İş ve Hedef Salih Zeki AKTAY AN mi teLii) İbrahim Arvas'tan, Millet Meclisine teklif ettiği sebepler ve kanun teklifi kadar canfı, ifa- delendiremez. Anladıkları ve tatbik ettikleri mânada lâisizma, bu sibi ne bakımdan müdafaa ettiklerini bild iz zümrelerin gizli emel- lerini tahakkuk ettirecek korkunç eseri ver- mahzur olmadığını sananlar, din edeplerini öğretecek bir hoca bulabile- i merasimi yerine ge- dirde, gerçek doğru dürüst ölebilmek, gömülebilmek işin İslâm diyarla- rına hicret etmeğe mecbur. Dehşetler'içinde sözü bole Arvas'ın ve kanun teklifine bırakı- bu mevzuda fazla bir ümide düş- renin ahmak nikbinliğini taşımadığımı da belirtiyorum Mart 1340 tarih ve 430 sayılı 3 «Tevhidi Tedrisat» kanunu ile açılmaları yetkisi Milli Eğitim Bakanlığına verilmiş olan tmam. hatip ve vâiz mekteplerinin açılma yetkisi ninin Diyanet İşleri Başkanlığına dev- redilmesi ve yine aynı kanunla tesis ve küşadı Milli Eğitim Bakanlığına bırakılmış olan İlâhiyat Fakültesinin ezkür Bakanlıkça tekrar tesis ve küşadı hakkında hazırladığım teklifi kanuniyi aşağıda gerekçesiyle bera- ber saygılarımla sunuyorum ; Van Milletvekili İbrahim Arvas E mucip sebeplerine yor; fakat GEREKÇ Kayseri Delegesi: Şükrü Nayman- la birlikte C. H, P, Yedinci Büyük Kurultayı Başkanlığına sunduğnmuz ve Yüksek Kurultayca tasviben Milli Eğitim Bakanlığına verilen önergede de arz ve izah ettiğimiz veçhile, köylerimizin birçoğu imam ve hatip- siz kaldığı ve köylerde imamsızlık yüzünden cerazelerin sıra beklediği ve yazın bu reegen BAN kok: tuğu görül dahi imam ve hatipler pek azalmış bulunmaktadır. Hattâ doğduğum Baş- kale kasabasında çocukluğumda yir- miyi mütecaviz mücaz hoca bulun- duğu hal'e. şimdi doğru namaz kıldı- , rack bir imamı bile yoktur Bu durumun devamı halinde bu- günkü imam, hatip ve vâiz mevcu- dunun büyük şetirlerimizde dahi az bi zaman zarfında (o kalmıyacağı muhakkaktır. BİR KA Mo, 5-BO 3 Bel Parti programının 15 inci madde siyle bütün: memlekette . ilân ettiği. miz «kanunun menetmediği âyin ve ibadetler her türlü müdahaleden ma: sundur> cümlesinin ifade ettiği ma: hiyet ve şümul, Müslüman vatandaş- lar serbestçe ve rahatça mabetlerin- de ibadetlerini ifa ederler mânasını tazammun ediyer Bunun işin de imam, hatip ve vâizlerin ihtiyaca göre mevcut bulunması zaruridir. Binaenaleyh, bu teklifi kanuniden maksadım, dindar vatandaşların dinen mecbur oldukları sade bir ibadetin ifası için muktazi elemanların yetiş. tirilmesidir, Ne taassup ve irtica isteriz; ve ne de buna âlet ol- mak tasavvurundayız. Zaten İslâmi. yetin idaresi esas bulunduğundan, dindar vatandaşlarımız diger bütün rejimler- den cumhuriyeti üstün tutarlar. Bina- enaleyh, bü kuracağımız imam, bati ve vâiz mekteplerinden asla endişe- e mahal yoktur Bugün yaşamakta olupda her hangi bir suretle tâdil dahi görmiyen 3 Mart 1340 tarih ve 430 sayılı «Tevhidi Tedrisat» kanununun 4üncü maddesi aynen aşağıda yazıkdır ; «Maarif Vekâleti, yüksek diniyat mütehassısları yetiştirmek üzere Da- rültürunda bir İlâhiyat Fakültesi te. sis ve imamet ve hitabet gibi-hide- matı diniyenin ifası vazifesiyle . mü- kellef memurların yetiştirilmesi için mektepler küşat edecektir.» Milli Eğitim Bakanlığı şimdiye ka dar bu yetkisini kullanmadığı için bunlardan bir tane yetiştirmemiştir ve yetiştirmek imkânına da malik değildir. Esasen 430 sayılı «Tevhidi Tedri- sat» kanununun birinci maddesinde, itikadat ve ibâdata dair bütün ah- kâm ve mesalihin tedviri ve müesse- satı diniyenin idaresi için kurulduğu yazılı bulunan Diyanet İşleri Re. iliğiyin DU yetkiye sahip olması lâ. ve bu umumi ihtiya- cın “mezkür Riyasete bağlı, bahsi ge- çen mekteplerle yavaş yavaş önlen. mesi ve eleman yetiştirmek imkânının Nazi bu kanunun icabatından- e Şöyle ki: Orta, lise ve yüksek olmak üzere üç kısımdan mürekkep olacak olan bu mekteplerin açılması, yüzde dok- sanı dindar bulunan muazzam Türk vatandaş kütlesinin şiddetle muhtaç bk NUN TEKLİFİ yacaktır! bulunduğu mânevi ve dini vazifeleri de fevkalâde hüsnü tesir ika edecek- tir. Bu mânevi vazifeyi yapmakla, çok muzır elan ve-kökü dışarıda bulunup memleketimize nüfuz ederek bir ta- kım masum çocuklarımızı iğfal ve if- sat eden malüm solcu tesir ve nüfu- zun önüne de bir çelik duvar çek. . miş olacağız. İmam, hatip, vâiz mekteplerinden çıkacak talebelerin gerek tahsil esna- sında ve gerekse tahsilini bitirdikten sanra vVazifesiyle mütenasip devlet memurları gibi bareme bağlanmak su. retiyle istikballerinin temini ve ter- ağ tahtı emniyete alınmak lâzım- dır. Ve ayrıca diğer mektep talebeleri gibi tahsil süresince askerlikleri tecil edilmek vo lise ve yüksek kısım me. zunları iz v pe subay hakkı ve- rilmek lâzı Büyük uk mâbetlere müdavim yüksek kültürlü vatandaş: lara hitap edebilecek ve ileride Di- yanet İşleri Başkanlık ve Heyeti Mü- şavere azalıklarına ve müftülüklere ve imam ve hatip ve vâiz mektepleri öğretmenliklerine tayin alunacak ze vatı yetiştirmek üzere İlâhiyat Fakül- teleri Milli Eğitim Bakanlığınca açıl- malıdır, Buradan çıkacak zevat, diger üniversite şubeleri mezunlari rmın bü- tün hukukunu haiz bulunmalıdır, Binaenaleyh, bu gerekçede bütün maddelerinin izahı yapılmış ve esbabı mucibeleri serdedilmiş olan bağlı ka- nun teklifinin icabeden komisyonlara havale saygılarımla arz ve rica ederi İmam, Hatip ve Vâiz mekteplerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca açıl- ması ve Üniversitede İlâhiyat Fal- kütesi Kuyuan hakkında kanun : Madde 3 Ma 340 tarih ve 430 sayılı Tevhidi Tedrisal Kanununun 4 üncü maddesindeki imam, hatip, vâiz mektepleri- nin açılması miştir Ri İşleri Başkan- lığına devredilmi Madde — 2: yi akepier orta, lise ve yüksek husumlarından e ir Madde —3: Bu e çıkan imam ye atip ve ydizlrin maaşları Memur- lar Baremine dai Madde art 1340 tarih 430 sayılı Tevhidi "Tadelesi Kanuniyle pehiek din mütehassısları yetiştirmek üzere üniver- ali yeniden ilâhiyat fakülteleri açılacak- Ma dde — 5: Bu kanun neşri KAH den yürürlüğe e Madde — 6 : kanunu yürütmeğe Başbakan ve Milli — Bakanı memurdur. öze m