23 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

| | | | AKŞAM 23 Mart 1939 Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler Son dakika Lehliler Danziğin akıbetinden iEdİŞE Lehistan Danziğe karşı her hangi harekete kuvvetie mukabele edecek Varşova 23 — Bura siyasi maha- fili Danzig limanının akibeti hak- kında endişe izhar etmektedir. Ak manya, Danzig limanını şimdiden üç taraftan çenber içine almıştır. Salâhiyettar mahafilde, Lehistanın Danziğe karşı her hangi harekete kuvvetle mukabele etmek azmında bu- Tunduğunu beyan ediyorlar. Pariş 23 — Fransız siyasi mahafili, Memelin Almanya tarafından ilhakı» nı mevzuubahis öderken, Almasya- nın Lehistanı çenber içine almak siyasetini takib ettiğini beyan ediyor- dar, Almanyanın bu ihata plânı, Bo- hemya ve Moravyanın fihakile başla- Romanya Başvekili B. Kalineskonunu beyanatı Umduğumuz gibi vaziyet on beş güne kadar aydın- lanırsa çağırdığımız efradı terhis edeceğiz Bükreş 23 — Romanya Başvekili B. Kalinesko dün akvam gazetecilere şu beyanatta bulunmuştur. «— Hükümetin memleketin bazi yerlerindeki ihtiyat sınıfları silâh altı- na çağırması ihtiyati bir tedbir mahi- yetindedir. Umduğumuz gibi on beş güne kâdar beynelmilel vaziyet aydın. Janırsa silâh altına çağırdığınız ihti- yatları terhis edeceğiz. Şimendifer münakalâtı normal bir şekilde devam etmektedir. Hükümet iktisadi mahiyette fevkalâde hiç bir tedbir almamıştır. İhtiyat efradı, Şa- yanı takdir bir tehalükle davete icabet etmişler.» Sahibi salâhiyet bir Rumen rüclü de Şu beyanatta bulunmuştur: — Römanyanın bazı sınıfları silâh altına davet etmesi Macaristanın bü- tün kuvvetlerini seferber etmesinden ileri gelmiştir. Romanya çağırdığı &i- nıfları terhise başlamak için Maca- ristanın askerlerini terhise başlaması Yâzımdır.» Memel için Litvanya - Almanya itilâfının metni B. Hitler bir harp filosu ile bugün Memele varıyor B. Hitlerin bugün Memelde mühim bir nutuk söylemesi bekleniyor Berlin 23 — Alman Hariciye Na- zır B, Von Ribbentrop, B, Hitlere gönderdiği bir mesajda Memelin Al- manyaya iadesi hakkındaki itilâfna- menin dün Berlinde Almanya ve Lit- vanya murahhasları arasında İmza Yandığını haber vermiştir. İtilâfna- me şu dört maddeden mürekkeptir; 1 — Versay muahedesile Alman- yadan alınmış olar Memel arazisi Almanyaya iade edilmiştir. 2 — Memet arazisi, derhal Litvan- ya askeri, polisi ve iğare memurları tarafından tahliye edilecektir. Tahliyenin nizam dairesinde icra» sı için tedbirler alınmıştır. Tahliye- ye nezaret İçin iki taraf komiserler tayin edeceklerdir. Hâkimiyetin değiş- mesinden doğan diğer meseleler ve bilhassa iktisadi ve tabiiyet mesele- Jeri hususi itilâfnamelere mevzu teş- kil edecektir. 3 — Lütvanyanın iktisadi ve ticari ihtiyaçlarını temin için Memelde ser- bes bir liman tesis edilecektir. 4 — İki taraf, Litvanya ile Alman- ya arasında dostane münasebetlerin inkişafı için hiç bir zaman yekdiğeri- ne karşı cebir ve kuvvete müracaat etmiyeceklerini ve üçüncü bir dev- let tarafından iki âkidden biri aley- hine müteveccih tecavüz! her hangi harekete iştirak etmiyeceklerini teah- hüd ederler, Alman kıtaatı dün akşam Memele girmiştir. B. Hitler harp filosu ile Memele gitti Berlin 23 — B. Hitler dün akşam saat 19 da Doyçland zırhlı kruvazö- rile Memele hareket etmiştir. Bugün saat 9 da oraya varacaktır. Doyç- land zırhlı kruvazörüne amiral Spo, iki torpido muhribi filosu, iki torpi- do filosu ve iki muavin gemi filosu refakat ediyorlar. Memel 22 (A.A) — <D.N.B»:İcra kuvveti bu sabahtanberi Direktuar'ın eline geçmiştir. Litvanyalı vali Me- mel'in dahili işler müdürüne, bütün Memel topraklarında Litvanyalı ma kamatın bütün salâhiyetlerini terket- tiklerini bildirmiştir. Postalar, radyo ve liman idaresi Memel makamatına . Litvanyalı askeri teş- kilât silâhlarından tecrid olunmuş- tur. Memel dahili işler müdürü Boeti- eher halka hitaben bir beyanname neşrederek sükünete davet etmiştir, Memel radyosu neşriyalını almanca yapmağa başlamıştır. Vaziyet bir kat daha gerginleşiyor Paris 22 (A.A) — Akşam güzeteleri, Memel'in Almanyaya ilhakım beynel- milel gerginliği arttıracak mahiyette görmektedir. İntransigeant gazetesi bunun yeni bir kuvvet darbesi olduğunu kaydedi- yor. Ce Soir gazetesi, kollektif emniyet lüzumunda ısrar ediyor. Temps gazetesi, Almanyanın Lit- vanyayı tazyik'ettiğinden bahsediyor, İngiltere teşebbüste bulunmayacak Londra 22 (A.A.) — Havas ajan sından: Memel'in ilhakını İngiltere hükümeti kati bir harekete geçmek için bir sebep addetmiyecektir. İngü- tere plânımın derpiş etmekte olduğu müşterek beyannamede dalma Me mel ve Danizig'in işin içine sokulma- mast #tizam edilmiştir. Zira, Alman Hsananın az “ln zi * Bulgar Başvekili - .. .Sofyaya döndü Ankara ziyaretinin manasını hisseden halk tarafından hararetle karşılandı Sofya 22 (AA) — Bulgar ajansı bildiriyor: Bulgar Bâşvekili B. Köselvanof ile maiyetindeki zevat saat 15,30 da hu- susi trenle Türkiyeden buraya dön- müştür. B. Köscivanol garda kralın mümessillerile bütün Nazırlar, meclis divanı azası, Balkan devletlerinin mümessilleri, sivil -ve askeri erkân, muhtelif teşekküllerin o mümessilleri ve kalabalık bir halk kütlesi tarafın- dan karşılanmışlır. Başvekil bütün tren güzergâhında ki garlarda, Sofya garımın Peronunda, ve civarında ve sokaklarda Türkiye ile Bulgaristan arasında mevcut tam an- laşmayı ve sarsılmaz dostluğu teyid ve temhir etmiş olan Ankara zZiyare- tinin yüksek manasını hisseden halk tarafından hararetle alkışlanmıştır. Solya 22 (A.A.) — Kral saat 17de Türkiye ziyaretinden avdefi müna- sebetile B, Köseivanofu kabul etmiş- tir. Ucuz radyo Bu hususta hazırlanan kanun lâyihası bugünlerde Başve- kâlete verilecek Ankara 22 (Telefonla) — Radyo- Jarın ucuzlaması hakkındaki kanun projesi hazırlanmıştır. - Proje, açılır açılmaz Meclise verilmek üzere bu günlerde Nafia Vekületinden Başve- kâlete gönderilecektir. Yeni proje e, evvelce bi'dirdiğim gibi, ucuz balk tipi radoları alim ve satımının idare etmek üzere posta, telgraf ve telefon müdürlüğü bütçesine 500 bin lira miktarında bir tahsisat ilâve edilecektir. Satış işlerini posta telgraf ve te- lefon idaresinden doğrudan doğruya yapılması veya satıcılara yaptırılma- sı hususları henüz tetkik edilmekte- dir, Bu iş içinde yakında bir karar verileceği anlaşılmaktadır. İktısad Vekâleti milli sefer- berlik müdürlüğü Ankara 22 (Telefonla) — İktısad Vekâleti mili seferberlik müdürlü- ğüne B. Mazlum tayin edilmiştir. B. Mâzlim vazifesine başlamıştır. Milletler cemiyeti toplanacak mı? Avam kamarasında bir me- busun suali ve bir Nazırın cevabı Londra 22 — Avam Kamarasının bugünkü toplantısında mebuslardan biri şu suali sormuştur: — Bugünkü Milletler Cemiyeti toplanacak mı? Hükümet namına Dahiliye Nazırı Sir Samuel Hoar şu cevabı vermiş. tir: — Bütün bu ihtimalleri düşünü. skoda fabrikasında sabotaj hareketi Bazı mühim makineler, altı hafta işleyemiyecek bir hale konuldu Prag 23 — Çekoslovakyanın en mühim top ve mühinimat fabrikası olan Skoda fabrikalarında dün sabo- taj hadiseleri olmuş, bazı mühim ma» kineler hiç olmazsa altı hafta işleye- miyecek bir hale getirilmiştir, Bu sa botaj hadisesile müttehem 100 kadar Çek amelesi tevkif edilmiştir. Üsküdarda iki ev yandı Dün gece saat 20,49 da Üsküdarda İhsaniyede Üç sokakta mütekald kay- mâkam B. Reşlde ald üç katlı ahşap evin ikinci ve üçüncü katında kiraci bayan Ulviyenin sobayı fazla yakma- sından yangın çıkmış ve mezkür evle yanındaki yüzbaşı B, Behçete aid ev yanmıştır, İkinci ev, yirmi bin liraya, | Fransız Cümhurreisinin Londra seyahati Buckingham sarayında verilen resmi ziyafette mühim nutuklar söylendi Londra 22 .— Fransız Cümhurreisi Londrada parlak merasimle karşılan- mıştır. Dün akşam Buckingham sara» yında 195 davetlinin huzuruile B. Lebrun şerefine verilen ziyafette kıral ve reisicümhur İngiliz . Fransız tesa- nüdüne ve iki memleketin idealleri arasındaki birliğe işaret etmişlerdir. Kıral, her iki hükümetin halihazır. da dünyada zuhur etmiş olan bütün vahim meselelerin dostane bir surette hallini temin için bütün gayretlerini sarfetmekte olduklarını, fakat hiçbir zaman hukuka ve beynelmilel münase- betleri idare etmesi lâzım gelen pren- siplere uygun olmıyan bir itilâfa işti- rak edemiyeceklerini beyan etmiştir. Kıral, iki memleketin hüriyet ve ada- Jet ideallerinin ifadesi olan demokra- tik müesseselerin ayniyetine İşaret etmiştir. Kaide ve kanuna müşterek bir rabıta ile bağlı olan İngiliz ve Fran- &iz devlet adamlari, sulh davasına hiz met etmek maksadile ve tam bir iti- mad zihniyeti ile müşaverelerde bulun: | maktadırlar, Kıral, her iki memleketin şecaat ve zekâ meziyetlerine olan itimadından bahsetmiş ve bu meziyetlerin bilhassa tehlike anlarında kendisini göstermek» te olduğunu ve iki milletin şimdiki müşkülleri iktiham etmelerine medar olacağını söylemiştir. B. Lebrun, verdiği cevapta hukuku düvel prensiplerinin ihlâl edilmesi ha- dinde iki memleketin müştereken his- setmekte oldukları endişeyi ebemmi- yetle kaydetmiştir. B. Lebrun, İngiltere ve Fransanın aynı prensiplere bağlı olduklarını süy- Jemiş ve şöyle demiştir: «Namus, adalet, insani şeref, İer- de hürmet, muahedelere riayet, veri- Jen sözü tutmak, düşünme ve yazma hüriyeti, diğer devletlerin dahili işle. rine karışmamak hususundaki müş- terek arzu, sulh için aynı aşk... İşte bu prensiplerin bir hülâsası, bu prensip- ler, dünyanın herhangi bir noktasın- da her ne zaman ihlâl edilecek olursa iki memleketin efkârı umumiyesi te- Mşa düşüyor ve hükümetlerinden memleketin emniyetini takviye ve umumi sulhü temin etmek için mill müdaaanın kuvvetlendirilmesini isti- yor.» Fransız Reisicümhuru, İngiliz ve Fransiz devlet adamlarının beynelmi- lel itimadı yeniden vücüde getirmek İ için mesai sarfetmekte olduklarını ehemmiyetle kaydeylemiştir. Londra 22 (A.A.) — Lebrun, bu sabah Londradaki Fransız hastanesi- ni ziyaret etmiştir. Mumnileyh büyük harpte Londrada ölen Fransız kolo- nisi azası namına dikilen heykele bir çelenk koymuş, müteakiben Bücking- ham sarayına dönerek sefirler heyeti- ni kabul etmiştir. Roma-Berlin mihveri bozulmıyacak Büyük Faşist meclisinin toplantısında harici politikanın devamına karar verildi Roma 22 A.A.) — Faşizm büyük konseyinin toplantısı hakkında neş- redilen tebliğe göre, konsey, bu top- lantısında aşağıdaki karar suretini kabul etmiştir: «Faşizm büyük konseyi, demokra- silerin bolşevizm ile birlik olarak, sulh değil fakat harb getirecek bir tek cep- he teşkil etmeleri tehdidi karşısında, Orta Avrupada olan bitenlerin meb- deini Versay muahedesinin teşkil et- tam olarak iltihakını yeniden teyid vaziyet küliunda" |: 27? Resmi tebliğ, faşizm büyük konse- yinin celsesini de şu suretle anlat- maktadır: Duçe, celse açılır açılmaz, faşizmin yirminci yıl dönümü arifesinde, kon- seyin ölen arkadaşlara minnettarlığı- nı ve Romada toplanarak faşizmin dinanmak ve itaat elmek> vecizesini teyid edecek olan arkadaşlara selâmı- nı bildiren bir karar sureti okumuş ve şiddetle alkışlanmıştır. Duçe, müten- 'kibem, son hadiseleri de mevzuu bahis eylemiş ve konsey, Clano, Balbo, De- böne, de Vecehi, Grandi, Farinacci, Bottai ve Starace'yi de dinledikten sonra, mihvere sadakatini bildiren karar suretini tasvib eylemiştir, Roma 22 (A.A.) — Havas ajansın- dan: Büyük faşist meclisinin tebliğin- de, harici faşist siyasetinin devam et- mekte olduğu teyid edilmektedir. Roma siyasi mahafili, İtalyanın Ro- ma - Berlin mihverine tamamile mer- but olduğunun bu sıralarda teyid edil. mesinin bilhassa manidar olduğunu beyan etmektedir. Bu mahafil, bunun şimdiki ahval ve şerait dahilinde İtaj- yayı Almanyadan ayırmak imkânını derpiş eden ecnebilere bir cevap oldu. gunu beyan eylemektedirler. 'Tebliğin kısa olması, B. Mussolini. nin yakında irad edeceği nutkun bü- den sonra bu nutuk her halde İtal yanın Avrupada halihazırda mevzuu bahis olan büyük meseleler müvace- hesindeki hattı hareketi hakkında yeni tasrihleri ihtiva edecektir. Vaşington 22 (A.A4.) — (Havas) Bü- yük faşist meclisi tarafından neşredi- len tebliğin Roma - Berlin mihverinin bozulması ümidlerini suya düşürdüğü siyasi Amerikan mahfillerinde söy- Jenmektedir, Bohemya ve Moravyanın ilhakını, miş, fakat muahedenin cebir kullamı- ması suretiyle totaliter devletler tara- fından tadilini hiçbir zaman kabul et- memiştir. Aynı mahfillerde hasıl olan kânaata göre, «Bolşevizmin iştirakile sözde müttehid bir demokrasiler cepheği» ike dası keyfiyeti, Roma - Berlin ve Tokyo tarafından takip edilen siyasetin bir neticesidir. İtalya Fransaya hiçbir teklifte bulunmadı Paris 22 (A.A) — İyi malümat almakla maruf bir membadan bildi- zildiğine göre Romadaki Fransız sefa» yeti alaşesi Huberts Legadelle Pas rise gelmesi ile İtalyanın Fransa ir müzakerelerde bulunmak argusunda olduğuna dair olan şaylalar arasında hiç bir münasebet yoktur. Salâhiyettar bir membam istih” bartına nazaran B. Lagaradelle İtal nın hiç bir tekliflerini hamil değildin İzmire fındık büyüklüğünde , dolu yağdı İzmir 22 (Telefonla) — Bugün İz“ mir ve civarına fasıla ile üç defa dö lu yağmıştır. Üçüncüde düşen dolu- | ez adi ik DüyEe