4 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

Fenerbahçe 31 galip! 8 Cumhnriyet •» 4 Mayis 1935 Tiirk kadını Bir hamlede bütün dünya kadmlığmı geride bıraktı! Mm. Miryam Haripm mühim bir makalesi Fransanın manıf kadın muharrirle rinden Madam Miryan Hari Pariste çıkan Kadın gazetesinde «Türk kadını» mevzulu mühim bir makale neş retmiştir. Yazıyı kısmen hulâsa ederek ahyoruz: «Türk kadını! Ne keskin, ne âmirane ifadeli bir tabir! Eskiden. ismi amldığı zaman ha remlerin yaldızlı kafesleri arkasmda can sıkmtısından ölen narin ve rehavetli cariyeler şeklinde tahayyül edilen Türk kadını bugün, isminin erkeklik ifade eden sert hecesini vakarlı serbestliğine yakıştıran bir kadındır. Türk kadını, bugün, yalnız hak istemekle iktifa etmiyor. Eskiden emri altmda yaşadığı erkeğin bütün vazife'erini, bütün mes'uliyetlerini de yüklenmekte ısrar ediyor. Bugün Türkiyede ne pece vardır, ne kafes! Birden fazla kadın almak ve boşamak adeti kalkmıştır! Mazi ile olan bütün bağlar kopanjmıştır! Türkiyede, kadın, yalnız tahsil, bilgi, içtimaî ve ekonomik hususlarda erkekle ayni seviyede bulunmakla iktifa etmemiş, siyasal mücadelede de o nunla bir safta çalışmaya başlamış br. Türk kadınına, saylav seçme ve seçilme hakkı verilmiş, belediye azası ve saylav olmuştur. Kimbilir, belki yann Vekillik mevkiine de çtkacaktır. umaları 'Cumhuriyet,, in müsabakası Büyük lcumandanlar: 12 Aksak Timur Olimpiyakos kalesin» yapılan bir hücum esnasında kalcci miifkülâtla topu yakalarken (Baştaraft 1 inci tahifede) lılann solaçıklan vasıtasile yaptıklan [ " •\ iki hücum Faruk tarafmdan durdu ruldu. Sol taraftan hücuma geçen Fenerbahçeliler onuncu dakikada iik sayıvı yaptılar. 3u saymın verdiği şaşkmlıktan kendini kurtaramıyan Olimpiyakoslular, on üçüncü dakikada ikinci golü de yediler. İkinci küme lık maçlanndaki heyecanı bile vermıyen Olimpiyakos macı, oyun noktai nazanndan kıymet biçilemiyecek derecede bozuktu. c enerbahçenin güzel oyununa bile tesir yapan Yunanlıların acemi oyun lan, sallapati vuruşlardan kurtulama dığı bir sırada bir de penaltı yaptılar. Otuz ikinci dakikada Esadın çektiği penaltı dışan kaçtı Fenerbahçenin tazyiki altmda geçen ilk devre iki sıfır Fenerin lehine bitti. Vaktile Semerkar.d tarr^larında Şahkulu Bahadır adlı hir bey vardı. Bu adam bir düş gordu, şaşkın şaşkm uyandı, düşten mana çıkaran adamJara koştu, gfirdüklerini anlattı. Şahkulu Bahadır, kendi göğsünden sekiz yıldız çıktığını, bunlardan sonuncusunun pek parlak olup dünyanm dört bucağına ışık saldığını görmüştü. Düş uz manları düşündüler, taşmdılar, ona su müjdeyi verdiler: Senın soyundan sekiz köbek sonra bir oğlan gelecek, birçok ülkeler alacak!.. İşte aksak Timur, yıllarca önce doğacağı haber verılen bu oğlandır. Düş uzmanları (mutebassısları), onun bir yıldız olarak yer yuzüne ışık salaca ğını söylemişlerdi. Halbuki o, bir güneş olarak tarihe geçti, yüzlerce yıl danberi göz kamaştırıyor ve bu küre sağ kaldıkça onun adını saran ışık, sönmıyecek!.. Tımurda önderlik için gerekli olan bütün vasıflar vardı. Çok zeki, çok ince düşünüşlü, çok keskin görüşlü bir adamdı. Yiğitler yurdu olan Türkelmde bile o bir yiğitlık örneği idi. Çelık gibi bir bılek, titremek bilmez bir yürek taşıyordu. İyi ata biner, iyi kıhc kullanır, tam bir alp gibi ok atardı. Vücudce cok dayamklı idi. Gecelerce uykusuz kalabilirdi. Günlerce at sır tından inmese yorgunluk duvmazdı. Onun değme ınsanlarda bulunmıyan mezıyetlerınden bırı de tehlike tamanında telâşa düşmemesi, soğukkanlı lığını bozmaması, hesabını şaçırma ması idi. Timur, hiç yoktan varolmuş bir yüce âlemdir. Kendi kendinin halikidir. Timuru Timur yaratmıştır. Onun ilk serpilip yetişme günleri heyecanh bir romanı andırır. Bin kişilık alaylara altmış kişi ile saldırıp üstün gelişler, karısı Olcay hatunu terkisıne ahp dağlarda dolaşmalar, hırsız çeteleri nın eline düşüp tomruğa vurulıışlor ve oradan kurtuluşlar, başına kalkan elli kılıca karşı «ben Timurum» dıye haykırması üzerine kendine ölüm sunmak istiyen elleri eteğine düşürüsler ve bunlara benzer birçok tansıh iş çinde tutuyorlardı. Kastil ve Fransa Kralları Tımurla ıttifak yapmağa koştular, Bızars Imparatoru, Osmanlı ları vurmak şartıle Timurun hima yesi altına gıreceğıni bildirdL Uzağı gören Mısır hükumeti de Osmanhla rın büyumesine sed çekmek için ayni şeyı yaptı, Timurla birleşti. Aksak cihangir Osmanlılann hü kumdan buluran Yıldırım Beyazıdı ne müslüman, ne Türk olarak kabul ediyordu ve onu «Rum Kayseri» diye anıyordu. Birçok sebebler bu iki yi ğıt adamı birbirıne düşman yapıyor du. Sonunda, önüne geçilmesıne imkân olmıyan, çarpışma vukua geldi, Yıldınm Timura çarpıp eridi, Anadolu da cıhangirin eline geçti. Tımur, Yıldı rımı yenmezden önce Suriyeyi de çiğnemiş ve kendine isyan eden Bağda dm altını üstüne getirmişti, Onun bu son seferi tam yedi yıl surmüştü. Semerkande dönüşte mühim yapı işler ile uğraştı ve yetmiş yaşın da olduğu halde iki yüz bin kişilik bir ordunun başmda gene sefere çıktı. Bu defa Çin İmparatorluŞunu yıkmak azmile yürüyordu. Lâkin sınıra varınca soğukalpınhğından hastalandı, yatağa düşüp öldü. Timur, dünvaya hâkim olmak istiyordu, oldu. Onun yapmak isteyip te başaramadığı hiçbir iş yoktur. Çün kü tabiat bu ?dan>' «muvaffak olmak» ve «büyük işler görmek» için yarat mjstı. Timur, gerçekten büyük bir adamdır, sayılı cihangirlerdendir. Zeki, nazik, centilmen, iyi sezen, iyi gören, hakikati ve hakikat kadar da ilmi, san'ati seven bir cihangir. Düzünelerle hükumdarın başlarından taclarmı a lıp kendilerini köleliğe indiren ve tacsız kalıp köleliğe indirilmiş başları yeniden taclandıran bu adam, âlim leri, filozoflan ta kapıdan ka^sılar ve onlarla yanyana oturmayı bir şeref sa vardı. Olimpiyakos taktmı oyunculan, •llmind* Tiirk boyrağı olduğu halde halkı •elâmlıyorlar îkinci devrede Şişlide ziyaret ettiğim Çocuk has tanesi hâlâ gözümün önünde. Mavi Bosfora açılmış geniş pencereli bir hina. Hastanenin operatörü bir kadın. Fransada kadın operatörümüz var mı bilmiyorum. Beni bu hastaneye götüren delilim de bir kadın; o da bir mektebde kimya ve jeoloji muallimi. Kadın operatörün arkasısıra, Davi yondan paviyona dolaşıvorum. İki kadın doktora daha tesadüf ettik. Has taneyi baştanba?a dolaştıktan sonra müdiriyet odasında konusurken, binadr jördüğüm herşeyin çok modern olduğunu söyledim: Maçt hcyecanla takip »d«n s«yircil*rd*n bir grup * Hep Atatürkün eseri, dedıler. sokaklara dökülmüştür. Koşuyu, ta lübün açılma merasimi yapılacaktır. Herşey gibi, burayı da ihya eden o Atlıspor kulübünün spora hizmetinden k'm itibarile Sebat kulübü kazanmıştır. dur; Türk kadınını kurtaran, Türk başka Uşakın içtimaî hayatında da kadınına nefes aldıran, ona kendi benDisk atma dünya rekoru güzel bir nâzım olacağı şüphesizdir. liğini öğreten, onu faydalı bir mah kırıldı Azası şimdiden yarısı kadın olmak uluk mevkiine çıkaran da hep odur. Almanyada, Mağdeburg sehrindc zere kırkı geçmiştir. Atatürk, bizim ruhumuzu anlamış, yapılan bir atletizm müsabakasında, Fenerbahçe Uşaka gidecek kadın esir kaldıkça çocuğun yüksel Şroder isminde bir polıs neferi, diski mesine imkân olmadığım takdir et Orta Anadolunun çahşkan ve kuv53 metro 10 santıme fırlatarak dünya Olimpiyakos takımı dört sene evvel miştir ve gene düşünmüştür ki bir milvetli bir kulübü olduğunu muhtelif te rekorunu kırmıştır. Eski rekor, 52 metde İstanbula gelmiş Galatasaray ve IerJn mefkuresini yükseltmek için evmaslarile gösteren Uşak Gencler Bir ro 42 santim ile, îsveçlı Andersona Fenerbahçe ile yaptığı iki maçı da kayvelâ âadını yetiştirmelidir. liği spora olan yüksek bağlılığından betmişti. O zaman bu takım güzel fut aiddi. Ayni gün bir tütün fabrikasını gezdoğan bir heyecanla, muhitinde gör bol oynamış ve İstanbulda iyi bir tesir dim. Ağaçlıklı bir bahçeden geçile Uşakta Atlıspor kulübü düğü teveccühe sığınarak hem istifa yapmışn. Bugünkü Olimpiyakos Yu rek girdiğim salonda, büyük bir kadın de etmek ve hem de Uşak ve civar Uşak (Hususî) Uşakta uzun nan futbolü hakkmda fikir vermekten kalabalığı.. Başlanndaki pembe, makazaların yokluk ve tevazu içinde ça zamandanberi kurulması düşünülen çok uzak ve düşük bir futbol oynıyan vi, san, beyaz türlü renkte örtülerle bir lışan genc sporculanna nezih bir spor (Atlıspor) kulübü nihayet başta kaybir takımdır. ciçek bahçesini andıran bu kadm kabayramı yaşatabilmek için (Fenerbahmakam ve eski belediye başkanı AlaÖ.B. labalığmın elleri, pencerelerden süzü çe) kulübü birinci takımını Uşaka da ettin, zabitler, münevver ve güzide bir Taksim stadmda yapılan len güneşin ışığı altmda san pinltılar vet etmişti. Alınan cevabda teklifin esmıfın gayret ve teşebbüsile teşekkül saçan tütün yapraklannı görülmemi; maçlar sas itibarile kabul edilmiş olduğu an ederek faaliyete geçmiştir. Reisliğıne bir süratle istif ediyor. cak bu temasın ilkbahar sonlannda yaiçtimaî ve idarî işlerde bilgi ve çalışDün Taksim stadyomunda Gala Müdüre soruyorum: pılabileceği bildirilmiş olduğundan bu kanhğıle tanılan ortamekteb müdürii tasaray takımı Pera kulübile bir ek Bu kadınlar müslüman rrn? Fahri seçilmiştir. Kulüb binası olarak haber bütün Uşak halkı ve gencliği azersis yapmıştır. Galatasaray takımı Evet, diyor, bir kısmı müslü istasyon caddesinde güzel ve büyük bir rasında derin bir memnuniyet ve se bu maçı 31 kaybetmiştir. man. Eskiden yalnız Rum ve Ermeni bina kiralandı. Birkaç gün sonra ku vinc uyandırmıştır. Beşiktaş takımı da Şişli kulübile kadınlan çalışırdı, şimdi Türk ka yaptığı oyunn 10 kaybetmiştir. dınlan... Kongreye miisaade edilmedi Bu iş acaba onların gücüne gitmiyor mu? Beşiktaş kulübünde dün yapılaca Kat'iyyen! Bilâkis çahştık'annğı ilân edilen kongre Beşiktaş kaymadan dolayı çok memnundurlaf. Esa kamlığının müsaade vermemesi üze J sen bir erekek kadar para kazanıvor rine geri kalmıştır. Müteşebbisler tek | lar ve kazandıklan da kendi ceblerirar izin için Ankaraya müracaat et ne kalıyor. Eskiden evlerinde de ça mislerdir. j hşırlardı. Fakat o zaman bütün maz Üçüncü küme İik maçları • hariyetleri bir lokma ekmek bulmak, vücudce biraz serpilince ilk akla seDün Şeref stadında üçüncü küme len erkeğe nikâhlandınlmaktı. Şimdi iük maçlanna devam edilmiştir. Ka se hayatlannı serbestçe kazanıvorlar, ragümrükle Halic arasında yapılan serbest yaşıyorlar ve mes'uddurlar. ılk müsabaka çok sert olmuş, hakem îşte bugünkü Türk kadını! Halicten üç, Karagümrükten de ıkı Bence, Türklerin yaptıklan oyuncu çıkarmıştır. Karagümrük 31 lann en güzeli, en favdahsı. bugün galib gelmiştir. Türk kadınınm yaşadığı aile hayatı tarzıdır. Feneryılmazla Doğanspor arasında Türk erkeği, simdi, sokağa ailesile oynanan müsabakayı da 52 Feneryılçıkıyor. Bu hâdisenin, bir müslüman maz kazanmıştır. memleketindeki ehemmiyetini. belki Sümerspor gelmediğinden Ortaköy Yoksul çocuklar mcntaotin* verilon müsam«ı»d« xeyb«k Avrupahlar kavrayamazlar. Atatür de hükmen galib ilân edilmiştir. oynıyan çocuklor kün bütün yaptığı hizmet bundan iba Bursada yapılan sokak Darende «Hususî» Kayma « çocuğa da elbise ve ayakkabı ve ret bile olsaydı, gene takdise lâyık olurdu. Atatürk, Türkiyede, aileyi vakamlığın yardımile yeniden işe başrilmek imkânı hasıl olmuştur. Merkoşusu ratmış, aile hayatını tesis etmiştir. Kalıyan Çocuk Esirgeme Kurumu Çokezdeki beş mektebde okuyan yokBurs. 3 (Telefonla) Halkevi dm, kocasile; erkek. kız kardeşile socuk bayramında fakir ve öksüz çosul çocuklara da kitab ve ders le • kağa çıkabiliyor, istediği yere gidi taarfından tertib edilen ikinci sokak cuklar menfaatine bir müsamere vazımı verilmek için bir himaye heyor. Ana baba, çocuklannın eğlencekoşusu bugün beş kilometroluk bir mevermiş, iyi hasılat toplamıştı. Ayni yeti teşekkül etmiştir. Mekteb yavsine iştirak ediyor, ondan zevk alabilis«fe dahilinde yapılmıştır. Koşuya 20 zamanda bir eşya piyangosu da terrulanna karşı gösterilen bu alâka yor. atlet girmiştir. Koşu Bursada büyük tib edilmiştir. Bu suretle 25 öksüz burada büyük memnuniyet uyanBu, Türkiyede, hiçbir zaman göl»> alâka iie takib edilmiş, bütün balk çocuğun iaşesi temin olunmuş, 100 dırmıştır. rülmüş jey değildi.» îkinci devre başladığı zaman Fe neıbahçe kaleye Hüsamettini aldı ve oyunun birinci dakikasında Yunan soliçi ilk sayıyı uzaktan çektiği bir şütle yaptı. Bu sayıdan sonra Fenerbahçe biraz sarsılmış, Yunanlılar da kendilerini toplar gibi olmuştu. Fakat biraz sonra Fenerliler Yunan kalesini her taraf tan sardılar ve on beşinci dakikada üçüncü sayıyı da yaptılar. Oyunun bundan sonraki kısmı, Fenerbahçenin ta mamile hâkhniyeti altmda devam et ti. Bütün Fenerbahçe oyunculan Yu nan kalesi öminde toplanmıslardı. Yunanlı oyuncular galibiyetten çoktan vaz geçmiş, fazla gol yememek gay retile çırpınmağa başlamışlardı. Fe nerbahçenin yekdığerıni takib eden hücumlan bu kargaşalıkta daha fazia sayı yapılmasına imkân vermedi. Oyun bu suretle Fenerbahçenin mütemadi tazyikleri altında 31 muvaffakıyetle bitti. Darende de yoksul çocuklara yapılan yardım Çocukluğunda, gencliğinde ve ihti yarbğmda ayni kahraman ruhu ta şımış, bütün harblerde askerleri tarafmdan yiğitlik örneği tanılrnıştı. Si l e r ! " , , . . jraoctis ve askerlikte aarma muval Trnıur îs*e bütüri bu' meVhaleleri fak ve muzaffer olmağj Jy}en ak^ak Timur, ilim ve medeniyete de büyük geçti, yoksul hit köy asılzadeliğîhden en kudretli diplomatlara örrek ola hizmetler yapmayı ihmal etmemiştir. Maveraünnehir taraflan onun dev cak siyasî entrikalar çevirerek, en sırinde yeryuzünün en güzel parça nanmış kumandanlara parmak ısırtası halinı aldı. Semerkand başta olmak cak işler yaparak hanlığa kadar yüküzere birçok şehirler saraylarla, bahçelerle, hanlarla, hamamlarla, kâr seldi, 1369 da Belhte Akkeçe üzerine vansaraylarla, kanallarla süslendi. oturtulup padişah ilân edildi. O sıraPamukçuluk ve ipekçilik o diyarm en da tam otuz üç yaşında idi. verimli servet kaynaklan haline ko Cengizden sonra kurulan bir an'anuldu. Semerkandde bir kâğıd fabrıneye göre hanlık, hâkanlık ancak Cenkası yapıldı. giz neslınden gelenlerin hakkı idi. Bu Timur halkla sık sık temasta bu sebeble Kurultay aksak Timura sa lunup onların derdlenni, ihtiyacla rını dinler ve anlardı. Her tarafa iyi hibkaran adını verdi. O gene Emir idare memurları gönderirdi, çeşid çeGürgân unvanını taşıyordu. şid vasıtalarla memurları murakabe İlkin doğduğu köyü, Keş köyünü paaltmda tutardı. Dost kıymetini iyi bıyitaht yapmak istiyen Tımur, halkm lir ve dostlannı kolav kolay feda et sızlanması üzerine Semejkande geçmezdi. Eğlencesi avdan ve satranc oyunundan ibaretti. ' Dalkavuklardan ti, teşkilâtını bitirir bitirmez cihan hoşlanmazdı, hafiflık sayılacak eğlengirlik yolunda yürümeğe koyuldu. Çacelerden iğrenirdi. gatay hanlarını sindirmek ıcab etti Timur, kendi havatını günü gü • ğinden önce onlarla uğraştı, altı yıl nüne yazdırmıştır. Şerefeddinin tari • da beş defa Türkistanı aştı, Beşba hi işte onun tutturduğu ruznameler • hğa girdi. Sonra Harzem dıyarını, Hoden alınarak yazılmış ve fransızca rasını, İranı, Azerbaycanı aldı. Sını ya tercüme olunmuştur. rı belirsiz yerlerde hükümdarlık Timur, devrin zaruretlerine ve si taslıyan Ermeni Kralı Hipokratı ya yasî mecburiyetlere uvarak din adamkaladı ve müslüman olması üzerine larına çok yüz vermekle beraber ko canmı bağışladı! Sonra Kıpçak üze yu bir nasyonalistti, iliğine kadar rine yürüdü, hanlarını mağlub ede Türktü. «Tus» şehrine girdiği gün doğrek Moskovaya kadar kovaladı, ora ruca büyük ihtılâlci Türk Ebumüs dan Macaristan kıyılarını dolaşarak lımın mezpnna gitmiş ve sonra Fir gpri döndü, Semerkande geldi. devsinin gömülü olduğu yere uğnyaTimur, Sevistan, Blucistan ve Efgarak Koca şair, kalk ta Türkü gör! denistanı da aldıktan, Şiraz ve Azer mişti. baycanda yüz gösteren isyanları ya Turkelinde arabca ve acemceyi tıştırdıktan sonra Bağdad üzerıne inbırakıp ilmî ve edebî eserleri türk di. Mezopotamyayı zaptetti ve 1393 te Htndistana geçti, Gania kadar yü çe yazmak ta Timur devrinde umumirüdü, birçok zaferler kazandı, Del leşmiştir. Cihangir Timur, hiç şüphe yok, hh r i ele geçirdi, Semerkande döndü. baslıbaşına bir cihangir, onu tarih, kıO sırada garb Türkleri, Osmanlı vanc dujarak göğsünde taşır. lar Bizans împaratorluğunu sıkıştırı yorlardı ve bütün Avrupayı korku i M. Turhan TAN Bu rev varakasmı kesib saklavinıı Cumhuriyetin müsabakası 12 ıncı Kumandanlar Serisi •» •»• «tntı »• »» Rey Puslası ısım v«