Kullandığınız prizlerde cereyan var mı? Bir lamba bağlayıp deneyin. Eğer lamba yanıyorsa mesele yok, yanmı- yorsa sigorta kutunuzu kontrol edin. Ayrıca sisteminizdeki uzatma kor- donlarını da bir kontrol edin ve arı- zalı olanları değiştirin. Şimdi sisteminizi teker teker açma- ya başlayın: Önce monitörü, sonra bilgisayarı, sonra disket sürücüsünü ve en sonra printer'i. Her elemanın tek tek cereyanı gösteren ışığının ya- nıp yanmadığına bakın. Yanmayan- lar için yeni baştan anahtarı ve çıkış kablolarını kontrol edin. Bir tanesi hâlâ daha yanmıyorsa, bir ihtimal gösterge lambası yanmış olabilir ama büyük ihtimalle o aletin profesyonel bir tamirciye gitmesi gerekir. Disket Sürücüleri Bilgisayar kullananların karşılaş- tıkları en çetin sorunlardan biri de disket sürücüleridir. Bu zorluklar beklenmedik zamanlarda ortaya çı- kar ve esrarengizdir. Kısacası, sürü- cü bazen iyi çalışır, bazen de çalış- maz En sık karşılaşılan sorun, bir prog- ramı yüklerken duyulan sıkıntıdır. Böyle bir durumda yapılabilecek çe- şitli şeyler vardır. Önce sürücü kapağının kapalı olup olmadığını kontrol edin. Daha eski sürücülerde, siz içeri soktuğunuz za- man disketten hafif bir yamukluk varsa, kapak mekanizması diski tu- tabilir ve okunmasını güçleştirir. Dis- ketin sürücünün arkasına tam olarak oturduğundan emin olun ve hiçbir za- man bir disketi sürücünün içine sok- mak için zorlamayın. Mekanizmayı kontrol ettikten son- ra aynı programı tekrar yüklemeyi deneyin. Bazen sürücü disketi oku- 12 maya çalışırken birkaç dakika dön- dürecektir. Eğer programı hâlâ yükleyemiyor- sanız, belki de disketin zarar görmüş kısmında yer almasından ötürüdür. Bunu anlamak için fihristi disket dı- şında yüklemeye çalışın. O da olmu- yorsa, direkt modda daha önce belirt- tiğimiz ilk değerleme komutunu tec- rübe edin. Bunu yaparken, sürücü kafasının konumunu ayarlamak için, sürücüde bir disket bulundurun. Sis- temi fişten çekmek fayda etmezken, bu işlem benim sürücümü düzeltti. Esrarengiz sorunları çözmekte fay- dalı olabilecek diğer bir disket komu- tu, geçerliliğini sınamadır (validate): ÖPEN 15, 8, 15: PRINT # CLOSE 15 15 VN Eğer bir diskette sık sık bir şeyler saklayıp, sık sık bir şeyler siliyorsa- nız, disketin düzeni bozulabilir. İşte geçerliliğini sınama komutu herşeyin yerli yerinde olmasını sağlayacaktır. Ayrıca bazı silinmeyen dosya isimle- rini fihristten çıkarır. Eğer geçerliliğini sınama komutu da fayda etmiyorsa, başka bir diske- ti tecrübe edin. Mesele çıkmadan yükleyebiliyorsanız, sorun ilk diske- tin kendisidir. Zarar görmüş bir dis- ketten bazı şeylerin nasıl kurtarılabi- leceği, bu yazının kapsamı dışındadır, ama Commodore kullanıcı grupların- da size yardımcı olacak biri çıkacak- tır Eğer işlemeyen disket başka birinin sürücüsünde yazılmışsa, sorun ayar- lamanın ya onunkinde, ya sizinkin- de, ya da hattâ her ikisinde de aksa- ması olabilir. Bu durumda yapılabi- lecek pek bir şey yoktur. Yapacağı- nız tek şey disketi uygun ayarlanmış bir sürücüde yeniden yazmak ve si- zinkinin de öyle olduğundan emin ol- maktır. Çok sayıda disketle başınız derde giriyorsa, sürücünüzün ayarının kay- dığından şüphe edebilirsiniz. Özellik- le de yüklenirken kafayı takırdatan çok sayıda program kullanıyorsanız, çoğu sürücünün ayarı zamanla bozu- lur. Piyasadaki yazılımları yükleye- bildiğimiz sürece mesele yoktur, ayar- lamamız iyidir. Ama gün geçtikçe program yüklerken mesele çıkıyorsa, sürücüyü kısa zamanda bir tamirci- ye taşısanız iyi edersiniz. Tamirden önceki süreyi-okuma yazma kafasını temizleyerek uzatabi- lirsiniz. Kusursuz ayarlama halindey- ken sorun çıkarmayacak toz ve du- man parçacıkları, kafa kaydıkça so- run yaratabilirler. Bilgisayar donani- mı satan dükkânlardan yaklaşık $ 10 karşılığında disket sürücüsü temizle- me paketleri alabilirsiniz. Serseme döndükleri zaman ben sürücülerimi temizlerim ve genellikle de mesele hallolur. Siz kullandığınız sırada herhangi bir program dağıtılıyorsa, en kuvvetli ihtimal bir operatör hatası yapmış ol- manızdır. Program talimatlarını göz- den geçirin ve yaptığınız herşeyin doğru olup olmadığını kontrol edin. Eğer yaptıklarınız doğruysa prog- ramda bir hata olabilir Disket sürücüsünün veya bilgisaya- rın kilitlenmesi, genellikle fazla ısın- ma yüzünden olur. Siz sistemi kapa- tıp soğumasını bekledikten sonra sü- rücünüz çalışıyorsa, büyük ihtimal bir ısınma sorunu sözkonusudur. Ha- va vantilatörlerinin herhangi birinin bloke olup olmadığını kontrol edin. Sürücünüzü tahta takozlar üstüne koyun ki, altından hava dönebilirsin. İyi havalanan bir yere yerleştirin ve çalışma alanınızda bir vantilatörle ha- vanın dönmesini sağlayın. Ayrıca is- terseniz özellikle sürücüler için tasar- lanmış özel bir soğutucu satın alabi- lirsiniz. Kuvvetle muhtemeldir ki, günler- den bir gün sürücünüzle başınız der- de girecek. Alabileceğiniz en iyi ön- lem verilerinizi ve programlarınızı ye- deklemektir. Böylelikle felâket anı gelip çattığında, hiç değilse saatler boyu emeğiniz heba olmamış olur. Yazıcılar Printer genellikle bir bilgisayar sis- temi içinde en çok mesele çıkaran ele- mandır, çünkü genellikle standartla- ra pek uymaz. Commodore dışında-