olduğunda, 1541'in komut kanalın- da hatayı açıklayan bir mesaj hazır bekler. Bize kalan onu okumak. RUN komutu ile programımızı bir kez daha çalıştıralım ve bu seferki mesajı okuyalım: 21 READ ERROÖR 18 | 1541'e göre 18. track'ın 1. sector'- ünde bir okuma hatası var ve bu 21 numaralı hata türü. Daha sonra da göreceğimiz gibi, directory disketin üzerinde 18 numaralı track'da yer alır. Biz disketi 1541'den çıkardığımız için, 1541 bu track'ı bulamamakta ve bize hata mesajı göndermekte. 1541'in gönderebileceği hata me- sajlarının bir listesini tablo halinde si- ze sunuyoruz. Gerektikçe bakabilir- SİNİZ. Şimdi sıkı durun. Pek fazla bilin- meyen bir yöntemden bahsedeceğiz. Yukarıda, komut kanalını sadece program aracılığı ile okuyabileceği- mizi söylemiştik. Bu, işin yasal ve ku- rallara uygun yolu. Ama her zaman olduğu gibi COMMODORE 64'e üç- kağıt açmamız mümkün. Satır numa- rası vermeden aşağıdaki satırı yazın ve RETURN tuşuna basın. Hata me- sajının (daha doğrusu, komut kana- lında bekleyen mesajın) karakter ka- rakter ekrana yazıldığını göreceksi- niz. OPEN l 8 IS POKE 58,1:FOR I-1 GET : 1,AS$:PRİNT AS.PR]NT A$,CLOSE (ST -64): IF ST< > 64 THEN NEXT Bu satırda neler olduğunu sorma- yın. Bunu anlatmak için COMMOÜ- DORE 64'ün sistem değişkenleri ile ilgili kurallarına girmek gerekir, ki bu da bu yazının sınırlarını aşar. Eğer bu satırı verip RETURN'e bastığınız sı- rada bir sorun yoksa, ekranda göre- ceğiniz yazı şöyle olacaktır: 00,0K,00,00 Komut kanalını açmayı, komut göndermeyi ve 1541'in mesajlarını okumayı öğrendikten sonra sırayla gönderebileceğimiz komutları ve özelliklerini görelim: NEW (Formatlama) Daha önce göndüğümüz bu komu- tu kısaca açıklayalım: Başlıca göre- vi, disketi temizlemek ve kullanıma hazırlamaktır. Kullanım biçimi: NEW':isim,id İSİM ile 16 karakter, ID ile de 2 karakter verebiliriz. ID'nin önemine değinmiştik. Birkaç değişik örnek gö- relim: OPEN 1,8,15,“NEW:TEST1,XX”: CLOSE | OPEN 3,8,15:PRINT *3,“NEW:TEST2, XY"':CLOSE 3 OPEN 5,8,15,“N:TEST3,YX”: CLOSE 5 OPEN 2,8,15:PRINT # 2,“N: TEST4,A1”:CLÖOSE 2 Formatlama komutunu verirken ID yazmaz da sadece “N:TEST” gi- bi bir komut gönderirseniz, disketi- niz tamamen formatlanmayacak, sa- dece üzerindeki tüm dosyalar silinip disketin adı TEST olarak (veya ver- diğiniz yeni bir isim) değişecektir. 1D'si eskiden olduğu gibi kalacaktır. Dolayısıyla bu komutu sadece daha önceden normal yoldan formatladı- ğınız ve kullandığınız, ama şimdi ih- tiyacınız olmayan dosyalar içeren bir disketi tamamen boşaltmak için kul- lanabilirsiniz. Eğer NEW veya N ile İSİM arasın- daki iki noktayı unutursanız, 1541'in ışığı göz kırpacak ve mesaj olarak da, 34,SYNTAX ERROR,00,00 gelecek- tir. Formatlama komutunu kullanır- ken çok dikkatli olun. Eğer bir dis- keti ID'li formatlarsanız içinde eski- den varolabilecek bilgileri KESİN- LİKLE kurtaramazsınız. Eğer 1D kullanmadıysanız, kurtarma ihtima- li var ama inanın o dosyaları kurtar- maya çalışmaktansa onları gözden çı- karmak daha pratik. Çok profesyo- nel hale geldiğinizde bile sizi çok zor- layacak bir işlem. Siz en iyisi dikkat- li olun!.. SCRATCH (Silme) Disket üzerindeki dosyaları tek tek silmeye niyet ettiğimizde kullanaca- Bımız komut şu olacaktır: SCRATCH:isiml,isim2,.... Tabii ki SCRATCH yazısı yerine kısaca S harfi de koyabilirsiniz. Dos- ya isimlerini belirlerken, LOAD ve VERİFY yaparken kullanabileceğiniz tüm karakterleri (yani ? ve * dahil) kullanabilirsiniz. Dikkat edeceğiniz iki şey var: -Komutun toplam uzunluğu 40 ka- rakteri geçmeyecek. -En fazla 5 isim verebilirsiniz. Örneğin OPEN 1,“S:R*,2?M” komutunu verdiğinizde ilk harfi R olan tüm dosyalar ve son harfi M olan tüm üç harfli isime sahip dos- yalar silinecektir. Eğer **5:*” kulla- nırsanız, disketinizdeki tüm dosyalar silinecektir. Ancak bu işlem uzun sü- recektir. Bu nedenle 1D'siz formatla- ma kullanılması daha avantajlı ola- bilir. Ancak bir sonraki bölümde de göreceğiniz gibi, yanlışlıkla S komu- tu ile sildiğiniz dosyaları, bazı koşul- lar hâlâ geçerliyse, tekrar ortaya çı- karma ihtimaliniz var. ID'siz format- lamada ise bu çok çok zor. Birkaç örnek görelim: OPEN 1,8,15,“SCRATCH: A*,F,ZZZ'":CLOSE | OPEN 3,8,15:PRINT * 3, “SCRATCH:DEN1,G**":CLOSE 3 OPEN 1,8,15, “S:A*,F,ZZZ”'*: CLÖSE | OPEN 3,8,15:PRINT * 3, “S:DEN1,G*':CLOSE 3 Tıpkı directory yüklerken olduğu gibi, “S:* —S” kullanarak tüm SEO dosyaları, “S:B? - ” kullanarak sa- dece ilk harfi B olan iki harfli PRG dosyalarını silmeniz veya bu ikisini aynı anda *S:* —- 5,B? - P” ile yap- manız mümkün. Dikkatli olmanız gerektiğini bir kez daha söylemekte fayda var. SCRATCH komutunu gönderdik- ten sonra kırmızı işık yanıp sönme- yecektir (tabii bu arada bir hata ol- madıysa), ama komut kanalını okur- sanız aşagıdakı gibi bir mesaj elde eders Ol,FILES SCRATCHED,nn,00 Buradaki nn sayısı ile 1541 bize, kaç tane dosya sildiğini bildirmekte- ir. Commodore İ 50