24 Ekim 1947 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 7

B — Kadrolarda tasarruflar inme seseleri ii etmek, İKTİSADİ MANZARAMIZ! Hakkı Kâmil AK! ai 2 'ALİ ve iktisadi sahada memlekete birjdüzen verilmesi için çırpımıl. dığı şu anda, aşağıdaki hususların ehemmiyetle tetkik çedilmeğe lâyık bulunduğuna ii 1 — İktisadi Devlet Teşekkülleri namı altında muhtelif bakanlıklara bağlı ticari müesseseler beş sene zarfında (1940—1944) 1.915.000.000 lira maliyetindeki istihsalâtından 813 milyon lira kazanmış bulunmaktadır. Bir seneye isabet eden kâr miktarı 163 milyön liradır. Bu kazanç miktarı, maliyet bede- linin 97 42, Sa una tekabül etmektedir. Bu müessese ve teşekküller istihsalâ. tının 97 65 ini, Milli Savunma Bakan. lığı gibi umumi bütçe aden tabana alan resmi daireler satın almakta: u halde İktisadi: Devlet Li küllerinin 95. 10 nisbetindeki -kârını makul. görürsek, resmi daireler bu müesseselerden aldıkları o mallardan dolayı senede 163 — 16.3 — 1467 milyon lira fazla ödemiş bulunmak- tadır. Yâni bizzat devlet bütçesinin genişleyip serpilmesine çalıştığı İkti- sadi Devlet Teşekkülleri, en büyük kazaricı, doğrudan doğruya yine devlet bütçesinden temin yolundadır. Bu vaziyete göre, bunların, yâni İktisadi Devlet Müesseselerinin kâr hadlerini . tanzim etmek suretiyle Devlet bütçesinin senede 147 milyon liralık > tasarruf - yapacağı Pe aşılı alırken, resmi Diana pi İktisadi Devlet Teşekkülleri de fiat üzerinde durmamakta; ve bunlar bu şekilde (aldıkları mal bedellerini, bittabii, olduğu gibi kendi istihsalâ- | tının maliyetine ilâve etmektedir. Böylece bu im mamul de pahalıya mal olmaktadı 3— İktisadi Devlet “ Teşekkülle- rinde bilerek ve bilmiyerek yapılan hudutsuz israf ve sarfiyat da maliyet fiyatları üzerinde fevkalâde tesirler yapmaktadır Bunların mideyle ibaret oldağuku heri açıklayacağınız zaman siralaya. Kanaatim pi maddeleri daha ucuz e ve zincirleme yah, ve satış ve ibs verme ; D — Mümkün olan (o mevzularda eri işleri küçük hhütler suretiyle rmek. E— pl tasarruflu iş program ve bunları ciddi m çeki ai ettirmek. Gibi tedbirlerle bugünkü maliyet fiyatlarında asgari 97; 20 nisbetinde bir tasarruf sağlamak kabildir. Bunun bir senelik bâliği : 1915 < .5 — 383 x 720 -- 76600000 (yetmiş altı milyon 600 bin liradır.) — Bugün İktisadi Devlet Te. şekküllerinin idare tarzları son derece G — Pazı mües- bulundukları müesseseler hakkındaki bilgileri gayet zayı fir. Bunların tayininde mesleki bilgiye hiçbir ehemmiyet verilmemiştir. Bu meclislerin kabiliyetsizlikleri dolayı- - siyle teşekkül ve müesseseleri idare eden müdür ve umumi müdürler içe mesuliyet altında kalmadan edikleri anda, istedikleri şeyleri nl meclisine kabul ettirebilmekte- dirler Bugün omuzlarına 200 milyonluk devlet: sermayesinin o yükünü almış olan Sümerbank idare meclisini. veya e İpi ipli kullanan Etibank idare meclisini, en nazik zamanlar. daki, kakdrosiyle gözden geçirelim: Bir suvari paşası, bir emniyet âmiri, bir eski ormancı, 70lik bir albay, hastalıklı bir vali mütekaidi... şartlar dahilinde bütün devlet. teşekkülleri ve müesseseleri hemen hemen keyfi bir şekilde idare edil. mekte ve hiçbir hâdiseden “doğayı bozuk ve ve ya haldedir. Bilhassa mesuliy li aşı- yan idare ğer. başlarında hiçbir etme mümkün olamamaktadır. Aşağıda gördüğünüz gibi, mart sirküleri hububat ihracına bundan böyl 2 — Böyle eyken bir şirket hesabina ilk partide 10000 ton çavdar. iki irketin ismi bizde mahfuzdur. iliz öğ Nezaretine olan tahüdü uğunu i 20000 ton m isansı İh zi ir. 3— rak'Ofisi İn ancak Güle” Sike bir hit bulundu 1947 içinde ihracatçılara gönderilen bir müsade edilmiyeceği bildirilmiştir. inci partide dolayısiyle deposunda ileri sürerek istenilen ve alınan parti- leri veremiyeceğini bildirmişse de büna rağmen may e ihraç durdurulmuş ve o Ea isteği yerine getirilmiştir. asa kanununa Tiayet rıca 5000 ton buğda edilmeksizin; hiç bir ilirbelmi haberi satışı Ofis tarafından olmadan iki kişi, rini bir münakasa tertip edilip yine meşhur ve ayrı bir şirket tarafından satın alınmıştır, Bu ş hundan şirketin de ismi bizde mahfuzdur. Recep Peker devrine ait büyük yo isuzldl ister misiniz? Gık,diye bir ses çıkarıldığı anda bütün isimleri ve muameleleri ortaya dökeceğiz!