1 Ocak 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 25

2. Freskonun perspektifinde bilgisayar modelinin görünüşü. geçildi. Bunun için resmin alt kena- rına düzenli bir biçimde yerleştirilmiş döşeme desenlerinin seçilmesi karar- laştırıldı. Sanat tarihçileri bu dörtkö- şe şekillerin kare olduklarına dair bi- lim adamlarına oldukça kesin bir ifa- deyle güvence veriyorlardı. Bilindiği gibi, kareler aynı uzunlukta kenarlara sahip olduklarından perspektiflerin elde edilmesinde sorun çıkması söz konusu değildi. Resmin önemli ele- manlarının yer koordinatları hesap- landı. Ancak, ekip 58 kişinin resim- lerini çıkarırken daha mütevazi so- nuçlarla yetinmek zorunda kaldı. Ray-Tracing2-Biçimlendirme progra- mı ve yapısal (arkitektonik) veriler ile birlikte 20'yi aşkın figürün verileri Yüksek Okul'un Siemens- Büyükbilgisayarının mevcut belleği- ne (8 MB) sığmamıştı. Ayrıca, kişi- lerden bazıları ancak kısmen resim- lendirilebilmişlerdi. Ama bu durum- da da bilgisayar dedektifleri için, on- ları uğraştıracak yeterli malzeme or- taya çıkmış oluyordu. Figürlerin bü- tün önemli parametrelerine ulaşabil- mek için sanat öğrencilerinin resim modeli olarak kullandıkları türden tahta bir bebek alınarak bunun ma- tematiksel yönden analizine geçildi. Geometrik temel formlardan hare- ketle ekranda baş, gövde, kollar ve bacaklar işlenip depolandı. Bilgisayar resim verileriyle (her biri yaklaşık 600 KB) beslendiğinde ve her defasında yaklaşık iki saat (!) sonra ilk simulasyonlar modeldekinden başka bir perspektifle monitöre ak- tarıldığında, ilk sürprizler de belirmiş oldu: Raffaelo'nun resmindeki mer- divenin üst tarafında bulunan ve ka- re olarak varsayılan şekillerin dik- dörtgen oldukları ortaya çıkıyordu. Bu alanda yer alan figürlerin ise bir- birlerinden çok uzakta durdukları gö- rülüyordu. Ayrıca, orta merdiven ba- samağının daha geniş olduğu açıkça belli oluyordu. Burada aksayan ney- di acaba? Yüksek Okul-dedektifleri ilkin sah- neyi döndürüp ele almayı denediler: Kare görünenler öndeki değil, arka- daki şekiller olmuştu şimdi. Ama bu yöntem de doğru gibi görünmüyor- du. Çünkü merdivenin üst tarafında gerçi her şey yetli yerindeydi, ama alt tarafta inanılmaz bir sıkışıklık doğ- muştu. Bu durumda ilk versiyonda karar kılmak gerekiyordu ve öyle ya- pıldı. Şimdi programda 2 numaralı bil- 'mecenin çözümü vardı. Öklid'in tu- haf geometrik işaretinin arkasında yatan giz neydi? Raffaelo papalığa ait bu freskoyu resmetmeden önce, resimle ilgili incelemelerde bulunmuş- tu. Bu taslakların çeşitli röprodüksi- yonları kâğıttan basit paftalar üzerin- de hazırlanmış ve yazı tahtası ile mev- cut döşeme çizgilerinin dikdörtgenli- ğinden hareketle ölçümlenmişti. Yu- kardan sahneye doğru bir bakışın si- mule edilmesi sırasında şöyle bir şey saptanıyordu: Üçgenler ne bir David yıldızına tekabül ediyorlardı ne de dikkenarlıydılar. Bunlar şaşırtıcı bir tarzda figürlerin mekandaki düzen- lenişine işaret etmekteydiler daha çok. Raffaelo böylece resim-perspek- tifine ilişkin düşüncelerini “Atida Okulu” adlı yapıtına kestirmeden yerleştirilmişti. Sanat tarihçileri ise yüzyıllar boyunca bunun çözümünü bulmaya çalışmışlardı. Ta ki bilim adamları grafik-bilgisayarı aracılığıy- la sadece bina bölümlerini değil , sa- nat yapıtlarını da simule etme düşün- cesine ulaşıncaya kadar... Perspektif fenomeni için de şöyle bir açıklama- 25