21 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

21 Mavıs 19*5 Cumhunyet ann, Fransızlar, yurdlanna sonsuz bir ün sağhyan, geçen asrm büyük evl|dı, Victor H ü gonun, ölümünün ellinci yıldönümü münasebetüe, Pariste büyük tezahürat yaoacaklardır. Fransız Kültür Bakanhğı, büyük Cenevre 20 (Telsizle) Uluslar Kurumunun bugünkü toplantı • edibin, şan ve şöhretine lâyık bir tarzda yapılacak olan törenin programını bir sma başkanlık edecek olan Litvinof Yoldas beraberinide Sovyetleyıldanberidir hazırlıyordu. rin Paris elçisi Potemkinle Roma elçisi olduğu halde Cenevreye gelBu törene, resmî olmaktan ziyade di. Loıd Eden de Cenevreye gelir gelmez Uluslar Kurumu Umura ulusal bir mahiyet verilmek istenildi. Kâtibi M. Avenolu ziyaret ederek ttalya Habeş meselesi hakkında Çünkü Victor Hügo Fransız halkının görüştü. Lord Eden öğleden evvel bazı mühim konuşmalarda daha ulusal şairi idi. Muazzam eserinin ya bulundu. Bu arada Kral Aleksandnn öidürülmesine dair Yugoslavndan fazlasmda, o halkın emellerini ve ya tarafmdan yapılıp Romanya ve Çekoslovakyanın müzaharet etelemlerini terennüm etmiştir. Onun içindir ki, büyük adamlann tiği teşebbüs etraf ında da alâkadarlarla konuşmalarda bulundu. türbesi olan Panteondaki mezannm Lord Edenin bu konuşmalarına ehemmiyet veriliyor. üstüne, Cumhur reisi, yurdun minnettarkğı nişanesi olarak gümüş bir çe lenk koyduktan sonra, Paris okulalan talebesinden 2500 çocuk «Sefiller» adını taşıvan azametli edeb ve duygu anıdında Paris çocuğunun hüviyet ve seciyesini ebediyete nakşeden ilâhî adamm şerefine, hep bir ağızdan bir kaside okuyacaklardır. «Büyük baba olmak marifeti» adındaki manzum eserinde, çocuklar hakBerlin 20 (A.A.) M. Hitler Londra 20 (Telsizle) Habeş kmda beslediği derin aşkı terennüm etbugün 1933 yıhnda başlanmış olan împaratoru tarafmdan imzalanan bir miş olan Hügoya karşı minnettarlık ifaotomobil yolunun birinci kısmının açım emirname bugünden itibaren Habeşisdesi için bundan yakışıkh bir tarz ta tanda köleliği yasak etmektedir. Bu hâ törenini (küşad resmini) yapmıştır. savvur edilemezdi. Münih yakmlanndaki ikinci kısım da dise Habeşistan tarihinde vuku bulan Victor Hügo, büyük ihtilâlden sonbirkaç haftaya kadar açılacaktjr. Bu en büyük inkılâbdır. Bu haber Avru raki Fransanın en büyük evlâdı, en yolun uzunluğu 1500 kilometrodur. pa merkezinde çok müsaid bir tesir yüksek medan iftihandır. îtalya için yapmışnr. M. Cöbbels bu ilgi (münasebet) ile Dante, Iran içm Firdevsî, îngiltere için talyanlar bu habere inanmıyorlar verdiği söylevde şu sö'zleri söylemiş * Şekispir, Almanya için Göte, Rusya rir: Roma 20 (A.A.) Stefani ajansı için Tolstoy, Polonya için Miçkiye « Başka ülkeler yalnız süel ordiıbildiriyor: viç, Yunanistan içb Homer ne iseler, lar kurarken, Almanya. süel ordusu ile Fransa için odur. Habeş Imparatorunun köleliği kal beraber, kazma ve iş ordulannı da kudıran bir emirname çıkardığı hakkın Victor Hügoya şair, edib demek azruyordu. Almanyanın, halledilecek soda Ingiliz gazeteleri tarafmdan verilen dır. O, bir edebiyat bahrimuhitidir. bir rumlan da çoktur. Almanya, ordusunu haber îtalya gazeteleri tarafmdan te şahikadır, bir güneştir. Yüzünü bal savaşa girmek için değil, fakat banşı reddüdle karşılanmıştır. Gazeteler bu çıkla sıvamağa kalkan Klod Farer gikorumak için kurdu. kararda bir taraftan Habeşistana köle bilere yüksekten ve bütün azamet ve liğin hâlâ devam etmekte olduğunun Alman işçisi, dünyada kendi işine ka ihtişamile bakar ve asırlar durdukça da resmen teyihini bulmakta diğer taraftan bakacaktır. nsılmadığını kıvançla görüyor. Onun da Uluslar Sosyetesi konseyinin toplanyanmda, Alman askeri, tüfeği ile ışçi arVictor Hügonun tesiri, şöhreti, yalnsı onesinde (arifesinde) siyasal bir kadaşlannın çalışmasını koruyor, Kurta nız Fransanın malı değildir. Hudud manevra görmektedir. Bu karar Habeş ncımız Hitler de en büyük bekçimiz lan aşarak cihanı kaplamıştır. împaratorluğu tarihisde köleliğin kal dir.» Hassasiyetinin eşi yoktur. Onun el dınlması hakkmda çıkan beşinci kararhanı, bir keman kudreti ile bazan uluAlman demiryollan direktörü Dorpdır. Menelik tarafmdan 1875 te çıka hiyete kadar yükselir, bazan da en mümüller de bir söylev vermiş, otomobil îiîan birmd emirname ile aygi Imöa'yollannı, Mısır ehramlan, Çin seddi, tevazı insanlann arasına iner, onlann rator tarafındnn çıkanlafi ikinci efotr ısbrablarile ahenk birliği ederek inler.. Süveyş ve Panama kanallan ile mu name hükümsüz kalmışbr. Şimdiki îmHügo zulmün, istibdadm en amankayese etmiştir. parator da, Habeşistanm Uluslar Sossız düşmanıdır. Bütün bir medeniyet Bundan sonra birkaç sözle bu söyyetesine kabulü için 1923 te yaptığı resdünyası, hürriyetin paha biçilmez de ruî taahhüdü tatbik için 1924 te iki levlere cevab veren Hitler, otomobil ğerini onun eserlerinden öğrenmiştir, yolunu gezmiştir. Hitlerin arkasmdan emlVname cıkarmıstır. diyebilirim. yolu yapan 4000 işçi otobüslerle gi Sosyalizmin temelleri, aranılacak Habeşlerin harb kavvetleri diyordu. olursa, «Sefiller» in ölmiyecek olan yokmuf! sahıfeleri arasında bulunur. Dünyanın Adisababa 20 (A.A.) Habeşisher tarafına yayılan Fransız kültür tan silâhlannm modern olduğu hakkmşualannm mihrakı Hügodur. da îtalyan gazeteleri tarafmdan ya O, başlıbaşına, asırlan dolduran bir zılan yazılar tekzib edilmektedir. varhk, başı asimane irişen, temeli Habeşistanm hava kuvveti ehemmi bütün insanlığın gönlüne dayanan bir yetsiz ve süel bakımdan hazırlıksızdır. anıttır. • Bundan başka Habeşistanm boğucu Ankara 20 (A.A.) Atatürkün gazleri olmadığı gibi, bunlan yapacak Onun içindir ki, ebediyete intikal etSamsuna ilk çıkışının 16 ncı yıldönüteknik araclan (vasıtalan) da yoktur. tiğinin bu ellinci yıl dönümünde, yüce münden ötürü dün memleketin her Afrikaya gönderüen kuvvetler haorasının önünde sevgi ve saygı ile yönünde şenlikler yapılmıştır. Türk iğilmeyi, düşünür ve yazar bir adam olNapoli 20 (A.A.) Pollenza ulusunun kurtuluş ve büyük devrim vapuru, 200 topçu, 260 kanr ve harb başlangıcı olan bugünün büyük öneduğumdan dolayı, ben de borç biidim. levazımı ile Doğu Afrikasına hareket Ercümend Ekrem TALU mi Halkevlerinde verilen söylevlerle halka anlatılmış, bugünü canlandıran Heyecan uyandıran bir nutuk temsiller verilmiştir. . Brüksel 20 (Telsizle) Belçika 19 mayıs her yerde büyük bayram Harbiye Bakanı M. Devez Mons feh olmustur. Berlin 0 (Telsizle) Cumhur rinde söylediği bir nutukta Belçikanın Başkanı M. Hitler salı günü «aat Çekoslovakyada saylav askerlik müddetini uzatacağını açıkça 22,30 da Rayştağda, günlerdenberi seçimi bildirraistir. Bakanın bu nutku büyük beklenen nutkunu söyliyecektir. Rayş,bir heyecan uyandırmıştır. Prag 20 (A.A.) Sayîav seçitağ yangınmdanberi meclisin toplan ttalyan parasına istikrar minin ilk sonucuna bakılırsa, eski hü dığı Opera binası bu münasebetle Alkumet çoğunlugunu (ekseriyetini) teşverilecek man bayrağı renklerile boyanmış ve kil eden ulusal sosyalist, sosyal de Roma 20 ( A A ) Finans bakanasyonal sosyalist bayraklarile süslenmokrat ve çiftçi partileri, durumlannı nı saylavlar kurultaymda, hükumetin, miştir. Bugün yabancı gazetecilere hututmaktadırlar. Îtalyan liretinin piyasasına istikrar versusî davetiyeler dağıtılmıştır. Bunlarm içinde en önemlisi (mühimek içm tedbirler alacağım söylemiştir. Nutkun son derece alâkayı cazib Söylendiğine göre, ilkkânun ile şu mi) olan çiftçi parusmin fazla oy olacağı söyleniyor. (rey) bile aldığı sanılıyor. bat arasında 2000 liretlik altm çıkanl* Eski hükumet çoğunluğunun Alman îzmirde köy muhtarlan kursu mıştır. sosyal demokrat ve çiftçi partileri ise, Izmir 20 (A.A.) Köy muhtarlan Amerikanın ekonomik südet Alman partisi lehine, birçok oy kursu Halkevinde açılmışbr. îlbayhk vaziyeti kaybetmektedirler. Bu parti, her şeye içindeki köylerin muhtan ilk olarak Paris 20 (A.A.) Debat gazete rağmen, Çekoslovakya devletine karşı ilbay Ceneral Kâzun Dirik Türk dev«i, Birleşik Amerika ekonomik kalkınsadakatini berkitmektedir (teyid) etriminde köycülük konulu dersi veruıişma yönetiminin idaresinin gelecekteki mektedir. tir. durumundan bahsederken, ilk kredi Nazilerle katolîkler arasında ler tükenmezden evvel ülkede genlik bir hâdise refah meydana getirilmediği takdir de, Amerikanın felâkete sürüklenece Berlin 20 (A.A.) Havas mu ğini yazmaktadır. habirinden: > Bu gazete, Amerikadaki büyük ekoKatoliklerin para toplamalan yünomik denemenin, ona başlıyan Ruzzünden Münihte çıkan kanşıklıklar develtin güleryüzlü uzkişliği şahsiyetivam etmektedir. sayesinde devam edebildiğini kaydetNaziler, katoliklerden, para verdikIeri göğüslerindeki alâmetlerden belli oMareşal Makenzen hasta lan bazı kimselere saldırmışlardır. Budapeşte 20 (A.A.) Mide Polis, birçok kişileri yakalamışnr. Kardinal, Faulhaber kilise kürsüsün sinden hafif surette rahatsız olduğunde, Münih hâdiselerine karşı bir prodan dolayı feld Mareşal Makenzen, İesto yazısı okutmuştur. pazar şenliklerinde hazır bulunraa » mıştır. Maamafih bugün için hazırlan» Katolikler kiliseden çıkarken, gos mış olan prosrramm icrası esnasmda ha teriş yapmak suretile açıktan açığa pazır bulunmak arzusunu izhar etmiştir. ra yardınunda bulunmuşjardır. ? ^ Uluslar Cemiyetinin Viktor dünkü toplantısı V Bugünkü toplantıya başkanlık edecek olan " Lîtvinof Cenevreye gitti TELGRAF MABERLERİ DE BU.I TELEFONhAbERLERİ Hügo Ilâm harcları Dâhi miydi, cani miydi? 'lüleri iyilikle anımz, diye bir söz vardır, belki de iyi ve doğru bir sözdür ama herkes için değil. îyi adamm, tabii, diriminde de, ölümünde de iyiliği söylenir. Kimseye fenahğı dokunmıyan, iyi kötü hiçbir iz bırakmadan dünya dan geçip ve çöküp gidenleri, iyiliği ve fenahğı denk gelenleri de, öldükleri zaman, haydi, iyilikle analım ama, bir takım mel'un mahluklan da, geberdikleri vakit medhe mecbur de ğiliz ya... Casus Lavrensten bahsetmek iste diğimi anladınız değil mi? Kendi yurdlarında hakikaten ki bar ve centümen olan îngilizlerin, Îngiltere dışında, İngiltereye hizmet eden serserilere karşı zâfları vardır; isterse bu serseriler, şaki ve cani olsun. Işte Lavrens te bu çeşid serse rilerden biri idi. Bazı mütefekkir ve münevver İngilizlerin bile bu casusu dâhi diye göklere çıkarmaları, onlann cür'et kâr serserilere karşı gösterdikleri zâftan ileri gelmektedir. Hakikatte Lavrens dâhi değil, cani idi. Onun Arabistandaki muvaffaki yeti dehasmdan değil, beraberinde götürdüğü bitip tükenmek bilmez îngiliz altınlarından ve başta Kral Hüseyin obnak üzere, Arabistandaki bedevilerin altmdan başka Allaha tapmaz olmalanndan ileri gelmiştir. Bu kadar çil altını kime verseydiniz, A rabistan çölünün bütün kahramanla nnı satın alabilirdL Nitekim Cemal Paşa da, azçok ayni şeyi yapıyordu. Fakat tngiliz altınlan, Türk ve Al man altınlarından daha bol ve daha baskın çıktı. Lavrensin çölde yaptığı süel hareketler deha ise böyle bir îngiliz iddiasmdan Napolyonu yenen Demir Dük Velingtonun ruhu, mutlaka, muazzeb olur. Lavrensin çöl de yaptıklan, çöl kurtlannın ikli me ahşkanlığma ve süratine dayanan akmlardan, baskınlardan ibaretti. Lavrens dâhi değil canidir, dedi ğim zaman bunu, onun harb hatıralarına, kendisi hakkmda yazılan di ğer kitab ve yazılarda okuduklarıma dayanarak söylüyorum. O, bir cani dir; hem de cinayetlerini kendi kalemile yazıp kendi imzasile neşrettiği hatıratında adeta, iftiharla itiraf ve ilân edecek kadar hayasız ve perva' sız bir cani... Harbin son senesinde, Füistindeki Türk ordusu ricat ederken o da, Urbandan teşkil ettiği ath veya hecinli müfrezelerle kıtaatımızı takib etmişti. Kendinin anlattığma göre, başında bulunduğu bu vahşi ve zalim çapul cu alayı ile, yaralı ve hastalardan mürekkeb bir Türk kolunu, bir köyde ansızm bastırmış, bu zavallılar, mü cadele edebilecek ve kaçabüecek halleri olmadığı için mecburen teslim olmuşlar. «Lavrens> diyor ki: tTarkler teslim oldular, fakat ben Jtabul etmedim, hepsini Arab lara mtzrak ve ktltçla tepelettim.* Medenî mületlerce kabul edilmiş harb kaideleri arasında teslim olan lan kılıcdan geçirmek yoktur. Bedeviler, teslim olanlan öldünnek isteseler bile, vazifesi onlan menetmek olduğu halde, bilâkis Arablan kıtale teşvik eden bu canım medenî tngiliz miralayı, o cinayetine, ancak vah şilere yaraşan bir de sebeb ve mazeret uydunıyor, Türk askerlerinin Arab köylerinde yaptıklan mezali min intikamını ahnak için onlan öldürttüm, diyor. Peşin alman harçların artan kısmı alâkadarlara iade edilecektir rülerek harc fazlasmm bazı mal san Ankara 2 0 (Telefonla) Adliye harc tarifesi kanununun 7 inci maddedıklannca eshabı mesalihe geri verilsi mucibince davalann açılışında dörtmediği anlaşılmaktadır. Maliye Bakante bir nisbetinde alınan ilâm harcuun, hğı peşin alınan harc için muamele hidavanm sonunda alınacak ilâm harcılâfma pul yapıştınlmış ve rptal edilna mahsub edilerek fazlası varsa alâmiş olmasınm, bakiyenin geri verilmekadara geri verilmcsi lâzım gelmeıctesine mâni teşkil etmiyeceğini alâkadardir. Halbuki peşin alman harc mukalara bildirmeğe lüzum görmüştür. bilinde pul yapıştınlmış olması ileri sümmmıııınııııtıııim'iııınfllllinBlinillTmımmıımıım Tayyare Cemiyeti Tekaüd kanununda değişiklikler kongresi toplanıyor Ağustosta havacılık haftası yapılacak Ankara 20 (Telefonla) Türk Tayyare Cemiyetinin altıncı kurul tayı önümüzdeki cuma günü saat 14 te kurumun yeni binasmda toplanacaktır. Kunıltayda, Başbakan îsmet înönü tarafmdan umumî merkez heyetinin raponı okunacak ve nizamnamede yapılacak değişiklikler gözden geçirilmek üzere bir komisyon seçilecektir. Nizamnamede yapılacak değişikliklerin mühimleri şunlardır: Her sene 30 ağustostan 5 eylul akşamma kadar bir havacılık haftası kurulması ve bu hafta içinde hava gösterişleri ve muhtelif uçuşlar ve hava propagandası yapüması düşünül • mektedir. Her sene 27 kânunuevvel de hatıralan anılan hava şehidleri günü de kışa tesadüf ettiğinden istenildiği şekilde merasim yapüamamak tadır. Kongrede bu tarihin 15 mayıs olarak değiştirilmesine karar veri leceği anlaşılmaktadır. Bunlardan başka nizamnamede sivil tayyarecilikte ileri bir adım olan Türk kuşusunun teşkilâtlandınlması ve her tarafta Türk kuşu şubeleri açüması için de nizamnameye bir madde ilâve edilecektir. Habeşler köleliği ilga ettiler Alman ordusu niçin kurulmuş? Ölenlerin ikramiyesi ailelerine verilecek Ankara 20 (Telefonla) Askerî ve mülki tekaüd kanununun bazı csaslannda mühim tadilât yapan bir kanun lâyihası hazırlanmaktadır. Kanunun bu günkü hükümlere göre 30 sene fili hizmeti olan zabit ve memurlann teka üdlüklerinde bir senelik maaşlan nis betinde bir ikramiye veriliyordu. Yeni hazırlanan lâyiha ile 30 seneyi dol durmuş, fakat tekaüd olamadan ölenlerin ailelerine bu ikramiyeyi devlet gene ödiyecektir. Bu karar Avrupada çok Göbels «Orduyu barışı korumak için kurduk» diyor iyi tesir bıraktı Yugoslavyada mal bırakan Türklerin işleri Ankara 20 (Telefonla) Yu goslavyada mal bırakmış olan Türklerin müracaatlerini tesbit etmek üzere Maliye Bakanhğmda teşekkül eden komisyonun vazifesi epey zaman evvel nihayet bulmuştu. Müracaat sahibIerinin vesikalannı ve dileklerini tetkik etmek üzere yeni bir komisyon kurularak çalışmağa başhyacaknr. Çalışma Iardan sonra Yugoslavyada ma! bırakmış o'an Türklere tazminat olarak verilen 17 milyon dinann tevzi nisbeti tayin edilecek ve tevziata başlanacak ta. Pariste 150 bin faş'st düsmanmın mitingi Paris 20 (Telsi2İe) Bugün 150 bin faşist düşmanının iştirakile Pa riste 6 saat devam eden büyük bir nümayiş yapıldı. İlk defa olarak komünistlerle sosyalistler beraber nü mayiş yapmış oldular. Nümayişçiler Perlâşez mezarlığma giderek geçen sene 6 şubatta Pariste vuku bulan çarpışmalar esnasında ölenlerin nıezarlannı ziyaret ettiler. Birçok nutuklar söylenmiş, nümayişler gece sa at (9) a kadar devam etmiştir. Meslek mektebleri muallimlerinin maaşları Ankara 20 (Telefonla) Meslek mektebleri muallimlerinin de ücretten maaşa geçirilmesi için Kültür Bakanlığınca yeni bir kanun lâyihası hazırlanmaktadır. Projeye göre Meslek mektebleri muallimleri de orta mekteb muallimlerinin haklarını haiz olacaklardır. Bu hocalânn mektebe ilk girişle rinden itibaren terfileri ve hizmetleri ayni esaslara istinad edecektir. Her yerde bayram Atatürkün Samsıına çıktığı gün kutlulandı Kızılay haftası Ankara ^ 0 (Telefonla) Memleketin her tarafmda Kızılay a üye yazılmayı teşvik için Kızılay haftası programlan hazırlanmaktadır. Ankara mıntakası için de Kızılay haftasmm tarih ve programmı tesbit etmek üzere merkezde bir komite teşkil edilmiştir. Haziranın ikinci hafta sının Ankara için Kızılay haftası olarak kabul edilmesi kuvvetle muhte meldir. Lavrens, sulh konferansına kızmışmış! Londra 20 (Telsizle) Gazeteler, Paris sulh konferansının Arablan tatmin etmediğinden kızan Lavrensin, Ingiliz Kralı tarafmdan teklif edilen riitbe ve nişanlan reddettiğini ve Klemanso ile Vilson tarafmdan vaki olan ricalara rağmen şarkta yeni bir vazife almıyarak tayyarecilikle meşgul olmağa basladğını yazıyorlar. M. Hitler bugün mühim bir nutuk spyliyecek Sağlık teşkilât lâyihası Ankara 20 (Telefonla) Sağlık Bakanhğı yeni bir teşkilât kanunu ha zırlamıştır. Kanun lâyihası yakında Başbakanhğa verilecektir. Nevyorkta bir tayyare kazası Nevyork 20 (Telsizle) Bugün sivil bir tayyare yere düştü. Pilotla tayyarede bulunan bir kadın ölmüs tür. Hafif ve ağır olarak 21 kişi de yaralanmışbr. Ulusal bayramlar Kızılorduda kültür hareketleri Moskova 20 (Telsizle) Sovyet hükumeti Kızılorduda kültür hareketlerine büyük bir ehemmiyet vermeğe karar vermişrir. Geçen sene Sovyet san'atkârlan orduda 1,100 temsil vermişlerdi. Bu sene kültür işlerine daha fazla ehemmiyet vrilecektir. Ankara 20 (Telefonla) Ulusal bayram ve genel tatil günleri hakkınTürk askerinin kimseye mezalim daki kanun lâyihası dahiliye encümeyapmadıklanru, bilâkis dünyanın en ninden geçtL mazlum askerleri olduklannı bir ta Encümen ehemmiyetsiz bir iki ke rafa bırakalım; Lavrens, iddia ettiği lime değişikliği müstesna olmak üzere mevhum mezalimi yapanlann, Arabkanun lâyihasını aynen kabul etti. lann kıhclan altmda can veren bu Lâyiha bugünlerde Kamutayda göhasta ve yarah kafilesi olduğunu nereden biliyordu? Hakikati halde bu rüşülecekrir. mezalim hikâyesi, Lavrensin, o menMareşal Peten Viyanada fur cinayetini haklı göstermek için Viyana 20 (A.A.) Mareşal uydurduğu bir yalan, ve ancak ca Peten, bu sabah buraya gelmiştir. nilere yaraşan bir mazerettir. Kaldı ki o askerler böyle bir cürüm işlemiş bile olsalar harb kaideleri, teslim olanlann öldürülmesine müsaade et mezdi. Ben kendi itirafına dayanarak Lavrens dâhi değil cani idi, diyorum; Türk askerlerinin kanına giren ve bu cinayetini iftiharla dünyaya ilân e den utanmaz bir cani... Durağı cehennem olsun mel'unun! Maliyede bir tayin Ankara 20 (Telefonla) Maliye müfettiş muavini Nedim Ökmen dÖrdüncü sınıf Maliye Müfetti|liğiııe terfi etmiştir.