23 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

GÜNLÜK SİYASİ _ N E V İ 'Perşembe İsumAbul Ankara caddesi 102 | 23 TELGRAF: TAN. İSTANBUL Bi ; TELEFON: 24310. 24318. 24319 A MART DÖRDÜNCÜ YIL — No: 1307 _.1939 | 5 KURUŞ D B & CAN HALK GAZETESİ Müşierek l c_ephede | “izim Yerimiz bloklar ve hakiki cep- 'eler son şeklini almak- Odır. Her devlet bugün U cephelerden hangi- Sine iltihak edeceğini ayin mecburiyetinde- İr. Bizim yerimiz de- Mokrasilerin bulunduğu y, *Phededir: Çünkü.... “Zan; M. Zekeriya SERTEL j &ğyl%ye kadar - tedafüi vaziyeti N;îo etmiş olan — demokrasiler, 4 Vaky, hî anın işgalinden ve Orta boşanan istilâ kuvvetinin Nnğuylllna kabiliyeti gösterme- Cıl.r €n sonra, birdenbire canlan- * Harekete geçtiler ve dünyayı Tet NŞ İş |» (lt | qntngîliz Pu KOĞ Alman ordularının Çekoslo- ||j | ğ eden büyük tehlike karşısın- Tek bir cephe tesisine te - ©ttiler. h '.’tehlike evvelce mevcut değil hq bi _Hîtlerin programı senelerden iyor muydu? Münih an- "'#m,_, in vakit kazanmak için oy- %*dı ha bir komediden başka bir şey Bı:'ıı Münih konferansından dün- müjdesile dönen İngiliz Taz l Londraya ayak basar bas- Manmanm yüzde yüz art- 0 emretmemiş miydi? hal Va f de demokrasiler neye şimdi- s T Mmüşterek cephe tesisine te- vızî etYllemişlerdi'.' Yeti realist bir görüşle tetkik Şunu görürüz: Başvekili Chamberlain, 'ık::ğandığı muhafazakâr parti, Mür inin güvendiği meşhur City, ) b_k_“nferansının bir blöf oldu- Avrumuıyf)rlardı. Fakat onlar Orta hmyı zaten Almanyaya birak- ?llı:. Hattâ İngiliz Başvekili de- ı'hq K izZ Orta Avrupanın, Balkan- ile Alman nüfuz mıntakasına kl_ıı_ı,abuluncluğuı'm İngiliz. Avam da açıkça söylemekten çe- ı,,ğ;z”ştı Kkig ? Başvekili, hâdiselerin bu İnkişafını o derece bekliyor- x&*——— —— rupa H Hazırlanıyor Ütün dünya bir harp havası içindedir. Bloklar teşekkül ediyor. Hv% &âhnsızın işgal etmesi üzerine arasında kendisine hü- anlılığını bozmadı: “Ben bu h. Ahmin edememiştim,, de- “ltıfa etti. (Sonu: Sa., 8, sü. 1) Artık Avrupada siyasi dpğml demokrasiler bilmiyorlar |, bi Edildiğî zaman, — Chamberlain || Dün ikinci müntehiplerin Tepebaşında yaptıkları toplantı Müntehibisaniler İstişari Reylerini Dün Kullandılar 28 Vilâyette Daha Toplantı Oldu İstanbulun Çıkaracağı 17 Mebus İçin, Namzetlere Ait 141 Kişilik . Listeden 34 Namzet Seçildi Pazar günü memleketin her tarafında yapılacak oalan me- bus seçimine bir hazırlık olmak üzere dün 28 vilâyetin ikinci müntehipleri toplanarak, Parti Genel Sekreterliğinin verdiği talimat dairesinde istişari mahiyette olarak mebus namzetleri üzerinde konuşmuşlardır. y T | Parti riyasetinin böyle bir konuş- | İ H lüzum. göstermesi, sırf halkın | t Listesinde | maya lüzu , SiT | Namze l temayülünü anlamak içindir. Kimler Var ? | Kış dolayısile teması kolay olan di ü böküğ ve namzetlik için müracaatlerin te- Dün şehrimizdeki ikinci mün! - | yiye İ ilâvet lere tevzi edilen listeye göre, İstan- | kâsüf etmiş bulunduğu 28 vilâye | buldan mebus seçilmek üzere nam- | şunlardır.: zetliklerini koyanların miktarı - ©s- | Afyon, Amasya, Antalya, Aydm, ki mebuslar da dahil - 141 kişiden İ palkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, | ibarettir. ŞB Bunlardan 29 u mütekait ordu* BUğSa, Çanğkka_le, Çankırı, Demz_h, mensubini, 14 ü bu devrede mebus, | Edirne, Eskişehir, İstanbul, İzmir, 3 ü eski mebus, 26 sı muallim, 19 u || İsparta, Kastamonu, Kayseri, Kırşe- doktor ve maîı; 6ı sıx ğdl.:yem. 35üi || hir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Ma- kaza Parti ve Halkevleri başkanı, | y hariciye memuru, 25 i memur, 4 ü |) latya, Manisa, Maraş, Samsun. gazeteci, 3 ü eski vali, 1 i çiftçi, 3 ü ' " Bu istişare neticesi, Parti Genel Belediye Meclisi âzasıdır. Sekreteri vasıtasile Genbaşkura ve <—T Değişmez Genel Başkan Milli Şef İs- - met İnönüye sunulacaktır. Ay n Sövyet ordusuna güvenile- Plir mi? <e Mm&nya harp edebilir mi? __manyam_u etrafına çevir- V 'ı"xi istihkâm. falyanın hakiki kuvveti $ nedir? $ O Âkdenizde bir harp olursa! 5İ üm gizli istihkâmla- 3 Kİ 1 h a Üvvetler | saflarına giriyor ve Hl'h fiyor. TAN okuyucularının hâdiseleri “Yüş ,, " için bugünden itibaren bir seri askeri makalele İni N yazılar ise bu ufaklı büyüklü bütün devletlerin Yayga ” harbin muhtelif şekillerini anlatacaktır. İlk yazı, Zdadır. Bu seriye dahil yazılardan bazıları şunlardır: Partinin bu husustaki kararına nazaran memleket dahilinde 28 vilâ- yette, kanunen çıkaracakları mebus adedinin iki misli namzet ilân edile- cek ve böylelikle bu vilâyetlerdeki vatandaşların fikir ve içtihatlarını serbestçe izhar etmelerine imkân ve- rilecektir. İstanbul da bu 28 vilâyet içinde olduğu için dün şehrimizde de böyle bir içtima yapılarak İstan- buldan seçilmelerini isteyen nam - zetler üzerinde konuşulmuştur. Partinin bu husustaki kararı veç- hile, bu toplantı şu şekilde yapılmış- tir: İkinci müntehipler toplandılar arbe Avrupa — büyük bir —harbe daha vukufla takip ede- r neşrine başlı- askeri vaziyet- bugün yedinci anaam B rı ve donanması. — ş 7 — Fransanın müstemleke kuv- yetleri, 8 — Harbi kim kazanır? 9 — Hava harpleri nasıl olacak? 10 — İngiltere İmparatorluğunu müdafaa edebilir mi? 11 — Amerika harbe hazır mıdır? 12 — İsviçrenin hazırlığı, aa —— e— AA Beyoğlu ve Sarıyer kazalarından ayrılan ikinci müntehipler dün sa - bah saat 9,30 da Tepebaşında Şehir Tiyatrosunda toplanmışlar, İstanbu- lun belediye hudutları dahilindeki diğer kazalarından seçilenler de Te- pebaşında Asri sinema — salonunda toplanmışlardır. Partinin bu toplan- (Devamı 9 uncu sayfada) — S A Yazan : F ©O M. TURHN TAN Bu Yeni Tefrikamıza Yakında- Başlıyoruz lmanya “Memel,, Arazisini de B uü Sabah Filen Işgal Etmeye Başlıyor Litvanya, Son Alman Kaunas Hükümeti, İstiklâlini Kurtarmak İçin Memeli Feda Etmiye Mecbur Bildirdi, Hitler, Memele Gidiyor Londra, 22 Husust) — Almanya bugün emellerinden birini daha gerçekleştirdi ve Memeli geri aldı. Bu sabah saat baren Memel yerli Almanların eline geçmiş- tir. Şarki Prusyada toplanan Alman kuvvet - leri yarın resmen Memeli işgal edecektir. Litvanya askerleri geceleyin liye ettikleri için Almanyanın burasını işgal etmesi sırasında bu havalide bir yalı asker kalmamış olacaktır. Litvanya askerlerinin Memelden çekilmeleri üzerine buralardaki bütün umumi hizmetler Alman- latın eline geçti, posta, radyo, liman ve saireye Âl - man memurlar tayin olundu. Memel Almanları her tarafı donatarak bayram yaptıkları ve en coşkun tezahürleri yaptıkları halde Litvanyalı ekalliyet son derece me- yus ve bedbahttır. Yahudilerse da- kika kaybetmeden Litvanyanın içle- rine kaçıyorlar. Hitler Memele gitmek üzere Ber- linden hareket etmiştir. Swinemu - ende'den Deutschland kruvazörüne binerek Memele deniz yolu ile gide- cektir. Hitlerin yarın akşam muvasalatı beklenmektedir. Diğer taraftan Memelin devre - dilmesi yüzünden ortaya çıkan me - seleleri halletmek isteyen Litvanya- h bir heyet, Berline muvasalat et - miştir. Almanyanın ültimat Memelin Litvanyadan Almanya- ya geçişinin Litvanya Hariciye Na - zırının Berlini ziyareti sırasında ha- (Sonu Sa: 9; Sü; 3) Memele Litvanyanın Kaldığını sekizden iti- Memeli tah- tek Litvan- E>SLOVAKYA Talebine Boyun Eğdi ——— o G re) 100 n k b ri 300 VU Litvanyadan koparılan Memelin haritası Almanya I talganm Taleplerini Derhal Öne Sürmesini İstedi Roma, 22 (Hususi) — İtalyanın Berlin sefiri bugün Romaya dönmüş ve derhal Sinyor Mussolini tarafın- dan kabul olunmuştur. Sefirin Hit - lerden bir mektup getirdiği söyleni- yor. Daily Telegraph gazetesi diploma- tik muharririnin yazdığına göre, Ak- denizdeki gerginlik endişe verecek bir tarzda artmaktadır. İngilterenin ve Fransanın menfaatleri tehlikede- dir. Bu gazete diyor ki: “Haber aldığımıza nazaran İtal - yanın Berlin büyük elçisi Romaya dönerken Hitlerin uzun bir mektu - bunu Mussoliniye getirmiştir. Bu mektupta, seğer İtalya metalibatını derhal ileri sürerse Almanyanın kendisine tamamile müzaheret ede- ceği bildirilmektedir.” Yeni İngiliz Plânı Hazır. Teklif Kabul Edecek Devletler, Taarruza Mukavemet İçın Derhal Biribirleriyle İstişareyi Taahhüt Edecekler Londra, 22 (Hususi) — İngiliz ka- binesi bugün mutat toplantısını yap- mıştır. Daha sonra Hariciye Nazırı Lord Halifax, Fransa Hariciye Na- zırı M. Bonnet ile görüşmüştür. Bu görüşmeler hakkında Havas Ajansı tarafından şu malümat verilmekte- “Lord Halifax, Fransız Hariciye Nazırına bu aralık bir infirad poli- tikası takip etmenin İngiltere için tehlikeli olacağını söylemiş ve İngil- tere hükümetinin tedafüi bir müte- kabil yardım politikası takip edece- ğini bildirmiştir. Mütekabil İngiliz - Fransız taah- hütlerinden maada Hollanda, Belçi- ka ve İsviçreye karşı yapılacak her taarruz, bütün İngiliz kuvvetlerinin derhal müdahalesini intaç edecektir. Almanyanın — Romanyayı tehdidi üzerine İngiltere ile Fransa, bu teh- dit filiyat sahasına intikal ettiği takdirde ne yapmak niyetinde olduk- larını öğrenmek üzere Balkan dev- Sovyet Hariciye Komiseri Litvinof letlerinin fikirlerini — sormuşlardır. İngiltere ile Fransanın nihai nattı hareketleri bu devletlerden alacak- ları cevaplara bağlıdır. İngiliz dominyonları ile diğer ba- zı devletlerin cevapları gelmiştir. İngilterenin teklifleri “Press Association,, — İngilterenin Fransız, Sovyet ve Polonya hükü- metlerini mezkür teklifi tatbike da- vet etmiş olduğunu ve her hangi bir tecavüz fikri belirir belirmez — dev- letlerin istişare için toplanmaıarını teklif ettiğini teyit eylemektedir İngiltere hükümetinin kanaatme göre, diğer devletler de ve bilhussa Cenubu Şarki Avrupası devletleri mezkür deklârasyona iştirak ede- ceklerdir. Mister Chamberlain, bugün mu- halefet erkânı ile görüşmüştür. Mister Samuel Hor, Avam Kama- rasında müşterek faaliyet için dev- letlerle başlıyan temasın devam et- (Sonu Sa, 8 Sü. 2)