26 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

l ee L SND t e GA DLer A, Lrya 26 MART — 1935 HABER — Akşam Postası Con Saymen Almanyaya ne düşünceyle gitti? Avam kamarasında ne münakaşalar oldu? Ne nutuklar söylendi? İngiliz hariciye nazırı Sir Con Saymenin bu çok nazik vakitte Al Manyaya giderek yaptığı müzakc ı safbalarmı azar azar öğre «!yoruz.. Fakat, İngiliz hariciye Krseyahata nasıl çıktı? Memleke tnden ayrılırken, — İngiliz parlâ Mentosu Avam Kamarasının bü Yük bir içtimamda İngiliz hariciye hazırının seyahati ve dünyanın u Mumi vaziyeti, yapılabilecek işle hlrp tehlikesi, sulh — ümitlerinin derece ve kuvvyeti, heyezanlı hita belerle anlatıldı. Bununla beraber, şunu da söyli- yelim ki; Sir Con Saymen Berline Yaptığı seyahatin muvaffakıyetin- dey yüzde yüz emin görünmiyor du, Başarmak üzere — olduğu işin sulunuyordu nazır Büçlüğünü,, » . * İngiliz hariciye nazırının birinci hatinden önce ki gibi parlâ - toplantısında işçi fırkası usu — Lensböri Bugünki dünya vaziyetini, — İngiltere - Yi de içeriye alarak — etraflıca ve dikkate değer bir surette anlattı Lensböri nutkunu irticalen söy- ledi. Halkm İngilterede, Fransa da, Almanyada her yerde harbin daimi tehdidinden kurtulmuş ola istediğinden bahset - “Büyük harpten - een akye nihayet sulh ve silâhsız - Yak yaşamı . Ve dedi Sarkaki harn vermek içindi - lanma yolunda nazırlar her seya - hata çıktıkça, — kendilerine birer İlâh sür'ati temenni ettim. Ve gel- dikleri zaman muvaffakıyet namı- ha elde ettiklerini herkesle birlikte alkışladım. Fakat bütün misaklara konferanslara Ve temina'lara ve Yağmen, şimdi tekrar bir harp ha - Vası bulunuyoruz ve - her zamankinden daha silâhlıyız... ,, . içinde lep devri siyasacılarından ve bu tün de yeni plânlarla memleketin- de bir kalkınma temin etmek iste- Yen Lövit Corc sadece dinlemek - k kalmıştır.. Parlâmentonun bu toplantısın - dt “mümtaz yabancılar galerisi,, &dı verilen yer, bir çok ecnebi dev- lerin mümessilleriyle dolu bu - uyordu. Hatip sözüne devam ederek son Vaziyetlerden sonra herkesin duy - duğu hissin, “1914 den evvel du - Yulanlara pek benzediğini, ,söy - l&dikten sonra, muhtemel bir teh - r*'yi önlemek üzere Avrupa dev- 'e&t adamlarının sür'atle hareket et- Melerini tavsiye etmiş ve demiştir “Bugün İngilterede ve dışarıda âkim olan zihniyet harp zihniye- tidir.,, Bunun üzerine derhal itiraz ses- leri yükselmiş: — Hayır! -— Henüz bu zihniyet yok!. İye atılmışlardır. Hdlip sözüne şöyle devam et - Miştir: “Hükümetler, harp için değil, dece sulh için ve diğer devletler l_ueilı': Haticiye Nazıri Sir Con Simon, Almanyanın İngiliz no: tasina deYdiği cevabiri Avam karnarasında âza önünde okuyor... | Bu cevapta Almanya İngiliz Hariciye Nazırının el'an Berlini ziyaret etmek niyetinde olup olmadığını öğrenmek istiyordu. lerine bakmak için yığmarz.. Orta - | da endişe edilecek bir şey var de- mek.. İşte hâkim olan bu endişe dir.. “Bugünkü his, ancak harp esna- | sında duyulmuştur. “Sunu anlamak istiyorum.. Aca- bayeni — bir takım adımlar atma | zamanı gelmemiş midir?. Biz, İn - giltere halkımnı temsil edenler, Şimdiye kadar yapılmış olanlar- dan daha fazla bir şey yapmak, iş görmek zaruretindeyiz. “Şimdiye kadar neticesini görüyoruz. “Medeniyeti kurtarmak için en büyük gayretimizi harcamak mec- | | buriyetinde olduğumuzu bilmeli - yız. Yalnız İngilterenin silâbsızlan - | masını Öğüt vermiyorum.. | yapılanların | “ Bu memleketin ön ayak olma- | sını ve silâhsızlanma proğramınım | başına hava harbi işini kaymamı - zı istiyorum, Diğer milletlerle bir - Hikte, bunu büsbütün - terketmeğe talip olalım.. Konferans esnasın - | da biz, hayada yapılacak olan bu- 1 kötü işe bir nihayet vermeğe ha - zır olduğumuzu herkesten önce ortaya atalım.,, “Bundan başka hava yollarını her hangi milletin hava makinele- rine açık tutacak beynelmi!-! bir | | ciye saklar, muahadeler, sulh, yahut sulh için hazırlanma fikirlerimiz, yeniden silâhlanma deiği, silâhsız- lanma esasına müstenittir. *1914 ile 1918 arasımda sulh uğ- runa kayıbımız büyük olmuştur,. ,, * * * Lensböri'den — sonra bir diğer parlâmento meb'usu Sir H. Samu- el ayağa kalkarak kendinden ev - velki hatibin sözlerini teyit yollu bir nutuk söylemiş, nihayet hari - Sir Con — Saymen - blhassa hükümetin neşrettiği ve İngilterenin müdafaa kuvvetlerini sağlamlaştırmasını islihdaf eden beyaz kitaptan hiç bahsetmeksi - zin - ceyap vermiş, izahatta bu - lunmuştur. Sir Con Saymen, Alman reisi- nazırı | cümhur ve başvekil Hitlerin “So - gük algınlığımı,, bahane — ederek ilk defa Berlin ziyaretini geri bı - rakmış olmasına da dokunmamış- | tır. Almanyanın mecburi askerliği ihdaş etmesinden sonra endişeler uyanmış olmasına mebus - Lens - börinin işaretini yernide bulmuş ve demiştir ki: *İngiltere — hükümeti şüphesiz prolesto edecekti. Fakat Berline debir ziyaret yapmağı isteme mek hiç bir netice vermezdi. Tan diyor ki: Harp sanayiine yarıyan | iptidat maddelerin - Almanyaya girmesine- mani olabiliriz — .a | Fransızlar, Almanyanın birçok | yerleri ilhak edebileceğinden korkuyorlar Tan gazetesi Almanyanın yeni- den silâhlanması üzerine hasıl o- lan vaziyeti ve Pariste İngiltere, Fransa, İtalya murahhaslarınım iç- timarnı tetkik eden başmakalesin- de diyor ki: | “Aldamıyalım; eğer nııııhodo! nin maddelerini bozmak böylece | devam edecek olursa bundan sulh zarar görecektir. Yarın, Alman-| ya Ren nehrinin sol sahili bihrıf-k lığını bozabilir, sonra Danzig ya - | hut Memeli ilhak eder, sırasiyle Avusturyada, Bohemyanın Al - | manlarla meskün yerlerinde nas - yonal sosyalist kiyamları yapar, Baltık memleketlerine taarruz e —ğ der, Rusyayı tehdide kalkar.., | Makalenin sonlarına doğru muharrir şunları söylüyor: “Sir Jon Simon'un Berlinden! gayri kâfi bir takım teahütlerin - den başka bir şey getirmesi şüp - helidir. İşte o zaman sulhun dos - tu olan devletlere bazı teşebbüş - lerde bulunmak lözmmi gelecektir. Bu yapılmazsa Alman — cür'etini artık hiç bir hudut tanımıyacak ve o zaman en büyük felâketler ihti - mal dahiline girecektir. Sulhun dostu olanların yapaca: ğ1 teşebbüs ne olabilir? — Sir Jon Simonun Berlinden dönmesinden evvel bunün hakkında söz söyle- mek pek erken olür. Fakat her şeyden önce akla gelen şudur. ki Avrapanın intizammı muhafaza edecek olan askeri kuvvetleri tan- zim etmek, daimi birlik çalışacak bir teşkilât vücada getirmek — ve icabı halinde teminata dair bazı kararlar üzerinde anlaşarak bw teşkilâtı tamamlamıaktadır. . —| Meselâ, Almanyanın harp sa - nayiine yarıyan iptidat maddele - rin Almanyaya girmesini mene - decek bazı iktisadi tedbirler alı - nabilir.., y Ingiliz Nazırları-, nın seyahati Berlin, 25 (A.A.) — Resmidir. | Sir Con Simon, Bay Eden ve ||nıi|iı büyük elcisi B. Filps ile mü- | “Macarlarla Avusturyalılar silâhlanmalıl,, | leri, topları, bombaları yalnız yüz- | yaya anlatılmalıdır ki, bizim mi - | zakereler bu sabah saat 10.15 de |ltalyanlır Yllg“l.v— | | B. Hitlerin nezdinde başlamıştır. İlarla Romenlerin Müzakerede B. Fon Neurat ile silâhsrzlanma meseleleri için B. Hitlerin imzaya salâhiyettar mü- | messili olan B. Fon Ribbentrop hazır bulunmuştur. Müzakerelere, öğle vakti kısa başla- bir fasıladan sonra tekrar nacaktır. Londra, 25 (A.A.) — İngiliz - Alman görüşmelerine bu ınbıh; başlanmıştır. | Konferansın açılmasında bir| taraftan Sir Saymon, Bay Eden, | Ingilterenin Berlin Sefiri Sir Eriç Phips ve bir taraftan da Bay Hit- ler, Baron Von Neurath- - ve Von Ribbentrop hazır bulunmuşlar - dır. Görüşmelere, yarın devam edi- | lecektir. | Çarşamba günü, Sir John Say: | mon tayyare ile Londraya döne - | cek, Bay Eden, Moskovaya hare | ket edecektir. Moskovadan sonra Varşova ve Pragı ziyaret edecek | olan Bay Eden, 4 Nisanda Lon - draya döneceğini ümit etmekte > dir. Bay Eden, 11 Nisanda ıeyı!u—[ ine glmiyecek fikirler söylemektedirler Roma, 28 (A.A.) —- Alman is- tihbarat bürosundan: . Tribuna gazetesi “haklı meta- Kbat,, başlığı altmda neşrettiği bir makalede, Avusturya bariciye bakanımın teslihat hususunda mü- savat istemekte haklı olduğunu bildirerek diyor kir “Avusturya ve Macaristan tam teminatr ancak ihtiyaçlarına ce vap veren ve mecburi askerlik hir- meti esasma istinat eden bir as- keri teşkilâtta bulabilirler.,, —O A ae mentoya bir ı-ıporlı hîldîne*_ - tir. Umumi vaziyet, İngiliz bakan- | darmın raporlariyle aydmlanmış bir şekilde Stresada Bay Müssoli - ni, Bay Lava! ve Sir John Simon arasımda yapılacak — konferansta gözden geçirilecektir. Fransanm, — Almanyanın . 16 Mart hareketi - üzerine Uluslar Kurumuna yaptığı müracaat, 15 Nisanda fevkalâde toplanacak © - lan Uluslar Kurumu konseyinde | ti neticelerini kabine — ve parlâ -| görüşülecektir. ş .| muhafaza — edilmelidir. Berlini | “ Çıktığımız yol kolay bir “yol Bir | Yahut Varşovayı, yahut Moskova- | değildir. Ve bunun azim güçlü - büviyete sokalım.. Böyle bir adım | memleketi, ziyaret listesinden sil - | yı ziyaretimiz, Paris ve Romaya ! âünü ben herkesten ” daha fazla yahut Brüksele ve Cenevreye sır - | duyuyorum.,, atacak olursak, diğer adımlar bu- 1 | nu takip edecektir. “İngiltere Almanyanın silâh « ı"lldı!ı için silâhlandıklarımı | lanmasıma razı oluyorsa, onun is - | vlemiyorlar mı? . | tediği derecede silâhlanmasma ta- “ Milletler keyif için silâhlan - | raftar değildir, bunun kendileri - | Mazlar. Devlet adamları tayyare- | ne anlatılmasını isterim.. Alman - mekle bir şey kazanılmaz.. “Mister Edenle birlikte Berline umumi sulhun samimi dostları o - larak gidiyoruz. Sulhu temin et - mek için İngilterenin elinden ne gelirse yapacağız. Şu veya bu va - sıta ile Avrupada — sulh her halde tımızı dönüyoruz mânasına gel » memektir. Bu büyük buluşma seri- İşte İngiliz hasiciye naxırıve H* sinden sonra, diğerleri de olacak - I bay Eden son mühim variyetle - tır. Ve eğer bunlara Almanya da | re sulh yolunda bir veçhe vermek iştirak ederse ne kadar memnun o- | üzere Avrupa merkezlerini seya - lacağız.. | hata böyle çıkmıştı.