklenmiş ti. Yana yatarak geliyordu. Bi aralık “makineye su geliyor, fer- yadını duydum. Süvarinin yanma koştum. Mehmet Ali kantana vaziyeti anlattım. Garip garip yüzüme bak Kazaya şahit olanların anlattıklarına lerek batmıştır. Ekonomi Bakanının tebliği Ankara, 12 (A.A.) — Ekono.f mi Bakanı Celâl Bayar atideki tebliğin neşrine Anadolu Ajansmı memur etmiştir: Deniz yolları idaresinin 1080 tonilâto hacmindeki İnebolu vapu- runun dün, (11-12 gecsi) saat 20 sularında Urla Tahaffuzhanesi hi. zalarmda batmış olduğunu âcı ile beyan ederim, İzmir İlbaylığndan alman en! son malümata göre, hâlen İzmirde bulunmakta olan gemi süvarisi| Mehmet Ali kptan, İzmir körfezine! girerken Kösten adasile Pelikan feneri arasında Tahaffuzhane hi - zesinda ani olarak çıkan yıldız ka. rayel fırtınası tesirile lombaz ve firengilerden içeriye su girmeğe başlamış ve vapurun bir tarafa e- gilmiş olmasından dolayı kömür - lülere süratle su dolarak kazan! dairesini işgal ve makinelerin ça -| lışmasına mâni olmuş bulunduğu.! nu ve yolcuların da heyecanla bir tarafa koşuşmuş olduklarından do layı geminin devrildiğini ifade ey- lemiğtir. Yolculardan bir kısmı kazanm doğduğunu ileri sürmüşlerdir. Derhal kaza mahalline gönderi! miş bulunan Vekâlet Deniz Fen| heyeti reisi ve İstanbul fen heyeti) Man tı. Bir şey söylemedi. Tekrar et | tim, Gene bir şey söslemedi. Bu- nun üzerine güverteye fırladım Yeni Kaleden bir vapur geliyordu, hemen işaret verdim Sonra tel siz dairesine koştum. Gelen In giliz vapurundan imdat istedim Cevap aldım. Bir aralık makine dairesini su basmıştı, | Dinam. söndü, ben denize attadım.,, İnanmak istemiyoruz! Vapurda disiplin temin edeme diği için süvariyi ve diğer müret- tebatı suçlandıran diğer bir iddia ise pek fecidir. Bir türlü inanmak istemediğimiz bu habere göre İz- mir limanında gemi batmağa baş laymca kaptan şaşırırış, vapurda disiplin kalmamış, yolcular ura sında — kaptanın da söylediği gı bi — panik başgöste miştir. Bu vaziyette gemi mürettebat- evvelâ yolcuları kurtarmağa ça lışmaları lâzım gelirken bilâkis evvelâ onlar simitlere sarılımışlar, sandallara atlamışlar, yolcuları, kahramanca ölen ikinci kaptan Besimden başka pek düşünen ol: göre İnebolu vapuru böyle yan devri - mize mensup iki aza hakiki sebe- bi tahkik ve tesbite memur edil . mişlerdir. Gemide 43 gemi adamı, ve 103 yolcu bulunduğu acentalardan tel. grafla toplanan malümattan anla- şılmıştır. Bunlardanili İngiliz bandralı Polg ve 114 ü İstikbal şi- lebi tarafından kurtarılarak İzmi: re getirilmiş ve Pola vapuru tara- fmdan getirilenlerden üçü ölmüş -| tür, Ayrıca 9 ceset toplanmıştır. 12 kişi kayıptır, Bunların hakiki vazi- yeti hakkında tetkikat ve taharri- yat devam etmektedir. Kazaya uğrayanların istirahat, tedavi, iaşe, iskân ve gitmek isti- yvecökleri yerlere Denizyolları he. sabma diledikleri vesaitle sevkleri için tertibat alınmıştır. Ekonomi Bakanlığı kazaya uğrı yanlar ve kaybolanların Tistesini ayrıca neşredecek, kazanın sebep- lerini önem ve süratle araştıracak icaplarını yapacaktır. | Bu acı hâdisede canlarını kay-! betmiş olanlarm ailelerine Vekâ- letin v sım adına taziyetlerimi saygı ile sunar ve elemlerine bi - tün kalbimle iştirak ederim. Kazaya uğrıyanları kurtarmak İ için Pola gemisi ve İstikbal şilebi| n büyük! tarafından gösterilmiş a gayıtlere alenen teşekkürü de bir ödev sayarımı,, suçlu! in kaptanda olduğunu gösteriyor Kaptan tevkif edildi İşte bütün bunıa kaptanı ka. bahatli göstermekte öldüğün lan İnebolu süvarisi Mehmet Ak İz mirde tevkif edilmiştir. Tahkikata müddajumumilik ve Ekonomi Bakanlığı namına be yetler devam etme'edir, İzmir müddeiumumisi OAsmı, hâdisede esaslı yüz #adar şahidin ifadeleri alındıktan sonra bir ha kem heyetince mesullerin arana cağını söylemiştir. ikinci kaptanın ölümü İkinci kaptanın ölümü pek a cıklı olmuştur. Bu kahraman de- nizci bir sandala at'ıyarak deniz. de yolcuları toplamağa çalışmış bu sırada kazazedelerin can hav- lile hücumları üzerine sandal dev- rilerek batmıştır. Kaptan Besim yüze yüze Urla sahillerine kadar çıkmış, karaya çıktıktan sonra bita bir halde dü- şerek tam selâmete İzıştiği sırada can vermiştir. Gemi mürettebatmdan ölen. kaptan Besimden başka kamaro” Abdullahtır. Ölenler Ölülerden hüviye'leri tespit e dilenler de şunlardır; 328 doğumlu A'âiyeli İsmat” oğlu İbrahim; 326 doğumlu Hise | yin oğlu Abdurrahim. Alâiyeti 76 yaşında Mehmet, İstanbul po'isle rinden Necmettin oğ'u 6 yaşında Ali, hastanede ölen de Adana pe lis komiserlerinden Peşir kızı Sa bihadır, Babasını kaybeden bir zavallı çtidırdı Polis Necmettinin çocuğuyla beraber denize atıldığı zaman ço cuğunu kurtarmak ilen çok çalış mış, dişiyle çocuğu elbiselerinden tutarken suya kaptırmıştır. e Pek bedbaht bir haldedir.. Bor inhisar memuru Alinin ba- bası boğulmuş, Ali kurtulmuştur. Fakat zavallı adam kurtulduktar sonra delirme âlâmetleri göster - miş, hastaneye kaldırılmıştır. Teessür ve matem Kaza, memleketin her tarafım da umumi bir tesir uyandırmıştır Dün İzmirde dairelerle yerli ec- nebi bütün müesseselerin, gemile rin bayrakları matem işareti ola- rak yarı çekilmiştir. Kaza kurbanlarının cenaze tö reni bugün İzmirde yapılacaktır Haliç şirketi Bu ayın 22 sinden itibaren seferlerini tatil ediyor Kararını alâkadar yerlere bildirmiş Ankaradan bildu"'diğine göre, Haliç şirketi bu ayın 22 sinden iti- baren seferlerini ta"! etmeği ka rarlaştırmış, ve bu kararımı noter lik vasıtasiyle alâkadar yerlere bildirmiştir. Mütemadi ziyan veticesinde bu hale geldiğini iddin eden şirket, « ym on sekizinde bu ksrarını gaze teler vasıtasiyle halka da bildire- cektir, 2
