8 Şubat 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 13

Sarlo ral am 1 Sinema bugün, sınıf ve içtimai se- neklerde var: Şarlo... Ba ukarıya kalkık salapur- ya ayakkabılardan ibaret kılığın çerçe- velediği bu sanatkâr, canlandırmak iste- diği tipi kendi ağzıyla izah ediyor: — «İçiyle ma; a sahibi ve bozuk muvazeneli bir yarı mü. nevver tipi İri il yavaş kendimi bulmaya ba adım ii seyircileri en fazla ya: a r, lariyle seyircinin gözü önüne «Güleriz ağlanacak halimize...» ee (Baştara fı gisi sayfada) gününü gün eden sözüm Haks- ley) in günlük mevzuudur, O, kâinatı ve insanları herbirinin kendi kendisiyle ve birbirleriyle kur- dukları o karşılıklı &münasebetlerden doğan muhteşem bir (senfoni) olatak kavrar. Bun tıpkı notalar gibi, bakımından kâinat (senfonisi)nde yer- lerini alırlar, Çeşitliyi (tek) e irca et- menin (mistik) tefekkür dışındaki im- kânsızlığını, hem de ilim mantık a aksley) dir. n realizması işte budur, (A. Haksley), (Yeni dünya) adlı eserinde, bir (biyolojist) romancı san- kânlar avcılığına n ba Bergson) hakkındak yazılariyle ta- (N. Berdisef) | in * sözleriyle karşılaşıyoruz : sermiştir. muştur. O halde o, (klâsik) ve gerçek mânasıyla bir komedyacıdır. «İnsanların kurdukları hayallerin, evvelce zannedildiğinden çok daha fazla tahakkukları mümkün görünü- yor. Şimdi çok can sıkıcı bir soru önünde bulunuyoruz : Hayailerin ger- çekleşmelerine nasıl karşı koyabiliriz Hayallerin gerçekleşmeleri mümkün- dür. Hayat, hayallere doğru gidiyor. Ve belki de yeni bir çağ başlamak- tadır. Öyle bir çağ ki müneverler ve ve yetişkin sınıflar, hayallerden sakın- ma ve hayali olmıyan, az mükemme. ve çok hür bir cemiyete dönmenin va- sıtalarını hayal edeceklerdir.» u sözler, (Yeni dünya) nın çok uzaktan duyulan bir şarkı halinde olmakla beraber, yine de muharriri kışkırtan ana fikirlerinden birini teş- kil ediyor. Bu (Yeni dünya) nın te- meli ye e yi Fakat bu ni insan, hepimizi a Er bir (Robot) değil- dir. Hayal kurmasını, âşık olmasını bilir. Hattâ bizimkine benzememekle beraber, (Ford) adında ve eserde pek iyi anlaşılmıyan bir (put-tanrı)sı 291 kendisine mahsus bir felsefe aynasınd akik, Asaleten Siteniz mevzuu yapanları ve oldum delisi,, olarak er m iri o tadar güzel (karikatü- rize) Mg pie insani Red daş ge nd sey- tezat v era önünde mazlüm bir (satir) yaşatı Şarlo, birçok ellik sahibi kalem- dan ler tarafın asrımızın sâyısı çok az olan dâhi sanatkârları arasın sa, mıştır k büyük filozofla- eserinda kendisi hakkında bir fasıl ayır- mıştır. Bu Harb içinde henüz memleketi- B a > g N EŞ 5 o; bir filim çevirmiştir. Bu filim ) ve (Musolini) nin ve (rejim) leri- nin ün zaaf noktalarını belirtmiş; Şarlo kendisini (Hitler) e benzeterek rini hazırlamıştır. Bütün çöküşlerini, rahat bir ettiğimiz (diktatör) ik ei leri, tam mânasıyla vi edilmiştir e erç sanat adına (Holivut)da münzevi sesi sahibi olan daha birkaç Batı cemiyetinin bu ğının birer mahzun ifadesidirler. da vardır. Kahramanlardan biri, hay- ret ettiği ve üzüldüğü zaman (bizim Allah, m en gibi), Ford, N Fordl d (Yeni gesi (Hakslay) in, İkinci Dünya Harbiyle, kendisini daha fazla ümitsizliğe düşüren insanlığa dair güzel bir rüyasını temsil etmesi ba- kımından da ehemmiyetlidir. Nitekim, bu değerli muharrir, bu harbde in- sanlıktan ümidini kesmiş olmalı ki, Amerika'nın ıssız a yerine çekilmiş ve orada (Yeni dünya) daki insanla- rın sıkıldıkları ri içlerini ferah- latmak üzere kullandıkları (soma) vi adlı sr romanını (Mistik) heyecanlar ve rüyalarla do- bu romanın da lmişrmez m. Me ken; Türk okuyuc ç İn ingiliz sanat ve telekkürüyle” idir onun de- gerli va İmmesride ile tanışmak zırlıy: fırsatını an ve hazırlıyacak olanları era etmekten kendimi alamıyorum. Vecdi BÜRÜN 13 Maili en