1 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

1 Mayis 1°*5 Cumhunyet Ingiltere, Almanyayakarşı do Venedik Konferansı Macarîstanîa Bulgaristanın silâhlanmananmasını kuvvetlendiriyor Iarı meselesi konuşulmıyacakmış Fransız Bahrîye Nazırı Londaraya gitti, Almanyanm yeni denizaltı gemileri yaptırması meselesini konuşacak Aîmanyar'aki deniz inşaat tezgâhlan hümmalı bir faaliyet içinde çalışıyorlarmış, şimdiden hazır vaziyette denizaltı gemileri varmış Vaşînsçton 30 Bahriye Nezareti mehahli, Almanya tarafndan de nizalb gemileri inşasınm, îngiltereyi, deniz kuvvetlerini artırmağa mecbur ed»ceği kanaatindedirler. Londranm, «Eskalotor» ahkâmına müracaat edeceği zannediiiyor. Filhakika, Londra andlaşması, mümziler den herhangi birine, diğerlerini Kaber dar etmek şartile, donanmasını artirmak Kakktnı vermişrir. Vaşington andlaş masile müesses bulunan muvazene, herhangi bir devlet tarafından, bahriyesini artırmak suretile ihlâl edildiği tak dirde, o muvazene gene bu suretle iade edilmiş ol?cakbr. Amerika, îngiliz donanmasmm arhnlmaşına muhalefet etmiyecektir. Ancak, Japonyanm da vaziyetten istifade ederek, ayni ahkâma müracaat etmesinden ve îngiliz donanmasile kendi donanması arasmdaki 35 nisbetini tn<ıhafaza kaygusile yeni gemiler inşa ey' Tnr^nden endişe etmektedir. Îngiliz Ainan mutakereleri tehir edildi Londra 30 Îngiliz Alman müzakereleri, M. Hitlerin, Almanyanm dış siyasası hakkında mayıs ortasında vereceği izahattan sonraya talik edil mi«tir. Îngiliz Alman Londra müzakerelerinin tarihi henüz tesoit edilmemiştir. Royter ajansının diplomatik mu • habirinin haber verdiğine göre, Almanyanm denizaltı gemileri inşa etmesi meselesi, elân îngiliz bakanlan arasmdaki müzakerelerin mevzuunu teşkil etmektedir. Londra 30 (A.A.) Kabinenin, Almanyanm deniz kuvvetlerini artır ması keyfiyetini yakında Berlinde protn tts etmesi muhtemeldir. Îngiliz gazetelerinin neşriyah Londra 30 (A.A.) Deyli Eksprese nazaran M. Hitler, vaziyetin pek gayrimüsaid olduğunu gördüğü ve yeni denizaltı gemilerinin inşasına ve hava kuvvetlerinin takviyesine karar verilmesi üzerine hasıl olan heyecanm sükunet bulmasmı istediği cihetle, bu hafta sonunda başlıyacak olan îngi liz Alman deniz müzakerelerinin tecilini istemiştir. Bu gazete, M. Hitlerin bu müza kerelere girişmezden önce, sureti mahsusada içtimaa davet edilecek olan Rayştacnn huzurunda, bir nutuk irad edip Almanyanm dış siyasasını tasrih etmek arzusunda bulunduğunu ilâve ediyor. Morning Post gazetesi de diyor ki: «Berline bir protesto notası göndermenin faydalı olup olmryacağını kestirmezden önce, Parisle ve Roma ile teatii efkâr edilecektir. F^nsa Bahriye Nazın M. Pietrinin ziyareti, gerçi hususî sebeblere müstenid olmakla beraber, hassatan faydalı olacaktır.» Deyli Herald: «Almanyanm deniz kuvvetlerini artırma programı, umumiyetle zannolunduğundan fazla tatbikat sahasmda tlerlemiştir, diyor. Bugün mürettebable birlikte, alb denizaltı gemisi Hazer ve Şimal denizi manevralanna iştirak edecek bir haldedir.» Almanyanm deniz programı Berlin 30 (A.A.) Havas mu habirinden: 12 parça denizaltı gemisinin inşası, daha başka gemilerin de inşasını der • piş eden yeni Alman deniz programının ancak bir cüzüdür. Hamburgdaki Blohum ve Voss tezgâhlarile şarkî Prusyada Şihav ve Kiyel tezgâhlan faaliyetle çahşmaktadırlar. Diğer ta • raftan Kiyelde deniz tayyareciliği de hali inkişafta olup Baltık sahilinde Flensberg ile Şteein arasında dizili duran deniz tayyarelerinin adeden son zamanlarda pek ziyade arttığı görül • müştür. F L. Olimpiyakos geliyormuş.. porperveran baylanmız! Geçen defaki Libertaş melhamei kübrasından sonra, bir daha memlekete yabancı futbol takımı getirmeğe tövbe eden Federasyonu muz, spor sevgisinin galebesile, bu şiddetli karanndan vaz geçerek, Olimpiyakos adındaki takımın gelmesine müsaade etti. Huy canın albndadır darbımeselinin doğruluğuna inanc getirenlerden olduğum için, Allahın bildiğini kuldan ne saklayım, ben bu sefer de siz baylanmm tek duracağınıza ihtimal veremi yorum. Zira, ben kendimi bildim bileli, siz bavlanmın nazarınızda, futbol denilen asil ve nezih oyun. koç döğüşü, deve güreş gibi şeylerin bir türlü fevkine cıkamadı. Mühimce bir maç seyrebnek için ne zaman aranıza katılacak ol sam, tatlı canımı Allahıma emanet ederim. Artık hakemliği üzerine alan zavallı ile fukara oyunculann kime sığmdıklannı siz tahmin edin.. îhtiraal ki, içlerinde ilmihali kuvvetli olanlar, ; bi ' "m enbiya ve evliyayı sıralıyorlardır. Hayli diyelim ki, o eski, müzminlesmiş Galatasaray Fenerbahçe davası, bize ta Bizans devrindeki reka betlerden miras kald'ğı için, bundan vaz gecemiyoruz. Fakat kendi yurdumuza, kırmızı balmumu ile davet ettiğimiz yabancı oyunculan pataklam?A hakkını. acaba hangi an'aneden alıyo :1 1: ruz? Halbuki, ben'm ' rçim ve siz baylarımın da bilmeniz Tim gelen şudur ki, Türk, konuğu düşman bile olsa, onu ağırlamayı boynuna borc biür.. Ondnn fena muamele dahi görse, yurdunda misafir oldukça onu in citmekten çekinir. Siz baylanm ise, Allah gözlennizi bir daha döndürmiyegörsün, sağa sola, önünüze, arkanıza bakmadan, rasgele indiriyorsunuz köteği. Bu doğru birşey değildir. Danlmayın ama, sizin bu hareketiniz, her zamanki kibar tavırlarmız ve üzerinizdeki medenî insan kılık ve kıyafeti hak kında toptan bir cilâ, çabuk sıyınlan biı astar boya imiş gibi, bir suizan hasıl ettiriyor. Almanlar eski müttefiklerinin silâhlanması ve hukuk müsavatı bahsinde neler düşünüyorlar? Viyana 30 (A.A.) 4 mayısta Venedikte toplanacak olan îtalyan MacarAvusturya konferansmm programı, Tuna umumî ademi mudahale misakı ve iki taraflı mütekabil yar dım misaklan çerçevesi içinde tahdid edilecektir. Macaristanın birçok noktalann ay dınlanması hususunda taleblerde bu lunacağı tahmin edilmektedir. Fakat Avusturya mahafili, Macarlann, muahedelerin tadili hakkındaki fikirleri nin münakaşa mevzuu olacağını tah min etmemektedirler. Avusturyahlar, emniyet teşkilâb mevzuunun esas raeseleyi teşkil etbğini, silâhsızlanmış devletlerin tekrar silâhlanması hususunun Roma ve Venedik müzakerelerinde ikinci derecede bir mesele olarak tetkik edilmesi lâzım geldiğini söylemektedir ler. Avusturya mahafili, merkezî Avrupada yapılacak emniyet teşkilâtınm hukuk musavab hakkında Cenevrenin 11/12/32 tarihli tebliğini, silâhsızlanmış devletler lehine otomatik bir şekilde ortaya koyacağı fikrinde bulun • maktadırlar. Habsburglann tahta geçmesi meselesi, diplomatik mahafili alâkadar et memektedir. Avusturya hükumet adamlan ile küçük itilâf devletlerinin kat'î noktai nazarlanna göre, bu meselenin müzakeresi, şimdilik mevzuubahis değildir. Italyanm lavzihi Roma. 30 (A. A. ) Venedikte 4 mayısta toplanacak olan Macar îtalyan Avusturya konferansmm maksadı, haziran başlangıcmda Romada toplanacak umum! Tuna misakı konferansma dahil olacak bir üç • ler bloku tejkil ebnck değildir. Italya, küçük itilâf devletlerinin ve Tuna konferansına iştirak edecek diğer devletlerin Cenevredeki toplanb sında, Roma konferansmm maksadlannı izah ebniştir. Almanlar ne diyorlar? Berlin 30 (A. A.) La Correspondanca Diplomatico Politique, AImanyanın eski müttefiklerinin hukuk musavabndan bahseden bir makalesinde diyor ki: «Venedikte toplanacak olan ihzarî konferans, zannolunduğuna göre, münhasıran Avusturyanın tekrar silâhlanması işi ile meşgul olacak, fakat Macaristan ve Bulgaristanın arzularını tetkik ebniyecektir. Bu iki memleketin sözlerini ne zaman, ne şekilde dinletebilecekleri ve ne gibi neticeler elde edebilecekleri belli değildir. Macaris tan ile Bulgaristanın silâhlann terkme aid taahhüdlere riayete devam etmeleri yani silâhsız bir halde kalmalan bizzarure diğer devletlerin silâhlan ter kebnelerinin derecesine bağlıdır. Vaziyetleri kendilerini münhasıran komşulannın hüsnü niyetine bel bağlamağa mecbur tutmakta olan memleketlerin ileri sürmekte olduklan metalibata karşı gösterilen muamelenin şekli, işleri sürüncemede bırakmaktan ve bu memleketlere haklannı vermemekten ibaret bir teşebbüsten başka bir şey değildir. Şu halde yine eski klâsik misal karşısında bulunuyoruz: Yani şimdiki Avrupada hukuk musavatını «mevcud muahedelerin tadili hakkında yapıla cak ihlâskârane müzakereler»le kuv vetli devletlerden koparmak mümkün olmıyacakbr; zayıf devletlerin vazi yetlerinin hukukî esaslan artık gayrimevcud bir hale gelmiş olmasuıa rağ.. Fransız Bahriye Nazın Londrada Londra 30 (A.A.) Fransa Bahriye Nazın M. Pietrs, îngiliz meslektaşı M. Bolton Eyres Monsellin kızının evlenme merashninde bulun mak üzere dün akşam Londraya gelmiştir. Siyasal mehafilde, M. Pietrsnin ba fırsattan istifade ederek îngiliz mes lektaşı ile 12 tane Alman denizaltı gemisinin tezgâhlara konması meselesini münakaşa edeceği tahmin edilmekte dir. JRarti Kamuta^ grupu toplandı Fransız Sovyet andlaşması Kültür teşkilâtında yenilikler Güzel San'atlar umum müdürü kim olacak? Ankara 30 (Telefonla) Güzel San'atler Umum Müdürlüğüne umumî müfcttiş Reşad Nurinin tayin olunması ihtimalinden bahsedilmektedir. Ankara Musiki muallim mektebile Güzel San'atler Akademm bu umum müdürlüğe bağlanacaktır. Umum müdürlük Kültür Bakanhğı bütçesinin merkeze ayırdığı tahsisatla idare edilecektir. Kültür Bakanlığı bütçesine konulan 70 bin lira tahsisata gelince bundan sarfmazar edilmesi ve yahud bu tah sisatın Cebecideki Mülkiye mektebi inşaat faslına nakli muhtemel görülmektedir. Yapılan tetkikler, bir temsil akademisile devlet tiyatrosu teşkili için 700,000 liraya ihtiyac olduğunu gösterdiğinden bu tasavvurun şimdilik geri kaldığı anlaşılmaktadır. Maamafih Güzel San'atler umum müdürlüğü bu işlerle de meşgul ola cakbr. Yunanistanda m e n . » . „ , . „ r.r ııwımıiBii)«(«mMiı»ıwM"fl»H«M Bu top^antıda Dış Bakanı \ndlaşmaya bugün sah izahatta bulundu çekilmesi bekleniyor Ankara 30 (A.A.) Cumhuri yet Halk Partisi Kamutay Grupu bugün saat 15 te Antalya saylavı Cemal Tuncanm başkanlığı altında toplandu 1 Bulgaristandan yurdumuza gelen bazı göçmenlerin hayvanlannın hududlarda alıkonulduğu hakkmda Edirne Saylavı Şeref Aykut ve arkadaşlanrnn yapbklan sorguya Iç Bakanı cevab verdi. Bulgar hükumetinin Sofya elçimizin müracaatine karşılık olarak Türk göçmenlerinin hayvan ve eşyalanna mü manaat edilmiyeceği hakkmda verdiği teminab Partiye bildirdi. Bakanm bu izahı soranlarca yeter görüldü. 2 Edirne saylavı Şeref Aykutun Kobanya çiftliği, Azadlı baruthanesi ve çayırile Vezirçayın ve Menekşe çiftliklerinin çevrelerindeki köylüye niçin dağıblmadığı hakkmda yapbğı sorguya Iç Bakanı Şükrü Kaya safhala nyla cevab verdi. Ve bu fırsatla hükumetin göçmen nüfusu, ve göçmenlerin ve topraksız köylülerin toprak sahibi olmalan hakkmda güddüğü siyasayı ve memlekette arazi ve toorak rejimini anlatbktan sonra bu rejimin ıslahma ve agrer siyasasmm takibi ve tatbikı lüzu muna işaret ederek bu önemli ve acele işin partice bir esasa ve çabuk bir halle bağlanmasını ve bunun için de gruptan seçilecek bir komisyonda konuşularak sonunclanmasını öne sürdü. Şeref Aykut meseleyi izah ve bu lüzumu pekleştirdi. Bu teklif parti gru punca kabul edildi. Toplanb sonunda Dış Bakanı Tevfik Rüştü Aras Türkiye ve arsıulusal siyasa durumunu anlatb ve deyevi grupça büyük ilgi ile dinlendi ve onanParis 30 M. Laval ile Sovyet sefiri Potemkin, dün akşam saat 17 den 19,20 ye kadar karşıhkh müzaheret andlaşmasına dair istişa re etmişlerdir. M. Laval, andlaşma metnini bugünkü kabine toplantısında arka daşlarına arzedecektir. Sonra da, kendi hükumetile istişare etmiş bulunması muhtemel olan M. Potemkini kabul eyliyecektir. Andlaşmaya, çarşamba günü sah çekilmesi muhtemeldir. Bu itibarla, M. Lavalin gelecek hafta başında Moskovaya hareket etmesi müm kündür. Mukavele, Cenevre andlaşma sının çerçevesi dahilinde, yani bu andlaşmanuı 10 uncu, 11 inci, 12 nci, 16 ncı ve 17 nci maddelerine uygun olarak akdedilmiştir. Mukavele herhangi bir başka devletin aleyhine müteveccih de ğildir. Müsavi hukuk ve vecaible ve Ulutlar Kurumunun çerçevesi dahilinde Şarkî Avrupa için karşı lıklı bir müzaheret sistemi tesisine çahşmayı istemek şartile ileride bu mukaveleye herkes iltihak edebilecektir. Orfi idare pazartesiye Sovyet Harbiye günü kalkıyor bir beyanname neşretti Divanıharbler cumartesîyc kadar işlerini bitirecekler Atina 30 (Hususî muhabirimiz den) Divanıharblerin ellerinde bulunan mühim muhakemeleri cumarte siye kadar bitirmeleri ve örfî idarenin pazartesi günü kaldınknası muhtemel dir. örfî idarenin kaldınlmasile şim diye kadar intihabata iştirak ebnek istemiyen muhalif bazı fırkalann mü habata iştirakleri temin edilmiş ola cakbr. Hükumet intihabatta rejim meselesinin mevzuu bahsedilmesine müsa ade ebniyecektir. Bu meselenin herhangi bir fırkamn programma esas tutul ması memleketin asayiş ve intizamına karsı suikasd telâkki edilmektedir. îmam ve hatiblerin yeni imtihan nizamnamesi Ankara 30 (Telefonla) Ya pılan yeni nizamnameye göre imam Iık, hatiblik, ve meyzinlik etmeğe is tekli olanlar bundan sonra iki imti han geçireceklerdir. îmtihanlann bi rincisinde sesleri ve okuyuşlan dene necektir. Bunda kazananlar bilgi imtihanma girebileceklerdir. Meyzin olacaklara da ezan ve namaz bilgilerile yurd bilgisinden sual ler sonılacakbr. Vâizlerin imbhanında bir âyet veya hadis gösterilerek türkçeye çevirtile cek, tefsir, hadis, ve yurd bilgisine dair sualler sonılacakbr. Afyon Antalya hatü Isparta 30 (A.A.) Afyon Antalya hatbnın îsparta şube kolun da demiryolu istimlâk işine devam edilmcktedir. Bugüne kadar îsparta ve Bozan önünde yapılacak istasyonlarm yerlerinin istimlâk işi bitmiş ve hatbn geçeceği kararlaşbnlan saha üzerinde mühim bir arazi isbmlâki de yapılmışbr. Silâh fabrikatörleri Habesistana üşüştü Londra 30 (A.A.) Deyli Telprafın Eritreye gönderdiği muhabir. Masgadan gazetesine yolladığı bir mektubda, Eritredeki limanda büyük miktarda harb malzemesinin toplanmış olduğunu yazmaktadır. Hazırlıklann ehemmiyeti, yalnız müdafaa için, yapılmış olmalan ihtimalini bertaraf ettirmektedir. Habesistana gelince, kralın îtalyan istilâsına bütün kuvvetile karşı koymak karannda bulunduğu asikârdır. Habesistana ancak, Fransız Somalisinde Cibuti yolu yahud îngiliz Somalisindeki bazı hâli arazi yollanndan silâhlar, tayyareler, top arablan ve tanklar ithal edilebilir. Bu itibarla Habeşistanın harbe hazırlanması müşkül bir meseledir. Adisababada kral ile mülâkatlarda bulunmuş olan bir îngiliz, bu şehirde 9 silâh ticarethanesinio mümessillerini gördüğünü söylemijtir. Sovyet artistleri îzmire gidiyor Ankara 30 (Telefonla) Iki haftadanberi şehrimizde bulunan Mosko va Büyük Akademisi Devlet tiyatro su artistleri yann îzmire hareket ede ceklerdir. Dayapın, eski zamanda bize, cennetten çıkrna olduğunu söylerlerdi. Gercekten oradan çıkıp çıkmadığmı pek bilmiyorsam da, medenî camialardan ç'karıldığına, yirminci asır insanlannın muhit ve meclislerinden teb'id edilmiş olduğuna kanaatim vardır. Böyle yebniş yedi yerden koğulan kötü bir itivadm, gelip te bizde kapılanBugün Berlinde mua^zam m^'nı, hem de civanmerdlik ve efenşenlikler yapılacak dilik sahası olan spor alanında hortla Moskova 30 (A.A.) Harbiye ma«mı siz hcs görür müsünüz?. komıseri Voroşilof, 1 mayıs münaseSayın baylanm! betile, Kızılorduya hitaben neşrettiği Aya^mızm turabı olayım: Stadyobeyannamede diyor ki: ma gelirken, ya bir uyuşturucu ilâç ,yahut ki yakmlanmızdan birini iyice dö<c Sovyet Rusyası, sulhperverane eserini ikmale çalışmaktadır. Bununla , ğüp te hıncmızı almadan gelmeyiniz. Birşey değil; adımız çıkacak ta, bize beraber, kendi topraklanna karşı vu artık kimsecikler misafir gelmiyecek • u bulacak her türlü tecavüze mukak diye korkuyorum. vemet ebnek azmindedir. Kızılordu, bu İnsaf edin: Sahaya, hakemi, eski hususta hükumete filen yardım ede zaman şövalyeleri gib zırhlı, oyuncucektir. lan yeniçeri levendleri gibi şişhaneli, Kızılordu, en mükemmel teslihata kuVurlu olarak ckaramayız ya?. maliktir ve her nefer işçiler yurdunun Eğer topun düsttiğü yere kale adı mürdafaası uğrunda canını feda etmeverilmişse, emin olun ki bunun manağe hazır bulunmaktadır.» < sı mecazidir. Yoksa oraya da taşkinBundan sonra Voroşilof, ordunun l'klannıza karşı koyabilmek için, bir bayrammı kutlulamakta ve beyanna iki tane «balyemez» mi yerleştirelim?. mesini: «Yaşasm işçiler inkılâbmm Tuhafbr! Her biriniz, dısanda, ukoruyucusu Kızılordu..» sözlerile bi mumî havannızda halim, selim adamtirmektedir. larsınız. Tramvayda, biletçi, herhangi Almanyada bir müşteri ile onluk kavgasma tutuşBerlin 30 (A.A.) Yannki 1 sa, ihtiyaten ön kapıdan savuşursunuz mayıs şenliklerine iştirak etmek üze da, stadyoma gelince yırbcı kaplan kere, Almanyanm bütün vilâyetlerinden siliyorsunuz. Bu maç günlerine mah tayyare ile işçi heyetleri gelmektedir. sus huyunuzu, hergünkü huyunuzla Tempelhof tayyare meydanında yapımezcederek, tatlısert birer adam olmalacak muazzam işçi resmigeçidine nızı dilerim. bir milyon nümayişcinin iştirak edeceği Vakıâ heyecansız adam, adam detahmin edilmeketdir. ğildir... Değildir ama, siz baylanm bittalyada nekadar faşist var raz aşın gidiyorsunuz. Niyaz ederim: Bundan sonra, bıraRoma 30 (A.A.) Bugün 30 nikınız da, hissiyabnıza, âsabımza, htri san günü faşist teşkilâtlannm mevcudu asaletiniz hâkim olsun! 4,397,288 dir ki, bunun 1,913,144 üErcümend Ekrem TALU nü Balillalar ve 1,665,305 ini de genc îtalyan kızlan teşkil etmektedir. n .:. ı mayıs cü. Turizim komisyonu Ankara 30 (Telefonla) Ve kâletler murahhaslanndan mürekkeb Turizm komisyonunun Gümrük en cümeni toplandı. Geç vakte kadar tetkikafta bulundu. Seyyahlara gösterilebilecek gümrük kolaylıklanm tesbit ebnekte olan encümen çalışmalanna devam edecektir. Yunnmu mnıyı^DİbDBIkDsıro Sirkeci hamallan gr^v ilân etti Izmir atlı tramvayı nihayet tarihe karışdı Izmir 30 den) Bu lar kalkıyor. donda yalnız (Hususî muhabirimiz gece yansı atlı tramvayYanndan ibbaren Kor otobüsler isjiyecektir. Sirkeci şimendifer hamallannın i leri gelenlerinden Serdar, Yusuf, Mahmud, Hasan, Resul dün Demir hane iskelesinde bazı rüccarlann balyalannı taşıbnası içm az para verdiklerinden diğer hamallan da kandır mişler ve çalışmamışlardır. Bütiin hamallar bir kenarda otururlarken Hamdi ismindeki hamalın ot balyalannı birer birer taşımağa başladığını görmüşler, hemen üstüne ahlarak Hamdiyi döğmeye başlamışlardır. Bunlann i çinden Resul çok kızmış, yerden blr kaldmm taşı alarak Hamdiyi başın dan ağırca yaralamışbr. Vak'ayı po lis haber almış, tahkikat yapılarak 6lebaşılar yakalanmis.br.