30 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi BSyik bir külüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane buEanmak lâzımdır. J u mhu r i yef SâyK 3 9 3 4 Telırraf »e mektup adresi: Cumhunyet, Istanbuı . Posta lratusTi: Istanbul. No. 848 S â l l 3 0 NİSân 1 9 3 5 Teıeloa: Basmunarrir T« vH: 22368. Tahrir heyetl: 24298. Id&re ve matbaa kısmlle Matbaacılık T« Neşriyat şir^en 24289 24290 Gazetemiz bugün sahifedlr 1 6 Adliyemizin demir Bir kurum hatine Geldiğini Görmiyecek miyiz? dliyenin yerine getirmekle mükellef olduğu adaleti icra edeceğinden kuşkuya yer yoktur. Ancak adaletin yerine getirilmesi ömre sörerse bu işin tam olarak ve en i\i olarak yapıldığını iddia edebiîmekliğimize imkân kalmaz. Cezada olsun, hukukta olsun tam olarak ve en iyi olarak yerine getirilmek icab eden adaletin en çabuk denılecek bellı bir zaman devresi içinde ikmal ve icra edılmiş elması şarttır. Bu şarh beraberinde tutamıyacak adalet, nasıl söyliyelım, herhalde tam bir adalet sayılmaktan nzak kalmağa mahkumdur. Ve ilâve edelim ki müstakil adalet kurumu, tuttuğunu zamanında kopanr bir kuvvet, herhangi yöntemden hiç teessür duymaz bir çelik çekiç olmazsa devlet müessesesinin salâbetinden, kudretmden ve sürekli ayakta duruşundan en acı kuşkulara düşmeğe yer olur. Fransızlann Verites de Lapal'mc dedikleri herkesin bildıği açık gerçeklikleri bir daha söylemekle ukalâlık taslamak arzusunda bulunmuyoruz. Şuna yanıyoruz ki ikide bir bu açık hakikatleri söylemek zarureti karsısında kalıyoruz. Gece gündüz düşüncesi elbet adliyemizi istediğimiz yüksekliğe çıkarmak olduğunu pek iyi bildiğimiz değerli devlet adamımız Bay Saracoğlu Şükrünün Bakanhüjında adliye Merimizi düzeltebileceğimize kuvvetli inan'mız vardı. Bu inana büyük bir zayıfhk gelmemiş olmakla beraber bu en büyük mi'let işini umd'jğumuz çekle çıkaramaktan da arasıra sabırsızlanmamak elde olmuyor. "Dözelecek yeıler nercsi, bozukluk nesayın Bakanm blzdcn urnjz voktur. Biraz da gülmek için bazj bi'dikleım »»kâyet şekillerini söyliyeljn. Bu blldikler haklı işleri icin adüyeye basvurmak mecburiyetinde kahrlarsa hsrhangi bir son almaktan âciz kaldıklannı ve fakat kendileri aleyhine yapılmış olan davalann şaşılacak bir cabuklukla bitirildiğini ileri sürdüîer. Acaba na8il oluyor da bazı davalar hiç bitmiye*ek sürüp gittiği veya uyuyup kaidığı halde diğer bazılan yürüyebiliyor? Bunun bir talih veya tahhsizlik eseri olduğunu mu kabul etmeli? Bize bu yolda şikâyet eden kimselerin mübalâğaya kapılmadıklannı kendi nefsimizdeki tecrübemizle de biliyoruz. Yakından ilgimiz olan \e Temyize giderek oradan ancak dört ayda çıkacağı söylenilen bir mesele çimdi üçüncü yıluıdadır ki hâlâ büyük mahkemenin çekmecelerinde uyuyor. Hem bu işte Temyizin verecegi karar bir mcrci bildiriminden ibaret olacakb. Ondan sonra daha iyisi yapılsm diye kanunu iki kere temelli değişmelere ugratılan icra işlerinin fenadan betere gittiğini kabul etmek lâzım geliyor. Gecen gün îstanbulun ünlü avukatlanndan birinin icra işlerinden umudunu keserek mesleğini bırakmak düşüncesmde olduğunu bize hikâye ettiler. Son haddine gelmiş bir icra işinia alelâde bir istihkak dılekçesile geri bırakılmış olduğu şu son günlerde bize yanılayakıla anlatılan şikâyetlerdendir. Kimin tarafından verildiği bile bilinmiyen bir istihkak istidasile hiç icra geri bırakılabilir mi? Ya bu istida sadece bir oyımdan ibaret5e> îcra dairesi herhangi bir istihkak davasile icrayı tehir ettinnek istiyen talebi vesikalata ve hatta temınata bağlatmakla mükellef değil midir? Eğer alelâde bir istida icrayı durduracak ve geri bıraktıracaksa hiçbir icrayı yürütmeğe imkân kalmıyacağını söylemeğe hacet mi vardır? Adliye işinde şikâyetin biri hepimi2İn tüylerimizi ürpertmek lâzım gelirken birden çok arbğı karşısmda kalmca bize göre sayın Bakan Saracoğlunun dikkat gözünü çekmekliğimize işte zaman zaman böyle zaruret oluyor. Sozü bitirmek için alın bir Verile de Lapaüsse daha: Bir konferans daha! Romadan önce Venedikte bir toplantı yapılacak • Italyan, Avusturya ve Macar Dış Bakanları toplanıp görüşecekler, Macarîstan Tuna misakına iştirak için silâhlanmasmı şart koşuyor Londra 29 (A.A.) Alâkadar mehafılden öğrenildiğine göre, Avusturya Macar dış bakanlan Berger • Valdneg ve Kanya ile latlya dış, bakanlık müsteşan Suviç arasında cu j martesi günü Venedikte bir müzakere yapılacaktır. Roma 29 (A.A.) «Her devletin haklanna ve istiklâline hürmet» csası üzerine sulhun temini için Roma, Viyana ve Budapeşte hükumetleri arasmda bir polirika birliği tanzim eden 1 73934 Roma protokolu mucibince, Venedikte bir Macar Italyan Avusturya konferansınm toplanması lüzumunun, Macaristanın, Tuna misakı hakkmda ortaya koydugu meseleler den ileri geldiği zannedilmektedir. Söylendiğine göre, Macaristan muahedelerin tadili prensipinin aynen muhafaza edilmesini ve tadil lehinde yapılacak herhangi bir hareketin adcmi müdahale aîeyhinde tefsir edilmemesi Türk kadını, harb olursa erkeğile beraberdîr! Atatürkün Dünya kadınlarına cevablan Ankaraya giden konferans ü yeleri arasında bir kadm gazeteci Atatürke şu suali sormuştur: Türk kadınlarını asker yapacak mısınız? Atatürk bu suale şu cevabı vermiştir: «Biz erkeklerimizi bile harb felâketinden uzak bulundurmak istiyen insanlanz. Fakat harb et mek zorunda bıralalırsak yurd kavgasmda kadınlanmız erkek • lerimizle beraber bulunacaktır.» Vakıflar tanzim edilecek Yeni kanunun Kamutayda müzakeresi başlıyor Lâyihada bütün vakıfların idaresine, vakıf şekillerine ve tagyirine dair mühim maddeler var Ankara 29 (Telefonla) Ka mutayın muhtelıf encümenleri vakıflar kanun lâyihası üzerindeki tetkik ve mütaleasını bitirdi. Lâyiha şimdi Ad liye «^cümenindedir. Bu lâyiha ile I medenî kanunun neşrinden evvel mev ! cud vakıfların ne suretle idare edileceği, idare edenlerin vazife ve mes'uli yetlerinin ne olacağı, vakıf şartlannın ve indelicab gayelerinin ne suretle değiştirileceği tanzim ve buna müteferri hükümler tesbit olunmaktadır. Lâyiha kabul olunduğu takdirde memleketimizde bir kısmı kanunu me deninin neşrinden evvel vücude gelen #ve bu kanun hükümlerine tâbi vakıf lar ve diğeri de kanunu medeninin ne§rinden sonra vukua gelmiş veya geti rilecek ve kanunu medenî hükümlerine tâbi tutulacak tesisler olmak üzere iki nevi vakıf bulunacakbr. Fakat bizde medenî kanunun neşrinden evvel vücude getirilen kanunlar bir hususiyet arzeonekte olduğundan bu vakıflar için ayn hükümlerin ve ayn bir idare şeklinin kabulü zarurî görülmüştür. (Arkası dorduncu sahtfede) Vakıf emlihUn 4 üncü Vakıf Han Veneaîkten bir manzara ni istiyecektir. Macaristan ekalliyetîer hukukunun tasrih edilmesini de isti yecektir. Bu suretle, bu ekalliyetlerden birinin herhangi bir talebinin, ademi müdahale prensipine bir tecavüz telâkki edilmemesi temin edilmiş buluna • caknr. Macaristanın, silâhlanma mesele • (Arleast yedznct sahifede) Yunanistanda muhalif liderlerin muhakemesi General Metaksas divanıharbde şehadet yerine siyaset yaptı [Atina muhabirimizden] Atina 29 (Te lefonla) Pas k a 1 y a tatilindeı sonra divanıharb ler bugün tekraı muhakcmelere baj {amiflardır. Muhalif part liderlerinin muka keme edildiği di • vanıharbde Gene ral Metaksas şa hid olarak dinlenmiştir. General li Ceneraf Metakaaı derlerin isyanla alâkadar olup olma dıklan hakkında birşey bilmediğini iArKası uçuncü Umumî nüfus sayımı Başbakan Ismet Inönü vilâyetlere gönderdiği bir emirde sayım işlerinin ehemmiyetle takibini bildirdi Ankara 29 (A.A.)) Akkp mu Bulumata göre 1955 umumî nür İH* ŞMjmt hanrhkİMi her ta»»ft« ha»a Demir sanayiinin temeli Zonguldakta açılacak fabrika için hariçten demir alacağız; Kütahvada ^emir madeni bulundu Ankara 29 (Telefonla) E konomi Bakan • lığı memleketimizde Sümer Bank elile kurulacak olan demir sana yii etrafındaki tetkiklerine devam ediyor. Bu tetki kat neticesinde Sümer Banka işe başlaması için di rektifler venlecek nr. Memlekette şimBir demir izabe oeağı dılık iki büyük izatiyacı karşılıyabilecektir. be ocağı ve bir haddehane yapılacak Demir sanayiinin kurulmasile ilk a br. Izabe ocaklannm Kastamonu ci lmacak netice demir çubuk ve lveha vannda kurulacağı söylenmekle beraber Zongulmdak taraflannda kurul n>n memleket içinde imalidir. Bunun için lâzım olan ham demir haricden itması daha muhtemeldir. iki ocaktan hal edilecektir. şimdi yalnız biri kullanılacakbr. Esa • (Arkan 4 üncü sahifede) sen şimdilik bir ocagın işlemesi de ih • VIII > MIMItf* VtVIVII*#*aVIIIVltllllVIIIBtl*llt ' I I ••••lltflllVllllllllllVVIIIIl l l l l l I I I I I I UIIIIBIIIIIMtfl IV* IIVMIMfVf • « • • • • • • • • 1V V tlllTVK VIIM I I I f M<lil*ı M i m ı n 1 •• • • • • • • • l I 1 V rctle dtvam etmektedır. Son iki haha zarfında istatistik umum müdürlügu Ankara, Çankın ve Eskişehir vilâyetleri dahilinde nümerotaj teftişi yaptırmısbr. Diger taraftan BaşVekil îsmet înö nü vilâyetlere verdiği bir emirle sayım hazırlıklannın ve bilhassa nümerotaj işlerinid ehepımiyetle takib • edilmesi . Uizumuou tcbarüz ettirdikteB »onra tayan işinin muvaffakiyetle ba$anlmannın memlekete temin edeceği faydalar kadar idare makinesinin kabiliyet ve kudre^ni ifade edcceğini bildinniştir. Gene bu tamimde Başvekil Ismet Inönü sayım hakkmda tstatistik Umum Müdürlüğünden verilecek talimat ve emirlerin önemle takibini butün idare Teislerinden istemişa'r. IIHIIIIIIIIlllillllJIIIIIIIHIIIIllIIHimilIHIHİHIIIIIIllHIIIIIIIlllll ll|lllllllllll*t*llf •llllllllll*ll|llllllltllll*IIII*UIIf lllir*ni|llfIllllT«l*l1ftn|1NIIIIH Bir harb çıkacak olursa KENDI JENKÎD Amerika ilk evvel tngiliz ve Fransız müstemlekelerini zaptedecekmiş 150 harb gemisile 470 tayyareden mürekkeb Amerikan donanması görülmemiş manevralar yapıyor Denize döküien zenginlik! Bu zenginlik îstanbulun süvrüntüleridir. Ötederiberi Istanbul, süprün tülerini arabalanna doldurur, muhtelif iskelelerdeki mavnalarile götürv.r, denize döker. Havasına göre deniz btt süprüntüleri qene İstanbul sahil lerine ruro vura dağıttr, arayerde biraz da halkın rahatstzlıqx pahasına mahveder gider ve ertesi gün ayni hal, öbür gün gene öyle... îstanbulda günde ortalama nesabla 1520 mavna dolduran bu süprüntüler, onlara mahsus olarak yapüa cak şehir harici yerlerde iddihar edilseler bu şehir çevresindeki toprak lartn en ziyade muhtaç oldufclorı gübrenin en güzelini vücude getire bilir. Şehir temizlik işleri için yîlda 500 btn liraya yakın masraf ediyor. Biraz gayret ve himmetle hem şehir bu bünük masrafın birçoğunu tasar~ ruf edecek bir netice elde etmiş, hem de memleketin bahçeciligine en muhtaç olduğu en kıymetli maddeyi bdl bol vermiş bulunur. Ucjrunda masraflar edilerek denize dökülen bu süprüntüler, bütün dünya büyük şehirlerinin altına kalbettik leri büyüfc bir zenginlik kaynağıdır. Izmir telefonu da açıldı Bayındırlık Bakanı dün ilk mükâlemeyi yaparak Izmirlilere Aydm hattı için müjde verdi Amerikan donanmanna mensub Destroyer grupa San Diyago limantnda Vaşington 29 (AA.) Reuter A Ingiliz Hondurası, kuçük Antil ve sair adalann isimlerini zikretmiştir. jansmdan: Mumaileyh, müstacel vaziyet hâdis Hava kuvvetleri umumî karargâm olduğu takdirde bu adalardan yapı şefi General Andrews, Millet Meclisi lacak hava hücumlarına karşı koy askerî komisyonunun gizli bir toplanmak için Amerikan hava üslerinin netısmda şu plânı tavsiye etmiştir: zaret altmda bulundurulmasını tav <Müstacel bir hal vtıkuunda Birlesiye etmiş ve şu beyanatta bulun şik Amerika hükumetleri, Amerika kıyılan yakınindeki Fransız ve tn muştur: « Keşfedilir edilmez, tesisatı bomgiliz adalanru zaptetmeğe hazır ol bardıman etmeğe hazar bulunmaklığımalıdır.> mız lâzımdır. > , General Andrews, bu meyanda bilMaamafih General Andrews, müshassa Terre Neuve, Sainte Pierre, (Arkası 12 nci sahifede) ı Miklon, Bermut, Jamayık, Trinite, Devletin temeli olan adalet, cemiyetin başlıca teminatıdır da. Onsuz ne o olur, ne bu kalır! 1500 lira mükâfat! Tafsilat 6 nci sahifede..,, YUNUS NAD1 Avrupa yolundan notlar: îsmail Habib. Çanakkale tefrikası, Dördüncüde Dikkatler, Bursa mektubu. t Fen bahisleri: Salih Beşincide Murad, Görüşler, Siz de bu fikirde mısüıız: Sabiha Zekeriyj'a. t Altmeıda : Hikâye: Ercümend Ekrem Talu, Venizelos tefrikasL Yedîneîde * ' ^ Almanya * mektubu: Abidin Daver I Sekizincide :Askerhk bahisleri:; Lützav. Meşhur insanlar müsabakası. Dokuzuncuda :Kadın sahıfesi. Onuncuda :Tarihten yapraklar. M. Turhan Tan, Ekonomi, ölum şuaları. Üçüncüde Nihayet telefonla da birbirîne bağlanem güzel Izmir ve Tatanbuldan birer gorunüş Dünden itibaren Ankara Izir ve | haba yahu! Ne var, ne yok> istanbul Izmir telefon muhaberesi Istanbulla bugün ilk defa konuşu • başlamıştır. ilk mükâlemelerden birisi yoruz. Nasılsmız, iyi misiniz? Arka Cumhuriyetle Izmirde çıkan Anadolu daşlar nasıllar?.. refikimiz arasında olmuştur. Buradan Tam bu sırada teiefonda bir anza Anadolu tahrir heyetini aradık. çıkb, bir dakika sonra düzeldi. Tek Gazetenin tahrir müdürü Kemal rar konuşmağa başladık. Talâtın belediye içtimaına gittiğini Izmirde ne haberler var? dedik. söylediler. Karşımıza iyi bir tesadüf e(Arkam üçüncü sehifede) seri olarak Izmir muhabirımiz Orhan Rahmi çıkh. Konuştuk: * Neresi orası? Izmir... Kimsiniz? Orhan R*hmi.. Burası istanbul, dedik, karşı mızdaki arkadaşımızdı. «O!.. Mer Mahallenin çapkını Ustad Halid Ziya Uşakhgilin güzel bir küçük hikâyesi yannki sayımızda