15 Kasım 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 13
e — K iktisadi icmal Cihan yumurta istih- Türkiye salâtında Yi ğ Tmurta ihracat mallarımızın —_“hımlerindendir, Kıymet ba- n—.i:î*'" lîînret müvazenemizde k ie Üzümden sonra üçüncü İ .!îaı etmektedir. Buhran Miyleson senelerde — ziraf dşürlerimiz Hatlarında büyük H!(ler görüldüğü halde yu - üŞ .ö:ııllunndı nisbi bir istik - ktı a © çarpıyordu. Buna se - ıene;'mlâ. 30, 31 ve hattâ 32 Üa inde müşterimiz olan ya - Piyasalarda yumurta fiatla - İi lîılıebifı gokluğu yüzünden, | d; i bir derecede tutunma - | __T“'kiyeni.ı iki “ilerisi Almanyı N Memleketler 1 büyük yumurta a ve İspanyadır. 932 senesi son - | m_k“dâr yumurta ihracatrmız " kâfi addolunabilecek — kon - İan ayırıyorlardı. Fakat 1933 | başında İspanya, Türk 8t kontenjanımı fevkalâde Almanya da ayni tarihler- ettiği yumurtalarda — bir im fuzuli evsaf aramağa baş- _,ı"îv' için bu memlekete yaptığı- bak, Emurta sevkiyatı da hacim Tmmdan eksildi. ; M Yaziyet karşısında yumurta Piya; V İşi ""hurlı Gaalttr, ithal *amızda bir seneden fazla de- &den bir kriz baş gösterdi. | İti Yüumurta ticareti Avrupada üyveti yüksek diğer yu - dıcısı memleketlerle (Me - *Vicye ve İngiltere) temas e - | İği için mahreçsiz teli di c yü kçe bütün milli yazıırta mabsu * » A2 dahili piyasaya döküldü. Mtlar da, hiç kaydedilmiyen bir | 8 iyeye, 1400 tanelik sandıklar > 10 liraya kadar düştü. Bu a - :dl muvakkaten zuhur eden ya - Ner müşterilere bir miktar mal ldı ise de uyuşulan fiatlar hay- düşük olduğu için yumurta pi- mızdaki buhrana çare teşkil Snediler. ıh:ln'cî yumurta - ticaretimizin iq, — 1933 şafhasını tespit e - Btatistikler bu mühim ihraç ; Buzim geçen sene — geçirdiği 'ı' açıkça görmeğe yardım ede- ir: İi (Siklet bakrmından yumurta Catrmız) 17.870 Ton 24.467 24.754 17.912 İh..c::::ıvbııkmmdnn yumurta | 8.325.000 10.346.000 8.026.000 5.000.000 Lira » (» | T.. Thleşi İyenin 1930 ve 1933 ta - h ."““_mdıkî devrede yumur - ""îtem.:"" sıfatiyle — vaziyeti )üıî:;' Müddet zarfında dünya ahai B diğer yumurta müs - kik * "l.'!lerin ihracatmı tet - ürkiyenin — beynelmilel | e h':'“îainde aldığı mevkii '©k harici ticaret siyase - N“'hn. o'“""dıu faydalı bir a - Tei ır. Mti Senesinin son iki ayı | Tükamlar kullanılmış- | İ () İsİn şaptd89 İ l t Tlribi | murta ihracatı normal vaziyetine Cihan yumurta ticareti (1) (Ton itibarile ihracat) 1961 1082 60405 60064 $6.100 96060 SesT3 20188 48005 ST.w0t 58208 20018 sadd23 327282 26307 16491 B0T MA 22368 18404 3L981 6158 1800 12.780 16678 68401 38.9175 22810 400835 308015 —8S12.588 1988 Danlmarka Hollanda İrlanda Potasıyn Çin Belçica Yugoslarya Türkiye Bulgaristan Macartstaa Muser Diğer memleketler Vekün Yukarıdaki statistiklerden an- | laşdacağı gibi cihan yumurta ti- | careti 1931 senesinden — itibaren | daralmış ve bu daralma — nisbeti 1933 te 1/3 derecesine varmıştır. Türk yumurta ayni müddetta daralma nisbeti | 1/3 tecavüz etmemektedir. Bu su- retle görülüyor ki yumurta müs - 26021 28005 22168 20.008 18285 17918 15810 11816 ihracatının da | tahsili devletlerden ekserisinde bu piyasaya da buhran sirayet et - miştir. | Türkiye ehemmiyet itibariyle | 1932 de 7 nci sırayı işgal ederken, 1 1933 te 8 inci sıraya düşmüştür. * Ayni müddet zarfında cihan yumurta müşterisi devletlerin bu mal hakkındaki ithalâtlarmı tet - kik edelim:! Cihan yumurta ticareti (Ton itibariyle ithalât) 1981 1988 184480 148060 148306 (2) v | 187.864 88884 sı.gon * Tngiltere Alman İspanya Fransa 30082 haviçre 15.602 Diğer memleketler - 50.297 Yektin 456987 U usası 22105 23282 12815 dSt MASI — 14980 ) 55338 — 22050 401002 s18257 Cihan yumurta ithalâtı da ta - | biatiyle daralma hareketi ve nis - * betini takip etmiştir. Burada ü - zerinde durulacak nokta bu da - ralma hareketi hilâfına İspanya | ve Fransa ithalâtında görülen te - | zayüttür. 1933 senesinde başlıyarak 1934 | yazının sonlarına kadar yumurta | piyasamızda mahreçsizlik yüzün - | den devam eden kriz - son ticaret anlaşmalarımız sayesinde berta « raf edilmiştir. Almanya ile bundan bir müd - det evel imza edilen anlaşmadan sonra bu memleket Türk yumurta kontenjanmı kâfi miktarda çoğalt mış ve gümrük müşkülâtını da or- | "pat'lN piT yt UAY yyagzaN eui tadan kaldırmıştır. İspanya ile yapılan — anlaşma ile bu memlekete yaptığımız yu - | girmek üzeredir. Bu iki sebepten ve müstahsil rakip memleketlerde son aylarda görülen istihsal azlığmdan dola - | yı yumurta ihracatımız eylül 1934 | ten itibaren fevkalâde artmıştır. Teşrinievvel 1934 — sonlarında Karadeniz ihracat limanlarmdan bazılarında talep o kadar çoğal - mıştır ki yabancı müşteri sık sık | mal bulamamak vaziyetine düş - | müştür. İhracatın artması fiatlar üze - tinde derhal müsait tesirni gös - termiştir. Geçen yaz mevsiminde 1.400 (1) Roma beynelmilel zireat enstitüsü statistiklerinı (2) Roma ensti! “ma navandan annra. | iki memba kurumuştur. | hattâ bir zamanlar İstanbula A - Menemende | İzmir valisi izahat veriyor Susuzluğa karşı çare aranıyor Menemen, 12 (Hususi) — Bele- diye meclisi içtimalarına munta- | Kasa- banın bir çok ihtiyaçlarına cevap zaman devam etmektedir. verecek bütçenin tanzimi - bitmek | üzeredir. Bötün halk, yeni beledi- memlekete | olmasını candan dileme ye hey'etinin hayırlı ir. Ye ni belediye reisi İdris Bey beledi- ye işlerine intizam vermiye çalış- maktadır. Esnaf dükkânlarını biz zat teftiş etmekte, belediye ten- bihleri bilâfına hareket edenleri kanunun söylediği yola davet - et- mektedir. Şimdiden çarşıda ve dükkânlarda yeni bir nizam göze çarpmaktadır. * * * Kasabamızda bu sene kuraklı- ğın fazla devamından susuzluk başgöstermiştir. Bu yüzden halk fazlaca istirap çekmektedir. Me- | nemene gelen su Yamanlar suyu- dur, Bu sene kuraklık yüzünden bir Bu ihtiyacı nazarı dikkate alan yeni belediye reisi avukat İdris Beyle geçen Cuma: günü belediye meclisi azaları, ciheti askeriyeden | memur edilen yüzbaşı Kâzım ve| belediye fen memuru vekili Galip Beylerle bi na giderek tetkikat yapmışlardır. ikte Yamanlar dağı- Büyük Ovacık mevkiinde yayla | başında mebzul membalara tesa- düf edilmiştir. Bunlardan Hayıtlı pımar, Karapmar, — Çanakpınar membalarından şişeler içine nü- munelik su alhmarak berayı tahlil İzmir Sıhhat Müdürlüğüne gönde- rilmiştir. Havanm açılmasını mü- teakip tekrar Yamanlar'a gidile- rek tetkikat ve taharriyata devam | edilecek ve muvafık, sıhhi su bu- Tunup Menemen'e akıtılması te- min olunacaktır. | Bundan başka Cümhuriyet mey danında büyük kurtarıcmın yarım | heykelinin rekzedilmesi, bir kısım | kadmlarımızın hâlâ giymekte ol- duğu siyah çarşafların terkedil- mesi ve bu işin belediye tenbihleri meyanıma ithali ittifakla kabul e- dilmiştir, tanelik sandıklar İstanbul piya » sasında 8 — 10 liraya kadar düş - | müştü. Bu fiat istihsal ve nakli - ye masraflarını korumadığı — için nadoludan yumurta sevkikatı dur- muştu. İhracat piyasasınm canlanma - st üzerine bir buçuk ay zarfında fiatlar üç, dört misli — artmıştır. Hal; hazırda İstanbul yumurta pi- yasasında 1.400 tanelik sandıklar 30 liraya ar muamele görmek- tedirler. Geçen hafta 32 — 34 li- radan muamele kaydedilmiştir. Toptan yumurta piyasasındaki bu tereffu perakende piyasaya da tesir etmiş, yumurta fiatları dahili müstahsilin piyasada üç miali yük- selmiştir. 1934 yumurta ihracatı- mrızm 1932 ticaretini hacim — ve kıymet bakımlarından aşması ih- timal dahilindedir. R. Ş. | ki gün Kayseri | toplanarak Hanburg'a gönderil- | “Ege havalisind İzmir, 13 (Hususi) — Beş gün- | denberi kazalarda tetkiklerde bu- lunan Vali Kâzım Paşa İzmire döndü. Paşa seyahat intibaları | hakkında şu beyanatta bulundu. | — Son dört gün içinde küçük | Menderes kazalariyle Bergama, | Menemen, Dikili, Foça ve Kozak | havalisini teftiş ettim. Yağmurla- w rın: itidalle zamanmda yağışı hem | çiftçiyi güldürmüş, yeni hız vermiş, hem de bütün ziraate hayva- nat sürülerine kış ıztırabı. vermi- yecek kadar milli serveti muştur. | koru- | fi- yatlarla ve Cümhüuriyet hükümeti- mizin dikkati altında satılmış ol- ması köylüye minnettarlık vermiş- tir. Bütün mahsullerimizin Son günlerde tütün mahsulü- | nün köylüyü sevindirecek ve sık- | mryacak surette satılmış olması ve iskarta, iskonto belâsının yeni ka- nunla iktisat Vekâletinin büyük alâkasiyle ortadan kalkması hep- ni sevindirmiştir. Son günlerde | tütün fiyatlarını Kırdırmak — gibi fena maksatla ortaya girmek isti- yen tufeyliler için sert tedbirler almmıştır. Köylerimizin hiç bir yerinde çift hayvanlarının faaliyetini gör- memek mümkün değildir. Sürülü- yor, tohum atılıyor ve nadaslar Pek çok yerlerde | şimdiden yeni fidanlıklar, ağaç- | ve siparişler vardir, En küçük bir hesapla yal- nız Ödemiş kazası 300,000 ağaç e- kecektir.Yanılmıyorsam buyıl vilâ hazırlanıyor. lıklar için hazırlık yetin meyvalı ve meyvasız ağaç- larım yeniden ağaçlama plânı bir milyonluktur. Bunun neticesini Mart ayında alacağır. Mersinde yakı- e mahsul vazi- iyeti memnuniyet uyandırıcıdır,, Ayrıca kuru toprakta ve susuz kuv- ası bir çok yer n südan çayırı gibi en i bir hayvan lerde bu yıl ekilecek tecrübe olu- nacaktır. Yeni alıştığımız bu ifadede, yani örnek köyleri insanın başını döndürecek bir inkilâp yarışı yap- maktadır. Bunu görmiyen ve sey- redemiyenler çabuk hükmedemez- lerse haklıdırlar. Öyle köylere ras- ladım ki, köyün mektebi, parkı, Gazi heykeli, inkilâp meydanı, büyük küçük çocukların ayrı ayrı spor meydanları, sineması, radyo- su, umumi! helâsı, fenni mezbaha- sı, atış ve avcı kulübü, tayyare ce- tavuk horoz istasyonu, beş yüz lira sar- miyeti, kredi kooperatifi, fiyle vücut bulmuş köy duşları, demiirteri çöp kutuları gibimede- n? ve içtimat hacetlere cevap ve- ven varlıkları bir sıraya toplamış- lardı. Bizim bir yıl önce neşretti- ğimiz proğram artık diyebilirim ki idare âmirlerinin elinden çık- miş, köylü bünyesine, onun mede- ni duygularmna yapışarak bir kam- çı hâlinde onları yarışa sürükle- | miştir. Valinin ve kaymakamların rolü üçüncü dereceye kalmıştır. Birbirini seyre ve temaşa ve ziyarete giden ve birbirinin yünde kusur arıyan, tatlı lâtifeler- kö- le birbirini tenkit eden köy genç- lerine sık sık rastlarsınız. Yeni fik re, yeni zihniyete ve inkilâp mef- küresine ayak uydurmıyan muh- tarlar iskambil kâğıdı gibi gençleri tarafından alaşağı köy edil- mekte ve derbal şikâyetler yük- selmektedir. Onun için köylüde yeni doğan ve gittikçe artan inki- lâp kıskançlığı günün en aziz işa- retidir. İpekçilik ve kozacılık hakkında tetkiklar şıksız hadise Mersin, 13.(Hususi) — “Evvel- ve havalisinden mek üzere Mersine getirilen kül- | liyetli miktarda bir yapağı partisi Belediye iskelesinden tam vapura | yükleneceği sırada Gümrük Baş- | mütdürlüğüne ve alâkalı olanlara 1 | mağşuş olduğu haber verilmiştir. İhracat mallarımızm muayene ve mürakabesinde büyük hassasi- yet gösteren Ticaret Odası ve Güm rük idaresi derhal faaliyete geç rek malların vapura yüklenmeşini menetmiş ve Ticaret Odası Reisi Hüsayin Avni, Borsa umumi kâ - | tibi Fevzi Kâmil, heyetinden Hanefi zade Ahmet, Borsa hakem İzmir, (Hususi) — Ipekçilik ve kozacılık tetkik vazifesiyle E- ğe mıntakasına gelmiş olan Bursa ipek kozası enstitüsü-müdürü Ta- hir Bey refak, e Kemalpaşa kazasının muhtelif köylerini g Va bir Bey bu gün Üdemiş ve Tüt'ye hareket edecektir. Küçük M dün Vali Kâzım Paşanın ştir. yi resteki ipekçilik ve koazacılık iş rini tetkikten sonra doğruca b yük Menderese,Isparta, Denizli, Antalya'ya gidecektir. Zehirli mantarla ölüm (Hususi) — Ilgının nde zehili mantar yiyen Ayşe, Ahmedin kızı y Ahmcâin kızı Kezban, Meh Gümrük idaresi memurlarının hu- | 31 | zuru ile balyalar açılarak mua - yenesine başlanmıştır. Her balyanın ayrr ayrı - tetkiki | neticesinde maalesef hepsinde de yapağı sargrları arasında ince kum | va bundan başka da dörder buçuk kilo ağırlığında da bir çok olduğu Bayrotla görülmüş 've ora- da zabıt yapılarak ihracat malla- taşlar koruma kanununa uygun olarak malım ihracı menedildiği gibi mal sahipleri de Cümhuriyet Müddei umumiliğine verilmiştir. Bu yakışık almıyan hâdise Mer sinde büyük teessür uyandırmış- tır.,,
